This concordance was the source for the preceding Turkish-English Vocabulary. The entry words and their definitions are the same as there, but are followed by additional information. The format of the concordance differs slightly from that of the vocabulary.
Sample Concordance Entry
* acaip (.-.) 1.strange, out of place. 2. strangely.
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
The first line with the asterisk (*) is the entry word with its definitions as it occurs in the Turkish-English Vocabulary.
Under it, are all the sentences containing the entry word. They are usually not grouped under the separate meanings of the entry word but in the order in which they occur in the novel, from earliest to latest.
The set of numbers and letters preceding each sentence pinpoint the location of that sentence in the novel and guide you to the associated panel(s).
In the set of numbers preceding the first sentence, 18.2.2:
The first number, 18, is the number of the page with the example sentence. The following numbers and letters specify where on page 18 the sentence occurs.
The second number, 2, indicates that the sentence appears in the second panel on page 18. Since a page usually has four panels, this number is usually between 1 and 4. The panels on a page are not numbered, but we refer to them with a number as if they were numbered on the basis of the ‘left-right-down-left-right’ order in which panels usually appear. Thus what we call panel 2 appears just right of panel 1, and so on.
The third number, 2, is the number of the ballon in panel 2. So the first sentence occurs on page 18, in panel 2, in the second balloon.
A letter after a number set, as the c in 63.3.2.c in front of the second sentence, indicates the position of the sentence in the balloon. So in the second set, the sentence is on page 63, in panel 3, in balloon 2, in the third sentence, i.e., c, in the balloon.
Each concordance entry tells you how often an entry word occurs in the novel and its meanings and contexts. From anywhere in the novel, you can determine where and how often a word has occurred up to that point and where and how it will occur in following pages.
To locate an entry in this concordance, go to your search engine, type an asterisk, then a space, and then the word.
- A -
* A Oh( an expression of surprise).
43.3.3. Emine: A.. şey.. Oh... er...
* Aa Oh for goodness sake!/Oh!
17.4.1b. “Aa” dedim. I said, “Oh for goodness sake!
21.3.2. Elif: Aa! Kapı çalıyor. Oh! The doorbell is ringing. (Lit., The door is ringing.)
75.4.2. Emine: Aa! Oh!
139.1.2. Nesrin: Aa! Şu Jalenin nişanına gelen kadın mı? Oh, that woman who came to Jale’s engagement party?
* abi (-.) abi,colloq. for ağabey elder brother, older brother (widely used in addressing a man a little older than onself and, like the form bey, when used with a name, it follows the first name).
70.1.1a. Jale: Nereye abi (=ağabey)? Where (are you off) to, abi? (Lit., elder brother)
97.3.1b. Sana bir kahve yapayım Hüsnü abi. Let me make you a coffee, Hüsnü abi. (Lit., elder brother)
97.4.2a. Emine: Hayrola Hüsnü abi? Is everything alright, Hüsnü abi? (Lit., May it be good.)
101.1.3a. Emine: Sağ ol Hüsnü abi. Thank you, Hüsnü abi.
114.4.2a. Jale: Ne o abi? What’s the matter, abi? (Lit., elder brother)
115.2.1a. Jale: Aman abi! Oh come on, abi! (Lit., elder brother)
150.3.2. Jale: Hoş geldin abi. Kaç gündür görünmüyorsun. Welcome, abi. You haven’t been (around) for several days. (Lit., How many days you haven’t been seen [about].)
151.2.1b. Onu gerçekten çok mu seviyorsun abi? Do you really love her a lot, abi? (Lit., elder brother)
151.3.2b. Peki abi şimdi nereye gidiyorsun? Well then, abi, where are you off to now? (Lit., going)
152.1.1. Jale: Artık birbirimizi hiç görmeyecek miyiz abi? Aren’t we going to see each other anymore, abi?
* abla (.’.) 1.older sister. 2. abla, ma’am (widely used as a respectful address for a woman. Like the word hanım, it follows the first name.)
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
38.4.2. Boy: Emine abla. Kâmuran bey seni çağırıyor. Emine abla, Kâmuran bey is asking for you. (Lit., Older sister Emine, [he] is calling you.)
* acaba (.’..) I wonder.
39.1.2b. Bir hatamı mı gördü acaba? I wonder if he’s discovered some mistake of mine? (Lit., did he see)
41.3.2b. Nerede acaba? I wonder where he is?
43.1.2b. Nereden tanıyorum acaba? I wonder where I know (her) from?
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree)
75.2.2b. Çocuklar uyudular mı acaba? I wonder if the kids have gone to sleep (yet).
88.2.2c. Acaba kabul eder mi? I wonder if he’ll agree (to do it)?
93.3.2a. Emine: Hakkı ile görüştü mü acaba? I wonder if he met with Hakkı?
96.4.2b. Sabah sabah kim acaba? I wonder who it is so early in the morning?
103.2.2. Emine: Bunun içinde ne vardı acaba? I wonder what’s inside this? (Lit., was inside this)
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
114.3.2a. Bülent: Teklifime ne cevap verecek acaba? I wonder how she’ll answer my proposal. (Lit., what response she’ll give to)
121.2.2c. Bana mı öyle geldi acaba? Did I just imagine it? (Lit., Did it come to me thus I wonder?)
* acaip (.-.) 1.strange, out of place. 2. strangely.
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
* acele 1. haste. 2.immediate, urgent.
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
* acele et- - be in a hurry, hurry off.
69.2.1b. Neden acele ettiniz? Why are you hurrying off? (Lit., Why did you hurry?)
* acı 1.pain, sorrow, grief. 2. bitter, painful.
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
110.1.1b. Aynı felaket sizin başınıza gelseydi aynı acıyı o hisseder miydi? If the same disaster had befallen you, would he have felt the same pain? (Lit., had come to your head)
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
* acı- /A/ - pity /Ø/ sb, feel sorry /for/ sb, - pity /for/ sb’s condition.
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
112.3.2b. Benim zavallılığıma acıdığınızdan mı? Is it because you pity me for my miserable condition? (Lit., because of your pity for my)
* acık- - get hungry, become hungry, be hungry.
35.3.1c. Karnınız acıkınca yemeğinizi de yersiniz. When you get hungry, you’ll eat (there) too.
58.3.1c. Herhalde siz de acıktınız. You’re probably hungry too.
78.2.2b. Öyle acıkmıştım ki. I was so hungry! (Lit., I was so hungry that...)
* acıma pity.
* acıma hissi a feeling of pity.
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
* acın- /A/ - be pitied /FOR/.
* acınacak pitiable.
15.1.2b. Hakikaten acınacak bir durumda mıyız? Are we really in a state to be pitied?
* aç hungry.
77.4.2a. Emine: Karnın açtır herhalde. You’re probably hungry.
* aç- 1.– open. 2. – unpack. 3. – bring up (a subject, matter). 4. – open to (lit., open) a page. 5. – cause (problems for). à konu aç-, mesele aç-, mevzu aç-.
1.1.2a. Emine: Elif! Kapıyı aç kızım. Elif! Open the door, dear. (Lit., my girl)
1.1.3. Elif: Açıyorum anneciğim. I’ll get it, Mommy. (Lit., I’m opening it)
21.4.1a. Narrator: Emine oturduğu iskemleden kalkarak kapıyı açtı. Emine got up from the chair she was sitting on and opened the door.
28.3.1b. İlan sayfasını açarak göz gezdirmeğe başladı. Opening (to) the help-wanted page, she began to glance through it.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
63.4.1. Narrator: Kapıyı resmî elbiseli bir garson açtı. A uniformed waiter opened the door.
79.4.1a. Hakkı: Emine şu benim çantaları da açıver. Emine, please unpack those bags. (Lit., these bags of mine)
91.4.1b. Onu Bülent beye açtım. I brought it up with Bülent bey. (Lit., opened it to Bülent bey)
97.1.1a. Narrator: Emine giderek kapıyı açtı. Emine went and opened the door.
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
108.4.1b. Fakat açmağa bir türlü cesaret edemiyordu. But she just didn’t have the courage to open it. (Lit., couldn’t dare)
108.4.2b. Açın bakın. Open it up and look.
109.1.1a. Narrator: Emine titreyen parmaklarıyla zarfı açtı. With trembling fingers Emine opened the envelope.
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
121.2.1b. Birden bir sesle gözlerini açtı. Suddenly, upon hearing a noise, she opened her eyes. (Lit., with a noise)
126.4.1b. Bir ara gözlerini açtı. At one point she opened her eyes.
127.4.3b. Aç kapıyı. Open the door.
128.1.1g. Elini kilide götürüp kapıyı açtı. She brought her hand to the lock and opened the door.
133.1.1b. Pencerenin önüne gidip perdeyi açtı. She went to the window and opened the curtain. (Lit., to the front of the window)
134.3.1d. Açıp içindekilere bakmak gelmiyordu içinden. She didn’t feel like opening it and looking at what was inside. (Lit., To open and look at the contents wasn’t coming from [her] inside.)
150.1.3b. Ben başına açtığım işlere üzülüyorum. I’m (just) sorry about the problems I’ve caused you. (Lit., I’ve opened to your head)
159.4.1b. Gidip sandığın kapağını açtı. She went and opened the cover of the (dowry) chest.
160.1.1a. Narrator: Sandığın dibindeki bohçayı çıkarıp açtı. She took out the bundle at the bottom of the trunk and opened it.
161.4.1b. Gidip açtı. She went and opened (the door).
* açıcı sth that opens, opener. à iç açıcı.
* açık 1.open. 2. successful, promising.
12.3.2a. Emine: Yolun açık olsun Hakkı. Have a good trip, Hakkı. (Lit., May your road be open.)
13.1.3. Emine and the Children: Güle güle.. Yolun açık olsun.. Bye, bye. Have a good trip!
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
23.2.2b. Yolunuz açık olsun. Have a good trip.
* açıkça (..’.) openly, frankly.
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
153.2.1b. Belki de Bülent bana herşeyi açıkça söylemiyor. And maybe Bülent isn’t being completely frank with me. (Lit., telling me everything openly)
156.3.1a. Emine: Bunu açıkça söyleyemiyor. He can’t tell me that openly.
* açıl- 1. – open, come open (door). 2. – open up, reveal one’s thoughts/feelings. 3. – become loosened (tongue from drink). 4. – have a falling out /with/. à arası açıl-, çenesi açıl-.
2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
33.2.1b. Kendisini açılan kapıdan içeriye attı. She hopped in through the open door. (Lit., threw herself inside through the door that had opened)
41.3.1. Narrator: Bir gün Eminenin çalıştığı odanın kapısı açıldı. One day the door of the room where Emine was working opened.
44.3.1. Narrator: O anda kapı açılmış, içeriye Kâmuran bey girmişti. At that moment the door opened and Kâmuran bey came in. (Lit., entered inside)
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
* ad name.
42.1.2b. Adınızı sorabilir miyim? May I ask your name?
99.2.1. Hüsnü: Aralarında onun da adı yazılı. His name is listed among them too.
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
* adam man.
6.4.2a. Emine: Nereye gitti bu adam?.. Where has that man gone off to? (Lit., this man)
7.3.2b. Talihsiz adam.. Unlucky man.
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
17.3.2f. Adam onları bırakıp Alamanyaya gidiyormuş” dedi. “It seems the man is leaving them and going off to Germany,” she said.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
21.4.1b. Karşısında hiç tanımadığı bir adam duruyordu. A man she didn’t know at all stood facing her. (Lit., was standing facing her)
23.1.1. Narrator: Adam cebinden bir tomar para çıkardı. The man took a roll of bills from his pocket.
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
24.3.1b. Adamın kıyafetinden anlamıştım zaten. I had already gathered that from the way the man was dressed. (Lit., from the man’s attire)
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
32.1b. Ne ton ton adam değil mi bizim patron? Our boss is quite a sweetheart, isn’t he?
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
34.2.1a. Narrator: Yol boyunca adam hiç konuşmadı. On the way the man didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
35.1.2c. Allahtan çok kibar bir adamdı. Fortunately he was a real gentleman.
36.3a. Emine: Ne düşüncesiz adam. What a thoughtless man!
37.2.2. Emine: Ne vurdum duymaz adam ya Rabbim! My God, what a callous man!
42.2.3. Emine: Kim bu münasebetsiz adam? Who is this cheeky fellow?
42.4.1. Narrator: Genç adam kapıyı çekip dışarı çıktı. The young man opened the door and went out. (Lit., pulled the door)
43.1.1. Narrator: Odadan çıkan genç adamın aklı Emineye takılmıştı. There was something about Emine that had caught the attention of the young man who left the room. (Lit., The mind of the young man... fixed on Emine.)
44.1.1a. Narrator: Genç adamın davranışları sinirine dokunmuştu. The young man’s behavior had touched a nerve. (Lit., her nerve)
44.1.2b. Kimin nesi bu adam? Who the devil is this fellow? (Lit., Whose what is this man?)
46.1.2a. Bülent: Peder bey yaman adamdır. My father is a fantastic man.
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
50.1.2b. Koca adam. He’s a grown man.
52.3.1d. Adamlar ikidir telefon ediyorlar. The men have already called twice.
53.1.1a. Narrator: Genç adam sinirli bir şekilde kapıyı vurup çıkmıştı. The young man angrily slammed the door and left. (Lit., in an angry way)
53.3.1a. Hatice: Ne deli adam bu böyle.. What a maniac that man is! (Lit., What a maniac man this thus.)
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
61.4.1b. O kendini beğenmiş adam.. That conceited fellow. (Lit., That man who likes himself.)
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
84.2.2b. Ne biçim adam bu. What sort of man is this?
84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
89.1.1. Narrator: Genç adam Eminenin bir şey ısmarlıyacağını sanmıştı. The young man thought Emine was going to order an object of some kind. (Lit., a thing)
90.3.1. Narrator: Genç adamın alaylı konuşması Eminenin cesaretini kırmıştı. The young man’s mocking words made Emine regret having brought up the matter. (Lit., mocking speech... broke [her] courage)
101.4.2a. Emine: Zavallı Hakkı. Talihsiz adam. Poor Hakkı. Unlucky man.
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
114.2.1a. Bülent: Ben sabırlı adamım beklerim. I’m a patient man, I’ll wait.
119.3.1a. Narrator: Genç adam Eminenin kolundan tuttu. The young man took Emine by the arm. (Lit., from her arm)
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
135.1.1. Narrator: Genç adam gelip Eminenin yanına oturdu. The young man came and sat down beside Emine. (Lit., at Emine’s side)
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
143.4.1. Narrator: Genç adam durumu kısaca Emineye anlattı. The young man briefly explained the situation to Emine.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
* adamcağız 1. poor man. 2. dear man.
15.2.2b. Adamcağız kötü bir niyetle söylemedi ki.. After all, the poor man didn’t say it with malice. (Lit., with bad intention)
63.2b. Adamcağız beni hatırlayarak davetiye göndermiş. The dear man thought of me and sent an invitation. (Lit., remembering me, sent)
157.4.1a. Nesrin: Adamcağız üzüntüden yatağa düştü. The poor man has taken to (his) bed because of distress. (Lit., fell to bed)
* adet, -ti (-.) custom.
* adet yerini bulsun in honor of the occasion (Lit., let a custom find its place)
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
* adım step.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
* adım at- - take a step.à yanlış adım at-.
* adres address.
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
89.3.2. Bülent: Olur. Siz adresini yazıp bana verin. Sure, (just) write down his address and give it to me.
90.3.3c. Siz yine kocanızın adresini verin bana. Anyway, give me your husband’s address.
* Aferin (-‘..) Good for you!/Bravo!
126.2.3a. Emine: Aferin kızım. Good for you, dear.
* affet- (.’.) – forgive.
159.3.2e. Beni affet.. Forgive me.
160.2.2. Emine: Beni affet Tanrım. Dear God, forgive me. (Lit., my God)
* Affedersiniz. I’m sorry./I beg your pardon.
33.3.2a. Emine: Ah! Çok affedersiniz. Oh, I’m terribly sorry.
133.2.2. Man: Affedersiniz.. Emine hanım burada mı oturuyor? Excuse me, does Emine hanım live here?
* afiyet, -ti (-..) good health.
* Afiyet olsun. Enjoy!/Bon appétit!
78.2.3. Emine: Afiyet olsun. Enjoy!/Bon appétit!
* ağabey elder brother, older brother (widely used in addressing a man a little older than the speaker and, like the form bey, when used with a name, it follows the first name.)
52.1.1c. Ağabeysini tanıştırsın onlarla. Get her to introduce her older brother to them. (Lit., with them)
* ağar- - grow light at dawn.
126.4.1c. Ortalık henüz ağarmamıştı. It wasn’t light yet. (Lit., The area round about hadn’t turned grey yet.)
133.1.1c. Ortalık yeni ağarmaya başlamıştı. Dawn had just begun to break. (Lit., The area round about had begun to turn grey.)
* ağır 1. hard, difficult. 2. slowly. 3. serious.
20.1.1b. İşler biraz ağır diyordu. The work is quite hard, he said. (Lit., was saying)
*ağır ağır slowly.
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
* ağır başlı serious.
140.2.1b. Çalışkan, ağır başlı, kibar bir kadın.. She’s a hard-working, serious, refined woman. (Lit., hard-headed)
* ağız, -ğzı 1.mouth. 2. fig. opinion.
118.4.1a. Emine: Fakat eskiden beri ağzım alışmış. But I’ve been used to it for a long time now. (Lit., my mouth got used to it)
127.1.1c. Tam bardağı ağzına götürmüştü ki.. She had just brought the glass to her mouth when...
157.4.2a. Bülent: Merhamet lâfı ağzınıza hiç yakışmuyor. The word pity doesn’t suit you at all. (Lit., doesn’t suit your mouth)
* ağzını ara- - sound out, seek sb’s opinion. (Lit., - seek sb’s mouth)
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
51.4.2b. Onun da ağzını ararsın. And sound him out too. (Lit., seek out his mouth)
* ağla- - cry, weep. à hıçkıra hıçkıra ağla-.
6.2.1c. Başını eline yaslayıp sessiz sessiz ağlamaya başladı.. She rested her head in her hand and began to weep silently.
76.3.1. Narrator: Emine göz yaşlarını tutamamış ağlamaya başlamıştı. Emine couldn’t hold back her tears, she started crying.
100.2.1a. Elif: Annem niçin ağlıyor Hatice teyze. Why is my mother crying, Aunt Hatice?
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
160.4.2a. Emine: Ağlama yavrum. Don’t cry, my child.
162.4.1a. Bülent: Fakat niçin ağlıyorsun? But why are you crying?
* ağrı ache. à baş ağrısı.
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
* ağrı- - hurt, ache.
122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
* Ah (-) Oh, / Oh dear.
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
33.3.2a. Emine: Ah! Çok affedersiniz. Oh, I’m terribly sorry.
* ahbap acquaintance; friend.
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
* aile (-..) family.
1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
6.1.1e. Hali vakti yerinde iyi bir ailenin biricik kızıydı. She was the only daughter of a good family of means.
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
154.3.2a. Emine: Ailen haklı. Your family is right.
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
* aile ocağı family, family hearth.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
* aile şerefi family honor.
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
* ailevî (-..-) adj. family.
92.3.1b. Ne bileyim. Ailevî durumumu bilmesini istemezdim. I just don’t know. I’d rather he didn’t know about my family situation. (Lit., How should I know. I wouldn’t want his knowing [about] my family situation.)
* ait (-.) /A/ 1.relating /to/, concerning /Ø/. 2. belonging /to/.
103.1.1h. Talebeliğine ait okul fotoğrafları. School photographs from her student years. (Lit., belonging to her studenthood)
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
133.4.1b. Size ait bazı şeyler getirmiştim. I’ve brought some things that belong to you.
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
* Akbıyık
Akbıyık (lit. white moustache. A street in the Sultanahmet area of old Istanbul near several important Ottoman historical sites, including the Topkapı palace.)
16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
* akıl, -klı mind.
* akıl danış- - get advice, consult.
143.4.3b. Ben de zaten akıl danışmak için açmamıştım konuyu. I didn’t bring up the matter to get their advice anyway.
* akıl et- - think of, realize.
36.2.2b. Hakkı burada iken niye akıl edemedim. Why couldn’t I have thought of that while Hakkı was here?
* aklı er- /A/ - understand /Ø/, realize /Ø/.
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
* aklı takıl- /A/ (for one’s mind) - fix /on/.
43.1.1. Narrator: Odadan çıkan genç adamın aklı Emineye takılmıştı. There was something about Emine that had caught the attention of the young man who left the room. (Lit., The mind of the young man... fixed on Emine.)
* aklı yat- /A/ - agree /to/, accept, come around (on an issue).
9.1.1.
Hakkı: Demek senin de aklın yattı bu işe. So you’ve come around on this matter. (Lit., your mind has settled on this matter too)* aklına gel- - occur to sb’s mind, think of.
10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)27.3.1a. Hatice: Bak, aklıma ne geldi. Look, I just thought of something. (Lit., to my mind what came)
28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
30.2.1b. Benim de hiç aklıma gelmemişti. I hadn’t thought of that either. (Lit., It hadn’t come to my mind either.)
30.3a. Hatice: Bak Emine, aklıma ne geldi. Look, Emine, I’ve got an idea. (Lit., Look what came to my mind.)
46.2.2. Emine: Patronun oğlu olabileceği hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that he could be the boss’s son. (Lit., had never come to my mind)
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
124.3.2c. Fakat senin olduğun hiç aklıma gelmemişti. But I never imagined it was you. (Lit., never came to my mind)
139.2.2b. Hiç aklıma gelmezdi. That would never have occurred to me.
142.1.1a. Bülent: Sizin bu şekilde düşünebileceğiniz hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that you could think this way.
* aklını başına topla- - pull oneself together.
50.1.2c. Aklını başına toplaması lâzım. He’s got to pull himself together. (Lit., He must gather his mind to his head.)
112.2.1c. Aklınızı başınıza toplayın. Pull yourself together. (Lit., Gather your mind into your head.)
* aklının köşesinden geç- - occur to one. (Lit., - pass through the corner of one’s mind)
124.4.2. Emine: Benim de aklımın köşesinden geçmezdi. That would never even have crossed my mind. (Lit., passed through the corner of my mind)
* akıllan- - come to one’s senses.
117.4.1. Bülent: Sizin geç de olsa akıllanacağınızı biliyordum ben. I knew you’d come to your senses sooner or later! (Lit., even if late)
143.1.2a. Kâmuran: Akıllanmadı gitti şu çocuk. That child will just never come to his senses.
* akıllıca (…’.) reasonable, sensible.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
* akın a sudden rush of people.
* akın akın in droves.
16.3.1c. Millet akın akın gidiyor. Folks are going there in droves.
* akis, -si the opposite, contrary.
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
* aklı à akıl
* Aksaray Aksaray (lit. white palace. A busy shopping, commercial area with many hotels in the Fatih district of Istanbul.)
33.1.2. Emine: Aksaray! Aksaray!
33.2.2. Emine: Buyrun. Ben Aksarayda ineceğim. Here you are. I’ll be getting off at Aksaray.
34.2.1b. Nihayet Aksaraya varmışlardı. Finally they reached Aksaray.
124.3.1e. Sonra Aksaraya kadar götürmüştüm. Then I took you as far as Aksaray.
* akşam evening, night. à İyi akşamlar, yarın akşam.
20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
54.1.3b. Ha! Bu akşam sinemaya gideceğiz. Hey! We’re going to go to the movies this evening.
54.2.1c. Başka akşam gideriz. We’ll go another evening.
70.1.1b. Bu akşam hep beraber gece kulübüne gideceğiz. This evening we’re all going to a nightclub together.
74.4.2b. İçkinin tesiriyle çenem açıldı bu akşam. It was the drink that loosened my tongue this evening. (Lit., with the effect of the drink my chin opened)
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
92.4.1c. Bu akşam tatar böreği yapacağım. I’m making Tatar börek this evening. (Lit., I’m going to make)
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
114.4.2b. Bu akşam pek dalgınsın. Your mind is off somewhere this evening.
123.2.1b. Emine akşamki olayı ona anlattı. Emine told her about what had happened the previous night. (Lit., about the previous night’s event)
124.1.1. Narrator: Bir akşam yine Boğazdan dönüyorlardı. One evening they were coming back from the Bosphorus again. (Lit., returning from)
126.2.1. Narrator: O akşam. That evening.
*
akşam üstü toward evening.61.1.1. Narrator: Akşam üstü çıkış saatinde her zamanki gibi Hatice gelmişti. As always, Hatice arrived toward evening at quitting time. (Lit., at the departing hour)
76.2.3. Hakkı: Akşam üstü. Bir arkadaşın arabasıyla. Toward evening. In a friend’s car. (Lit., With the car of a friend.)
84.1.1. Narrator: O gün akşam üstü. Toward evening that day.
*
akşam vakti about sunset time, in the evening.1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
* akşama tonight, this evening.
101.3.2. Hatice: Olur. Akşama yine gelirim. Alright. I’ll come (by) again in the evening.
*
akşama doğru toward evening.53.1.1b. Akşama doğru odaya Hatice girdi. Toward evening Hatice came in. (Lit., entered the room)
94.3.1b. Akşama doğru Bülent kapıda görünmüştü. Toward evening Bülent appeared at the door.
146.1.1. Narrator: O gün akşama doğru Bülent Eminenin odasına girdi. That day toward evening Bülent came into Emine’s room. (Lit., entered)
153.3.1b. Ertesi gün akşama doğru Bülent geldi. Toward evening the next day, Bülent came by.
*
akşamdan the night before, the previous evening.30.4.2e. Akşamdan yemeklerini de hazırlarız. And we’ll prepare their food the night before. (Lit., the previous evening)
* al-, -ır 1. – get, obtain, receive. 2. – take. 3. – buy, purchase. à cesaret al-, eline al-, göze al-, izin al-, ölçüsünü al-.
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
9.3.1b. Çok geçmez bir de araba alırım. Before long I’ll buy a car too.
11.3.1b. Sen bavulları dışarıya al. You take these bags outside.
12.2.1c. Sayın yolcuların yerlerini almaları rica olunur.. Passengers are requested to board the train. (Lit., The esteemed passengers’ taking their places is requested.)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
14.3.2. Hüseyin Efendi: Alın bakalım küçük yaramazlar. Here you are, (you) little rascals. (Lit., take it)
16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
18.4.2a. Mailman: Al bakalım küçük. Here little one, take (this).
20.2.1a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyden mektup alıyor musunuz kızım? Are you getting letters from Hakkı bey, my child?
21.2b. Al şunları mutfağa götür. Take these things to the kitchen. (Lit., take these things and take them to)
22.4.2c. Otobüs bileti neyi aldım. I bought my bus ticket and so on.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
26.2.1. Hatice: Eczaneden ilaç filan aldım da.. I just bought some medicine and so on at/from the drugstore.
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
37.4.1a. Emine: Bunu kaynanana aldım Hatice. I bought this for your mother-in-law, Hatice.
38.1.1. Narrator: Emine kaynanasına aldığı hediyeyi Haticeye verdi. Emine gave Hatice the present she had bought for her mother-in-law.
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Just hold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
67.1.1. Narrator: Bülent aldığı içki bardaklarından birini Emineye uzattı. Bülent held out to Emine one of the drinks he had taken. (Lit., the drink glasses)
67.1.2. Bülent: Alın canım. Bunlar içkiden sayılmaz. Just take it, dear. Don’t think of it as an (alcoholic) drink. (Lit., These are not to be considered from [alcoholic] drinks.)
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
79.3.1c. Mehmeti de alırız. We’ll take Mehmet too.
80.2.1a. Narrator: Genç kadın bu cevabı alacağını bile bile sormuştu. The young woman had asked knowing full well she was going to get this answer.
81.1.1. Narrator: Ertesi sabah çocukları da alarak dolaşmağa çıktılar. The next morning they set out for a walk, taking along the children too.
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
108.3.1b. Alın bakın. Take it and have a look.
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
132.4.1d. Derin bir nefes aldı. She took a deep breath.
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
153.3.3b. Pasaport ve dövizimi aldım. I got my passport and foreign exchange.
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
157.3.2b. Odamda unuttuğum bazı şeyleri alacağım. I’m (just) going to pick up some things I left in my room. (Lit., things I forgot)
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* ala (- -) very good, excellent. à
pek ala.* alâka / alaka (.-.) 1. ties, relationship. 2. interest, attention.
42.2.1b. Bu aşırı alâka canını sıkmıştı. This excessive attention had annoyed her.
*
alâka çek- - attract attention, captivate.67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree)
*
alâka göster- /A/ - show interest /IN/.111.4.1a. Emine: Gösterdiğiniz alâka ve nezaketinize teşekkürler. Thank you for your interest and concern. (Lit., the interest and concern you’ve shown)
*
alâka kes- /lA/ - sever ties /with/.145.3b. Ben de buradaki işimle alâkamı kesiyorum. I’m severing my ties with my job here too.
* Alamanya (…’.) Germany. The standard form is Almanya (..’.)
16.4.1b. Sonra kalktı Alamanya’ya gitti.. Then he up and went off to Germany.
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
17.3.2f. Adam onları bırakıp Alamanyaya gidiyormuş” dedi. “It seems the man is leaving them and going off to Germany,” she said.
18.4.2b. Alamanyadan kart var. There’s a postcard from Germany.
22.2.2a. Man: Ben Alamanyadan onun yanından geliyorum. I’m coming on his behalf from Germany. (Lit., from his side)
* alay mockery, kidding.
81.2.1a. Hakkı: Alayı bırak Emine. Don’t be sarcastic, Emine. (Lit., Stop kidding.)
3.4.2a. Hakkı: Ne alayı yahu.. Not a bit, for heaven’s sake! (Lit., what kidding)
* alay et- /lA/ - joke, kidd, make fun /OF/.
3.4.1b. Hakkı benimle alay mı ediyorsun? Hakkı, are you kidding me?
70.3.1a. Emine: N’olur (= Ne olur) alay etmeyin. Please don’t joke.
113.2.1a. Emine: N’olur (= Ne olur) benimle alay etmeyin. Please don’t make fun of me.
152.4.2b. Talih sanki benimle alay ediyor. It’s as if fate were mocking me.
* alaylı adj.
mocking.90.3.1. Narrator: Genç adamın alaylı konuşması Eminenin cesaretini kırmıştı. The young man’s mocking words made Emine regret having brought up the matter. (Lit., mocking speech... broke [her] courage)
* aldır- - send for sth/sb, have sth/sb brought.
4.4.2b. İşi yoluna koyduktan sonra hemen sizi aldırırım. After arranging things, I’ll send for you right away. (Lit., After putting the work on its road, I’ll have you brought...)
123.1.2a. Bülent: Hemen bir ilaç aldıralım sana. Let’s get you some medicine right away. (Lit., let’s get [sb] to get you)
* aleyh against.
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
* alın, -lnı forehead, brow.
* alın yazısı destiny. (Lit., forehead writing)
100.3.3b. Onun da alın yazısı buymuş. It seems that this was his destiny. (Lit., His forehead writing [i.e., the writing on his forehead] was this.)
102.2.2b. Ne kötü bir alın yazımız varmış. What a terrible destiny we had. (Lit., How bad a forehead writing we had.)
152.4.2a. Emine: Ne garip bir alın yazım varmış.. What a strange hand fate has dealt me! (Lit., What a strange forehead writing I had!)
* alın- /A/DAn/ - take offense /AT/, - be offended /BY/.
90.3.3a. Bülent: Yok yok alınmayın. No, no, don’t take offense.
* alış- /A/ - become accustomed /to/, grow accustomed /to/, get used /to/, adapt /to/.
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
40.4.1. Narrator: Emine yeni işine çabuk alışmış, Emine quickly became accustomed to her new job,
47.2.2b. Fakat artık alışmağa mecbursun. But now you must finally adapt. (Lit., you are obliged to adapt)
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
50.4a. Kâmuran: Zamanla alışacağına eminim fakat.. I’m sure that with time he’ll adjust, but...
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
118.4.1a. Emine: Fakat eskiden beri ağzım alışmış. But I’ve been used to it for a long time now. (Lit., my mouth got used to it)
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
* alış veriş business, buying and selling.
* alış veriş et- /DAn/ - do business /with/.
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
* alıştır- /A/ - let get accustomed, accustomsb /to/ sth.
52.4.1d. Babam fena alıştırmış herkesi. My father let everyone get into bad (working) habits.
* Allah God. à inşallah.
25.2.3b. Allah fakir fukaranın yardımcısı olsun. May God help the poor. (Lit., be the poor’s assistant)
53.4.1a. Hatice: Allah sana kolaylık versin. God help you. (Lit., May God give you easiness, i.e., in this situation)
98.4.1c. Herşey Allahın dediği gibi olur.. Everything happens as God has ordained.
101.1.2c. Allah sana ve çocuklarına uzun ömür versin. May God give you and your children long life.
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
*
Allah aşkına. For God’s sake.98.3.2b. N’oldu (= Ne oldu) Allah aşkına söyleyin. For God’s sake, tell (me) what’s happened. (Lit., for the love of God)
* Allah kavuştursun. May God reunite you.
14.1.2b. Allah kavuştursun. May God reunite you.
15.4.2a. Esma hanım (= Esma Hanım): Allah kavuştursun kızım. May God reunite you, my child. (Lit., my girl)
84.1.3a. Hatice: Allah kavuştursun kardeşim. May God reunite you, dear. (Lit., my sister)
* Allaha ısmarladık. / Allahısmarladık. Good-bye (said by the person leaving. The person remaining says Güle güle.)
12.3.1a. Hakkı: Allaha ısmarladık Emine.. Good-bye, Emine. (Lit., We commended [you] to God, i.e., entrusted [you] to his care)
34.3.1b. Allahısmarladık (= Allaha ısmarladık). Good-bye. (Lit., We commended [you] to God.)
* Allahım My God!
13.2.2 Emine: Sen onun yardımcısı ol Allahım.. (You) be his helper, dear God. (Lit., my God)
99.4.3. Emine: Nasıl, nasıl olur Allahım. How can it be, my God, how can it be?
102.1.2c. Ne feci şey Allahım.. What a terrible thing, my God!
132.4.2b. Allahım rüya idi görduğüm.. evet rüya.. My God, it was all a dream, yes, a dream. (Lit., what I saw was a dream)
* Allahtan. Fortunately.
35.1.2c. Allahtan çok kibar bir adamdı. Fortunately he was a real gentleman.
* Alman German.
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun?
* Almanya (..’.) Germany. This novel also has Alamanya (…’.), a non-standard from.
3.3.2. Hakkı: Ben Almanya’ya gideceğim. I’m going to Germany. (Lit., I will go)
3.4.1a. Emine: Almanyaya mı gideceksin?. You’re going to Germany? (Lit., you will go)
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
7.2.1a. Emine: Almanya’ya gitmese ne yapar? (But) what will he do if he doesn’t go to Germany?
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)10.1.1a. Narrator: Nihayet Hakkının Almanyaya hareket edeceği gün gelmişti. Finally the day of Hakkı’s departure for Germany had come. (Lit., the day [he] was going to set off)
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
24.2.2a. Emine: Almanyadan geliyormuş. He says he was coming from Germany.
26.3.2. Hatice: Almanyadan ne haber Emine? What’s the news from Germany, Emine?
27.2.1b. Almanya bizim için son şanstı. Germany was the last chance for us.
83.1.1b. Hakkının Almanyaya hareket günü gelmişti. The day of Hakkı’s departure for Germany had come.
87.1.2. Bülent: Ben yarından sonra Almanya’ya gidiyorum Emine hanım. Siz.. I’m going to Germany the day after tomorrow, Emine hanım. You... (Lit., I’m going after tomorrow)
88.1.2a. Bülent: Almanyadan arzu ettiğiniz bir şey var mı? Is there something you’d like from Germany?
89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
89.4.2b. Desenize Almanyada detektiflik yapacağız. Come right out and say it: I’ll be doing detective work in Germany. (Lit., we’ll be doing)
92.1.1. Emine: Yarın sabah Almanyaya gidiyor da.. Well, he’s going to Germany tomorrow morning, you know.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
128.3.1b. Almanyadan geliyorum. I’m coming from Germany.
* Alo (.’.) Hello! (only when answering the telephone).
93.1.2. Emine: Alo.. Buyurun. Hello.
* alt, -tı the under part, bottom.
16.4.1d. Altında arabası.. Driving his own car. (Lit., His car under him.)
17.3.1. Narrator: Esmanımın dilinin altında başka bir şey vardı. There was something else behind Esmanım’s remarks. (Lit., under [her] tongue) f
106.2.1b. Bu yükün altında ezilirsiniz sonra. Or else you’ll be crushed under the burden.
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* altı six.
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
71.4.2a. Bülent: Altı yaşımdayken annemle babam ayrıldılar.. My parents separated when I was seven years old. (Lit., my mother and my father)
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
91.3.2d. Saat altıya geliyor.; It’s getting close to six o’clock.
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
* altıncı sixth.
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
* altmış sixty.
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş..
* ama (.’.) but.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
4.3.1. Emine: Ama sen gidersen.. biz? çocuklar? But if you go, what about us? the kids? (Lit., ...we? the children?)
7.1.1e. Ama gözüne bir damla uyku girmiyordu. But she just couldn’t get to sleep. (Lit., a drop of sleep wasn’t entering her eye)
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
25.3.2c. Ama herhalde yakında Hakkıdan bir haber gelir. But there’ll probably be some news from Hakkı soon. (Lit., a news will probably come)
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
29.4.2. Emine: Teşekkür ederim Hatice ama benim için imkânsız. Thank you, Hatice, but it’s impossible for me.
30.2.1c. Ama dur bakalım. But hold on, let’s see.
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
38.1.3d. Ama bu hediyeye de çok memnun olacak. But she’ll be very pleased with this gift anyway.
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
50.3.2. Nesrin: Olabilir ama.. That may be, but...
51.2.2. Nesrin: İyi fikir ama kiminle? That’s a good idea, but with whom?
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
83.2.2a. Emine: Bir çok sebep var ama sen bunları anlamıyorsun, There are lots of reasons, but you don’t understand them.
83.4b. Ama o zaman çok geç olacak. But then it’ll be too late.
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
101.2.2. Hatice: Ama seni nasıl yalnız bırakabilirim? But how can I leave you alone?
118.2.2a. Emine: Bilmiyorum.. ama o hemen evlenelim diyor. I don’t know... but he says let’s get married right away.
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
* Amaan for goodness sake! (an emphatic form of aman)
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
92.3.2a. Hatice: Amaan.. Ne çıkar canım. For goodness sake! What harm is there in that, dear?
95.3.2a. Hatice: Amaan düşündüğün şeye bak. Oh for goodness sake! What are you worrying about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
* aman (.-) 1. Good gracious, Oh dear. 2. my (indicating approbation). 3. Oh come on.
17.3.2a. Esma hanım: Aman kızım. Good gracious, my child.
18.1.2c. Aman bana müsade kızım. Oh dear! With your permission (I’ll run along), my child.
23.3.2. Emine: Aman ne güzel. My, how lovely!
54.2.2a. Hatice: Aman sen de.. Oh come on now...
96.2.1a. Bülent: Yaa.. Aman ne güzel. Really! Oh how wonderful!
115.2.1a. Jale: Aman abi! Oh come on, abi! (Lit., elder brother)
* amca (.’.) 1.(paternal)uncle. 2. uncle (a polite form of address to an older man).
14.3.3. Emine: Amcaya teşekkür etsenize. Say thank you to uncle (now). (Lit., Thank uncle.)
21.1.3b. Amca bize mektup yok mu dedim. I said, Uncle, aren’t there any letters for us?
* an moment. bir an, bir an evvel, o ana kadar, o anda, şu anda.
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
113.2.2b. Sizi ilk gördüm andan beri seviyorum. I’ve loved you from the moment I first saw you.
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
* ana mother.
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
*
anacık dear mother.6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
* anahtar key (to a lock)
75.4.1a. Narrator: Heyecanla çantasından anahtarı çıkardı. Anxiously she took the key from her purse.
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
157.3.2c. Arabanın anahtarlarını da bırakıyorum. I’m leaving the car keys too. (Lit., the keys of the car)
* ancak (.’.) 1. only. 2. barely, just.
48.3.3b. Bir buçuk saatte ancak gelebildim. I was barely able to make it in an hour and a half. (Lit., to come)
90.2.2b. Bunu ancak Ceymis Bond halledebilir. Only James Bond can solve this.
* anı memory, what is remembered.
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
* ani (- -) sudden.
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
*
aniden (- -.) suddenly, on the spur of the moment.76.3.3. Hakkı: İşte.. aniden karar verdim. Well... I just decided on the spur of the moment.
* anla- 1.- understand, get (i.e., understand), gather, catch on. 2. /DAn/ – understand sth /about/ sth. yanlış anla-.
24.3.1b. Adamın kıyafetinden anlamıştım zaten. I had already gathered that from the way the man was dressed. (Lit., from the man’s attire)
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
33.4.3b. Sizi anlıyorum. I understand (your concern). (Lit., I understand you.)
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
40.2.2b. Fakat ben o işlerden hiç anlamam ki. Oh, but I don’t understand a thing about those matters.
57.3.1b. Demek beni anlıyorsunuz. So you understand me (i.e., you are in sympathy with my views).
58.2.1a. Narrator: Emine bir şey anlamamıştı. Emine still hadn’t caught on. (Lit., hadn’t understood a thing)
60.3a. Bülent: Anlıyorum, anlıyorum. I know, I know. (Lit., I understand.)
60.4.2b. Bir türlü anlayamıyorum onu. I can’t understand him at all.
71.3.1a. Emine: Şimdi anlıyorum.. Now I understand.
74.2.1. Bülent: Anlıyorum.. Artık gitsek iyi olacak.. I understand. We’d better be going now. (Lit., It would be good if we went now.)
82.2.1. Emine: Niçin? Neden? Anlayamıyorum bir türlü. Why? What for? I just don’t get it. (Lit., I just can’t understand.)
82.2.2a. Hakkı: Anlayamıyacak bir şey yok. There’s nothing to get. (Lit., There’s nothing to be unable to understand.)
83.2.2a. Emine: Bir çok sebep var ama sen bunları anlamıyorsun, There are lots of reasons, but you don’t understand them.
83.2.2b. hiç bir zaman da anlayamıyacaksın. You’ll never be able to understand them anyway.
83.4a. Emine: Hatanı belki bir gün anlayacaksın Hakkı. Maybe one day you’ll understand your mistake, Hakkı.
84.1.3d. İnşallah kısa zamanda hatasını anlar. I hope he’ll soon realize his mistake. (Lit., God willing, he’ll soon realize)
84.2.1b. Bu kadar zamanda anlamadıktan sonra. After not getting it for this long. (Lit., not understanding)
84.4.1. Emine: Bilmiyorum anlamıyorum. I don’t know, I don’t get it. (Lit., don’t understand)
89.2.3a. Bülent: Ha.. Tamam. Şimdi anladım. Oh, OK. Now I get it. (Lit., I understood)
89.4.2a. Bülent: Anlıyorum. I understand.
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
98.1.2a. Emine: Anlamıyorum. I don’t understand.
104.4.1a. Bülent: Renginizi soluk gördüm de.. Anlıyorum.. It’s just that I noticed you look pale. I understand. (Lit., I saw your color pale.)
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
111.2.3a. Bülent: Anlıyorum. I understand.
112.3.1a. Bülent: Bugüne kadar beni anlamadınız. You haven’t understood me to this very day.
112.4.1a. Bülent: Neden anlamak istemiyorsunuz? Why don’t you want to understand?
119.1.3b. şimdi anlayacaksın. You’ll understand in a moment. (Lit., now)
122.2.1b. O zaman takırtının nereden geldiğini anlamıştı. Then she realized where the knocking was coming from.
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
134.2.2a. Emine: Anlıyorum.. I understand.
140.4.2. Bülent: Sizi anlıyorum. I see what you mean. (Lit., I understand you.)
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
144.3.2a. Emine: Anlıyorum Bülent. I understand, Bülent.
145.4.2. Emine: Evet anlıyorum. Yes, I understand.
147.2.2. Emine: Anlayamadım. I don’t understand. (Lit., I couldn’t understand.)
148.3.2c. N’olur beni anla. Please try to understand me.
151.2.1a. Jale: Bizimkiler de niçin böyle anlayışsızlık gösteriyorlar anlamıyorum.. I just don’t understand why our parents are showing such a lack of understanding.
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
* anlam meaning, sense.
* anlam ver- - make sense of.
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a meaning to the wife and husband’s...)
* anlaşıl- - be understood, clear.
* anlaşılan it is clear that, what is clear is that
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
* anlaşıldı it seems that, it is clear that. (Lit., it became clear that)
128.3.1c. Anlaşıldı, bu saatte uyandırdım seni. It seems that I woke you up at this hour.
* anlat- 1. – explain. 2. – relate, tell.
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
18.2.1a. Narrator: Kadının anlattıkları Eminenin canını sıkmıştı. What the woman had said annoyed Emine.
73.3.1a. Bülent: Bütün bunları neden anlattım? Why did I go into all of this? (Lit., relate all these things)
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
89.1.3a. Bülent: Yaa.. Anlatın bakalım. Really? Well then, go ahead and tell me. (Lit., explain)
89.2.1. Narrator: Emine meseleyi nasıl anlatacağını kestiremiyordu. Emine couldn’t figure out how (best) to explain the matter.
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
93.3.2c. Gelince herhalde anlatır. He’ll probably tell (me) when he gets here. (Lit., when he comes)
98.2.2. Hatice: Nasıl anlatayım kardeşim. How can I tell you, dear? (Lit., how shall I)
101.3.1b. Büroya da uğrayıp durumu anlatırsın. Stop by the office and explain the situation. (Lit., you’ll stop by)
108.1.1. Narrator: Emine Bülentin anlattıklarını büyük bir heyecanla dinliyordu. Emine was listening to Bülent’s explanation with great anticipation.
108.3.1a. Bülent: Sonrasını bu zarfın içindekiler size daha iyi anlatacak. The contents of this envelope will better explain the result to you.
109.2.2a. Emine: Niçin, niçin anlattınız bütün bunları? Why did you tell (me) all this, why? (Lit., these)
109.2.3a. Bülent: Evet.. Neden anlattım.. Yes, why I told (you)...
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
123.2.1b. Emine akşamki olayı ona anlattı. Emine told her about what had happened the previous night. (Lit., about the previous night’s event)
125.1.2. Emine: Olur Bülent. Fakat.. seninkilere durumu anlattın mı? OK, Bülent. But have you explained the situation to your family? (Lit., to those of yours)
143.3.2b. Sana anlatacaklarım var. I have something to tell you. (Lit., somethings)
143.4.1. Narrator: Genç adam durumu kısaca Emineye anlattı. The young man briefly explained the situation to Emine.
* anlayış n.understanding.
155.3.2c. Fakat senden de biraz anlayış bekliyorum. But I expect a little understanding on your part too. (Lit., from you too)
* anlayış göster- - be sympathetic.
88.3b. Herhalde anlayış gösterir. He’ll probably be sympathetic. (Lit., show understanding)
* anlayışlı adj.understanding.
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
* anlayışsızlık lack of understanding.
* anlayışsızlık göster- - be unsympathetic, show a lack of understanding.
151.2.1a. Jale: Bizimkiler de niçin böyle anlayışsızlık gösteriyorlar anlamıyorum.. I just don’t understand why our parents are showing such a lack of understanding.
* anne (.’.) mother.
12.2.3a. Hakkı: Annenizi üzmeyin çocuklar. Don’t worry your mother, children.
13.3.2. Elif: Anne ben gazoz isterim. Mother, I want a soda.
15.3.3. Elif: Peki anne. OK mother.
18.4.3a. Elif: Annee! Koş. Mother! Quick! (Lit., Run.)
35.2.3. Elif: Gezmeye mi gidiyoruz anne? Are we going out for a walk, Mother?
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
71.1.1c. Mesela babanız fevkalâde bir insan. Anneniz de öyle. Your father, for example, is a wonderful person. So is your mother.
71.1.2a. Bülent: Annem mi? O sadece babamın karısıdır. My mother? She’s only my father’s wife.
71.2.1. Emine: Yani.. sizin öz anneniz değil mi? You mean... she isn’t your real mother?
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
71.4.2a. Bülent: Altı yaşımdayken annemle babam ayrıldılar.. My parents separated when I was seven years old. (Lit., my mother and my father)
71.4.2c. Daha doğrusu biz annemle başka eve taşındık. More precisely, my mother and I moved to another house. (Lit., we with my mother)
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
96.3.2. Elif: Anne.. baksana Mehmet yumurtasını yemiyor. Mother, look! Mehmet isn’t eating his egg.
100.2.1a. Elif: Annem niçin ağlıyor Hatice teyze. Why is my mother crying, Aunt Hatice?
103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
131.2.1a. Hakkı: Fakat sen.. benim karım.. çocuklarımın annesi.. But you … my wife … the mother of my children...
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
157.2.1b. Kapıda üvey annesiyle karşılaştı. At the door he came face to face with his stepmother.
* anneciğim mommy.
1.1.3. Elif: Açıyorum anneciğim. I’ll get it, Mommy. (Lit., I’m opening it)
19.2.2a. Elif: Babam ne yazıyor annecim (= anneciğim)? What does my father write, Mommy?
35.3.2. Elif: Peki annecim. OK, Mommy.
126.2.2. Elif: Ödevimi bitirdim annecim (= anneciğim). I finished my homework, Mommy.
126.3.2. Elif: Peki annecim şimdi. OK, Mommy, right away.
* antipatik antipathetic.
57.2.1. Bülent: Bu yüzden siz de herhalde beni antipatik buluyorsunuzdur. That’s why you probably find me antipathetic too. (Lit., For this reason you probably...)
* apar topar (..’ ..) in a panic.
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
* apartman apartment house/building.
* apartman dairesi apartment, i.e., one unit in an apartment building.
63.3.1b. Teşvikiyede lüks bir apartman dairesinin kapısına gelmişti. She came to the door of a luxurious apartment in Teşvikiye.
* aptalca (..’.) stupid.
35.1.2a. Emine: Ne aptalca bir iş yaptım. What a stupid thing I did!
91.1.2a. Emine: Ne aptalca bir şey yaptım.. What a stupid thing I did!
154.4.2. Bülent: Bırak bu aptalca fikirleri. Forget these stupid ideas! (Lit., leave)
155.1.2b. Sözlerimi aptalca bulacağını tahmin edemedim. I couldn’t imagine that you would find my words stupid.
* ara 1. distance between (two things). 2. among. 3. time between two events, interval. 4. relations between people. 5. time, point in time. 6. side (street). bir ara, bir arada, bu ara, bu arada.
* ara sıra once in a while, now and then, from time to time.
152.1.2b. Ara sıra geleceğim tabii.. Of course I’ll come (back) once in a while.
* ara sokak side street.
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
*
aralarında among them.52.1.1d. Belki aralarında beğeneceği birine rastlar. Maybe he’ll meet one among them (that) he’ll like.
87.3.1. Narrator: Aralarında kısa bir sessizlik oldu. There was a brief silence between them.
99.2.1. Hüsnü: Aralarında onun da adı yazılı. His name is listed among them too. *
aramızda between us.145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
*
aramızdan between ourselves.118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
* arası açıl- - have a falling out (between people).
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
* arası düzel- (for matters) – straighten out between people.
61.4.1c. Demek aranız düzeldi. So things have straightened out between the two of you. (Lit., So your rift [the space between you] has been corrected.)
* arasına to the area between, among (motion to).
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
*
arasında among, amidst.26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts. *
arasındaki that is or are/were between.86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
* arasından 1.from between. 2. from among, through.
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
* ara- 1.- look for, seek, look up. 2. - ask for, call (on telephone). ağzını ara-, tekrar ara-.
26.3.1a. Narrator: Emine dertleşecek bir insan arıyordu kendine. Emine was looking for someone to share her troubles with.
42.3.2. Emine: Kim aradı diyeyim beyfendi? (= beyefendi)Who shall I say was asking (for him), sir?
45.1.1. Kâmuran Bey: Arayan olursa öğleden sonra geleceğimizi söylersiniz. If anyone asks, say we’ll be back in the afternoon. (Lit., If a person asking should be...)
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
131.1.2d. Özlemini çektiğim mutluluğu aramak hakkım değil miydi? Didn’t I have a right to seek the happiness I longed for?
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
137.4.1a. Nesrin: Namzet mi ararsın? Are you looking for prospects?
155.2.2c. Sonra ararım seni. I’ll call you later.
* araba car, automobile.
9.3.1b. Çok geçmez bir de araba alırım. Before long I’ll buy a car too.
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
16.4.1d. Altında arabası.. Driving his own car. (Lit., His car under him.)
33.1.1a. Narrator: O sırada yanı başında bir araba belirmişti. At that moment a car appeared alongside her. (Lit., at her side)
33.2.1a. Narrator: Araba önünde durmuştu. The car stopped in front of her.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
75.2.1a. Narrator: Arabadan inip yan sokağa saptı. She got out of the car and turned into a side street.
76.2.3. Hakkı: Akşam üstü. Bir arkadaşın arabasıyla. Toward evening. In a friend’s car. (Lit., With the car of a friend.)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
105.4.1b. Arabaya binerek yola koyuldular. They got in the car and set out on the road.
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
129.3.1b. Bir de araba getirdim. And I brought a car.
146.2.1. Narrator: Beraberce bürodan ayrılıp arabaya bindiler. They left the office together and got in the car.
150.1.1b. Ayrılacakla(rı) yere gelince Bülent arabayı durdurdu. When they came to the place where they were going to part, Bülent stopped the car.
157.3.2c. Arabanın anahtarlarını da bırakıyorum. I’m leaving the car keys too. (Lit., the keys of the car)
* araba kazası automobile accident.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
* aralan- - open a crack (door).
8.1.1. Narrator: Neden sonra kapı aralandı. Sometime later the door opened a crack.
* aran- - be sought, looked for.
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
* arazi (.-.) piece of land, land.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu.
* ardından from behind. art.
* argın (only in the following) yorgun argın.
* arıza (-..) break down, mechanical failure.
* arıza yap- - break down (machine).
52.3.2a. Emine: Dün makinelerden birinin arıza yaptığını söylemişlerdi. They said one of the machines broke down yesterday.
* arka 1. the back, back part (of a person or thing). 2. the space or area behind. 3.??? the time after, following.
17.3.2c. Bizim arkada oturan Zehra var ya.. You know Zehra who lives in back of us...
* arka bahçe backyard
161.3.1a. Narrator: Gecenin karanlığında arka bahçeye çıktı. In the darkness of night, she went out to the backyard.
*
arkadan afterwards, after that, then.6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
*
arkasından from the back of, from behind.34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
* arkasından konuş- - speak behind sb’s back.
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
110.2.1b. Bir ölünün arkasından konuşmak küçüklüğünü bile bile.. Knowing quite well how mean spirited it is to speak ill of the dead. (Lit., speaking from the back of a dead person)
*
arkasını çevir- - turn sth over. (Lit., turn its back)19.2.1b. Arkasını çevirdi. She turned it over. (Lit., turned its back)
* arkasını dön- - turn one’s back.
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
* arkadaş 1.friend. 2. person. candan arkadaş.
8.2.2b. Kahvede arkadaşlarla kağıt oynadık. I was at the coffee house playing cards with the boys. (Lit., we played cards with friends)
31.2.2. Hatice: Size bahsettiğim arkadaşı getirdim. I brought the friend I mentioned to you.
31.4.1b. Lütfen arkadaşla beraber gidin. Please go with this person. (Lit., together with the friend)
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
52.1.1b. Onun arkadaşları var. She has friends.
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
61.3.1. Narrator: Emine bu candan arkadaşından bir şey saklayamazdı. Emine couldn’t hide anything from this bosom friend of hers.
68.1.2b. Bak Jalenin bir çok güzel arkadaşı var. Look, Jale has many very lovely friends.
76.2.3. Hakkı: Akşam üstü. Bir arkadaşın arabasıyla. Toward evening. In a friend’s car. (Lit., With the car of a friend.)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
133.4.1a. Man: Kocanızın arkadaşıyım. I’m a friend of your husband.
134.1.3a. Man: Evet. Kendisi iyi arkadaşımdı. Yes (I know). He was my good friend.
* art back, behind, the space behind.
* ardından from behind.
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
* arta kalan (..’..) what is left over, what remains.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* artık (.’.) 1. now. 2. from now on, finally. 3. any more, no longer.
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
12.2.3c. Ona artık sen bakacaksın. Now it’s you who’s going to be looking after him.
13.3.1b. Babanız gitti artık.. Your father has gone now.
21.1b. Hakkının mektupları eskisi gibi sık gelmiyordu artık. Hakkı’s letters were no longer coming as frequently as before.
25.2.1b. artık eskisi gibi para da göndermiyordu. and he was no longer sending money like before either.
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
46.4.1a. Kâmuran Bey: Ben artık iyice yoruldum oğlum. Son, I’m really quite tired out now. (Lit., my son)
47.1.2d. Yetmez mi artık? Isn’t that enough now?
47.2.2b. Fakat artık alışmağa mecbursun. But now you must finally adapt. (Lit., you are obliged to adapt)
50.1.2a. Nesrin: Artık çocuk değil ya. He’s not a child anymore, you know.
54.1.2a. Emine: N’olur (= Ne olur) kapat bu bahsi artık. Could you please drop the subject now? (Lit., close this subject)
60.3e. Artık kalksak nasıl olur? Shall we be going now? (Lit., How would it be if we got up now?)
68.3.1b. Artık sıkılmaya başlamıştı. Now she began to get bored.
69.2.2b. Epeyce geç oldu artık. It’s already quite late. (Lit., gotten quite late)
74.2.1. Bülent: Anlıyorum.. Artık gitsek iyi olacak.. I understand. We’d better be going now. (Lit., It would be good if we went now.)
78.1.4b. Artık bizimle kalacaksın değil mi? You’ll stay with us now, won’t you?
80.3.1a. Emine: Yeter artık Hakkı. I’ve had it, Hakkı! (Lit., Enough now.)
80.4.3a. Hakkı: Geç oldu artık. It’s late now.
81.3.2c. Bu kadar ayrılık yeter artık. We’ve been apart long enough. (Lit., This much separation is enough now.)
82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
83.2.1b. Yalnız bırak artık bu suratı. But stop making such a face. (Lit., Only leave now this face.)
91.3.2c. Hadi kalk artık gidelim. Come on, get up, let’s go now.
92.4.1b. Çıkalım artık. Let’s be on our way now. (Lit., Let’s leave now.)
101.1.2a. Hüsnü: Benim artık gitmem lâzım. I must be going now. (Lit., my going is necessary)
102.2.2a. Emine: Herşey bitti artık. That’s all over now. (Lit., Everything is finished now.)
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
106.1.1b. Hiç düşünmeyin artık olanları. Don’t think about those things anymore at all. (Lit., the things that happened)
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
113.2.1b. Yeter artık. You’ve really gone too far. (Lit., That’s enough now.)
120.4.1b. Bizler için yepyeni bir yaşam başlıyor artık. A completely new life is beginning for us now.
126.1.1a. Emine: Artık dönsek iyi olacak Bülent. We should get back now, Bülent. (Lit., It would be good if we went back now.)
126.3.1b. Hadi yatalım artık. Come on, let’s go to bed now.
128.1.1e. Artık korkmuyordu. She was no longer afraid.
129.3.1a. Hakkı: Geri dönmek üzere geldim artık. I’ve come back for good now. (Lit., I’ve come back to return)
129.3.1d. Artık burada kalacağım. I’m going to stay here now.
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
130.3.1a. Hakkı: Neyse.. O günler geride kaldı artık. Never mind... Now those days are behind (us). (Lit., have remained behind)
130.3.2c. Ben artık bildiğin Emine değilim. I’m no longer the Emine you used to know.
131.2.2b. Birbirimizin hayatında yerimiz yok artık. We no longer have a place in each other’s lives.
134.4.1a. Narrator: İçini kemiren kuşkular kaybolmuştu artık. The doubts that had been gnawing at her heart had now disappeared.(Lit., the suspicions)
135.2.1b. Senin çocukların artık benim de çocuklarım sayılır. Now your kids are considered my kids too.
142.3.1a. Kâmuran: Bu konu üzerinde artık durmaman lâzım. You mustn’t insist on this issue any further. (Lit., Your not dwelling further now on this issue is necessary.)
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
151.4.1. Jale: Yaa! Demek orada kalacaksın artık.. Really? So you’re going to stay there for good?
152.1.1. Jale: Artık birbirimizi hiç görmeyecek miyiz abi? Aren’t we going to see each other anymore, abi?
152.3.3a. Bülent: Hadi sen git yat artık. Come on, off to bed with you now.
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
157.1.2. Emine: Yeter yeter! Tahammül edemiyeceğim artık.. Enough, enough! I can’t take it anymore!
162.4.1c. Bütün üzüntüleri gerilerde bıraktık artık. We’ve finally left all cares behind.
* arzu wish, desire.
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
116.4.2. Emine: Bana karşı duyduğunuz hislerin ve bu arzunuzun geçici bir heves olmadığına emin misiniz? Are you sure that your feelings for me and this desire of yours are not just a passing fancy? (Lit., the feelings that you feel for me)
* arzu et- - wish, desire.41.4.1b. Arzu ederseniz, buyrun bekleyin. If you wish, you’re welcome to wait. (Lit., welcome, wait)
88.1.2a. Bülent: Almanyadan arzu ettiğiniz bir şey var mı? Is there something you’d like from Germany?
114.1.2c. Ne zaman arzu ederseniz cevap verirsiniz. Respond whenever you wish.
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
* as- /A/ - hang sth /to/on/. à kulak as-.
* asıl- - hang, be hung. suratı asıl-.
* aşağı the lower part, bottom.
160.3.1b. Eli yavaşca aşağıya kaydı. Slowly her hand slid down.
* aşırı excessive.
42.2.1b. Bu aşırı alâka canını sıkmıştı. This excessive attention had annoyed her.
56.4.1b. Sonradan bu aşırı hareketlerimden dolayı üzüntü duyuyorum. Afterwards I regret my over-reaction. (Lit., these over-reactions of mine)
*
aşırı derecede excessively, in an extreme degree.56.3.1b. Aşırı derecede sinirlendiğimin farkındayım. I realize that I lost my temper. (Lit., I am in the awareness of my having gotten angry in the highest degree.)
* aşk, -kı love. Allah aşkına.
* at- /A/ 1.- throw /AT/ON/IN/. 2. – set sth down. à adım at-, can at-, geriye at-, içeriye at-, kahkahalar at-, yanlış adım at-.
7.1.1d. Kendini yatağa attı.. She threw herself on the bed…
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
* ateş 1. fire. 2. the usual place for a fire: stove, burner, etc.
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
18.1.2b. Yemeği ateşte unuttum gitti. I completely forgot (about) the food on the stove.
* atıl- /A/ - throw oneself /around/ (sb’s neck).
76.2.1b. Heyecanla boynuna atıldı. Thrilled, she threw her arms around his neck. (Lit., With excitement she threw herself at his neck.)
* atla- /A/ - hop /into/ a vehicle.
9.3.1c. Atlar gelirim İstanbula. I’ll hop in and come to Istanbul.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
* atölye (..’.) workshop.
29.4.1b. Trikotaj atölyesinde. In a knitting workshop. (Lit., atelier)
32.1c. Gel şimdi atölyeye gidelim. Come, let’s go over to the workshop now.
* Avrupa (..’.) Europe.
47.1.1. Bülent: Ben bir müddet daha avrupaya gidip kalmayı düşünüyorum. I’m thinking of going to Europe and staying there for a while longer. (Lit., an additional period)
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
73.1.1a. Bülent: Avrupada beş yıl kaldım. I stayed in Europe (for) five years.
93.4.2. Bülent: Buyrun. Avrupadan size küçük bir hediye getirdim. Here, I brought you a little present from Europe.
147.3.1b. Avrupada tanıdığım bir kaç firma var. In Europe there are several companies I’m familiar with.
151.3.3. Bülent: Avrupaya Jale. Orada iş bulup çalışacağım. To Europe, Jale. I’ll find a job there and (go to) work.
* avrupalı (..’..) European.48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
* avuç, -vcu the palm of the hand.
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* avun- - get one’s mind off one’s troubles, distract oneself.
54.3.2b. Biraz avunurdum. It would have gotten my mind off things a bit.
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
* ay month.
21.1a. Narrator: Aylar birbirini kovalamağa başlamıştı. Months followed one another swiftly. (Lit., Months had begun to chase one another.)
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
25.3.2b. Sana da kaç aydır borcumu veremedim. I haven’t been able to pay you the money I owe you for several months now. (Lit., able to give my debt)
38.2.2b. Üst tarafını da gelecek ay.. And (I’ll leave) the rest of it next month.
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
95.1.1c. Günler ve aylar birbirini kovalıyordu. Days and months followed one another in rapid succession.
95.1.3d. Kaç aydır ondan da bir haber çıkmadı. There hasn’t been any news from him for quite a few months. (Lit., For how many months no news has appeared from him.)
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
* ay başı the first of the month.11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
31.4.1d. Ay başında da çalışmağa başlarsınız. And you can start work on the first of the month. (Lit., you’ll begin to work)
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
35.2.1a. Narrator: Ay başını iple çekmişti. She had been looking anxiously forward to the first of the month.
* Ay! Oh! (an expression of surprise).
55.2.3. Emine: Ay! Günaydın efendim. Oh! Good morning, sir.
117.4.2. Emine: Ay! Yapmayın. Bir gelen olur. Oh don’t! Someone might come in. (Lit., Don’t do [that]. A coming person may be.)
137.2.2. Nesrin: Sahi mi Bülent? Ay ne kadar sevindim bu havadise.. Really, Bülent? Oh, I’m just thrilled at this news. (Lit., how delighted I am)
138.3.2a. Nesrin: Ay merak ettim şimdi. Oh, now I’m dying of curiosity. (Lit., I’m curious now.)
* ayak foot.
7.1.1a. Narrator: Emine sabahtan beri ayaktaydı. Emine had been on (her) feet since morning.
* ayakta dur- - stand.
65.2.2b. Herkes gibi ayakta durabilirim. I can stand like everybody else.
* ayarla- - arrange.
55.4.1b. İşinizi ona göre ayarlayın da.. So arrange your work accordingly. (Lit., according to that)
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
* ayıl- - wake up.
128.3.1d. Henüz ayılamamışsın. Apparently you haven’t been able to wake up yet.
* ayıp 1.(a) shame, disgrace. 2. improper.
63.2a. Emine: Fakat gitmesem ayıp olur herhalde. But it would probably be improper if I didn’t go.
* ayırt- - book a flight, reserve a place (on a plane, bus, train, etc.).
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
* aylık 1. monthly. 2. a monthly salary.
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
* aynen (.’.) exactly, the same.
* aynen tut– – be exactly the same as.99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
* aynı (.’.) the same.
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
95.1.3b. Hep aynı lâflar.. Always the same words.
110.1.1b. Aynı felaket sizin başınıza gelseydi aynı acıyı o hisseder miydi? If the same disaster had befallen you, would he have felt the same pain? (Lit., had come to your head)
121.3.2a. Emine: İşte aynı ses.. There it is, the same sound.
* aynı şey the same thing.
15.2.1. Narrator: Evde de hep aynı şeyi düşünüyordu. At home too, she was still thinking the same thing. (Lit., always thinking)
85.4.1. Narrator: O gece yatakta da aynı şeyi düşünüyordu. Even in bed that night, she was thinking the same thing.
109.3.1a. Bülent: Ben de başlangıçta aynı şeyi düşündüm. At first I thought the same thing.
152.4.2c. Aynı şeyin tekrar başıma geleceğini söyleseler gülerdim.
If they had told me the same thing would happen to me again, I would have laughed. (Lit., would come to my head again)* ayrı apart, separate.
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
101.4.2b. Sağ olsaydı da yine ayrı kalsaydık. If only he were alive, even if we still remained apart.
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
147.2.1b. Bir müddet ayrı kalmamız gerekecek. We’re going to have to remain apart for a while. (Lit., Our remaining apart [for] a period will be necessary.)
*
ayrı ayrı separately, individually.68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
* ayrıca (.’..) besides, in addition, further.
87.4.1a. Bülent: Ayrıca yarın da bu meseleleri konuşuruz. We’ll discuss this further tomorrow. (Lit., We’ll speak more about these matters tomorrow too.)
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
134.4.2b. Ayrıca çocukların odasına eşyalar ısmarlamıştım. In addition, I’ve ordered furniture for the kids’ room.
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
*
ayrıl- /DAn/ 1. - leave (from) (a place). 2. - quit (a job). 3. (for people) – separate, part.3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
12.1.2a. Hakkı: Siz buradan ayrılmayın. Stay right here. (Lit., Don’t leave from here.)
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
69.1.5. Narrator: Bülent Eminenin oradan ayrılmak üzere olduğunu görmüştü. Bülent noticed that Emine was about to leave. (Lit., saw that... leave from there)
71.4.2a. Bülent: Altı yaşımdayken annemle babam ayrıldılar.. My parents separated when I was seven years old. (Lit., my mother and my father)
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
94.2.1. Narrator: Emine onun yanından ayrılarak çalıştığı odaya geçti. Leaving him, Emine went to the room (that) she worked in. (Lit., leaving from his side)
103.1.1a. Narrator: Emine öğleden sonra bürodan ayrıldı. Emine left the office in the afternoon.
114.3.1a. Narrator: Emine daha sonra bürodan ayrılmış Later Emine left the office.
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
146.2.1. Narrator: Beraberce bürodan ayrılıp arabaya bindiler. They left the office together and got in the car.
150.1.1b. Ayrılacakla(rı) yere gelince Bülent arabayı durdurdu. When they came to the place where they were going to part, Bülent stopped the car.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
* ayrılık separation, being apart.
80.3.1b. İki senelik ayrılık yetmez mi? Isn’t two years of being apart enough?
81.3.2c. Bu kadar ayrılık yeter artık. We’ve been apart long enough. (Lit., This much separation is enough now.)
* ayrıyeten in addition, additionally.23.1.2a. Man: Ayrıyeten bana iki yüz mark verdiydi. In addition, he gave me 200 marks. (Lit., had given me)
* az little, a small amount.
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
83.1.2a. Hakkı: Trenin kalkmasına az zaman kaldı. There’s not much time left before the train leaves. (Lit., Little time remained to the departure of the train.)
118.1.2e. Bu güne kadar az çekmedin. Up to now you’ve had to put up with quite a lot. (Lit., Up to today you haven’t endured little.)
*
az daha almost, nearly.62.3.2a. Bülent: Az daha unutuyordum Emine hanım. I almost forgot, Emine hanım. (Lit., A little more [and] I was forgetting.)
- B -
* baba father.
1.1.2b. Baban geldi. It’s your father. (Lit., Your father has come.)
1.2.2. Mehmet: Baba. Daddy!
1.3.2b. Koş kızım. Babanın terliklerini getir. Run dear! Fetch your father’s slippers.
2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
father:
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini * arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
13.3.1b. Babanız gitti artık.. Your father has gone now.
14.4.2c. Babaları gurbete gittiğine göre.. Seeing as how their father has gone abroad.
18.4.3b. Babamdan mektup geldi. There’s a letter from my father. (Lit., a letter has come)
19.2.2a. Elif: Babam ne yazıyor annecim (= anneciğim)? What does my father write, Mommy?
23.3.3. Elif: Hiii! Babam bana bebek yollamış. Wow! My father sent me a doll.
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
46.4.2. Bülent: Fakat baba.. But Father...
47.2.1. Bülent: Evet.. biliyorum baba.. fakat memleketin.. Yes... I know, Father... but the country’s...
48.2.2a. Bülent: Peki baba peki. Haklısınız. OK, Father, OK. You’re right.
52.4.1d. Babam fena alıştırmış herkesi. My father let everyone get into bad (working) habits.
71.1.1c. Mesela babanız fevkalâde bir insan. Anneniz de öyle. Your father, for example, is a wonderful person. So is your mother.
71.1.2a. Bülent: Annem mi? O sadece babamın karısıdır. My mother? She’s only my father’s wife.
71.4.2a. Bülent: Altı yaşımdayken annemle babam ayrıldılar.. My parents separated when I was seven years old. (Lit., my mother and my father)
71.4.2b. Babam bizi terketti. My father left us.
72.1.1a. Bülent: Daha sonra babam bu kadınla evlendi. Later my father married this woman.
72.2.1a. Bülent: Mecburen babamın evine döndüm.. I was forced to return to my father’s house. (Lit., perforce I returned)
72.4.1d. Babam da kabul etmişti. And my father agreed.
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
79.2.1. Elif: Baba, hadi gel sana oyuncaklarımı göstereyim. Father, come and let me show you my toys.
79.2.2a. Emine: Elif babanı rahat bırak kızım. Elif, leave your father in peace, dear.
82.1.2c. İki çocuğumun babasısın. You’re the father of my two children.
100.2.1b. Babama bir şey mi olmuş? Did something happen to my father?
Anne ve baba: mother and father: Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. 103.1.1g.; 103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
106.3.2. Emine: Herhalde.. İki çocuğumun babasıydı. Of course. He was the father of my two children.
125.2.1b. Babam İzmirde. My father’s in Izmir.
125.4.2b. Babam da seni çok beğenir. And besides, my father is very fond of you.
136.2.1b. Baba olmak düşüncesi heyecanlandırdı beni. The thought of becoming a father moved me.
father: Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
146.3.1. Emine: Bu kararından babanın haberi var mı? Does your father know of your decision? (Lit., have news of this decision of yours)
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
157.2.1a. Narrator: O sırada Bülent son defa babasının evine uğramıştı. At that moment, Bülent stopped by his father’s house for the last time.
162.2.1. Bülent: Evet. Babam evlenmemizi kabul etti. Yes. My father consented to our marriage. (Lit., accepted our getting married)
* babacan nice elderly man, fatherly man.
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
* babacığım daddy.
1.2.3. Elif: Hoş geldin babacığım. Hi Daddy! (Lit., You came pleasantly. [Often translated as, Welcome.])
12.2.4a. Elif: Peki babacığım. OK, Daddy.
78.1.4a. Elif: Seni çok özledim babacım.. I missed you a lot, Daddy.
79.3.1a. Elif: Peki babacığım. OK, Daddy.
* bacı bacı, older sister (like abla, a respectful form of address for a woman; here the speaker is from the countryside rather than the city).
21.4.2. Man: Hakkı Pakyol’un evi burası mı bacı? Is this Hakkı Pakyol’s house, bacı? (Lit., older sister)
22.1.2b. Sen karısısın değel (i.e., değil) mi bacı? You’re his wife, aren’t you, bacı?
22.4.2a. Man: Gusura (dialect for kusura) kalma bacı. Please excuse me, bacı. (Lit., Don’t remain to the fault)
* bağdaş- /lA/ - be in accord /with/, jibe /with/.
142.2.1a. Bülent: Gerçekler her zaman mantıkla bağdaşmıyor. Realities aren’t always in accord with logic.
* bağır- /A/ - shout /AT/.
53.2.2b. Bana da bağırdı. He shouted at me too.
* bağışla- - pardon, excuse.
74.4.2a. Bülent: Neyse.. Böyle yersiz konuşmalarımı bağışlayın. Never mind. Pardon my inappropriate remarks. (Lit., such out-of-place utterances of mine)
86.4.1b. Beni bağışlayın. Excuse me.
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
* bağla- /A/ 1.- tie /to/. 2. - put a call through /to/. (bir işi) sonuca bağla-, telefonu bağla-.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.51.1.1. Kâmuran: Bülent’i buraya bağlayabilmenin tek şartı onu evlendirmek. The only thing that can tie Bülent to this place is to get him married. (Lit., the only condition of being able to tie Bulent to here)
* bahane (.-.) excuse.
52.4.1b. Hepsi bahane.. Nothing but excuses! (Lit., They’re all excuses.)
* bahane et- - make sth an excuse, use sth as an excuse.
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
* bahçe garden. arka bahçe.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
* bahis, -hsi subject, topic.
* bahsi kapat- - drop a subject, topic.
54.1.2a. Emine: N’olur (= Ne olur) kapat bu bahsi artık. Could you please drop the subject now? (Lit., close this subject)
* bahset- (.’.) /DAn/ - mention /Ø/.
2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
29.3.1a. Hatice: Dün bizim patrona senden bahsettim. Yesterday I mentioned you to my boss.
31.2.2. Hatice: Size bahsettiğim arkadaşı getirdim. I brought the friend I mentioned to you.
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
* bak- /A/ 1.- look /AT/. 2.– take care of, look /after/, see to. 3. look(!), here (as a attention-getting or emphasizing device). keyfine bak-, kusura bakma-.
4.3.2a. Hakkı: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
5.1.2b. Bak orada ne para yapacağım. Just think of the money I’ll make over there. (Lit., Look what money...)
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
12.2.3c. Ona artık sen bakacaksın. Now it’s you who’s going to be looking after him.
12.3.2b. Kendine iyi bak. Take good care of yourself.
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
14.3.2. Hüseyin Efendi: Alın bakalım küçük yaramazlar. Here you are, (you) little rascals. (Lit., take it)
18.4.2a. Mailman: Al bakalım küçük. Here little one, take (this).
19.1.2. Emine: Ver bakayım Elif. Here, let me have it, Elif. (Lit., Give, let me see.)
21.3.3. Emine: Peki, peki.. Ben bakarım. OK, OK, I’ll get it.
24.4.1b. Kocan neler gönderdi bakiim? (spoken form of bakayım) So what did your husband send?
26.1.2f. Bakacak kimse yok. There’s no one to look (after them).
27.3.1a. Hatice: Bak, aklıma ne geldi. Look, I just thought of something. (Lit., to my mind what came)
28.4.2c. Kim bakar onlara? Who’s going to look after them?
30.2.1c. Ama dur bakalım. But hold on, let’s see.
30.3a. Hatice: Bak Emine, aklıma ne geldi. Look, Emine, I’ve got an idea. (Lit., Look what came to my mind.)
34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
36.1.3a. Emine: Hadi bakalım. Yemeğinizi bitirin. Come on now. Finish your food.
38.1.2c. O kadar çocuklarıma bakıyor. She’s looked after my kids so often. (Lit., so much)
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
42.1.1. Narrator: Genç ziyaretçi Emineye dikkatle baktı. The young visitor looked closely at Emine.
45.2.1. Kâmuran Bey: Ha! Bakın sizi tanıştırayım. Bu delikanlı.. Ah, here, let me introduce you. This young man...
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
58.1.2. Bülent: Hadi gelin bakalım. Come along.
59.2.1a. Bülent: Hadi canım, keyfinize bakın. Well, come on and enjoy yourself. (Lit., look to your pleasure)
62.1.2b. Bakıyorum onun müdafaasını yapıyorsun.. I see you’re defending him (now). (Lit., doing his defense)
64.2.1. Kâmuran Bey: Bak Nesrin sizi tanıştırayım.. Sekreterimiz Emine hanım. Here Nesrin, let me introduce you. Our secretary, Emine hanım. (Lit., Look Nesrin...)
65.1.3b. Siz eğlenmenize bakın. (Please) enjoy yourself. (Lit., Look to your enjoying yourself.)
66.1.1a. Bülent: Bakın size genç nişanlıları tanıtayım. Here, let me introduce the young engaged couple to you. (Lit., Look..)
67.2.1. Bülent: Hadi bakalım. Genç nişanlıların şerefine! Come on (everybody, gather round)! To the health of the young fiancés! (Lit., to the honor)
68.1.2b. Bak Jalenin bir çok güzel arkadaşı var. Look, Jale has many very lovely friends.
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
79.2.2b. Bak yorgun. Look, he’s tired.
79.3.2b. Hadi sen şimdi git yat bakalım. Come on now, off to bed with you. (Lit., you now go, sleep)
84.4.2a. Hatice: Bana bak. Look here.
89.1.3a. Bülent: Yaa.. Anlatın bakalım. Really? Well then, go ahead and tell me. (Lit., explain)
95.3.2a. Hatice: Amaan düşündüğün şeye bak. Oh for goodness sake! What are you worrying about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
96.3.2. Elif: Anne.. baksana Mehmet yumurtasını yemiyor. Mother, look! Mehmet isn’t eating his egg.
108.3.1b. Alın bakın. Take it and have a look.
108.4.2b. Açın bakın. Open it up and look.
116.1.2b. Ben de şimdi size baktım. I was just looking for you.
119.2.2. Bülent: Hadi bakalım şimdi inebilirsin. Come on, you can get out now.
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
124.4.1a. Bülent: Herhalde.. mahcubiyetten başını çevirip bakamamıştın bana. Most likely... in your embarrasment you couldn’t (even) turn your head to look at me. (Lit., from embarrassment)
125.1.1a. Bülent: Bak Emine. Look, Emine.
125.3.1a. Bülent: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
126.3.1a. Emine: Bak kardeşin de uyudu. Look, even your brother has fallen asleep.
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
129.1.2b. İşe bak sen. Imagine that! (Lit., You look at the matter.)
134.3.1d. Açıp içindekilere bakmak gelmiyordu içinden. She didn’t feel like opening it and looking at what was inside. (Lit., To open and look at the contents wasn’t coming from [her] inside.)
138.3.2b. Kim bu genç kız bakalım? Come on and tell us, who is this young girl? (Lit., let’s see who)
143.1.2b. Şimdi de yediği naneye bak. Just look at the situation he’s gotten himself into now. (Lit., Look at the mint he’s eaten now!)
146.4.2b. Bakalım.. We’ll see... (Lit., Let’s see [what happens]...)
148.4.1b. Göreceksin bak. Just wait, you’ll see.
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
160.4.2b. Bak ben buradayım. Look, I’m right here.
* bakıl- /A/ - be looked /at/, be considered.
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
* bakım point of view.
* bakımından from the point of view of.
20.1.1f. Lisan bakımından pek zorluk çekmiyorum. I’m not having much trouble with the language. (Lit., from the point of view of language)
* bakın- - look around (oneself).
132.4.1a. Narrator: Etrafına bakındı. Emine looked around.
* bakkal 1. the grocer. 2.the grocer’s, grocery store.
11.4.2a. Hakkı: Ben bakkal Hüseyin efendinin hesabını ödedim. I’ve paid Hüseyin the grocer’s bill.
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
38.2.1. Narrator: Daha sonra bakkala da uğradı. Later she also stopped in at the grocer’s.
* bal honey (the food).
bal gibi very easy.(Lit., like honey)
5.2.1a. Hakkı: Bal gibi olur.. It’ll be as easy as pie. (Lit., like honey)
* balayı, -nı (.’..) honymoon.
* balayı gezisi honeymoon.
* balayı gezisine çık- - go on a honeymoon.
152.2.2b. Balayı gezisine çıkınca bana da uğrarsınız beraber gezeriz. When you go on your honymoon, you’ll come see me too (and) we’ll go out together. (Lit., you’ll drop in on me [and] we’ll go about)
* bardak drinking glass. içki bardağı.
127.1.1c. Tam bardağı ağzına götürmüştü ki.. She had just brought the glass to her mouth when...
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
* bark, -kı dwelling. ev bark.
* bari (-‘.) at least.
26.4.1. Hatice: Para gönderiyor mu bari? Is he at least sending money?
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
* basit, -ti simple, plain.
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
120.2.1b. Ben daha basit bir hayata da razıyım. I’d be quite content with a simpler life too. (Lit., I’m quite content)
* bastır- 1.- suddenly to set in (weather condition). 2. /A/ - press one thing /upon/ another.
25.2.1d. kara kış bütün şiddetiyle bastırmıştı. severe winter weather had struck in full force. (Lit., with all its force)
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
* baş 1. head. 2. beginning. 3. side, near, vicinity, presence.4. self, oneself. ay başı, işin başı, işin başına geç-, sokak başı, yalnız başına, yanı başında, yıl başı.
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
17.1.1a. Esma hanım: Darası (read: darısı) Hakkı bey oğlumun başına.. May it be my son Hakkı bey’s turn next! (Lit., His darı [millet; prov. maize, corn] for the head of my son Hakkı bey.)
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
50.1.2c. Aklını başına toplaması lâzım. He’s got to pull himself together. (Lit., He must gather his mind to his head.)
95.3.1c. Mehmet büsbütün kaynananın başına kalacak. Mehmet will be left completely for your mother-in-law to deal with. (Lit., remain to your mother-in-law’s head)
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
112.2.1c. Aklınızı başınıza toplayın. Pull yourself together. (Lit., Gather your mind into your head.)
122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
124.4.1a. Bülent: Herhalde.. mahcubiyetten başını çevirip bakamamıştın bana. Most likely... in your embarrasment you couldn’t (even) turn your head to look at me. (Lit., from embarrassment)
150.1.3b. Ben başına açtığım işlere üzülüyorum. I’m (just) sorry about the problems I’ve caused you. (Lit., I’ve opened to your head)
* baş ağrısı headache.
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
* baş başa /lA/ face to face /with/, alone together /with/, (Lit., head to head)
103.1.1i. Düğünlerinde çekilmiş Hakkı ile başbaşa ve gurup resimler.. Pictures of (her) alone together with Hakkı and of the group taken at their wedding.
* baş başa kal- /lA/ - be alone together /with/, remain alone together /with/.
80.1.1a. Narrator: Nihayet baş başa kaldılar. Finally they were alone together. (Lit., remained head to head)
* baş sağlığı, nı (.’…) condolence.
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
* baş vur- (.’.) /A/ - resort /to/, have recourse /to/.
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
* başıboş carefree, aimlessly.
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
* başına gel- - happen to, befall. (Lit., - come to sb’s head.)
18.1.2a. Esma hanım: Tuu! Gördün mü başıma geleni. Tsk! Now look what’s happened! (Lit., Did you see what came to my head!)
36.4.2b. Belki de başına bir şey gelmiştir. Or maybe something has happened to him. (Lit., something has come to his head)
110.1.1b. Aynı felaket sizin başınıza gelseydi aynı acıyı o hisseder miydi? If the same disaster had befallen you, would he have felt the same pain? (Lit., had come to your head)
152.4.2c. Aynı şeyin tekrar başıma geleceğini söyleseler gülerdim. If they had told me the same thing would happen to me again, I would have laughed. (Lit., would come to my head again)
* başında 1.at, near, around. 2. at the beginning of.
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
31.4.1d. Ay başında da çalışmağa başlarsınız. And you can start work on the first of the month. (Lit., you’ll begin to work)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
* Başınız sağ olsun. I’m so sorry to hear it (the news of a death). (Lit., May your head be healthy.)
102.4.1a. Bülent: Başınız sağ olsun. I’m so sorry to hear the news. (Lit., May your head be healthy.)
* baştan from the start, from the beginning, in the first place, originally.
82.4.1b. Baştan senin de niyetin bu değil miydi? That was your original idea, wasn’t it? (Lit., Wasn’t this your intention from the start?)
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
* başka 1. other, another, else.2. /DAn/ other /than/, rather /than/.
17.3.1. Narrator: Esmanımın dilinin altında başka bir şey vardı. There was something else behind Esmanım’s remarks. (Lit., under [her] tongue)
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
40.1.1. Narrator: Kâmuran beyin söylemek istediği başkaydı. (But) Kâmuran bey had something else in mind. (Lit., What [he] wanted to say was something else.)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
54.2.1c. Başka akşam gideriz. We’ll go another evening.
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
71.4.2c. Daha doğrusu biz annemle başka eve taşındık. More precisely, my mother and I moved to another house. (Lit., we with my mother)
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
82.3.2a. Emine: Peki Hakkı. Sana başka bir teklifim var. Alright then Hakkı, I have another proposal for you.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
118.1.1b. Başka ne yapabilirdim ki? What else could I have done anyway?
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
151.4.2. Bülent: Evet.. Başka çare yok. Yes... There’s no other solution.
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
* başka biri someone else.
130.4.1a. Hakkı: Yoksa? Başka biri mi var?.. Well then, is there someone else?
* başka türlü 1. of another kind, something different. 2. differently.
89.1.2b. Bu.. şey.. Başka türlü benim ricam. This... well.. What I’m asking for is something different. (Lit., my request)
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
* başka zaman some other time, at another time.
115.2.2a. Bülent: Başka zaman.. Some other time...
* başkaca (..’.) other, another, else.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
* başkaları, nı others, other people.
17.4.2. Emine: Başkalarının düşünceleri beni ilgilendirmez. I don’t care what others think. (Lit., The thoughts of others don’t concern me.)
96.2.1b. Fakat başkalarına söylemeyin sakın. But take care, don’t tell anyone else.
* başkası, nı someone else, anyone else.
102.1.2b. Başkası olamaz. It can’t be anyone else.
* başla- /A/ - start /Ø/ sth, begin /Ø/ sth, - start /to/, begin /to/.
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
6.2.1c. Başını eline yaslayıp sessiz sessiz ağlamaya başladı.. She rested her head in her hand and began to weep silently.
9.3.1a. Hakkı: Ben gider gitmez para göndermeğe başlarım sana. I’ll start sending you money as soon as I get there. (Lit., as soon as I go)
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
15.4.1. Narrator: O gün öğleden sonra konu komşu ziyareti başlamıştı. That afternoon the regular neighborly visits began. (Lit., that day in the afternoon)
19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
20.1.1c. Sabahın karanlığında işe başlıyoruz. We start work before dawn. (Lit., in the darkness of morning)
21.1a. Narrator: Aylar birbirini kovalamağa başlamıştı. Months followed one another swiftly. (Lit., Months had begun to chase one another.)
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
28.2.1. Narrator: O gün Haticenin verdiği fikir Emineyi düşündürmeğe başlamıştı. Hatice’s suggestion that day had set Emine thinking. (Lit., The idea [she] had given... had begun to make Emine think.)
28.3.1b. İlan sayfasını açarak göz gezdirmeğe başladı. Opening (to) the help-wanted page, she began to glance through it.
31.4.1d. Ay başında da çalışmağa başlarsınız. And you can start work on the first of the month. (Lit., you’ll begin to work)
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
32.2.1c. Otobüs durağında beklemeğe başladı. She began to wait at the bus stop.
35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
48.1a. Kâmuran Bey: Ben işe sıfırdan başladım Bülent. I started the business from nothing, Bülent. (Lit., from zero)
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
68.3.1b. Artık sıkılmaya başlamıştı. Now she began to get bored.
70.3.2. Bülent: Öff.. Ben de sıkılmaya başlamıştım zaten. Phf! I’ve already had enough of this too. (Lit., started to get bored)
76.3.1. Narrator: Emine göz yaşlarını tutamamış ağlamaya başlamıştı. Emine couldn’t hold back her tears, she started crying.
78.1.3. Emine: Bu yıl okula başlayacak inşallah. God willing, she’ll start school this year.
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
80.3.2a. Hakkı: Manasız konuşmalara başlama yine. Don’t start (this) foolish talk again.
80.4.2. Narrator: Karısının sözleri Hakkıyı sıkmaya başlamıştı. His wife’s words began to annoy Hakkı.
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
89.1.3b. Merak etmeye başladım. I’m beginning to get curious. (Lit., I began)
91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
93.3.1. Narrator: Emine telefonu kapattıktan sonra düşünmeğe başladı. After Emine hung up, she began to think. (Lit., closed the phone)
95.2.1a. Emine: Elifin de bu yıl okula başlaması lâzım. And this year Elif must begin school.
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
102.3.1b. Ertesi sabah tekrar işe başlamıştı. The next morning she went back to work. (Lit., began work again)
118.4.2b. Herşey yeniden başlıyor. Everything is starting fresh. (Lit., beginning anew)
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
120.4.1b. Bizler için yepyeni bir yaşam başlıyor artık. A completely new life is beginning for us now.
133.1.1c. Ortalık yeni ağarmaya başlamıştı. Dawn had just begun to break. (Lit., The area round about had begun to turn grey.)
137.3.1c. Hemen kolları sıvayıp namzetleri tesbite başla. Roll up your sleeves and get busy right away finding (suitable) candidates. (Lit., begin determining)
153.1.1a. Emine: Biliyorum şimdi her şey yeniden başlayacak. I know everything is going to start all over again now.
* başlangıç beginning.
* başlangıçta in the beginning, at first.
108.2.1a. Bülent: Bu oyun başlangıçda benim de hoşuma gitmişti. In the beginning this trick really appealed to me.
109.3.1a. Bülent: Ben de başlangıçta aynı şeyi düşündüm. At first I thought the same thing.
* başlat- /I/ - get sth started,- start, begin (a process).
125.1.1d. Nikâh muamelerini başlatacağım. I’ll get the marriage process started. (Lit., procedures)
134.4.2a. Bülent: Nikah için gerekli muameleleri başlattım. I began the procedures required for the marriage.
* başlı headed, having a certain demeanor. ağır başlı.
baş sağlığı
baş.baş vur– baş.
* bavul suitcase, bag, luggage.
10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
10.4.3a. Emine: Elbise ve çamaşırları hep bu bavula koydum. I put all the clothes and underwear in this suitcase.
11.3.1b. Sen bavulları dışarıya al. You take these bags outside.
* bayağı (.’..) easy, simple.
4.2.2a. Hakkı: Bayağı olur... That’s no problem.
* bayan woman, lady.
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
* bayır hill.
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
* bazı (-.) some, certain.
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
61.1.3c. Mağazada bazı işler vardı. There were some matters (to attend to) at the store.
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
116.3.2a. Emine: Kafamı kurcalayan bazı şeyler var. There are some things troubling me. (Lit., irritating my head, i.e., my mind)
119.3.2c. Daha bazı eksikler var ama.. It’s still missing a few things but... (Lit., there are still some missing things)
133.4.1b. Size ait bazı şeyler getirmiştim. I’ve brought some things that belong to you.
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
141.1.1a. Kâmuran: Bazı sebeplerle böyle bir karar vermiş olabilirsin.. For certain reasons, you may have reached such a decision.
157.3.2b. Odamda unuttuğum bazı şeyleri alacağım. I’m (just) going to pick up some things I left in my room. (Lit., things I forgot)
be hey!come now! (vulg.as an exclamation of reproach).
11.1.2a. Hakkı: Bırak be çocukluğu Emine. Stop this childishness, Emine. (Lit., the childishness)
* bebek 1. baby. 2. doll.
19.3.2. Elif: Bana bebek getirecek mi? Is he going to bring me a doll?
23.3.3. Elif: Hiii! Babam bana bebek yollamış. Wow! My father sent me a doll.
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
135.3.2.
Emine: Evet. Bir bebek bekliyorum. Yes, I’m expecting a baby.* Bebek Bebek(One of the wealthiest neighborhoods of Istanbul. It is located on the European shores of the Bosphorus.)
* Bebekteki adj. that/what/which is in Bebek. (Lit., the in Bebek …)
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
* becer- - be able, succeed.
29.3.2b. Becerebilir miyim? Will I be able to do it?
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
* beğen- - like, be fond of, be taken by.
30.1.2. Hatice: Neden? Beğenmedin mi işi? Why? Don’t you think you’ll like the work? (Lit., didn’t you like)
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
52.1.1d. Belki aralarında beğeneceği birine rastlar. Maybe he’ll meet one among them (that) he’ll like.
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
61.4.1b. O kendini beğenmiş adam.. That conceited fellow. (Lit., That man who likes himself.)
119.4.1a. Bülent: Beğendiğine memnun oldum. I’m glad you like it. (Lit., liked)
124.4.1b. O gün de seni çok beğenmiştim. Even that day I was much taken by you. (Lit., I liked you very much)
125.4.2b. Babam da seni çok beğenir. And besides, my father is very fond of you.
140.2.1a. Kâmuran: Emineyi bir sekreter olarak ben de beğeniyorum. I too like Emine as a secretary.
* bekle- /I/ 1. – wait /for/. 2. – expect.
12.1.3. Emine: Olur Hakkı biz burada bekleriz. OK Hakkı. We’ll wait right here.
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
32.2.1c. Otobüs durağında beklemeğe başladı. She began to wait at the bus stop.
32.4a. Emine: Yarım saattir bekliyorum. I’ve been waiting for half an hour (now).
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
38.1.3c. Bir karşılık beklediği için değil.. Not because she expects anything in return.
41.4.1b. Arzu ederseniz, buyrun bekleyin. If you wish, you’re welcome to wait. (Lit., welcome, wait)
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
74.4.1b. Böyle bir itiraf beklemiyordu. She hadn’t been expecting such a confession.
103.4.2b. Sizi bu gün beklemiyordum. I wasn’t expecting you today.
114.1.1. Emine: N’olur şu anda benden bir cevap beklemeyin. Please don’t expect an answer from me at this moment.
114.2.1a. Bülent: Ben sabırlı adamım beklerim. I’m a patient man, I’ll wait.
126.1.1b. Çocuklar beni beklerler. The kids will be waiting for me.
128.1.1d. Bunu beklemiyor muydu zaten.. Hadn’t she been expecting this anyway?
130.2.2c. Hayatımın sonuna kadar seni bekleyeceğimi mi sanıyordun? Did you think I was going to wait for you forever? (Lit., until the end of my life)
135.3.2. Emine: Evet. Bir bebek bekliyorum. Yes, I’m expecting a baby.
155.3.2c. Fakat senden de biraz anlayış bekliyorum. But I expect a little understanding on your part too. (Lit., from you too)
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boşyere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
161.4.3b. Fakat sabaha kadar bekleyemezdim. But I couldn’t wait until morning. (Lit., couldn’t have waited)
* bekleş- - wait together as a group.
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
* belediye municipality.
65.2.1a. Bülent: Bu gün ev belediye otobüsünden farksız. Today the house is just like a city bus. (Lit., no different from)
* belge document, certificate.
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
* belir- - appear, manifest itself.
33.1.1a. Narrator: O sırada yanı başında bir araba belirmişti. At that moment a car appeared alongside her. (Lit., at her side)
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
* belirli definite, real.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
* belirsiz dim, indistinct.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* belki perhaps, maybe.
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
8.4.1. Emine: Gitmen belki bizim için hayırlı olur. Maybe it would be a good thing for us if you went. (Lit., maybe your going will be good)
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
36.4.2a. Emine: Belki gerçekten sıkışık durumda. Maybe he’s really pressed (for money).
52.1.1d. Belki aralarında beğeneceği birine rastlar. Maybe he’ll meet one among them (that) he’ll like.
60.2.2a. Emine: Sizin için belki.. Maybe (not) for you...
65.2.1c. Belki size oturacak bir yer bulabilirim. Perhaps I can find you a place to sit.
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
82.4.2b. İleride belki.. Maybe in the future...
83.4a. Emine: Hatanı belki bir gün anlayacaksın Hakkı. Maybe one day you’ll understand your mistake, Hakkı.
106.2.2a. Emine: Belki haklısınız. Maybe you’re right.
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
117.1.1b. Kanaatlerinizde belki bir değişiklik olabilir. You may change your mind. (Lit., There may be a change in your opinions.)
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
125.2.2b. Şey.. yani belki.. That is... I mean maybe..
139.2.3. Bülent: Evet. Sizin için bu belki bir sürpriz oldu. Yes, this probably comes as a surprise to you. (Lit., became a surprise for you)
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
156.2.1a. Emine: Evet. Belki beni seviyor Yes, maybe he loves me,
* belki de and maybe, it may even be that
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
36.4.2b. Belki de başına bir şey gelmiştir. Or maybe something has happened to him. (Lit., something has come to his head)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
153.2.1b. Belki de Bülent bana herşeyi açıkça söylemiyor. And maybe Bülent isn’t being completely frank with me. (Lit., telling me everything openly)
* belli clear.
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
* bencil self-centered.
158.4.1b. İnsanlar yaşlandıkça daha bencil oluyorlar. As people grow older, they become more self-centered.
* benze- /A/ - look like.
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
* beraber (.-.) /lA/ together /with/. hep beraber.
10.1.2a. Emine: Bunca yıldır beraberiz. We’ve been together all these years.
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
31.4.1b. Lütfen arkadaşla beraber gidin. Please go with this person. (Lit., together with the friend)
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
61.3.2b. Onunla beraber yedik. We ate together. (Lit., We ate together with him.)
79.3.1b. Yarın beraber parka gidelim mi? Shall we go to the park together tomorrow?
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
134.1.3b. Uzun müddet beraberdik. We were together for a long time.
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
152.2.2b. Balayı gezisine çıkınca bana da uğrarsınız beraber gezeriz. When you go on your honymoon, you’ll come see me too (and) we’ll go out together. (Lit., you’ll drop in on me [and] we’ll go about)
* beraberce (.-.’.) together.
56.2.1a. Narrator: Beraberce yola koyuldular.. They set out together. (Lit., set out on the road)
104.1.2d. Onları beraberce bir tasnif edelim. Let’s sort them out together. (Lit., classify them)
118.3.1a. Narrator: O gün de beraberce işten çıkmışlardı. That day too they left work together.
119.3.1b. Beraberce merdivenleri çıktılar. Together they climbed the stairs.
146.2.1. Narrator: Beraberce bürodan ayrılıp arabaya bindiler. They left the office together and got in the car.
* beri /DAn/ 1.since. 2. for. eskiden beri, öte beri.
7.1.1a. Narrator: Emine sabahtan beri ayaktaydı. Emine had been on (her) feet since morning.
50.2.2a. Nesrin: Döndüğünden beri evin huzuru kaçtı. There’s been no peace in this house since he came back. (Lit., the peace of the house has fled)
77.4.3b. Sabahtan beri yolda birşey yemedim. I haven’t eaten a thing since I set out this morning. (Lit., On the road since morning I didn’t eat anything.)
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
rummaged among the various things that remained in her dowry chest.113.2.2b. Sizi ilk gördüm andan beri seviyorum. I’ve loved you from the moment I first saw you.
121.1b. Bu, genç kızlığından beri duymadığı bir hisdi. It was a feeling she had not felt since she was a young girl. (Lit., since her young girlhood)
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* besle- - nourish.
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
* beş five. üç beş.
12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
26.2.2b. Hadi gel beş dakika otur. Come on over and sit for five minutes.
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
* bey 1. bey, Mr. (but used after a first name). 2. (After a title indicating function such as peder ‘father’, doktor ‘doctor’, where it is usually not translated into English). peder bey.
14.1.2a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyi yolcu ettiniz değil mi? You’ve (just) seen Hakkı bey off, haven’t you? (Lit., you made [him] a traveler)
17.1.1a. Esma hanım: Darası (read: darısı) Hakkı bey oğlumun başına.. May it be my son Hakkı bey’s turn next! (Lit., His darı [millet; prov. maize, corn] for the head of my son Hakkı bey.)
20.2.1a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyden mektup alıyor musunuz kızım? Are you getting letters from Hakkı bey, my child?
38.4.2. Boy: Emine abla. Kâmuran bey seni çağırıyor. Emine abla, Kâmuran bey is asking for you. (Lit., Older sister Emine, [he] is calling you.)
40.1.1. Narrator: Kâmuran beyin söylemek istediği başkaydı. (But) Kâmuran bey had something else in mind. (Lit., What [he] wanted to say was something else.)
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
41.3.2a. Young Man: Kâmuran bey odasında yok. Kâmuran bey isn’t in his room.
43.4.2a. Bülent: Kâmuran bey şimdi gelir. Kâmuran bey will be here shortly. (Lit., will come now)
44.3.1. Narrator: O anda kapı açılmış, içeriye Kâmuran bey girmişti. At that moment the door opened and Kâmuran bey came in. (Lit., entered inside)
48.3.2. Emine: Günaydın Bülent bey. Good morning, Bülent bey.
49.1.1. Emine: Kâmuran bey bu gün gelmeyecek mi? Isn’t Kâmuran bey coming today? (Lit., Is [he] not going to come?)
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
52.2.2. Emine: Bir şey mi oldu Bülent bey? Is something wrong, Bülent bey? (Lit., Has something happened?)
53.2.1. Hatice: Bülent bey bugün hepimizi bir haşladı ki sorma. Bülent bey gave us all a real dressing down today, let me tell you. (Lit., scalded all of us [so much] that don’t ask)
53.3.1b. Nerede Kâmuran bey nerede oğlu. Kâmuran bey and his son are poles apart. (Lit., Where is Kâmuran bey, where is his son.)
59.4a. Emine: Evet Haklısınız Bülent bey.. Yes, you’re right, Bülent bey...
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
61.3.2a. Emine: Dönüşte Bülent bey davet etti. On the way back Bülent bey invited me.
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
63.4.2. Emine: Kâmuran beylerin dairesi burası değil mi? This is the apartment of Kâmuran bey’s family, isn’t it?
64.1.1b. Kâmuran bey onu büyük bir nezaketle karşıladı. Kâmuran bey greeted her with great courtesy.
65.1.2. Emine: Merhaba Bülent bey. Biraz geciktiğimin farkındayım. Hello, Bülent bey. I know I’m a bit late. (Lit., I am in the awareness of my having been a little late.)
67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree)
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
73.1.1a. Bülent: Avrupada beş yıl kaldım. I stayed in Europe (for) five years.
75.1.2. Emine: Çok teşekkür ederim Bülent bey. İyi geceler. Thank you very much, Bülent bey. Good night.
91.4.1b. Onu Bülent beye açtım. I brought it up with Bülent bey. (Lit., opened it to Bülent bey)
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
137.4.1c. Hele Hüsrev beyin kızı. Zarif kibar.. First off, there’s Hüsrev bey’s daughter. She’s elegant, refined...
158.2.1. Narrator: Kâmuran bey zorlukla ilerleyerek bir koltuğa çöktü. Advancing with difficulty, Kâmuran bey sank into an armchair.
* beyaz white.
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
* beyfendi (.’..) (a common pronunciation of beyefendi (.’…))1.sir. (2. a polite honorific used after a man’s first name.)
42.3.2. Emine: Kim aradı diyeyim beyfendi? (= beyefendi)Who shall I say was asking (for him), sir?
64.1.3. Emine: Tebrik ederim beyfendi. Congratulations, sir.
* beyin, -yni brain.
* beyninden vurulmuşa dön- - become dumbfounded.
98.4.1f. Bu sabah gazeteyi elime alınca beynimden vurulmuşa döndüm. I was dumbfounded when I picked up the newspaper this morning. (Lit., became as if I had been struck from my brain when I took the paper into my hand)
* bez linen/cotton material, cloth.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
* bırak- /A/ 1. – leave sth/sb somewhere. 2. – quit (a job). 3. – stop (bad behavior, certain speech). 4. (for one emotion to) – give way /to/ (another). 4. – leave, abandon. 5. – leave sth /to/ sb. 6. – leave behind.7. – settle into (chair, couch, etc.). 8. – leave sb/sth in a certain state or condition. 9. – leave time for. 10. – leave in the care of. geride/gerilerde bırak-, rahat bırak-.
2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
4.1.1. Narrator: Eminenin üzüntüsü yerini şimdi şaşkınlığa bırakmıştı. Emine’s distress had now given way to surprise. (Lit., had given its place)
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
7.1.2b. İşini de bırakırsa.. (And what) if he leaves his job too?
10.3
b. Evini barkını bırakıp çalışmağa giden yalnız Hakkı mı? Is Hakkı the only one who (ever) left home and family to go off to work?11.1.2a. Hakkı: Bırak be çocukluğu Emine. Stop this childishness, Emine. (Lit., the childishness)
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
17.3.2f. Adam onları bırakıp Alamanyaya gidiyormuş” dedi. “It seems the man is leaving them and going off to Germany,” she said.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
30.1.3b. Bütün gün onları kime bırakırım? Who will I leave them with all day?
30.3c. Seninkileri de bize bırakırsın. You’ll leave your kids at our house. (Lit., You’ll leave yours to us.)
33.3.3c. Sizi bırakırım. I’ll leave you off (there).
35.3.1a. Emine: Hatice teyzelere bırakacağım sizi. I’m going to leave you at Aunt Hatice’s house.
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
41.1.1a. Hatice: Bırak bu lafları Emine. Oh come off it, Emine. (Lit., Stop these remarks.)
43.4.2b. Onları masanın üzerine bırakın. Leave those on the desk.
44.1.1b. Kağıtları masanın üzerine bırakarak geriye döndü. Leaving the papers on the desk, she turned away. (Lit., turned back)
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
70.3.1b. Davetlileri bırakıp çıkmanıza ne derler? What would people say to your leaving the guests and taking off? (Lit., what would they say)
78.2.1. Narrator: Hakkı kızının sorusunu cevapsız bırakmıştı. Hakkı left his daughter’s question unanswered.
81.2.1a. Hakkı: Alayı bırak Emine. Don’t be sarcastic, Emine. (Lit., Stop kidding.)
83.2.1b. Yalnız bırak artık bu suratı. But stop making such a face. (Lit., Only leave now this face.)
92.4.1a. Hatice: Hadi hadi. Bırak üzülmeyi.. Come on, stop worrying.
101.2.2. Hatice: Ama seni nasıl yalnız bırakabilirim? But how can I leave you alone?
102.1.1a. Narrator: Bir ara Hüsnünün bıraktığı gazeteyi eline aldı. At one point she picked up the newspaper Hüsnü had left. (Lit., took into her hand)
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
111.3.1b. Onun için işi bırakmağa karar verdim. That’s why I’ve decided to quit. (Lit., leave the job)
114.2.1b. Hatta şimdi işi bırakıp gidin. In fact, leave work now and go.
120.4.1a. Bülent: Geçmişi bir kenara bırak. Put the past aside. (Lit., Leave the past off to the side.)
123.3.2. Hatice: Bırak şekerim böyle saçma düşünceleri. Sweetie, stop thinking such foolish thoughts. (Lit., leave such...)
134.3.1e. Onu elinden bırakıp bir iskemleye çöktü. She put it down and collapsed into a chair. (Lit., out of her hand)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
138.4.2b. Heyecanda bırakma insanı. Don’t leave a person in suspense.
141.4.2a. Kâmuran: Bırak bu manasız lâfları..
143.1.3c. Bırak ne hali varsa görsün. Let him be and let him see what happens. (Lit., Let him see whatever his condition is.)
141.4.2a. Kâmuran: Bırak bu manasız lâfları.. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
144.4.2a. Bülent: Bırak bu manasız sözleri. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
148.2.1c. Ayrıca sana lüzumlu olan parayı da bırakırım. And I’ll leave you money for expenses too. (Lit., besides that... money that is necessary)
151.3.1. Narrator: Kardeşinin bu sorusunu Bülent cevapsız bırakmıştı. Bülent left his sister’s question unanswered. (Lit., this question of his sister’s)
154.4.2. Bülent: Bırak bu aptalca fikirleri. Forget these stupid ideas! (Lit., leave)
157.3.2c. Arabanın anahtarlarını da bırakıyorum. I’m leaving the car keys too. (Lit., the keys of the car)
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* biçim sort, kind. ne biçim.
* bil-, -ir. - know, realize. fırsat bil-.
2.3.1a. Hakkı: Biliyorum, biliyorum. I know, I know.
2.4.1
b. Ben yapacağımı biliyorum. I know what I’m going to do.5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
8.4.2. Hakkı: Ha şunu bileydin. Well fine, you should have known that.
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
22.1.2a. Man: Onu biliyorum da.. Yes, I know that.
27.1.2a. Emine: Biliyorum. Fakat ne yapabilirim. I know, but what can I do?
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
40.2.2c. Hele daktilo falan hiç bilmem. Especially about typing and so on, I don’t know anything at all.
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
47.1.2e. Sana ne kadar ihtiyacım olduğunu biliyorsun. You know how much I need you. (Lit., how much my need for you is)
47.2.1. Bülent: Evet.. biliyorum baba.. fakat memleketin.. Yes... I know, Father... but the country’s...
50.1.1. Kâmuran: Biliyor musun Nesrin? Bu oğlanın durumu beni çok düşündürüyor. You know, Nesrin, this boy’s situation is really troubling me. (Lit., makes me think a lot)
50.4b. Ne düşünüyorum biliyor musun? You know what I have in mind? (Lit., You know what I’m thinking?)
60.1.3. Emine: Yani.. benim evli olduğumu biliyor muydunuz? Well, did you know that I am married?
62.2.1b. Seni bilmez miyim kardeşim.. Don’t I know you, dear?
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
77.3.2. Emine: Sebeplerini sen daha iyi bilirsin. You know very well why. (Lit., You know its reasons better.)
83.2.1a. Hakkı: Sen bilirsin. Have it your way. (Lit., You know.)
84.4.1. Emine: Bilmiyorum anlamıyorum. I don’t know, I don’t get it. (Lit., don’t understand)
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
90.1.1. Emine: Yani, şey.. meseleyi biliyor musunuz yoksa? So, well... so then you know the problem?
91.2a. Emine: Kim bilir hakkımda şimdi neler düşünür. Who knows what he thinks of me now.
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
92.3.1b. Ne bileyim. Ailevî durumumu bilmesini istemezdim. I just don’t know. I’d rather he didn’t know about my family situation. (Lit., How should I know. I wouldn’t want his knowing [about] my family situation.)
94.1.1b. Bilmem hoşunuza gidecek mi? I hope you’ll like it. (Lit., I don’t know will it go to your pleasure?)
95.2.1b. Fakat nasıl yapacağımı bilemiyorum. But I can’t imagine how I’m going to manage that. (Lit., I can’t know how I will do [that].)
100.4.2a. Hatice: Gelirken durumu senin bildiğini sanıyorduk. We came thinking you knew what had happened. (Lit., While coming we thought you knew the situation.)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
109.3.1b. Öğreneceğiniz şeylerin bir işe yaramıyacağını biliyordum.. I knew that the things you’d learn would be of no use.
117.4.1. Bülent: Sizin geç de olsa akıllanacağınızı biliyordum ben. I knew you’d come to your senses sooner or later! (Lit., even if late)
118.2.2a. Emine: Bilmiyorum.. ama o hemen evlenelim diyor. I don’t know... but he says let’s get married right away.
123.4.1a. Emine: Saçma olduğunu biliyorum. I know they’re foolish.
129.1.1b. Herkes de seni ölmüş biliyor. And everybody thinks you’re dead. (Lit., knows you dead)
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
130.2.1a. Hakkı: Demek biliyorsun.. So you know.
130.3.2c. Ben artık bildiğin Emine değilim. I’m no longer the Emine you used to know.
134.1.3d. Ne kadar üzüldüğümü bilemezsiniz. You don’t know how sorry I was. (Lit., you can’t know)
136.1.2a. Emine: Ne bileyim.. Suratın asıldı gibi geldi bana. How should I know... It seemed like your face fell. (Lit., It came to me like your face was hung.)
153.1.1a. Emine: Biliyorum şimdi her şey yeniden başlayacak. I know everything is going to start all over again now.
153.2.1a. Emine: İşin nasıl sonuçlanacağını biliyorum. I know how things will end. (Lit., the matter will end)
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* bildir- /A/ - tell /Ø/ sb sth, inform /Ø/ sb of sth.
141.3.1. Bülent: Hayır. Kararımı kendisine bildirdim. Yes, I have. I told her of my decision. (Lit., No.)
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
* bile bile knowing quite well, well aware, fully aware.
80.2.1a. Narrator: Genç kadın bu cevabı alacağını bile bile sormuştu. The young woman had asked knowing full well she was going to get this answer.
110.2.1b. Bir ölünün arkasından konuşmak küçüklüğünü bile bile.. Knowing quite well how mean spirited it is to speak ill of the dead. (Lit., speaking from the back of a dead person)
* Bilmem ki. Well, I really don’t know.
27.4.2a. Emine: Bilmem ki. Well, I really don’t know.
30.4.1a. Emine: Bilmem ki.. Well, I really don’t know...
* bile even.
3.4.2b. Müracaatımı yaptım da muameleleri bile tamamladım. I’ve made my application, and I’ve already completed the procedures.
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
37.1.2b. Beni değilse bile çocuklarını düşünmen lâzım gelmez mi? Even if you don’t think of me, shouldn’t you at least think of the kids?
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
86.4.2b. Ben unuttum bile. I’ve already forgotten (it).
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
* bilet ticket. otobüs bileti.
* bin- /A/ - get /into/, get /on/.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
70.2.1b. Ben şuradan bir şeye biner giderdim. I would’ve caught something from here and gone home. (Lit., I would’ve gotten on something)
105.4.1b. Arabaya binerek yola koyuldular. They got in the car and set out on the road.
146.2.1. Narrator: Beraberce bürodan ayrılıp arabaya bindiler. They left the office together and got in the car.
* bina (.-) building.
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
* bir one.
* bir an for a moment, suddenly.
34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
43.2.1. Narrator: Sonra bir an gözleri parladı. Then suddenly his eyes lit up.
80.2.1b. Bir an durgunlaştı. For a moment she was calm.
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
127.3.1a. Narrator: Bir an hareketsiz kaldı. For a moment she remained motionless.
132.3.1a. Narrator: Emine bir an irkildi. Emine was frightened for a moment.
161.1.2. Bir an yerde duran tabancaya ilişti gözü. Suddenly she noticed the pistol still on the floor. (Lit., her eye latched onto the pistol lying on the ground)
* bir an evvel right away.
95.3.2c. Kayıtlar kapanmadan bir an evvel yazdır çocuğu. Register the child right away before registration is closed.
* bir ara at one point (in time).
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
87.1.1. Narrator: Öğleden sonra bir ara Bülent Emine’nin odasına geldi. At one point in the afternoon Bülent came to Emine’s room.
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
102.1.1a. Narrator: Bir ara Hüsnünün bıraktığı gazeteyi eline aldı. At one point she picked up the newspaper Hüsnü had left. (Lit., took into her hand)
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
126.4.1b. Bir ara gözlerini açtı. At one point she opened her eyes.
* bir arada together.
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
137.1.2b. İkinizin bir arada olması daha iyi. It would be better if both of you were together. (Lit., Both of your being together is better.)
* bir çok (.’.) many, a lot of.
68.1.2b. Bak Jalenin bir çok güzel arkadaşı var. Look, Jale has many very lovely friends.
* bir daha once more, again.
72.4.1e. Bir daha buralara dönmemek niyetiyle yola çıktım. I set out with the intention of never coming back here again. (Lit., back to heres)
95.1.1b. Bülent de bir daha bu konuda lâf etmemişti. Nor did Bülent mention the subject again.
122.1.1a. Narrator: Bir daha seslendi. She called out again.
142.4.1d. Bir daha hiç bir şekilde sizi rahatsız etmeyeceğim. I won’t disturb you in any way ever again.
* bir de 1. too, as well as, and also, and. 2. in addition, moreover, also, as well, furthermore, besides that.
9.3.1b. Çok geçmez bir de araba alırım. Before long I’ll buy a car too.
16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
22.2.2d. Bir de mektup var. There’s a letter too.
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
109.1.3c. üstelik bir de çocukları olmuş. And on top of that, they also had a child.
129.3.1b. Bir de araba getirdim. And I brought a car.
* bir dereceye kadar somewhat, to a certain extent.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
* bir hayli quite a lot, for a long time.
143.3.1a. Emine: Evden çıktıktan sonra bir hayli yürüdüm. I took quite a long walk after I left the house.
* bir kaç, -çı several, a few, some.
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
81.3.2a. Emine: Bir kaç yıl mı? A few years?
97.3.2b. Şöyle bir kaç dakika oturalım da.. Let’s just sit here for a few minutes.
102.4.1b. Bir kaç gün çalışmayın. Take a few days off. (Lit., Don’t work a few days.)
103.4.2c. Hani bir kaç gün istirahat edecektiniz. What happened? You were going to rest a few days.
125.2.1c. Bir kaç gün sonra gelecek. He’ll be back in a few days. (Lit., he’ll come)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
147.3.1b. Avrupada tanıdığım bir kaç firma var. In Europe there are several companies I’m familiar with.
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
* bir kere once, one time.
73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
88.3a. Emine: Ne olursa olsun yarın bir kere teklif ederim. In any case, I’ll at least make the request tomorrow. (Lit., proposal)
116.3.2b. Bunları bir kere daha sizinle konuşmak istiyordum. I wanted to discuss them with you once more.
* bir müddet for a while, for a moment.
6.1.1b. Genç kadın bir müddet öylece durdu. The young woman stood motionless for a moment. (Lit., stood like that)
7.4.1b. Ne yapalım bir müddet katlanırım. What can I do? I’ll (just have to) put up with it for a while. (Lit., what shall we do)
49.1.2a. Bülent: Hayır.. Peder bey bir müddet izin yapmağa karar vermiş. No... (My) father has decided to take some time off for a while. (Lit., to make a period of leave)
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
114.2.1c. Bir müddet dinlenirseniz iyi edersiniz. You’d do well to rest for a while. (Lit., If you rest a while you’ll do good.)
147.2.1b. Bir müddet ayrı kalmamız gerekecek. We’re going to have to remain apart for a while. (Lit., Our remaining apart [for] a period will be necessary.)
155.2.1b. Bir müddet hiç konuşmadılar. For a while they didn’t say a word. (Lit., didn’t speak)
160.4.1a. Narrator: Kapandığı masada bir müddet hıçkıra hıçkıra ağladı. Leaning over the table, she sobbed for a while. (Lit., at the table she had thrown herself over)
* bir müddet daha for a while longer, a while longer.
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
47.1.1. Bülent: Ben bir müddet daha avrupaya gidip kalmayı düşünüyorum. I’m thinking of going to Europe and staying there for a while longer. (Lit., an additional period)
101.1.1. Narrator: Hatice ile kocası bir müddet daha onun yanında kaldılar. Hatice and her husband stayed with her a while longer. (Lit., at her side)
117.1.1a. Emine: İsterseniz bu işi bir müddet daha geriye atalım. If you wish, let’s postpone this matter for a while longer.
* bir müddet sonra a little while later, after a while, sometime later.
6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
93.4.1a. Narrator: Bir müddet sonra Bülent büroya gelmişti. A little while later, Bülent arrived at the office.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
* bir tuhaf a bit odd, strange.
16.2.1b. Bizim efendi de bir tuhaf.. But my husband is a bit odd...
* bir türlü notat all, not in any way, just (followed by a negtive), quite (followed by a negtive).
7.3.2c. Bu güne kadar bir türlü işi rast gitmedi. So far things haven’t gone well for him at all. (Lit., up to today)
8.2.1b. Bir türlü uyku girmiyor gözüme. I just can’t get to sleep. (Lit., Sleep just isn’t entering my eye.)
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
60.4.2b. Bir türlü anlayamıyorum onu. I can’t understand him at all.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
82.2.1. Emine: Niçin? Neden? Anlayamıyorum bir türlü. Why? What for? I just don’t get it. (Lit., I just can’t understand.)
94.3.1a. Narrator: O gün bu meseleyi açmağa bir türlü cesaret edemedi. That day she just didn’t have the courage to bring the matter up. (Lit., to open this matter)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
108.4.1b. Fakat açmağa bir türlü cesaret edemiyordu. But she just didn’t have the courage to open it. (Lit., couldn’t dare)
162.3.1. Emine: İnanamıyorum bir türlü. I just can’t believe it.
* bir zamanlar at one time.
129.3.2a. Emine: Evet bir zamanlar.. Yes, at one time...
* biraz (.’.) 1.a little, some, a bit. 2. for a while, for a moment.
6.3.1b. Göz yaşları içini biraz hafifletmişti. Her tears had brought her some relief. (Lit., lightened her heart)
7.3.2a. Emine: Ona da biraz hak vermem lâzım.. I must admit that he’s not entirely wrong. (Lit., I should give him a little right too.)
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
20.1.1b. İşler biraz ağır diyordu. The work is quite hard, he said. (Lit., was saying)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
51.4.2a. Kâmuran: Neyse.. Sen bu işle meşgul ol biraz. Never mind. Get a little involved in this matter. [Lit., busy with)
54.3.2b. Biraz avunurdum. It would have gotten my mind off things a bit.
62.2.1c. Biraz çabuk ol. Come on, hurry up. (Lit., Be a little quick.)
65.1.2. Emine: Merhaba Bülent bey. Biraz geciktiğimin farkındayım.
Hello, Bülent bey. I know I’m a bit late. (Lit., I am in the awareness of my having been a little late.)67.3.2a. Nesrin: Biraz gelir misin Bülent.. Would you come here a moment, Bülent.
68.1.2a. Nesrin: Biraz misafirlerle meşgul olsana Bülent. Won’t you please look after the guests a little, Bülent. (Lit., be busy with)
69.1.6. Bülent: Bana biraz müsade eder misiniz. Would you excuse me for a moment?
89.4.1c. Fakat bunu izah etmem biraz güç.. But it’s a little difficult for me to explain. (Lit., my explaining this is a little difficult)
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
96.3.3a. Emine: Yer o.. Hadi sen biraz çabuk ol. He’ll eat it. Come on, get a move on. (Lit., be a bit quick)
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
98.3.1b. Seninle biraz konuşmak istiyoruz.. We’d like to have a little talk with you. (Lit., We’d like to talk with you a little.)
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
105.4.2b. fakat kendimi biraz mecbur hissediyorum buna.. but I feel somewhat obliged to do so. (Lit., feel myself)
106.2.1c. Biraz kendinizi düşünün. Think of yourself a little.
118.4.1b. Sen diye hitap etmek biraz zor geliyor. It’s a bit difficult to address you as sen. (Lit., saying the word sen)
119.1.3a. Bülent: Biraz sabret Just be a little patient.
122.4.2b. Bu gün biraz neşesiz görünüyorsun. You look a little downcast today.
122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
124.1.2a. Emine: Deniz kenarında biraz duralım mı? Could we stop by the shore for awhile? (Lit., Shall we stop at the seaside a little?)
126.4.2b. Biraz su içeyim. Let me drink some water.
129.3.1c. Biraz da param var. And I have a little money too.
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
155.3.2c. Fakat senden de biraz anlayış bekliyorum. But I expect a little understanding on your part too. (Lit., from you too)
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
* biraz sonra a little later, in a little while.
10.4.1. Narrator: Biraz sonra odaya kocası girdi. A little later her husband entered the room.
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
* birazdan (.’..) soon, in a little while, a little later.
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
* birbiri / bir biri, -ni one another, each other.
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
21.1a. Narrator: Aylar birbirini kovalamağa başlamıştı. Months followed one another swiftly. (Lit., Months had begun to chase one another.)
45.3.1. Kâmuran Bey: Demek bir birinizi daha evvelden tanıyorsunuz. So you already know each other.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
95.1.1c. Günler ve aylar birbirini kovalıyordu. Days and months followed one another in rapid succession.
131.2.2b. Birbirimizin hayatında yerimiz yok artık. We no longer have a place in each other’s lives.
152.1.1. Jale: Artık birbirimizi hiç görmeyecek miyiz abi? Aren’t we going to see each other anymore, abi?
* birden (.’.) suddenly.
87.2.2. Emine: Ben de birden şey zannetmiştim. I had suddenly thought...
121.2.1b. Birden bir sesle gözlerini açtı. Suddenly, upon hearing a noise, she opened her eyes. (Lit., with a noise)
136.2.1c. Ne söyleyeceğimi şaşırdım birden. Suddenly I was confused about what to say.
* birer one each, one apiece.
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
26.2.2c. Birer çay içer iki laf ederiz. We’ll each have a glass of tea and chat a bit.
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Just hold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
97.2.1b. Birer çay içersiniz değil mi? You’ll each have a cup of tea, won’t you?
* biri, -ni 1. one of them. 2. someone. başka biri, hiç biri
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
52.1.1d. Belki aralarında beğeneceği birine rastlar. Maybe he’ll meet one among them (that) he’ll like.
52.3.2a. Emine: Dün makinelerden birinin arıza yaptığını söylemişlerdi. They said one of the machines broke down yesterday.
67.1.1. Narrator: Bülent aldığı içki bardaklarından birini Emineye uzattı. Bülent held out to Emine one of the drinks he had taken. (Lit., the drink glasses)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
80.4.1c. Ne oldu? Hiç birini tutmadın. What happened? You didn’t keep a single one of them!
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
113.4.2a. Bülent: Hiç biri mühim değil bunların. None of those things are important.
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
130.4.1a. Hakkı: Yoksa? Başka biri mi var?.. Well then, is there someone else?
* biricik (.’..) only, sole.
6.1.1e. Hali vakti yerinde iyi bir ailenin biricik kızıydı. She was the only daughter of a good family of means.
* birisi person, someone.
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
125.4.1. Emine: Fakat.. benim durumumda birisiyle olduğunu öğrenince.. But when they learn that it’s with someone in my situation...
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* bir kaç à bir
* birlikte /lA/ together /with/. hep birlikte.
103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
* bitir- - finish, complete.
19.2.3b. Bitireyim hele. Just let me finish.
36.1.3a. Emine: Hadi bakalım. Yemeğinizi bitirin. Come on now. Finish your food.
40.1.3. Emine: Liseyi bitirdim. I graduated from lycée. (Lit., finished)
47.1.2c. tahsilini bitirdin. (and) you completed your education.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
95.4.3b. İşinizi bitirdikten sonra gelirsiniz. (Just) come after you’ve finished your business. (Lit., you’ll come)
126.2.2. Elif: Ödevimi bitirdim annecim (= anneciğim). I finished my homework, Mommy.
159.4.1a. Narrator: Mektubu bitirdikten sonra yerinden kalktı. After finishing the letter, she got up. (Lit., from her place)
* Boğaz theBosphorus.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
124.1.1. Narrator: Bir akşam yine Boğazdan dönüyorlardı. One evening they were coming back from the Bosphorus again. (Lit., returning from)
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
150.1.1a. Narrator: Boğazdan dönüşte Emine hiç konuşmamıştı. On the way back from the Bosphorus, Emine didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
* bohça bundle.
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
160.1.1a. Narrator: Sandığın dibindeki bohçayı çıkarıp açtı. She took out the bundle at the bottom of the trunk and opened it.
* borç debt.
120.3.2. Bülent: Bana hiç bir borcun yok. You owe me nothing at all.
* borç ver- - pay a debt, money owed.
25.3.2b. Sana da kaç aydır borcumu veremedim. I haven’t been able to pay you the money I owe you for several months now. (Lit., able to give my debt)
* borçlu /A/ indebted /to/, owing.
40.4.3c. Sana çok şey borçluyum.I owe you a lot.
120.3.1b. Sana çok şeyler borçluyum. I owe you a lot. (Lit., I’m indebted to you for many things.)
154.2.2a. Emine: Evet.. Sana çok şey borçluyum. Yes... I owe you a lot.
159.3.2b. Sana çok şey borçluyum. I owe you a lot.
* boş 1. empty. 2. useless. 3. unemployed, without a job, unoccupied.
2.2.3. Kaç sene boş gezdiğini unutuyor musun? Are you forgetting how many years you were running around without a job?
5.4.1b. Seninle ne kadar konuşsak boş.. It’s no use talking to you. (Lit., With you no matter how much we talk, it’s no use.)
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
58.4.1. Narrator: Gölgelik bir yerdeki boş masaya oturdular. They sat down at an empty table in the shade. (Lit., in a shady place)
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
* boş yere for no reason, in vain.
48.2.2b. Boş yere sinirlenip kendinizi üzmeyin. Don’t get angry for no reason and upset yourself.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boş yere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boş yere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
* boşuna for nothing, in vain, for naught, useless.
6.1.1m. Fakat ne dedilerse boşuna.. But whatever they said was useless.
82.1.1a. Hakkı: Boşuna yoruyorsun çeneni. (But) you’re wasting your breath. (Lit., You’re tiring your chin for nothing.)
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
* boy stature; height.
3.2.2. Hakkı: Yok canım. Ondan boyumuzun ölçüsünü aldık. No way. We’ve already tried our hand at that. (Lit., No my soul. We’ve taken the measure of our stature from that.)
* boya 1.paint. 2. make-up.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
* boylu of a (certain) stature. uzun boylu.
* boyun, -ynu neck.
76.2.1b. Heyecanla boynuna atıldı. Thrilled, she threw her arms around his neck. (Lit., With excitement she threw herself at his neck.)
* boyunca (..’.) 1. lengthwise. 2. along. 3. throughout, during.à hayatı boyunca, yemek boyunca, yol boyunca.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
* boz- - spoil, ruin. moralini boz-, rahatını boz-.
* bozdur- - exchange (money), get sb to exchange one currency for another.
23.1.2b. Sirkeciye gelende onu da garda bozdurdum. When I got to Sirkeci, I exchanged it (for liras) at the station. (Lit., On coming to Sirkeci...)
* bozuk shot, out of order.
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki. Yes, but my nerves are shot. (Lit., are so broken)
* bozul- - be spoiled, ruined. morali bozul-.
* börek börek, a flaky pastry filled wth layers of usually cheese or ground beef.
92.4.1c. Bu akşam tatar böreği yapacağım. I’m making Tatar börek this evening. (Lit., I’m going to make)
* böyle (.’.) 1. adv. like this, like that, so, thus, 2. adj. such, like this.
2.2.2a. Emine: Niçin (= Ne için) böyle düşünüyorsun? Why do you think so? (Lit., think thus)
5.3.2a. Emine: Niye böyle söylüyorsun? Why are you talking like this?
7.2.1d. Bu böyle ne kadar zaman devam edecek? How long are things going to go on like this? (Lit., is this going to go on)
10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)25.2.2. Emine: Bu ne soğuk böyle Hüseyin efendi. This is some cold weather we’re having, Hüseyin efendi. (Lit., What cold this is thus.)
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
42.4.2. Bülent: Ne tatlı sekreter bu böyle.. What a charming secretary she is. (Lit., this thus)
53.3.1a. Hatice: Ne deli adam bu böyle.. What a maniac that man is! (Lit., What a maniac man this thus.)
54.2.2b. Hep böyle yaparsın. You’re always doing this.
57.1.1a. Bülent: Bu memleketin düzeni böyle. That’s how things work in this country. (Lit., This country’s order is thus.)
57.2.2b. Böyle bir şey düşünmemiştim. I never thought such a thing.
62.1.3b. Nasıl böyle bir şey düşünebilirsin Hatice? How could you think such a thing, Hatice!
66.3.2a. Bülent: Böyle bir gün için fazla sayılmaz.. Not too much for a day like this. (Lit., It isn’t considered too much for...)
74.4.1b. Böyle bir itiraf beklemiyordu. She hadn’t been expecting such a confession.
74.4.2a. Bülent: Neyse.. Böyle yersiz konuşmalarımı bağışlayın. Never mind. Pardon my inappropriate remarks. (Lit., such out-of-place utterances of mine)
77.3.1. Hakkı: Niçin (= Ne için) böyle konuşuyorsun Emine? What are you talking like that for, Emine?
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
84.1.2a. Emine: İşte böyle Hatice. That’s how things are, Hatice.
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
90.3.2b. Size böyle bir teklifte bulunmamalıydım. I shouldn’t have suggested such a thing to you. (Lit., I shouldn’t have found myself in such a suggestion to you.)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
100.4.1b. Hayat böyle işte. That’s just how life is.
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
111.1.2a. Emine: Bu böyle devam edemez. Things can’t go on like this. (Lit., This thus cannot continue.)
115.2.1b. Sen de hep böyle yaparsın. You’re always doing this. (Lit., You always do thus.)
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
118.1.1a. Emine: İşte böyle Hatice. So that’s where things stand, Hatice. (Lit., how things are)
123.3.2. Hatice: Bırak şekerim böyle saçma düşünceleri. Sweetie, stop thinking such foolish thoughts. (Lit., leave such...)
124.3.1a. Bülent: Vaay.. demek hakkımda böyle düşünmüştün. My, my... So that’s how you thought about me!
125.3.1c. Böyle bir havadise sevineceklerine eminim. I’m sure they’ll be delighted at such news.
130.1.1. Hakkı: Fakat nasıl böyle düşünebilirsin? But how can you think like that?
135.2.1a. Bülent: Canım niçin böyle düşünüyorsun? My dear, why are you thinking that way?
137.2.1a. Bülent: Böyle bir konuda sizin fikrinizi sormak bana düşen bir vazife.. It’s my duty to consult you in such a matter. (Lit., to ask your opinion is a duty that falls to me)
141.1.1a. Kâmuran: Bazı sebeplerle böyle bir karar vermiş olabilirsin.. For certain reasons, you may have reached such a decision.
141.1.2. Bülent: Demek.. siz böyle düşünüyorsunuz.. So.. that’s how you see it (Lit., you think that way.)
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
143.4.2. Emine: Yaa.. Demek böyle. Oh. So that’s how things stand. (Lit., So thus.)
144.2.2. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebilirsin? How can you say such a thing?
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
148.3.1b. Niçin böyle düşünüyorsun? Why do you think that? (Lit., think thus)
149.1.1b. Böyle bir karar nasıl verebilirsin? How can you make such a decision?
151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
151.2.1a. Jale: Bizimkiler de niçin böyle anlayışsızlık gösteriyorlar anlamıyorum.. I just don’t understand why our parents are showing such a lack of understanding.
155.1.1a. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebiliyorsun Emine? How can you say such a thing, Emine?
156.1.2b. Eskiden benimle böyle konuşmazdı. He didn’t use to speak to me like that. (Lit., Formerly...)
* böylesi, -ni (.’..) it’s (being) like this, like this/thus.
138.2.2a. Kâmuran: Daha iyi böylesi. That’s even better. (Lit., Its thus is better.)
* bu, -nu this.
* bu ara right now.
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
150.1.2b. Bu ara sinirlerim oldukca gergin. My nerves are quite on edge right now.
* bu arada 1.in the meantime, during this time. 2. among other things.
49.2.2b. Bu arada lütfen bir kahve söyler misiniz Emine hanım? In the meantime, would you please order a coffee (for me), Emine hanım?
87.3.2a. Bülent: Bu arada peder bey herhalde gelir buraya.. During this time my father will probably come here.
102.4.1c. Bu arada size nasıl bir yardımda bulunabilirim? In the meantime, how can I be of help to you?
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she
* bu derece so, to such a degree, to such an extent.
67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree) 8/17/10 4:09 PM * bu gün / bugün today.
2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
26.1.1b. Bu gün işe gitmedin mi? Didn’t you go to work today?
40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
49.1.1. Emine: Kâmuran bey bu gün gelmeyecek mi? Isn’t Kâmuran bey coming today? (Lit., Is [he] not going to come?)
53.2.1. Hatice: Bülent bey bugün hepimizi bir haşladı ki sorma. Bülent bey gave us all a real dressing down today, let me tell you. (Lit., scalded all of us [so much] that don’t ask)
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
65.2.1a. Bülent: Bu gün ev belediye otobüsünden farksız. Today the house is just like a city bus. (Lit., no different from)
66.3.1. Emine: Teşekkür ederim.. Bu gün içkiyi fazla kaçırdınız galiba. Thank you. You’ve probably had (a bit) too much to drink today.
78.3.2a. Emine: Hayır. Bu gün öğleden sonra çalışmadım zaten. No. I didn’t work this afternoon anyway.
101.3.1c. Ben gidemiyeceğim bu gün. I won’t be able to make it today. (Lit., go)
103.4.2b. Sizi bu gün beklemiyordum. I wasn’t expecting you today.
104.2.2a. Bülent: Dışarıda nefis bir hava var bu gün. The weather outside today is glorious. (Lit., there is a glorious weather)
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
115.3.2b. Bu gün de gelmeyecek demek.. That means she’s not coming today either.
122.4.2b. Bu gün biraz neşesiz görünüyorsun. You look a little downcast today.
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
* bu güne kadar / bugüne kadar up to today, up to now, so far.
5.3.1b. Bu güne kadar ne yaptıysam hep tenkit ettin. Down to this very moment, you’ve always criticized (me), no matter what I did. (Lit., up to today)
7.3.2c. Bu güne kadar bir türlü işi rast gitmedi. So far things haven’t gone well for him at all. (Lit., up to today)
27.4.2b. Bu güne kadar hiç düşünmemiştim. I never thought (of that) until now. (Lit., until today)
112.3.1a. Bülent: Bugüne kadar beni anlamadınız. You haven’t understood me to this very day.
118.1.2e. Bu güne kadar az çekmedin. Up to now you’ve had to put up with quite a lot. (Lit., Up to today you haven’t endured little.)
* bu günkü (.’..) of today, today’s.
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil. Yes, but that’s not possible with the money I’m making now. (Lit., with my today’s earnings)
98.3.1c. Bu günkü gazeteyi okumadın galiba. You probably haven’t read today’s paper.
99.1.1a. Hüsnü: Bu günkü gazetede kötü bir haber var. There’s some bad news in today’s paper. (Lit., a bad news [item])
* bu günlerde one of these days, on one of these days.
26.3.3b. Bu günlerde herhalde gelir. There’ll probably be some one of these days soon. (Lit., These days probably [some] will come.)
* bu kadar so, so much, this much, so many, to this extent.
11.1.2b. Ne var bu kadar üzülecek? What is there to be so upset about?
15.2.2a. Emine: Neden o lâf bu kadar dokundu bana? Why did that word have such an effect on me? (Lit., affect me so much)
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
64.3.1. Emine: Hanfendinin bu kadar genç olabileceğini tahmin etmiyordum. I never imagined the lady of the house could be so young.
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
81.3.2c. Bu kadar ayrılık yeter artık. We’ve been apart long enough. (Lit., This much separation is enough now.)
82.1.2d. Bu kadar vurdum duymaz olamazsın. How can you be so callous? (Lit., You can’t be so callous.)
83.2.1d. Bu kadar ısrar etmene ne sebep var? Why are you so persistent? (Lit., What reason is there for your insisting so much?)
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
122.3.2a. Emine: Niçin, neden korktum bu kadar. Why, what was I so afraid of?
131.3.1a. Hakkı: Nasıl bu kadar değişebiliyorsun? How could you change so much?
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
* bu kadar zaman so much time,for ever so long,for quite a while now, for so long, for this long, after such a long time.
17.4.1e. “Bu kadar zamandır komşuyuz “We’ve been neighbors for ever so long
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
84.2.1b. Bu kadar zamanda anlamadıktan sonra. After not getting it for this long. (Lit., not understanding)
109.3.2. Onun için bu kadar zaman gerçeği sizden sakladım. That’s why I hid the truth from you for so long.
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
* bu sabah this morning.
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
84.1.2b. Bu sabah kalktı gitti. He went off this morning. (Lit., got up and left)
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a
98.4.1f. Bu sabah gazeteyi elime alınca beynimden vurulmuşa döndüm. I was dumbfounded when I picked up the newspaper this morning. (Lit., became as if I had been struck from my brain when I took the paper into my hand)
* bu sırada at that moment.
67.4.1b. Bu sırada yanlarına Nesrin hanım yaklaştı. At that moment Nesrin hanım came up to them. (Lit., came up to their sides)
91.3.1. Narrator: Bu sırada odaya Hatice girdi. At that moment Hatice entered the room.
* bu şekilde this way, in this way, like this.
142.1.1a. Bülent: Sizin bu şekilde düşünebileceğiniz hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that you could think this way.
* bu yana /DAn/ since, from (a certain time) to now.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
81.2.2a. Emine: O zamandan bu yana çok şey değişti Hakkı.. A lot has changed since then, Hakkı.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
* bu yolda on this, with this intention. Lit., on this road, path.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
* bu zaman içinde during this time, over that time.
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
* bu zamanda in these times, at this time.
2.2.2b. Bu zamanda iş bulmak kolay mı? Do you think it’s easy to find work in these times? (Lit., Is it easy to find work in this time?)
38.3.2c. Bu zamanda geçinmek kolay değil.. It’s not easy to make ends meet in these times. (Lit., in this time)
* bundan sonra from now on
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
118.1.2f. İnşallah bundan sonra mutlu olursun. I hope you’ll be happy from now on. (Lit., God willing, you’ll be)
126.1.2b. Bundan sonra onları da hesaba katmam lâzım tabii. From now on I’ll have to consider them too, of course.
137.3.1b. İş bundan sonra sana düşüyor demektir. That means the matter is in your hands from this point on. (Lit., is falling to you)
145.1.1b. Bundan sonra çocuklarla ve evimizle meşgul olacaksın. From now on you’ll be busy with the kids and our home.
* bundan yana on that score.
120.2.2b. Bundan yana hiç şüphen olmasın Emine. On that score, rest assured, Emine. (Lit., let your doubt not be at all)
* buçuk and a half.
48.3.3b. Bir buçuk saatte ancak gelebildim. I was barely able to make it in an hour and a half. (Lit., to come)
* bugün bu gün
* buhran crisis.
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
* bul-, -ur. 1.- find. 2. – think of as, find (easy, difficult). adet yerini bulsun, garip bul-, hoş bulduk, saçma bul-, uygun bul-, yersiz bul-.
2.2.2b. Bu zamanda iş bulmak kolay mı? Do you think it’s easy to find work in these times? (Lit., Is it easy to find work in this time?)
12.1.2b. Ben hele bir yer bulup şu çantaları yerleştireyim. I’ll just find a spot and put these bags down.
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
27.3.1b. Sen de burada bir iş bulup çalışsan. What if you found a job here and went to work too?
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
29.2.1. Hatice: Sana bir iş buldum. I’ve found a job for you.
30.2.1d. Bir çaresini buluruz. We’ll solve that problem. (Lit., find a solution for it)
32.2.2. Emine: Bu havada vasıta bulabilmek de bir mesele. Finding a means of transportation in this weather is a real problem. (Lit., to be able to find)
33.4.3c. Bu havada vasıta bulabilmek hakikaten zor. It’s really hard to find transportation in this weather. (Lit., to be able to find)
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
57.2.1. Bülent: Bu yüzden siz de herhalde beni antipatik buluyorsunuzdur. That’s why you probably find me antipathetic too. (Lit., For this reason you probably...)
64.1.1a. Narrator: Emine kendisini kalabalık bir salonda bulmuştu. Emine found herself in a crowded drawing room.
65.2.1c. Belki size oturacak bir yer bulabilirim. Perhaps I can find you a place to sit.
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
107.4.1b. Yani kocanızı bularak kendisiyle konuştum. I mean that I found your husband and spoke with him.
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
151.3.3. Bülent: Avrupaya Jale. Orada iş bulup çalışacağım. To Europe, Jale. I’ll find a job there and (go to) work.
155.1.2b. Sözlerimi aptalca bulacağını tahmin edemedim. I couldn’t imagine that you would find my words stupid.
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* bulaşık dirty dishes.
6.4.1b. Bulaşıkları yıkadı, ortalığı sildi süpürdü. She washed the dishes and wiped and swept up. (Lit., the area round about)
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
bulun– 1.– be found. 2. /DA/ – be /IN/AT/ (a place). 3. used with a verbal noun in a ‘verbal noun.DA’ structure: rica ’a requesting’, ricada ‘in a requesting’, ricada bulun- – make a request, lit. – be in a requesting, a formal equivalent of rica et-. ricada bulun–, teklifte bulun–, yardımda bulun-.
27.2.2b. Bir çaresi bulunur. Things will work out. (Lit., A solution will be found.)
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
152.2.1. Jale: Düğünümde de bulunmayacak mısın? Won’t you be at my wedding either?
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
* buluş- – meet, come together.
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
* bunal- - be distressed, suffering.
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* bunca (.’.) this much, so much;this many,so many.
10.1.2a. Emine: Bunca yıldır beraberiz. We’ve been together all these years.
* bura (.’.) this place.
* burada (.’..) here, in/at this place (position).
4.4.1c. Ben burada iki çocukla yalnız başıma... (And) I’ll be here alone with two kids... (Lit., I here with two children alone.)
7.2.1b. Tekrar burada çalışır mı? Will he work here again?
12.1.3. Emine: Olur Hakkı biz burada bekleriz. OK Hakkı. We’ll wait right here.
20.1.1g. Burada çalışanların hemen hepsi bizden.. Almost all the workers here are Turks. (Lit., those working here [are] from us)
22.1.1. Emine: Fakat kendisi burada yok. But he’s not here.
27.3.1b. Sen de burada bir iş bulup çalışsan. What if you found a job here and went to work too?
36.2.2b. Hakkı burada iken niye akıl edemedim. Why couldn’t I have thought of that while Hakkı was here?
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırfçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
74.3.1b. Burada kalmaya karar vermeme siz sebep oldunuz. It’s because of you that I’ve decided to stay here. (Lit., You have become the reason for my deciding to stay here.)
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
82.1.1b. Şimdilik burada kalmama imkân yok. At present there’s no way I can stay here. (Lit., there’s no possibility of my staying)
103.4.3b. Burada işlerle oyalanacağımı düşündüm. I thought I’d take my mind off my troubles with the work here. (Lit., distract myself with the tasks)
116.1.3b. Bu saatte burada olacağınızı tahmin etmiyordum. I didn’t think you’d be here at this hour.
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
129.3.1d. Artık burada kalacağım. I’m going to stay here now.
133.2.2. Man: Affedersiniz.. Emine hanım burada mı oturuyor? Excuse me, does Emine hanım live here?
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
148.2.1a. Bülent: Bu müddet içinde burada oturursun. Meanwhile you’ll live here.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
160.4.2b. Bak ben buradayım. Look, I’m right here.
162.1.1b. Burada kalıyorum. I’m staying here.
* buradaki adj. that/what/who is here.
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
* buradan (.’..) from here, from this place (most frequently motion away from).
12.1.2a. Hakkı: Siz buradan ayrılmayın. Stay right here. (Lit., Don’t leave from here.)
58.4.2b. Buradan hoşlanacağınızı düşündüm. I thought you’d like it here.
120.1b. Yakındaki okula buradan giderler.. They’ll go from here to the school nearby.
157.2.3. Bülent: Evet. Buradan uzaklaşmama memnun olacağınızı sanırım. Yes. I guess you’ll be pleased that I’m going far away from here.
* buralar here, these places, these parts, over here(an area usually larger than that indicated by bura)
* buralara here, to these places (usually motion to).
72.4.1e. Bir daha buralara dönmemek niyetiyle yola çıktım. I set out with the intention of never coming back here again. (Lit., back to heres)
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
* buranın (.’..) of this place, this place’s (Lit., here’s).
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
81.1.2b. Buranın havası da hiç bir yerde yok. And besides, nowhere else has weather like this. (Lit., Here’s weather doesn’t exist anywhere.)
* burası, -nı (.’..) this place.
21.4.2. Man: Hakkı Pakyol’un evi burası mı bacı? Is this Hakkı Pakyol’s house, bacı? (Lit., older sister)
21.4.3. Emine: Evet burası. Fakat.. Yes, it is, but... (Lit., Yes, this place is his.)
63.4.2. Emine: Kâmuran beylerin dairesi burası değil mi? This is the apartment of Kâmuran bey’s family, isn’t it?
119.3.2a. Bülent: Burasını senin için tuttum. I rented this place for you.
130.2.1c. Benim vatanım, yuvam burası. My homeland, my nest is here. (Lit., this place)
* buraya (.’..) here, to this place(most frequently motion to).
19.4.1c. Sağ salim buraya vardım diyordu. He said, I arrived here safely.
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
51.1.1. Kâmuran: Bülent’i buraya bağlayabilmenin tek şartı onu evlendirmek. The only thing that can tie Bülent to this place is to get him married. (Lit., the only condition of being able to tie Bulent to here)
73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
* Bursa Bursa(An industrial city south of Istanbul across the Sea of Marmara, it was the first capital of the Ottoman Empire and was famous for its silk production and fruit processing.)
49.2.1a. Emine: Bursadaki fabrikadan telefon etmişlerdi. There was a call from the factory in Bursa. (Lit., they telephoned)
* burun, -rnu nose.
* burnunda tüt- - long for, crave for.
81.1.2c. İki sene nasıl burnumda tüttü. How I longed for it these two years! (Lit., How it smoked in my nose for two years.)
* buruştur- - crumple up.
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* buyur-, buyr- - command, order.
* Buyur./Buyrun. 1. (in making an offer, presenting sth, offering a seat) here you are, here, please. 2. (in a welcome) won’t you come in. 3. (when urging sb to go ahead with his message, as in answering the telephone) go ahead.
16.1.1. Emine: Buyur otur Esmanım teyze. Come, please have a seat, Aunt Esmanım.
22.4.1b. Buyurun bir yorgunluk kahvesi için. Come and have a coffee to revive you. (Lit., a tiredness coffee)
23.1.2c. Buyur. Here you are.
31.2.3. Boss: Ya, iyi, buyrun oturun. Oh yes, very good, please come in, sit down.
33.2.2. Emine: Buyrun. Ben Aksarayda ineceğim. Here you are. I’ll be getting off at Aksaray.
39.2.2. Boss: Ha evet. Buyrun oturun kızım. Oh, yes. Come in, sit down, my child.
41.4.1b. Arzu ederseniz, buyrun bekleyin. If you wish, you’re welcome to wait. (Lit., welcome, wait)
63.4.3. Waiter: Evet hanfendi. Buyrun. Yes, Madame. Won’t you come in?
64.1.2c. Şu tarafa buyrun kızım. This way (please), my child. (Lit., To this direction, my girl.)
88.4.3. Bülent: Buyurun.. Ne isterseniz getiririm. Please go ahead. I’ll bring whatever you want.
93.1.2. Emine: Alo.. Buyurun. Hello.
93.4.2. Bülent: Buyrun. Avrupadan size küçük bir hediye getirdim. Here, I brought you a little present from Europe.
97.1.3. Emine: Oo.. buyrun. Hoş geldiniz. Oh, come in. Welcome.
105.1.2a. Emine: Buyrun. Faturaları hazırladım. Here you are. I’ve prepared the invoices.
158.2.3. Bülent: Buyrun.. sizi dinliyorum. Go ahead, I’m listening. (Lit., to you)
* buz ice.
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
* büro (.’.) office.
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
55.1.1. Narrator: Ertesi sabah Emine büroda yalnızdı. The next morning Emine was alone in the office.
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
93.1.1b. O sabah Emine büroda çalışırken telefon çaldı. That morning while Emine was working in the office, the telephone rang.
93.4.1a. Narrator: Bir müddet sonra Bülent büroya gelmişti. A little while later, Bülent arrived at the office.
101.3.1b. Büroya da uğrayıp durumu anlatırsın. Stop by the office and explain the situation. (Lit., you’ll stop by)
102.3.1c. Daha sonra büroya gelen Bülent onun odasına girdi. Bülent, arriving at the office later, came into her room.
103.1.1a. Narrator: Emine öğleden sonra bürodan ayrıldı. Emine left the office in the afternoon.
103.4.1a. Narrator: Ertesi sabah tekrar büroya geldi. The next morning she returned to the office. (Lit., came back to the office)
110.4.2b. Büroya dönmek istiyorum. I want to go back to the office.
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
114.3.1a. Narrator: Emine daha sonra bürodan ayrılmış Later Emine left the office.
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
123.2.1a. Narrator: Bülentin olmadığı bir saatte büroya Hatice gelmişti. At a time when Bülent was out, Hatice came to the office. (Lit., when Bülent was not [there])
124.2.2b. Bir gün büroya gelmiştin. You came to the office one day.
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
138.4.3. Bülent: Evet.. tanırsınız. Bizim büroda çalışan sekreter.. Yes, you do. The secretary who works in our office.
146.2.1. Narrator: Beraberce bürodan ayrılıp arabaya bindiler. They left the office together and got in the car.
* büsbütün (.’..) completely, entirely.
95.3.1c. Mehmet büsbütün kaynananın başına kalacak. Mehmet will be left completely for your mother-in-law to deal with. (Lit., remain to your mother-in-law’s head)
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
* bütün 1.whole, full. 2. (usually before a plural form) all.
25.2.1d. kara kış bütün şiddetiyle bastırmıştı. severe winter weather had struck in full force. (Lit., with all its force)
30.1.3b. Bütün gün onları kime bırakırım? Who will I leave them with all day?
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
73.3.1a. Bülent: Bütün bunları neden anlattım? Why did I go into all of this? (Lit., relate all these things)
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
81.4.1a. Emine: Bütün hata bende oldu. It was all my fault. (Lit., The whole fault was on me.)
88.4.1a. Narrator: Bütün gece bu meseleyi düşünmüştü. She thought about this matter all night.
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
109.2.2a. Emine: Niçin, niçin anlattınız bütün bunları? Why did you tell (me) all this, why? (Lit., these)
109.4.1b. Bütün bunlar hiç bir şeyi değiştirmezdi.. All these (facts) wouldn’t have changed anything.
110.3.1a. Emine: Bütün bunlara sebep ne? What is the reason for all this? (Lit., these [remarks])
112.3.1b. Bütün çabalarım sizi mutlu görmek içindi. Everything I’ve done was to see you happy. (Lit., All my efforts have been to see you happy.)
118.4.2a. Bülent: Bütün eskilerin üzerine bir sünger çekeceksin. Just pass a sponge over the whole past. (Lit., you’ll pass)
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
132.3.1c. Bütün vücudu ter içinde kalmıştı. Her whole body was drenched in sweat. (Lit., had remained in sweat)
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
162.4.1c. Bütün üzüntüleri gerilerde bıraktık artık. We’ve finally left all cares behind.
* büyük great.
64.1.1b. Kâmuran bey onu büyük bir nezaketle karşıladı. Kâmuran bey greeted her with great courtesy.
108.1.1. Narrator: Emine Bülentin anlattıklarını büyük bir heyecanla dinliyordu. Emine was listening to Bülent’s explanation with great anticipation.
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
- C -
* cahillik (-..) ignorance.
6.1.1i. Gençlik, cahillik işte.. tutuluvermişti ona. That’s youth and ignorance for you... she fell for him in an instant.
* cami, -ii / -si (-.) mosque.
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
* can 1. soul. 2. life.
18.2.1a. Narrator: Kadının anlattıkları Eminenin canını sıkmıştı. What the woman had said annoyed Emine.
28.1.2c. Bizim canımız yok mu kardeş. Don’t we have a life (too), sister?
30.4.2c. Evde canı sıkılıyor. She gets bored at home. (Lit., her soul is being pressed)
41.2.1a. Hatice: Üzme tatlı canını. Don’t worry your dear little heart.
42.2.1b. Bu aşırı alâka canını sıkmıştı. This excessive attention had annoyed her.
74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
81.1.2a. Hakkı: Canını sevdiğim İstanbulu. (for Canını sevdiğim İstanbul.) The Istanbul I love so well! (Lit., whose soul I love)
111.3.1a. Emine: Bu durumda sizin de canınızı sıktığımın farkındayım. I realize that in this condition I’m getting on your nerves too. (Lit., I am in the awareness of my having pressed your soul too)
114.4.2c. Canın bir şeye mi sıkıldı yoksa? So is something bothering you?
122.4.2c. Yine canın bir şeye mi sıkıldı? Is something bothering you again?
129.1.2a. Hakkı: Vay canına! That’s incredible!
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
143.3.1b. Şey.. Canın bir şeye mi sıkıldı senin. Look... Are you upset about something? (Lit., Is your soul annoyed at something?)
151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
* can at- /için/ - do one’s utmost /to/
125.3.1b. Onlar beni evlendirmek için can atıyorlar. They’re doing everything they can to get me married. (Lit., they’re throwing their soul)
* candan arkadaş close, bosom, intimate friend.
61.3.1. Narrator: Emine bu candan arkadaşından bir şey saklayamazdı. Emine couldn’t hide anything from this bosom friend of hers.
*
canı sıkıl- 1. - get bored. 2. - be upset, annoyed, bothered.(Lit., for one’s soul – be squeezed)30.4.2c. Evde canı sıkılıyor. She gets bored at home. (Lit., her soul is being pressed)
54.1.2b. Zaten canım sıkılıyor. I’m already upset. (Lit., my soul is being squeezed)
114.4.2c. Canın bir şeye mi sıkıldı yoksa? So is something bothering you?
122.4.2c. Yine canın bir şeye mi sıkıldı? Is something bothering you again?
143.3.1b. Şey.. Canın bir şeye mi sıkıldı senin. Look... Are you upset about something? (Lit., Is your soul annoyed at something?)
* canım (..’) 1. dear, my dear.2. (in reproaches, objections often following yok) no way, not at all.à yok canım.
29.4.1a. Hatice: Tabii canım. Of course, my dear.
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
54.1.2b. Zaten canım sıkılıyor. I’m already upset. (Lit., my soul is being squeezed)
59.2.1a. Bülent: Hadi canım, keyfinize bakın. Well, come on and enjoy yourself. (Lit., look to your pleasure)
67.1.2. Bülent: Alın canım. Bunlar içkiden sayılmaz. Just take it, dear. Don’t think of it as an (alcoholic) drink. (Lit., These are not to be considered from [alcoholic] drinks.)
68.1.3b. Siz idare edersiniz canım. You’ll manage, dear.
92.3.2a. Hatice: Amaan.. Ne çıkar canım. For goodness sake! What harm is there in that, dear?
123.2.3a. Hatice: Neyse canım. Never mind, dear.
135.2.1a. Bülent: Canım niçin böyle düşünüyorsun? My dear, why are you thinking that way?
155.1.1b. Manasız lâflarla canımı sıkmanın sırası mı? Is this the time to upset me with foolish talk? (Lit., to squeeze my soul)
* canını sık- - annoy, upset. ((Lit., - squeeze one’s soul)
18.2.1a. Narrator: Kadının anlattıkları Eminenin canını sıkmıştı. What the woman had said annoyed Emine.
42.2.1b. Bu aşırı alâka canını sıkmıştı. This excessive attention had annoyed her.
74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
111.3.1a. Emine: Bu durumda sizin de canınızı sıktığımın farkındayım. I realize that in this condition I’m getting on your nerves too. (Lit., I am in the awareness of my having pressed your soul too)
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
155.1.1b. Manasız lâflarla canımı sıkmanın sırası mı? Is this the time to upset me with foolish talk? (Lit., to squeeze my soul)
* canikom honey, dear.
49.3.2. Wife: Bir çay daha içer misin canikom? Would you like some more tea, honey? (Lit., another tea)
* canlılık liveliness, energy.
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
* cazip (-.) attractive, appealing.
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
* ceket jacket.
99.3.1. Narrator: Hüsnü ceketinin cebinden gazeteyi çıkarıp ona uzattı. Hüsnü took the newspaper from the pocket of his jacket and held it out to her.
* cep pocket (in clothing).
23.1.1. Narrator: Adam cebinden bir tomar para çıkardı. The man took a roll of bills from his pocket.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
99.3.1. Narrator: Hüsnü ceketinin cebinden gazeteyi çıkarıp ona uzattı. Hüsnü took the newspaper from the pocket of his jacket and held it out to her.
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
* cesaret, -ti (.-.) courage.
* cesaret al- /DAn/ - take courage /from/, be encouraged /by/.
73.4.1a. Bülent: ..size karşı duyduğum hislerden cesaret aldığımdan. ...because I’ve taken courage from the feelings I have for you.
88.4.2. Emine: Dünkü teklifinizden cesaret alarak sizden bir ricada bulunmak istiyordum. Taking you up on your proposal yesterday, I’d like to make a request. (Lit., taking courage from your yesterday’s proposal)
*
cesaret et- /A/ - have the courage /to/, dare /to/.94.3.1a. Narrator: O gün bu meseleyi açmağa bir türlü cesaret edemedi. That day she just didn’t have the courage to bring the matter up. (Lit., to open this matter)
108.4.1b. Fakat açmağa bir türlü cesaret edemiyordu. But she just didn’t have the courage to open it. (Lit., couldn’t dare)
* cesaret ver- /A/ - give courage /to/.
122.3.2b. Tanrım bana cesaret ver. Dear God, give me courage. (Lit., my God)
127.3.3. Emine: Tanrım. Sen bana cesaret ver. Dear God, give me courage. (Lit., My God. You, give me courage.)
* cesaretini kır- - discourage.
90.3.1. Narrator: Genç adamın alaylı konuşması Eminenin cesaretini kırmıştı. The young man’s mocking words made Emine regret having brought up the matter. (Lit., mocking speech... broke [her] courage)
* cevap answer, response.
78.2.1. Narrator: Hakkı kızının sorusunu cevapsız bırakmıştı. Hakkı left his daughter’s question unanswered.
95.2.3c. Ben cevap yazmadım. I didn’t respond. (Lit., I didn’t write an answer.)
114.1.1. Emine: N’olur şu anda benden bir cevap beklemeyin. Please don’t expect an answer from me at this moment.
151.3.1. Narrator: Kardeşinin bu sorusunu Bülent cevapsız bırakmıştı. Bülent left his sister’s question unanswered. (Lit., this question of his sister’s)
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
*
cevap ver- /A/ - answer, respond /to/.37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
73.2.1a. Bülent: Bunun cevabını kendime de vermiş değilim. I haven’t answered that question for myself either.
85.4.2c. Ne cevap vereceği de malum. It’s obvious how he would answer. (Lit., What answer he would give is known too.)
113.3.1b. Cevap verin. Answer (me).
113.3.2b. Buna hemen bir cevap vermem kolay değil.. It isn’t easy for me to answer right away. (Lit., my answering this)
114.1.2c. Ne zaman arzu ederseniz cevap verirsiniz. Respond whenever you wish.
114.3.2a. Bülent: Teklifime ne cevap verecek acaba? I wonder how she’ll answer my proposal. (Lit., what response she’ll give to)
130.4.1c. Cevap versene. Out with it, answer me!
* ciddi (.-) serious.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
* cisim, -smi material body,object.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
- Ç -
* çaba effort.
83.1.1c. Eminenin çabaları bir sonuç vermemişti. Emine’s efforts had not borne fruit. (Lit., had not given a result.)
112.3.1b. Bütün çabalarım sizi mutlu görmek içindi. Everything I’ve done was to see you happy. (Lit., All my efforts have been to see you happy.)
* çabuk quickly, fast.
29.4.1d. Çabuk öğrenirsin. You’ll learn quickly.
40.4.1. Narrator: Emine yeni işine çabuk alışmış, Emine quickly became accustomed to her new job,
62.2.1c. Biraz çabuk ol. Come on, hurry up. (Lit., Be a little quick.)
77.1.1b. Zaman nasıl da çabuk geçiyor. My, how time flies! (Lit., how quickly time passes)
83.1.1a. Narrator: Bir hafta çabuk geçmiş One week went by quickly.
96.3.3a. Emine: Yer o.. Hadi sen biraz çabuk ol. He’ll eat it. Come on, get a move on. (Lit., be a bit quick)
* çağ 1. time. 2. age, period.à
okul çağı.* çağır- - ask for, summon, call.
38.4.2. Boy: Emine abla. Kâmuran bey seni çağırıyor. Emine abla, Kâmuran bey is asking for you. (Lit., Older sister Emine, [he] is calling you.)
39.1.2a. Emine: Beni ne diye çağırıyor? Why would he be asking for me? (Lit., why is he calling)
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
* çal- - ring (a bell), knock (on a door). kapı çal-, kapısını çal-, karnı zil çal-, telefon çal-.
* çalın- - be rung ( a bell), be knocked on (a door). à
kapı çalın-.* çalış- 1.– work. 2. /A/ – try /to/.
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
4.3.2c. Orada çalışıp para kazanacağım. I’m (just) going there to work and earn some money. (Lit., I’ll work there and earn money.)
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
7.2.1b. Tekrar burada çalışır mı? Will he work here again?
7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
10.3
b. Evini barkını bırakıp çalışmağa giden yalnız Hakkı mı? Is Hakkı the only one who (ever) left home and family to go off to work?16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
20.1.1g. Burada çalışanların hemen hepsi bizden.. Almost all the workers here are Turks. (Lit., those working here [are] from us)
27.3.1b. Sen de burada bir iş bulup çalışsan. What if you found a job here and went to work too?
27.3.2a. Emine: Çalışmak mı? To work?
28.1.1b. Ben çalışmayı küçümsediğimden söylemiyorum ki.. But I’m not saying (that) because I look down on work(ing).
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
31.3.1. Boss: Daha evvelce bir yerde çalıştınız mı? Have you worked anywhere before?
31.4.1d. Ay başında da çalışmağa başlarsınız. And you can start work on the first of the month. (Lit., you’ll begin to work)
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
38.3.2b. Çalışmalı kızım. One must work, my child.
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
41.3.1. Narrator: Bir gün Eminenin çalıştığı odanın kapısı açıldı. One day the door of the room where Emine was working opened.
52.4.1c. Kimse doğru dürüst çalışmıyor bu müessesede. Nobody works properly in this establishment.
78.3.2a. Emine: Hayır. Bu gün öğleden sonra çalışmadım zaten. No. I didn’t work this afternoon anyway.
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
80.3.2b. Orada çalışıyorum. I work there.
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
93.1.1b. O sabah Emine büroda çalışırken telefon çaldı. That morning while Emine was working in the office, the telephone rang.
94.2.1. Narrator: Emine onun yanından ayrılarak çalıştığı odaya geçti. Leaving him, Emine went to the room (that) she worked in. (Lit., leaving from his side)
100.1.1. Narrator: Şimdi karı koca Emine’yi teselliye çalışıyorlardı. Now the couple tried to comfort Emine.
102.4.1b. Bir kaç gün çalışmayın. Take a few days off. (Lit., Don’t work a few days.)
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
110.3.1b. Benim kutsal duygularımı yıkmağa çalışmanızın sebebi ne? Why are you trying to destroy my sacred feelings? (Lit., what is the reason of your trying to)
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
119.4.2c. Sana lâyık olmaya çalışacağım. I’ll try to be worthy of you.
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
138.4.3. Bülent: Evet.. tanırsınız. Bizim büroda çalışan sekreter.. Yes, you do. The secretary who works in our office.
151.3.3. Bülent: Avrupaya Jale. Orada iş bulup çalışacağım. To Europe, Jale. I’ll find a job there and (go to) work.
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* çalışkan hard-working, industrious.
140.2.1b. Çalışkan, ağır başlı, kibar bir kadın.. She’s a hard-working, serious, refined woman. (Lit., hard-headed)
* çalışkanlık diligence.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
* çalışma effort, work
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* çamaşır 1. laundry, dirty clothes. 2. underwear.
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
10.4.3a. Emine: Elbise ve çamaşırları hep bu bavula koydum. I put all the clothes and underwear in this suitcase.
* çanta (.’.) 1.(woman’s) purse, bag. 2. suitcase, luggage. 3. briefcase.
12.1.2b. Ben hele bir yer bulup şu çantaları yerleştireyim. I’ll just find a spot and put these bags down.
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
75.4.1a. Narrator: Heyecanla çantasından anahtarı çıkardı. Anxiously she took the key from her purse.
79.4.1a. Hakkı: Emine şu benim çantaları da açıver. Emine, please unpack those bags. (Lit., these bags of mine)
93.2.1b. Çantasından çıkardığı küçük bir paketi Emineye uzattı. He held out to Emine a small package he had taken from his briefcase.
126.2.3b. Topla kitabını defterini. Çantana yerleştir. Get your books and notebooks together. Put them in your bag.
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
* çare (-.) solution (to a problem).
27.2.2b. Bir çaresi bulunur. Things will work out. (Lit., A solution will be found.)
30.2.1d. Bir çaresini buluruz. We’ll solve that problem. (Lit., find a solution for it)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
151.4.2. Bülent: Evet.. Başka çare yok. Yes... There’s no other solution.
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
* çarp- - pound, palpitate, throb. kalbi çarp-.
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
121.2.1c. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
132.3.1b. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
* çarpıntı pounding (of the heart). kalp çarpıntısı.
* çarşı market.
62.2.1d. Daha çarşıya uğrayacağız. We’re still going to stop in at the market.
* çay 1. tea. 2. a cup/glass of tea.
97.2.1b. Birer çay içersiniz değil mi? You’ll each have a cup of tea, won’t you?
26.2.2c. Birer çay içer iki laf ederiz. We’ll each have a glass of tea and chat a bit.
49.3.2. Wife: Bir çay daha içer misin canikom? Would you like some more tea, honey? (Lit., another tea)
* çek– 1. /DAn, A/ – pull /from, to/. 2. /A/ – attract, draw (attention) /to/. 3. – long /for/. 4. – take (pictures, i.e. photographs). 5. – endure (suffering, difficulty).6. – withdraw /from/.7. – pass sth /over/ sth.à alâka çek–, resim çek–, dikkatini çek–, ızdırap çek–, iple çek–, kapıyı çek–, kenara çek–, özlemini çek–, üzerine çek–, üzüntü çek–, zorluk çek–.
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
118.1.2e. Bu güne kadar az çekmedin. Up to now you’ve had to put up with quite a lot. (Lit., Up to today you haven’t endured little.)
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
* çekil-- be taken (pictures).à resim çekil-.
* çektir- - have taken (pictures). resim çektir-.
* çene chin.
* çenesi açıl- for one’s tongue – be lossened (by drink, etc.)
74.4.2b. İçkinin tesiriyle çenem açıldı bu akşam. It was the drink that loosened my tongue this evening. (Lit., with the effect of the drink my chin opened)
* çenesini yor- - waste one’s breath. (Lit., - tire one’s chin)
82.1.1a. Hakkı: Boşuna yoruyorsun çeneni. (But) you’re wasting your breath. (Lit., You’re tiring your chin for nothing.)
* çevir- 1. – turn sth over. 2. /A, A doğru/ - turn sth /to, toward/. à arkasını çevir-, dolap çevir-.
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
124.4.1a. Bülent: Herhalde.. mahcubiyetten başını çevirip bakamamıştın bana. Most likely... in your embarrasment you couldn’t (even) turn your head to look at me. (Lit., from embarrassment)
160.2.1a. Narrator: Tabancanın namlusunu kalbine doğru çevirdi. She aimed the pistol at her heart. (Lit., turned the pistol’s barrel toward)
* çevre the area around sth, around.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
71.1.1b. Halbuki çevrenizdekiler.. Yet those around you...
* çevril- 1. – be turned, rotated.2.- be made (a film).
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
* çeyiz dowry.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
* çık- 1. /DAn/ – leave /Ø/, go out /from/. 2. /A/ – go out /to/. 3. /A/ - set out /for/. 4. – appear, turn up. 5. – climb (stairs, etc.). 6. /A/ go up /to/. balayı gezisine çık-, dışarı çık-, dolaşmağa çık-, geziye çık-, gösteriş yarışına çık-, kapıdan çık-, kapıyı vurup çık-, karşısına çık-, merdivenleri çık-, Ne çıkar?, seyahate çık-, sokağa çık-, yemeğe çık-, yola çık-.
5.4.1a. Hakkı: Ben çıkıyorum. I’m going out.
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
25.4.1a. Narrator: Dükkândan çıktı. She left the store.
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening, she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
43.1.1. Narrator: Odadan çıkan genç adamın aklı Emineye takılmıştı. There was something about Emine that had caught the attention of the young man who left the room. (Lit., The mind of the young man... fixed on Emine.)
53.1.2. Hatice: Hadi çıkmıyor musun Emine? Come on, Emine, aren’t you leaving?
56.1.2b. Hemen çıkmamız lâzım. We have to leave right away.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
70.3.1b. Davetlileri bırakıp çıkmanıza ne derler? What would people say to your leaving the guests and taking off? (Lit., what would they say)
87.4.1b. Ben çıkıyorum. Hadi hoşça kalın. I’m leaving. Good-bye.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
91.3.3. Emine: Olur. Çıkarız şimdi. OK. We’re on our way. (Lit., We’re leaving now.)
92.4.1b. Çıkalım artık. Let’s be on our way now. (Lit., Let’s leave now.)
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
94.3.2. Bülent: Ben çıkıyorum Emine hanım. Hoşça kalın. I’m leaving, Emine hanım. Good-bye.
95.1.3d. Kaç aydır ondan da bir haber çıkmadı. There hasn’t been any news from him for quite a few months. (Lit., For how many months no news has appeared from him.)
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
105.1.2b. Ben yemeğe çıkabilir miyim? May I go out for lunch?
105.3.1c. Hadi çıkıyoruz. Come on, we’re going out.
??? 108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
118.3.1a. Narrator: O gün de beraberce işten çıkmışlardı. That day too they left work together.
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
143.1.3b. Yine tansiyonun çıkacak. Your blood pressure is going to rise again.
143.3.1a. Emine: Evden çıktıktan sonra bir hayli yürüdüm. I took quite a long walk after I left the house.
161.3.1a. Narrator: Gecenin karanlığında arka bahçeye çıktı. In the darkness of night, she went out to the backyard.
* çıkıp git- /DAn/ - up and leave /from/.
143.1.1. Narrator: Bülent odadan hızla çıkıp gitmişti. Bülent rushed out of the room.
155.4.1a. Narrator: Bülent çıkıp gitmişti. Bülent had left.
* çıkar- 1. /DAn/ - take out /OF/, remove /from/. 2. /DAn/ - understand, get an idea /from/. 3. /DAn/ - bring forth /from/. 4. - cause, bring about.
23.1.1. Narrator: Adam cebinden bir tomar para çıkardı. The man took a roll of bills from his pocket.
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı.
The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)75.4.1a. Narrator: Heyecanla çantasından anahtarı çıkardı. Anxiously she took the key from her purse.
93.2.1b. Çantasından çıkardığı küçük bir paketi Emineye uzattı. He held out to Emine a small package he had taken from his briefcase.
99.3.1. Narrator: Hüsnü ceketinin cebinden gazeteyi çıkarıp ona uzattı. Hüsnü took the newspaper from the pocket of his jacket and held it out to her.
107.1.1. Narrator: Bülent torpido gözünden bir zarf çıkarmıştı. Bülent took an envelope from the glove compartment.
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
160.1.1a. Narrator: Sandığın dibindeki bohçayı çıkarıp açtı. She took out the bundle at the bottom of the trunk and opened it.
2. - understand, get an idea /from/111.3.2a. Bülent: Bunu da nereden çıkardınız? How did you ever come up with that?
128.4.2b. Öldüğümü de nereden çıkardın? Where did you ever get (the idea) that I had died? (Lit., from where)
136.1.1b. Onu da nereden çıkarıyorsun? Where did you get that (idea)? (Lit., Where are you getting that from?)
152.1.2a. Bülent: Onu da nereden çıkarıyorsunuz Jalecim (= Jaleciğim). Where did you get that (idea), Jale dear? (Lit., from where)
154.3.1. Bülent: Nereden çıkarıyorsun şimdi bunları? Where are you getting these (ideas) from now?
3. - bring forth.77.4.1a. Narrator: Hakkı hiç sesini çıkarmadı. Hakkı didn’t say a word. (Lit., didn’t bring forth his voice)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
146.3.2b. Sesini çıkarmadı. She didn’t say a word. (Lit., didn’t bring forth her voice)
4 - cause, bring about.77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
* çıkar benefit/advantage.
* çıkar yol away out (of a difficult situation).
149.4.1a. Bülent: Benim için tek çıkar yol bu Emine. This is the only way out for me, Emine.
* çıkış departure, leaving; exit.
* çıkış saati quitting time.
61.1.1. Narrator: Akşam üstü çıkış saatinde her zamanki gibi Hatice gelmişti. As always, Hatice arrived toward evening at quitting time. (Lit., at the departing hour)
* çıkış kapısı exit.
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
* çılgınca (..’.) crazy, mad.
161.1.3. Emine: Tanrım. Ne çılgınca bir şeydi düşündüğüm. My God, what a crazy idea that was! (Lit., What a crazy thing it was that I was thinking.)
* çınla- - ring, reverberate.
127.3.1b. Kapının zili ikinci defa kulaklarında çınlıyordu. The doorbell rang in her ears a second time.
* çocuk child. à çoluk çocuk.
2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
2.3.1d. ?? Senin ve çocukların geçimini sağlamak için.. (I did it) to provide for you and the children. (Lit., to secure the means of subsistence of)
4.3.1. Emine: Ama sen gidersen.. biz? çocuklar? But if you go, what about us? the kids? (Lit., ...we? the children?)
4.4.1c. Ben burada iki çocukla yalnız başıma... (And) I’ll be here alone with two kids... (Lit., I here with two children alone.)
6.3.1c. Çocukların yattığı odaya yöneldi. She headed for the room where the children lay (asleep).
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
11.3.1a. Emine: Hele şu çocukları da hazırlayım. Just let me get these kids ready too.
12.2.3a. Hakkı: Annenizi üzmeyin çocuklar. Don’t worry your mother, children.
13.3.1a. Emine: Hadi eve dönelim çocuklar. Come on, kids, let’s go home. (Lit., return home)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
15.1.2a. Emine: Çocuklarım niçin (= ne için) gariban oluyormuş.. Why would my kids be needy?
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
17.1.1b. Çok severim onu, iyi çocuktur. I’m very fond of him, he’s a good kid.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
30.1.3a. Emine: Çocukları hiç hesaba katmamıştım. I hadn’t even thought of the kids. (Lit., hadn’t taken them into account at all)
30.4.2b. O çocukları çok sever. She just adores children.
31.1.2a. Emine: Yok. Daha çocukların kahvaltısını hazırlamadım. No (I can’t). I haven’t fixed the kids’ breakfast yet. (Lit., prepared)
35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
37.1.2b. Beni değilse bile çocuklarını düşünmen lâzım gelmez mi? Even if you don’t think of me, shouldn’t you at least think of the kids?
38.1.2c. O kadar çocuklarıma bakıyor. She’s looked after my kids so often. (Lit., so much)
38.1.3b. Çocukları da öyle. The same goes for the kids. (Lit., The kids so too.)
50.1.2a. Nesrin: Artık çocuk değil ya. He’s not a child anymore, you know.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
68.3.2b. Çocuklar da yalnız. And besides, the kids are alone.
75.2.2b. Çocuklar uyudular mı acaba? I wonder if the kids have gone to sleep (yet).
76.4.2b. Çocuklar da seni öyle özlemişlerdi ki.. I can’t tell you how much the kids have missed you. (Lit., And the kids have missed you so [much] that...)
77.2.1b. Seni ve çocukları o kadar özledim ki. I missed you and the kids so much.
81.1.1. Narrator: Ertesi sabah çocukları da alarak dolaşmağa çıktılar. The next morning they set out for a walk, taking along the children too.
82.1.2c. İki çocuğumun babasısın. You’re the father of my two children.
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
95.3.2c. Kayıtlar kapanmadan bir an evvel yazdır çocuğu. Register the child right away before registration is closed.
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
101.1.2c. Allah sana ve çocuklarına uzun ömür versin. May God give you and your children long life.
106.3.2. Emine: Herhalde.. İki çocuğumun babasıydı. Of course. He was the father of my two children.
109.1.2b. Fakat kucağındaki çocuk, yanındaki bu kadın.. But the child in his lap, and this woman at his side...
109.1.3c. üstelik bir de çocukları olmuş. And on top of that, they also had a child.
112.2.1d. Çocuk değilsiniz. You’re not a child.
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
122.3.1b. Oyalanmak için çocukların odasına girdi. To distract herself she went into the children’s room.
126.1.1b. Çocuklar beni beklerler. The kids will be waiting for me.
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
130.2.1d. Senin ve çocuklarımın yani.. I mean yours and my kids’... (i.e., home)
130.2.2a. Emine: Senelerce ne beni ne de çocuklarını düşünmedin.
131.2.1a. Hakkı: Fakat sen.. benim karım.. çocuklarımın annesi.. But you … my wife … the mother of my children...
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
133.2.1a. Narrator: Neden sonra çocuklar uyandılar. A while later the children woke up.
134.4.2b. Ayrıca çocukların odasına eşyalar ısmarlamıştım. In addition, I’ve ordered furniture for the kids’ room.
135.1.3. Emine: Şey.. çocuk meselesi.. Well... about the kids... (Lit., child matter)
135.2.1b. Senin çocukların artık benim de çocuklarım sayılır. Now your kids are considered my kids too.
135.4.1b. Demek bir çocuğumuz olacak. So we’re going to have a child!
136.3.1a. Bülent: Desene çocuklarımız iki derken üç olacak. So here we were thinking we had two kids, and now we’re going to have three. (Lit., While thinking our kids [were] two, it’s going to be three.)
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
143.1.2a. Kâmuran: Akıllanmadı gitti şu çocuk. That child will just never come to his senses.
145.1.1b. Bundan sonra çocuklarla ve evimizle meşgul olacaksın. From now on you’ll be busy with the kids and our home.
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
160.4.1c. Çocukların yattığı odaya girdi. She entered the room where the children lay sleeping.
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* çocukça childish
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
* çocuklu having children, with children.
113.4.1a. Emine: Ben iki çocuklu dul bir kadınım. I’m a widow with two children.
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* çocukluk childishness, childhood.
11.1.2a. Hakkı: Bırak be çocukluğu Emine. Stop this childishness, Emine. (Lit., the childishness)
72.3.1b. Çocukluk tabii.. That was childhood, of course.
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* çok 1.a lot, much, many, a lot of. 2. very, very much, terribly; too. 3. strenuously. bir çok.
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
17.1.1b. Çok severim onu, iyi çocuktur. I’m very fond of him, he’s a good kid.
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
20.4.1. Hüseyin Efendi: Yazarsanız benden de çok selam. When you write, send him best wishes from me too. (Lit., many greetings)
21.2c. Ben çok yoruldum. I’m exhausted. (Lit., I’ve gotten very tired.)
22.2.2b. Çok selam getirdim. I bring warm greetings (from him). (Lit., I brought many greetings.)
22.3.1b. Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
23.1.3. Emine: Çok zahmet oldu size. Thank you for going to all that trouble. (Lit., It’s been a lot of trouble for you.)
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
24.3.2b. Hepinize çok selam yazıyor. He sends warm greetings to all of you. (Lit., is writing many greetings)
25.2.1c. Yazın güzel günleri çok gerilerde kalmış The lovely days of summer were now long past,
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
30.4.2b. O çocukları çok sever. She just adores children.
33.3.2a. Emine: Ah! Çok affedersiniz. Oh, I’m terribly sorry.
34.3.1a. Emine: Yardımınıza çok teşekkür ederim. Thank you very much for your help.
35.1.2c. Allahtan çok kibar bir adamdı. Fortunately he was a real gentleman.
38.1.3a. Hatice: O seni çok sever. She’s very fond of you.
38.1.3d. Ama bu hediyeye de çok memnun olacak. But she’ll be very pleased with this gift anyway.
40.2.2a. Emine: Beni mi? Çok teşekkür ederim. Me? Thank you very much.
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
40.4.3c. Sana çok şey borçluyum. I owe you a lot.
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
50.1.1. Kâmuran: Biliyor musun Nesrin? Bu oğlanın durumu beni çok düşündürüyor. You know, Nesrin, this boy’s situation is really troubling me. (Lit., makes me think a lot)
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
54.2.1a. Emine: Çok yorgunum. I’m too tired.
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
60.2.2b. Çok modern bir düşünce tarzınız var. You have a very modern outlook. (Lit., way of thinking)
62.4.2. Emine: Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
63.3.2b. Çok kalabalık var herhalde. There’s probably a big crowd.
64.2.2b. Çok memnun oldum. I’m delighted (to meet you).
66.1.3a. Emine: Çok memnun oldum. I’m very pleased to meet you.
69.1.3. Kâmuran Bey: Güle güle kızım. Çok teşekkür ederiz. Good-bye, my child. Thank you very much. (Lit., We thank you very much.)
69.3.2a. Emine: Çok teşekkürler. Thank you very much.
75.1.2. Emine: Çok teşekkür ederim Bülent bey. İyi geceler. Thank you very much, Bülent bey. Good night.
75.2.2a. Emine: Çok geç kaldım. I’m very late. (Lit., I remained very late.)
76.4.2. Emine: Çok iyi ettin. You did quite the right thing.
77.2.1a. Hakkı: Neyse.. çok şükür iyisiniz ya. Never mind... thank God you’re well.
78.1.4a. Elif: Seni çok özledim babacım.. I missed you a lot, Daddy.
78.2.2a. Hakkı: Oh!. Çok yedim. Oh! I ate too much.
81.2.2a. Emine: O zamandan bu yana çok şey değişti Hakkı.. A lot has changed since then, Hakkı.
83.2.2a. Emine: Bir çok sebep var ama sen bunları anlamıyorsun, There are lots of reasons, but you don’t understand them.
83.3.2b. Ben de senin gibi düşünebilmeyi çok isterdim. I really wish I could think like you.
83.4b. Ama o zaman çok geç olacak. But then it’ll be too late.
88.1.3a. Emine: Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
94.1.2b. Çok memnun oldum. I’m delighted.
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
115.4.1b. Ben de çok erken gelmişim. I guess I’m too early. (Lit., I’ve come)
118.1.2c. Sen çok iyi, çok temiz insansın Emine. You’re a very good, very upright person, Emine.
119.4.2b. Çok iyi bir insansın. You’re a very good person.
120.2.1a. Emine: Bunlar benim için çok lüks şeyler. These are all luxuries for me. (Lit., very luxurious things)
120.3.1b. Sana çok şeyler borçluyum. I owe you a lot. (Lit., I’m indebted to you for many things.)
120.4.2. Emine: Çok iyisin Bülent. You’re very good, Bülent.
121.1.2a. Emine: Çok mutluyum. I’m very happy.
121.1.2b. Tanrım. N’olur bana bu saadeti çok görme. Dear God, please don’t regard this happiness as too great for me. (Lit., My God.)
124.4.1b. O gün de seni çok beğenmiştim. Even that day I was much taken by you. (Lit., I liked you very much)
125.4.2b. Babam da seni çok beğenir. And besides, my father is very fond of you.
128.1.1a. Narrator: Bu ses çok iyi tanıdığı bir sesti. This voice was a voice that she knew very well.
129.3.2b. Fakat şimdi çok geç. But now it’s too late.
129.4.1a. Hakkı: Ne demek çok geç? What do you mean too late? (Lit., What does too late mean?)
134.2.2b. Size çok çok teşekkür ederim. Thank you very, very much.
137.4.1b. Çook.. (= çok with emphasis) There are soooo many.
140.4.1b. Henüz çok genç sayılırsın. You’re still considered quite young.
147.2.1a. Bülent: Meseleyi çok düşündüm Emine.. I’ve thought a lot about the situation, Emine.
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
151.2.1b. Onu gerçekten çok mu seviyorsun abi? Do you really love her a lot, abi? (Lit., elder brother)
152.2.2a. Bülent: Çok isterdim ama.. Neyse.. I’d really like to but... Never mind.
154.1.2a. Emine: Hayır Bülent. Ben meseleyi çok düşündüm. No, Bülent (I disagree). I’ve thought a lot about the situation.
154.2.2a. Emine: Evet.. Sana çok şey borçluyum. Yes... I owe you a lot.
154.3.2b. Bizim evlenmemiz çok saçma bir şey olacak. It would be very foolish for us to get married. (Lit., Our getting married would be a very foolish thing.)
157.4.2b. Bana çok eski günleri hatırlatmayın. Don’t remind me of those days long ago. (Lit., those very old days)
159.3.2b. Sana çok şey borçluyum. I owe you a lot.
çok geçmez before long, before much time has passed.9.3.1b. Çok geçmez bir de araba alırım. Before long I’ll buy a car too.
* çok şey a lot, many things.
40.4.3c. Sana çok şey borçluyum. I owe you a lot.
* çok şükür Thank (God). (Lit., many thanks. )
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
77.2.1a. Hakkı: Neyse.. çok şükür iyisiniz ya. Never mind... thank God you’re well.
* çoktan a long time, long since.45.2.2a. Bülent: Oo.. Biz çoktandır tanışıyoruz. Oh, we’ve known each other for a long time.
78.1.1b. Küçük Mehmet ise çoktan uyumuştu. As for little Mehmet, he had long since gone to sleep.
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
* çoluk çocuk (..’ ..) wife and children, family.
51.2.1. Kâmuran: Evet, bir yuva kurar çoluk çocuğa karışırsa.. Yes, once he establishes a home and gets involved with a wife and children... (Lit., if he)
* çook soooo = çok (with emphasis).
137.4.1b. Çook.. (= çok with emphasis) There are soooo many.
* çorap stockings.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
* çök- /A/ 1. - sink/collapse /into/ (a chair, couch). 2.(for a feeling)- come /over/.
6.1.1c. İçine bir gariplik çökmüştü.. A feeling of loneliness came over her. (Lit., descended into her heart)
134.3.1e. Onu elinden bırakıp bir iskemleye çöktü. She put it down and collapsed into a chair. (Lit., out of her hand)
158.2.1. Narrator: Kâmuran bey zorlukla ilerleyerek bir koltuğa çöktü. Advancing with difficulty, Kâmuran bey sank into an armchair.
*
çökert- - bring down, cause to collapse.156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
* çöz- - solve (a problem, puzzle).
88.2.2a. Emine: Tamam.. meseleyi onun yardımıyla çözebilirim. That’s it... I can solve the problem with his help.
- D -
da / de 1. too, also. 2. and. 3. (emphasizes the preceding expression). 4. already. 5. /—sA/ even if. ya da.
also, likewise: 3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
too, also: 3.1.1e. Emine buna da razıydı. Fakat.. Emine had accepted this too, but... (Lit., had consented to)
and: 3.4.2b. Müracaatımı yaptım da muameleleri bile tamamladım. I’ve made my application, and I’ve already completed the procedures.
???? 4.3.2d. Sana da geçiminizi sağlayacak kadar yollarım. And I’ll send you enough for you to manage on. (Lit., to assure your livelihood)
emphasis: 4.4.1a. Emine: Sana ne kadar da kolay geliyor bu iş. How easy all this is for you! (Lit., this matter)
too, also: 6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
emphasis, too: 7.3.2a. Emine: Ona da biraz hak vermem lâzım.. I must admit that he’s not entirely wrong. (Lit., I should give him a little right too.)
too, also: 10.3d. Kaderde bu da varmış.. It seems that this too is in (our) fate…
???? 10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
???? 11.3.1a. Emine: Hele şu çocukları da hazırlayım. Just let me get these kids ready too.
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
22.1.2a. Man: Onu biliyorum da.. Yes, I know that.
22.2.2c. Bunları da size gönderdi. And he sent these things for you.
23.1.2b. Sirkeciye gelende onu da garda bozdurdum. When I got to Sirkeci, I exchanged it (for liras) at the station. (Lit., On coming to Sirkeci...)
also: 24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
and: 24.2.2b. Hakkı bir mektup yollamış da onu getirdi. Hakkı had sent a letter, and he brought it.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
25.2.1b. artık eskisi gibi para da göndermiyordu. and he was no longer sending money like before either.
25.3.2b. Sana da kaç aydır borcumu veremedim. I haven’t been able to pay you the money I owe you for several months now. (Lit., able to give my debt)
25.3.3b. Kendisi iyi olsun da.. nasıl olsa.. Just so he’s in good health... in any case... (Lit., Just let him be well.)
26.1.2e. Kaynanam da zaten yatıyor. And now my mother-in-law is in bed too.
26.2.1. Hatice: Eczaneden ilaç filan aldım da.. I just bought some medicine and so on at/from the drugstore.
that too: 26.4.2a. Emine: Maalesef.. o da kesildi. Unfortunately... that too has stopped.
also, too: 27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
31.4.1d. Ay başında da çalışmağa başlarsınız. And you can start work on the first of the month. (Lit., you’ll begin to work)
34.2.3c. Şöyle yolun kenarına yanaşalım da.. Let’s just get a little closer to the curb. (Lit., to the side of the road)
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
also, too: 36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
38.1.3b. Çocukları da öyle. The same goes for the kids. (Lit., The kids so too.)
38.2.1. Narrator: Daha sonra bakkala da uğradı. Later she also stopped in at the grocer’s.
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
and: 38.2.2b. Üst tarafını da gelecek ay.. And (I’ll leave) the rest of it next month.
and: 38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
too, also: 51.4.2b. Onun da ağzını ararsın. And sound him out too. (Lit., seek out his mouth)
too, also: 53.2.2b. Bana da bağırdı. He shouted at me too.
??? so: 55.4.1b. İşinizi ona göre ayarlayın da.. So arrange your work accordingly. (Lit., according to that)
even if it is: da olsa 59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
??? 59.1.1c. Bülent de onun bu halini farketmişti. Bülent noticed her discomfort too. (Lit., this state of hers)
and besides: 68.3.2b. Çocuklar da yalnız. And besides, the kids are alone.
72.4.1d. Babam da kabul etmişti. And my father agreed.
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
76.4.2b. Çocuklar da seni öyle özlemişlerdi ki.. I can’t tell you how much the kids have missed you. (Lit., And the kids have missed you so [much] that...)
77.1.1b. Zaman nasıl da çabuk geçiyor. My, how time flies! (Lit., how quickly time passes)
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
79.4.1a. Hakkı: Emine şu benim çantaları da açıver. Emine, please unpack those bags. (Lit., these bags of mine)
81.1.1. Narrator: Ertesi sabah çocukları da alarak dolaşmağa çıktılar. The next morning they set out for a walk, taking along the children too.
81.1.2b. Buranın havası da hiç bir yerde yok. And besides, nowhere else has weather like this. (Lit., Here’s weather doesn’t exist anywhere.)
83.2.2b. hiç bir zaman da anlayamıyacaksın. You’ll never be able to understand them anyway.
84.2.2a. Hatice: O da doğru.. You have a point there. (Lit., That’s true too.)
85.4.1. Narrator: O gece yatakta da aynı şeyi düşünüyordu. Even in bed that night, she was thinking the same thing.
85.4.2b. Yok yok. Bu da hiç bir fayda sağlamaz. No, no. That won’t do any good either. (Lit., won’t secure any benefit)
87.4.1a. Bülent: Ayrıca yarın da bu meseleleri konuşuruz. We’ll discuss this further tomorrow. (Lit., We’ll speak more about these matters tomorrow too.)
92.1.1. Emine: Yarın sabah Almanyaya gidiyor da.. Well, he’s going to Germany tomorrow morning, you know.
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
95.1.3d. Kaç aydır ondan da bir haber çıkmadı. There hasn’t been any news from him for quite a few months. (Lit., For how many months no news has appeared from him.)
97.1.1c. Yanında kocası da vardı. Her husband was with her too. (Lit., at her side)
97.3.2b. Şöyle bir kaç dakika oturalım da.. Let’s just sit here for a few minutes.
99.2.1. Hüsnü: Aralarında onun da adı yazılı. His name is listed among them too.
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
100.3.3b. Onun da alın yazısı buymuş. It seems that this was his destiny. (Lit., His forehead writing [i.e., the writing on his forehead] was this.)
101.3.1b. Büroya da uğrayıp durumu anlatırsın. Stop by the office and explain the situation. (Lit., you’ll stop by)
101.4.2b. Sağ olsaydı da yine ayrı kalsaydık. If only he were alive, even if we still remained apart.
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
111.3.2a. Bülent: Bunu da nereden çıkardınız? How did you ever come up with that?
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
116.2.1a. Bülent: Bir işim vardı da.. Well, it’s just that I had some work to do...
120.1c. Şu yandaki odayı da onlara hazırlarız. And we’ll get this side room ready for them. (Lit., prepare)
120.2.1b. Ben daha basit bir hayata da razıyım. I’d be quite content with a simpler life too. (Lit., I’m quite content)
its just that: 122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
too, also: 123.4.2a. Hatice: Bu da geçer. This too shall pass.
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
too, also: 124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
and besides: 125.4.2b. Babam da seni çok beğenir. And besides, my father is very fond of you.
126.1.2b. Bundan sonra onları da hesaba katmam lâzım tabii. From now on I’ll have to consider them too, of course.
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
129.3.1c. Biraz da param var. And I have a little money too.
136.1.1b. Onu da nereden çıkarıyorsun? Where did you get that (idea)? (Lit., Where are you getting that from?)
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
148.2.1c. Ayrıca sana lüzumlu olan parayı da bırakırım. And I’ll leave you money for expenses too. (Lit., besides that... money that is necessary)
152.1.2a. Bülent: Onu da nereden çıkarıyorsunuz Jalecim (= Jaleciğim). Where did you get that (idea), Jale dear? (Lit., from where)
152.2.2b. Balayı gezisine çıkınca bana da uğrarsınız beraber gezeriz. When you go on your honymoon, you’ll come see me too (and) we’ll go out together. (Lit., you’ll drop in on me [and] we’ll go about)
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
157.3.2c. Arabanın anahtarlarını da bırakıyorum. I’m leaving the car keys too. (Lit., the keys of the car)
161.2.2. Emine: Bunu da yok etmeliyim. I have to destroy this too.
* daha 1. yet, still. 2. more, in addition. 3. more, -er. 4. as early as, even. à az daha, bir daha, bir müddet daha.
8.1.3b. Daha uyumadın mı? Aren’t you asleep yet? (Lit., Haven’t you gone to sleep yet?)
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
20.1.1a. Narrator: Bir hafta sonra Hakkıdan bir mektup daha gelmişti. A week later another letter came from Hakkı.
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
31.1.2a. Emine: Yok. Daha çocukların kahvaltısını hazırlamadım. No (I can’t). I haven’t fixed the kids’ breakfast yet. (Lit., prepared)
36.4.2d. Yarın bir mektup daha yazayım. I’ll write another letter tomorrow.
49.3.2. Wife: Bir çay daha içer misin canikom? Would you like some more tea, honey? (Lit., another tea)
49.3.3b. Bülent kalkmadı mı daha? Hasn’t Bülent gotten up yet?
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
62.2.1d. Daha çarşıya uğrayacağız. We’re still going to stop in at the market.
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
101.1.3b. Sizden daha yakın kimsem yok hayatta. You are the people closest to me in the world. (Lit., I have no one closer than you in life.)
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
107.3.1. Bülent: Dönüşte size yalan söylemeyi daha uygun bulmuştum. On (my) return I thought it better to tell you a lie. (Lit., I found it more fitting)
119.3.2c. Daha bazı eksikler var ama.. It’s still missing a few things but... (Lit., there are still some missing things)
120.2.1b. Ben daha basit bir hayata da razıyım. I’d be quite content with a simpler life too. (Lit., I’m quite content)
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
149.1.2a. Bülent: Bu fikrimi daha makul karşılayacağını umuyordum. I was hoping you’d see this idea of mine in a more reasonable light.
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
150.3.1. Bülent: Merhaba Jale. Sen daha yatmadın mı? Hello, Jale. Haven’t you gone to bed yet?
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
158.4.1b. İnsanlar yaşlandıkça daha bencil oluyorlar. As people grow older, they become more self-centered.
159.3.2a. Emine: Bülent. Çektiğim ızdıraba daha fazla katlanamıyacağım. Bülent. I can no longer endure the suffering I’ve been going through.
* daha bir still more, to a greater extent.
6.2.1b. Eski günleri hatırladıkça Emine daha bir içlenmişti. The more Emine remembered the old days, the more depressed she became.
* daha doğrusu more precisely, actually.
71.4.2c. Daha doğrusu biz annemle başka eve taşındık. More precisely, my mother and I moved to another house. (Lit., we with my mother)
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
* daha evvelce before, earlier.31.3.1. Boss: Daha evvelce bir yerde çalıştınız mı? Have you worked anywhere before?
*
daha evvelden earlier, from before, already.45.3.1. Kâmuran Bey: Demek bir birinizi daha evvelden tanıyorsunuz. So you already know each other.
*
daha iyi better.37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
77.3.2. Emine: Sebeplerini sen daha iyi bilirsin. You know very well why. (Lit., You know its reasons better.)
108.3.1a. Bülent: Sonrasını bu zarfın içindekiler size daha iyi anlatacak. The contents of this envelope will better explain the result to you.
137.1.2b. İkinizin bir arada olması daha iyi. It would be better if both of you were together. (Lit., Both of your being together is better.)
138.2.2a. Kâmuran: Daha iyi böylesi. That’s even better. (Lit., Its thus is better.)
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
*
daha ne what more?52.3.1a. Bülent: Daha ne olsun? What more could go wrong? (Lit., What more should be?)
*
daha ne kadar? how much longer?54.4.2c. Daha ne kadar katlanacağım bu yalnızlığa. How much longer will I put up with this loneliness?
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
*
daha sonra later.1.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber mütevazı sofralarına oturdular. Later they all sat down together at their modest table.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
35.4.1. Narrator: Daha sonra. Later.
38.2.1. Narrator: Daha sonra bakkala da uğradı. Later she also stopped in at the grocer’s.
41.4.2. Teşekkür ederim. Daha sonra uğrarım. Thank you. I’ll drop by later.
72.1.1a. Bülent: Daha sonra babam bu kadınla evlendi. Later my father married this woman.
102.3.1c. Daha sonra büroya gelen Bülent onun odasına girdi. Bülent, arriving at the office later, came into her room.
114.3.1a. Narrator: Emine daha sonra bürodan ayrılmış Later Emine left the office.
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
* dahi (.-‘) even.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
* daima (-.-) always.
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
* daire (-..) apartment. à apartman dairesi.
63.4.2. Emine: Kâmuran beylerin dairesi burası değil mi? This is the apartment of Kâmuran bey’s family, isn’t it?
* dakika (.-.) 1.minute. 2. moment.
12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
26.2.2b. Hadi gel beş dakika otur. Come on over and sit for five minutes.
86.2a. Bülent: Bir dakika Emine hanım.. Just a moment, Emine hanım.
97.3.2b. Şöyle bir kaç dakika oturalım da.. Let’s just sit here for a few minutes.
105.1.3. Bülent: Bir dakika lütfen. Just a moment, please.
* daktilo (..’.) typing.
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
40.2.2c. Hele daktilo falan hiç bilmem. Especially about typing and so on, I don’t know anything at all.
* dal- /A/ 1.- plunge /into/, drift off /into/ (dreams, reverie), drop off /to/ (sleep). 2. - become absorbed /IN/ (activity). à uykuya dal-.
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
101.4.1b. Oturduğu köşede dalmış She plunged into reverie in the corner where she sat.
121.2.1a. Narrator: Ne zaman dalıp gittiğinin farkında değildi. She was not aware when she had drifted off to sleep. (Lit., She was not in the awareness of when her having drifted)
* dalgın lost in thought, off (in the clouds), distracted.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
114.4.2b. Bu akşam pek dalgınsın. Your mind is off somewhere this eveni Uyku
* dalgınlık distracted state of mind, distraction.
25.4.2. Hatice: Merhaba Emine. Bu ne dalgınlık? Hello, Emine. You seem to be off in the clouds. (Lit., What absent-mindedness is this?)
* damla drop (of water, tears).
7.1.1e. Ama gözüne bir damla uyku girmiyordu. But she just couldn’t get to sleep. (Lit., a drop of sleep wasn’t entering her eye)
123.2.2. Emine: ..Ondan sonra sabaha kadar gözüme bir damla uyku girmedi. And from then until morning I didn’t get a wink of sleep. (Lit., a drop of sleep did not enter my eye)
* danış- /A/ - consult /Ø/ sb/an office, etc. à akıl danış-.
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
* darı millet (seed/grain).
*
darısı başına May your/his turn come next (said to wish one person the same good fortune that has befallen another)17.1.1a. Esma hanım: Darası (read: darısı) Hakkı bey oğlumun başına.. May it be my son Hakkı bey’s turn next! (Lit., His darı [millet; prov. maize, corn] for the head of my son Hakkı bey.)
* darıl- /A/ - get angry /at/, get mad /at/.
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
* davet, -ti (-.) inviting, invitation.
* davet et- /A/ - invite /to/.
61.3.2a. Emine: Dönüşte Bülent bey davet etti. On the way back Bülent bey invited me.
62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
78.3.2c. Beni de davet etmişlerdi. They invited me too.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
*
davetiye (-…) invitation.62.3.2b. Size davetiye getirmiştim. I’ve brought you an invitation.
62.3.3. Emine: Ya.. ne davetiyesi? Oh... what invitation?
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
63.2b. Adamcağız beni hatırlayarak davetiye göndermiş. The dear man thought of me and sent an invitation. (Lit., remembering me, sent)
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
*
davetli (-..) invitee, person invited, guest.70.3.1b. Davetlileri bırakıp çıkmanıza ne derler? What would people say to your leaving the guests and taking off? (Lit., what would they say)
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
* davran- /A karşı/ - behave /toward/.
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
155.3.2a. Bülent: Sana karşı kaba davrandım. I was rude to you. (Lit., I behaved rudely toward you.)
*
davranış /karşı/ behavior /toward/.44.1.1a. Narrator: Genç adamın davranışları sinirine dokunmuştu. The young man’s behavior had touched a nerve. (Lit., her nerve)
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
57.1.1b. Davranışlarımın hiç bir fayda sağlamayacağını düşündüm. I concluded that my behavior would not be productive at all. (Lit., I thought... would not secure any advantage)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
* de / da belki de, ne … ne de, yine de.
and: 1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
too: 1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
even: 2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
too: 5.2.1d. Üstelik elimizdekiler de gitti. Not only that, what we had in our hands is gone too.
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
too: 7.1.2b. İşini de bırakırsa.. (And what) if he leaves his job too?
too: 7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
too: 7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
?? 9.1.1. Hakkı: Demek senin de aklın yattı bu işe. So you’ve come around on this matter. (Lit., your mind has settled on this matter too)
bir de: too, also: 9.3.1b. Çok geçmez bir de araba alırım. Before long I’ll buy a car too.
also, too: 10.1.2b. İyi günlerin yanında kötü günlerimiz de oldu. We’ve had good days and bad days. (Lit., Beside the good days our bad days happened too.)
too: 13.3.3. Mehmet: Ben de.. Me too.
???? 14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
too: 15.2.1. Narrator: Evde de hep aynı şeyi düşünüyordu. At home too, she was still thinking the same thing. (Lit., always thinking)
but: 16.2.1b. Bizim efendi de bir tuhaf.. But my husband is a bit odd...
bir de: 16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
20.4.1. Hüseyin Efendi: Yazarsanız benden de çok selam. When you write, send him best wishes from me too. (Lit., many greetings)
bir de: 22.2.2d. Bir de mektup var. There’s a letter too.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
bir de: 24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
???? 25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
and, emphasis: 26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
???? 26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
too, also: 27.3.1b. Sen de burada bir iş bulup çalışsan. What if you found a job here and went to work too?
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
???? 29.1.2a. Hatice: Emine merhaba. Şimdi ben de sana geliyordum. Hi, Emine. I was just on my way to your place. (Lit., was coming to you)
either: 30.2.1b. Benim de hiç aklıma gelmemişti. I hadn’t thought of that either. (Lit., It hadn’t come to my mind either.)
too, also: 30.3b. Nasıl olsa benimki de evde yalnız. My kid is home alone too anyway. (Lit., Mine too is at home alone...)
???? 30.3c. Seninkileri de bize bırakırsın.
You’ll leave your kids at our house. (Lit., You’ll leave yours to us.)and: 30.4.2e. Akşamdan yemeklerini de hazırlarız. And we’ll prepare their food the night before. (Lit., the previous evening)
also: 32.2.2. Emine: Bu havada vasıta bulabilmek de bir mesele. Finding a means of transportation in this weather is a real problem. (Lit., to be able to find)
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
too: 33.3.3b. Ben de zaten o tarafa gidiyorum. Anyway, I’m going in that direction too.
too: 35.2.2a. Emine: Hadi Elif sen de paltonu giy. Come on Elif, you put on your coat too.
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
35.3.1c. Karnınız acıkınca yemeğinizi de yersiniz. When you get hungry, you’ll eat (there) too.
36.4.2b. Belki de başına bir şey gelmiştir. Or maybe something has happened to him. (Lit., something has come to his head)
38.1.3d. Ama bu hediyeye de çok memnun olacak. But she’ll be very pleased with this gift anyway.
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
41.1.2b. Beni de üzen o ya.. And you know, that’s what’s really upsetting me.
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
54.1.3d. Sen de gelsene.. Why don’t you come too?
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
54.2.2a. Hatice: Aman sen de.. Oh come on now...
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
56.2.2. Bülent: Siz de içer misiniz? Will you have one too? (Lit., Do you smoke too?)
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
57.2.1. Bülent: Bu yüzden siz de herhalde beni antipatik buluyorsunuzdur. That’s why you probably find me antipathetic too. (Lit., For this reason you probably...)
58.3.1c. Herhalde siz de acıktınız. You’re probably hungry too.
59.1.1c. Bülent de onun bu halini farketmişti. Bülent noticed her discomfort too. (Lit., this state of hers)
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
60.1.2. Bülent: Evli de olsanız ne farkeder? Even if you are married, what difference does it make?
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
61.2.1. Hatice: Yemeği de orada yedin demek. So you ate over there too.
62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
70.3.2. Bülent: Öff.. Ben de sıkılmaya başlamıştım zaten. Phf! I’ve already had enough of this too. (Lit., started to get bored)
71.1.1c.; Bunun cevabını kendime de vermiş değilim.
73.2.1a. Bülent: Bunun cevabını kendime de vermiş değilim. I haven’t answered that question for myself either.
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
78.2.2c. Senin yemeklerine de hasrettim doğrusu. I really missed your cooking too. (Lit., your foods)
78.3.2c. Beni de davet etmişlerdi. They invited me too.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
79.3.1c. Mehmeti de alırız. We’ll take Mehmet too.
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
82.3.2b. Biz de oraya gelelim. What if we came there? (Lit., Let us come over there.)
82.4.1b. Baştan senin de niyetin bu değil miydi? That was your original idea, wasn’t it? (Lit., Wasn’t this your intention from the start?)
83.3.2b. Ben de senin gibi düşünebilmeyi çok isterdim. I really wish I could think like you.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
85.3a. Emine: Söylesem de ne farkederdi. Even if I had said something, what difference would it have made?
85.4.2c. Ne cevap vereceği de malum. It’s obvious how he would answer. (Lit., What answer he would give is known too.)87.2.2. Emine: Ben de birden şey zannetmiştim. I had suddenly thought...
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
90.3.2a. Emine: Benimki de gerçekten saçma bir düşünce.. That was a foolish idea. (Lit., Mine (is) a really foolish thought.)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
95.1.1b. Bülent de bir daha bu konuda lâf etmemişti. Nor did Bülent mention the subject again.
95.2.1a. Emine: Elifin de bu yıl okula başlaması lâzım. And this year Elif must begin school.
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
97.2.1a. Emine: Biz de şimdi kahvaltıya oturmuştuk. We’ve just now sat down to breakfast.
101.2.1a. Emine: Hatice sen de git kardeşim. Hatice, you go too, dear.
103.1.1b. Ertesi gün de işe gitmedi. She didn’t go to work the next day either.
106.3.1a. Bülent: Üstelik kendinizi de suçlu görüyorsunuz. On top of that, you feel guilty too. (Lit., regard yourself guilty)
108.2.1a. Bülent: Bu oyun başlangıçda benim de hoşuma gitmişti. In the beginning this trick really appealed to me.
109.1.3c. üstelik bir de çocukları olmuş. And on top of that, they also had a child.
109.3.1a. Bülent: Ben de başlangıçta aynı şeyi düşündüm. At first I thought the same thing.
111.3.1a. Emine: Bu durumda sizin de canınızı sıktığımın farkındayım. I realize that in this condition I’m getting on your nerves too. (Lit., I am in the awareness of my having pressed your soul too)
111.3.2a. Bülent: Bunu da nereden çıkardınız? How did you ever come up with that?
114.3.1b. ertesi gün de işe gelmemişti. And the next day she didn’t come to work.
115.1.1b. Hadi sen de gel. Why don’t you come too? (Lit., Come on, you come too.)
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
115.2.1b. Sen de hep böyle yaparsın. You’re always doing this. (Lit., You always do thus.)
115.3.2b. Bu gün de gelmeyecek demek.. That means she’s not coming today either.
115.4.1b. Ben de çok erken gelmişim. I guess I’m too early. (Lit., I’ve come)
116.1.2b. Ben de şimdi size baktım. I was just looking for you.
116.2.1b. Şey.. Siz de erken geldiniz. And... you came early too.
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
117.4.1. Bülent: Sizin geç de olsa akıllanacağınızı biliyordum ben. I knew you’d come to your senses sooner or later! (Lit., even if late)
118.3.1a. Narrator: O gün de beraberce işten çıkmışlardı. That day too they left work together.
119.4.1b. Seni mutlu görmek beni de mutlu eder. To see you happy makes me happy too.
124.4.1b. O gün de seni çok beğenmiştim. Even that day I was much taken by you. (Lit., I liked you very much)
124.4.2. Emine: Benim de aklımın köşesinden geçmezdi. That would never even have crossed my mind. (Lit., passed through the corner of my mind)
126.3.1a. Emine: Bak kardeşin de uyudu. Look, even your brother has fallen asleep.
128.4.2b. Öldüğümü de nereden çıkardın? Where did you ever get (the idea) that I had died? (Lit., from where)
129.1.1b. Herkes de seni ölmüş biliyor. And everybody thinks you’re dead. (Lit., knows you dead)
129.3.1b. Bir de araba getirdim. And I brought a car.
129.3.1c. Biraz da param var. And I have a little money too.
129.3.1e. Senin istediğin de bu değil miydi? That’s what you wanted, isn’t it? (Lit., wasn’t it?)
130.2.2a. Emine: Senelerce ne beni ne de çocuklarını düşünmedin. For years you thought neither of me nor of your kids.
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
135.2.1b. Senin çocukların artık benim de çocuklarım sayılır. Now your kids are considered my kids too.
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
140.2.1a. Kâmuran: Emineyi bir sekreter olarak ben de beğeniyorum. I too like Emine as a secretary.
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
143.1.2b. Şimdi de yediği naneye bak. Just look at the situation he’s gotten himself into now. (Lit., Look at the mint he’s eaten now!)
143.4.3b. Ben de zaten akıl danışmak için açmamıştım konuyu. I didn’t bring up the matter to get their advice anyway.
144.3.2b. Fakat ne diyeceğimi ben de şaşırdım. But I also don’t know what to say.
145.3b. Ben de buradaki işimle alâkamı kesiyorum. I’m severing my ties with my job here too.
Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. 145.4.1.; 146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
146.2.2b. Bu hareketimin seni de üzdüğünün farkındayım. I’m aware that this act of mine has upset you too. (Lit., I am in the awareness of this action of mine’s having upset you)
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
151.2.1a. Jale: Bizimkiler de niçin böyle anlayışsızlık gösteriyorlar anlamıyorum.. I just don’t understand why our parents are showing such a lack of understanding.
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
152.2.1. Jale: Düğünümde de bulunmayacak mısın? Won’t you be at my wedding either?
153.2.1b. Belki de Bülent bana herşeyi açıkça söylemiyor. And maybe Bülent isn’t being completely frank with me. (Lit., telling me everything openly)
155.3.2c. Fakat senden de biraz anlayış bekliyorum. But I expect a little understanding on your part too. (Lit., from you too)
157.2.2. Nesrin: Demek şimdi de seyahate çıkıyorsunuz. So even now you’re going off on a trip.
158.3.1b. İyileşir de kalkarsam işimin başına geçerim. If I get well and get out of bed, I’ll return to manage my business. (Lit., pass to the head of my business)
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
158.4.1d. Benim de endişem sizin saadetiniz.. My (main) concern is your happiness.
* de- 1.- say,
talk.2. – mean.3. - think, say to oneself. 4. – call sth sth, sb sth, refer to sth/sb as.6.1.1m. Fakat ne dedilerse boşuna.. But whatever they said was useless.
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
9.4.1a. Emine: İnşallah dediklerin olur Hakkı. I hope what you say comes true, Hakkı. (Lit., God willing, what you say will be.)
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
17.3.2f. Adam onları bırakıp Alamanyaya gidiyormuş” dedi. “It seems the man is leaving them and going off to Germany,” she said.
17.4.1b. “Aa” dedim. I said, “Oh for goodness sake!
17.4.1f. “En ufak bir patırtılarını duymadım” dedim. “(and) I haven’t heard the slightest chirp from them,” I said.
19.3.1. Emine: Elifimin Mehmedimin yanaklarından öperim diyor. It says I kiss my Elif and my Mehmet on the cheeks. (Lit., from [their] cheeks)
19.4.1c. Sağ salim buraya vardım diyordu. He said, I arrived here safely.
20.1.1b. İşler biraz ağır diyordu. The work is quite hard, he said. (Lit., was saying)
21.1.3b. Amca bize mektup yok mu dedim. I said, Uncle, aren’t there any letters for us?
21.1.3c. Yok dedi. He said, No, there aren’t.
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
29.3.1b. Gelsin bir konuşalım dedi. He said have her come in and let’s have a talk.
33.4.1b. Ne diyeceğini şaşırmıştı. She didn’t know what to say.
37.2.1b. “İşe girmekle iyi ettin” diyordu. He said, “You did the right thing by taking a job.
38.1.2a. Emine: Öyle deme kardeşim.. Don’t say that, dear. (Lit., my sister)
42.3.2. Emine: Kim aradı diyeyim beyfendi? (= beyefendi)Who shall I say was asking (for him), sir?;
42.3.3. Young Man: Bülent dersiniz. Hoşça kalın. (Just) say Bülent. Good-bye. (Lit., You’ll say Bülent.)
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
47.3.2a. Kâmuran Bey: Ne demek kolay değil. What do you mean, not easy? (Lit., What does not easy mean?)
50.2.1a. Kâmuran: Öyle deme karıcım (= karıcığım). Don’t talk like that, dear. (Lit., dear wife)
57.3.2a. Emine: Onu demek istemedim. That’s not what I meant.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
70.2.2a. Bülent: Öyle demeyin. I won’t hear of it. (Lit., Don’t talk thus.)
70.3.1b. Davetlileri bırakıp çıkmanıza ne derler? What would people say to your leaving the guests and taking off? (Lit., what would they say)
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
76.4.1b. Hadi gidelim dedik. (So) I said come on, let’s go. (Lit., we said)
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
92.1.2. Hatice: Ha evet.. O meseleyi öğrenebilir mi dersin? Ah yes. Do you think he might be able to learn something about that matter?
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
98.4.1c. Herşey Allahın dediği gibi olur.. Everything happens as God has ordained.
98.4.1d. Yani demek istediğim şey.. What I mean is... (Lit., I mean, the thing that I mean...)
100.4.1c. İnsan dediğin bir varmış bir yokmuş. What we call a human being is here today and gone tomorrow. (Lit., What you call a human being there is one there isn’t one.)
104.2.2b. Eskilerin pastırma yazı dedikleri bu herhalde. This must be what the old-timers call Indian summer. (Lit., pastrami summer)
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
112.1.2a. Bülent: Size hiç bir yere gidemezsiniz dedim. I told you, I will not let you go. (Lit., You can’t go anywhere at all.)
113.1.1a. Emine: Ne dediniz? What did you say?
117.1.2a. Bülent: Neler diyorsunuz? What are you saying? (Lit., what things)
117.2.2a. Emine: Onu demek istemedim. That’s not what I meant.
118.2.2a. Emine: Bilmiyorum.. ama o hemen evlenelim diyor. I don’t know... but he says let’s get married right away.
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
124.4.1c. Fakat kim derdi ki bir gün.. But who would have guessed that one day... (Lit., who would have said)
128.2.1b. Bir hoş geldin demek yok mu? Aren’t you even going to say hello? (Lit., Isn’t there a saying hello?)
129.4.1a. Hakkı: Ne demek çok geç? What do you mean too late? (Lit., What does too late mean?)
135.4.1a. Bülent: Ne dedin?! What did you say?!
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
144.3.2b. Fakat ne diyeceğimi ben de şaşırdım. But I also don’t know what to say.
148.2. Emine: Ne diyorsun Bülent? What are you saying, Bülent?
150.2.2. Emine: İnşallah dediğin gibi olur.. I hope everything turns out as you say... (Lit., God willing, it will be as you say.)
154.2.1. Bülent: Neler diyorsun kuzum? What are you saying, my lamb? (Lit., whats)
162.2.2a. Emine: Neler diyorsun Bülent? What are you saying, Bülent? (Lit., what things)
* defa (.-) time, turn. ilk defa, son defa.
127.3.1b. Kapının zili ikinci defa kulaklarında çınlıyordu. The doorbell rang in her ears a second time.
* defter file, notebook.
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
126.2.3b. Topla kitabını defterini. Çantana yerleştir. Get your books and notebooks together. Put them in your bag.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
1. * değ- /A/ (for sth) - strike, touch /Ø/ sth. à nazar değ-.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
2. *
değ- /A/ - be worth /Ø/.81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
* değel = değil
22.1.2b. Sen karısısın değel (i.e., değil) mi bacı? You’re his wife, aren’t you, bacı?
* değer value, worth.
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
* değer ver- /A/ - value /Ø/, regard of value, esteem /Ø/.
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
* değerlendir- /I/ - take advantage of. 2. – judge, evaluate.
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
* değil 1. not. 2. No.
6.1.1l. Razı değillerdi. They did not give their consent (to the marriage). (Lit., They were not willing [to give their consent].)
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
11.2.2b. Elimde değil. I can’t help it. (Lit., It’s not in my hand.)
14.1.2a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyi yolcu ettiniz değil mi? You’ve (just) seen Hakkı bey off, haven’t you? (Lit., you made [him] a traveler)
22.1.2b. Sen karısısın değel (i.e., değil) mi bacı? You’re his wife, aren’t you, bacı?
28.3.2c. Bunların hiç biri bana göre değil.. Not one of these is right for me.
29.4.1c. Zor değil. It’s not difficult.
32.1b. Ne ton ton adam değil mi bizim patron? Our boss is quite a sweetheart, isn’t he?
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
37.1.2b. Beni değilse bile çocuklarını düşünmen lâzım gelmez mi? Even if you don’t think of me, shouldn’t you at least think of the kids?
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
38.1.3c. Bir karşılık beklediği için değil.. Not because she expects anything in return.
38.3.2c. Bu zamanda geçinmek kolay değil.. It’s not easy to make ends meet in these times. (Lit., in this time)
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
40.3a. Kâmuran Bey: Mühim değil. Öğrenirsiniz. That doesn’t matter. You’ll learn. (Lit., [That’s] not important.)
40.4.2. Hatice: Nasıl, yeni işinden memnunsun. Değil mi Emine? How (are things going)? You’re pleased with your new job, aren’t you, Emine?
42.1.2a. Young Man: Siz yeni sekretersiniz değil mi? You’re the new secretary, aren’t you?
45.2.2b. Öyle değil mi Emine hanım? Isn’t that so, Emine hanım?
47.3.1. Bülent: Pek öyle kolay değil. But it’s not that easy.
47.3.2a. Kâmuran Bey: Ne demek kolay değil. What do you mean, not easy? (Lit., What does not easy mean?)
50.1.2a. Nesrin: Artık çocuk değil ya. He’s not a child anymore, you know.
52.1.2. Nesrin: Fena fikir değil kocacığım. Not a bad idea, dear. (Lit., my dear husband)
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
58.4.2a. Bülent: Güzel ve sakin bir yer değil mi? This is a nice, peaceful place, isn’t it?
59.1.1a. Narrator: Eminenin içi hiç rahat değildi. Emine was quite ill at ease. (Lit., Emine’s heart was not comfortable at all.)
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
63.4.2. Emine: Kâmuran beylerin dairesi burası değil mi? This is the apartment of Kâmuran bey’s family, isn’t it?
70.1.1c. Geleceksin değil mi? You’re coming, aren’t you?
71.2.1. Emine: Yani.. sizin öz anneniz değil mi? You mean... she isn’t your real mother?
73.2.1a. Bülent: Bunun cevabını kendime de vermiş değilim. I haven’t answered that question for myself either.
78.1.4b. Artık bizimle kalacaksın değil mi? You’ll stay with us now, won’t you?
79.1.2a. Emine: Fena değil. It’s not bad.
82.1.2a. Emine: Haklı veya haksız olmak değil mesele. It’s not a question of being right or wrong. (Lit., Being right or wrong isn’t the issue.)
82.4.1b. Baştan senin de niyetin bu değil miydi? That was your original idea, wasn’t it? (Lit., Wasn’t this your intention from the start?)
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil. Yes, but that’s not possible with the money I’m making now. (Lit., with my today’s earnings)
84.3.2a. Hatice: Kolay değil tabii. That’s not easy, of course.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
87.2.1b. Ha evet.. Yok tahmin ettiğiniz gibi değil. Oh, I see... No, it’s not what you think. (Lit., as you think)
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
97.2.1b. Birer çay içersiniz değil mi? You’ll each have a cup of tea, won’t you?
104.4.2b. Fakat elimde değil. But I just can’t. (Lit., it’s not in my hand)
105.3.1a. Bülent: Yine bir takım mazeretler ileri süreceksiniz değil mi? You’re going to come up with a list of excuses again, aren’t you? (Lit., put forward a set of)
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
112.2.1d. Çocuk değilsiniz. You’re not a child.
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
113.3.2b. Buna hemen bir cevap vermem kolay değil.. It isn’t easy for me to answer right away. (Lit., my answering this)
113.4.2a. Bülent: Hiç biri mühim değil bunların. None of those things are important.
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi? Yes, all that matters is that we be happy, right? (Lit., it’s enough that we be happy)
121.2.1a. Narrator: Ne zaman dalıp gittiğinin farkında değildi. She was not aware when she had drifted off to sleep. (Lit., She was not in the awareness of when her having drifted)
123.1.3a. Emine: Yok canım. Pek o kadar mühim değil. Oh, no. It’s not all that serious. (Lit., important)
123.3.3b. Öyle üzerinde durulacak bir mesele değil. It’s not worth dwelling on like that. (Lit., not a problem worth dwelling on)
124.1.2b. Ne kadar güzel bir mehtap var değil mi? The full moon is really lovely, isn’t it? (Lit., What a lovely full moon there is, isn’t it?)
125.2.1f. Orası mühim değil. That’s not an issue. (Lit., That isn’t important.)
128.1.3b. Şaşırdın değil mi? You’re surprised, aren’t you?
129.3.1e. Senin istediğin de bu değil miydi? That’s what you wanted, isn’t it? (Lit., wasn’t it?)
130.3.2c. Ben artık bildiğin Emine değilim. I’m no longer the Emine you used to know.
131.1.2d. Özlemini çektiğim mutluluğu aramak hakkım değil miydi? Didn’t I have a right to seek the happiness I longed for?
131.4.1b. İşine gelmedi değil mi? That didn’t suit your purposes, did it? (Lit., didn’t come to your work)
131.4.1d. Çünkü benim ölmemi istiyordun değil mi? Because you wanted me to die, didn’t you? (Lit., you wanted my dying)
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil. Yes, but it doesn’t matter what they think. (Lit., their opinion isn’t important at all)
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
149.1.1a. Emine: Bu olacak bir iş değil Bülent. This isn’t going to work out, Bülent. (Lit., This is not a matter that will be.)
149.2b. Sana güvenemediğimden değil. It’s not because I can’t trust you.
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
* değiş- - change, become different.
81.2.2a. Emine: O zamandan bu yana çok şey değişti Hakkı.. A lot has changed since then, Hakkı.
131.3.1a. Hakkı: Nasıl bu kadar değişebiliyorsun? How could you change so much?
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
* değişiklik (a) change.117.1.1b. Kanaatlerinizde belki bir değişiklik olabilir. You may change your mind. (Lit., There may be a change in your opinions.)
* değiştir- - change sth/sb. à fikrini değiştir-.
60.2.1b. Fakat bu bir şeyi değiştirmez ki.. But that doesn’t change anything anyway. (Lit., this doesn’t change a thing)
100.1.3. Hatice: Evet üzülmekle bir şeyi değiştiremeyiz. Yes, we can’t change anything by being upset.
109.4.1b. Bütün bunlar hiç bir şeyi değiştirmezdi.. All these (facts) wouldn’t have changed anything.
* deli crazy, mad, maniac.
53.3.1a. Hatice: Ne deli adam bu böyle.. What a maniac that man is! (Lit., What a maniac man this thus.)
* delikanlı (..’..) young man, youth.6.1.1h. Esmer, uzun boylu, yakışıklı bir delikanlıydı o zaman. Back then he was a tall, dark, handsome young man. (Lit., dark, tall)
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
45.2.1. Kâmuran Bey: Ha! Bakın sizi tanıştırayım. Bu delikanlı.. Ah, here, let me introduce you. This young man...
* demek so, that means.
4.1.2. Emine: Demek benden gizli çevirdiğin dolap buydu. So this was the trap you were secretly setting for me. (Lit., the trap... was this)
9.1.1.
Hakkı: Demek senin de aklın yattı bu işe. So you’ve come around on this matter. (Lit., your mind has settled on this matter too)32.1a. Hatice: Hadi işin oldu demektir. So you got the job!
45.3.1. Kâmuran Bey: Demek bir birinizi daha evvelden tanıyorsunuz. So you already know each other.
45.4.2. Emine: Yaa! demek.. memnun oldum efendim. Oh! So... that’s very nice, sir. (Lit., I’m pleased.)
57.3.1b. Demek beni anlıyorsunuz. So you understand me (i.e., you are in sympathy with my views).
61.4.1c. Demek aranız düzeldi. So things have straightened out between the two of you. (Lit., So your rift [the space between you] has been corrected.)
96.1.1a. Bülent: Demek okul çağında kızınız var. So you have a school-age daughter. (Lit., a daughter in school age)
124.3.1a. Bülent: Vaay.. demek hakkımda böyle düşünmüştün. My, my... So that’s how you thought about me!
130.2.1a. Hakkı: Demek biliyorsun.. So you know.
131.3.1b. Demek benim yokluğumu fırsat bildin. So you took advantage of my absence. (Lit., recognized my absence as an opportunity)
133.3.1a. Man: Demek sizsiniz.. So it’s you.
135.4.1b. Demek bir çocuğumuz olacak. So we’re going to have a child!
142.1.1b. Demek yanılmışım. So I was wrong.
143.4.2. Emine: Yaa.. Demek böyle. Oh. So that’s how things stand. (Lit., So thus.)
151.4.1. Jale: Yaa! Demek orada kalacaksın artık.. Really? So you’re going to stay there for good?
157.2.2. Nesrin: Demek şimdi de seyahate çıkıyorsunuz. So even now you’re going off on a trip.
158.3.1a. Kâmuran: Demek gitmeğe karar verdin Bülent. So you’ve decided to go, Bülent.
159.2.1. Bülent: Demek kabul ediyorsunuz. So you consent (to my marriage)?
162.1.2. Emine: Yaa.. Demek fikrini değiştirdin. Oh... So you’ve changed your mind.
* demek ki so, in that case.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
* demir iron.
* demir parçası piece of iron.
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* deniz sea.
* deniz kenarı the shore, seaside.
124.1.2a. Emine: Deniz kenarında biraz duralım mı? Could we stop by the shore for awhile? (Lit., Shall we stop at the seaside a little?)
* derece 1. degree. 2. level. 3. extent. aşırı derecede, bir dereceye kadar, bu derece, son derece.
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
40.1.2b. Tahsil dereceniz neydi? What was the highest level of school you completed? (Lit., What was your degree of education?)
* derin deep.132.4.1d. Derin bir nefes aldı. She took a deep breath.
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* dert pain, sorrow.52.2.3b. Dert bunlarla uğraşmak. It’s a real pain to deal with them. (Lit., with these)
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
* dertleş- /lA/ - share troubles /with/.26.3.1a. Narrator: Emine dertleşecek bir insan arıyordu kendine. Emine was looking for someone to share her troubles with.
* desene (..’.) / desenize (…’.) that means, so then, that is to say.
89.4.2b. Desenize Almanyada detektiflik yapacağız. Come right out and say it: I’ll be doing detective work in Germany. (Lit., we’ll be doing)
136.3.1a. Bülent: Desene çocuklarımız iki derken üç olacak. So here we were thinking we had two kids, and now we’re going to have three. (Lit., While thinking our kids [were] two, it’s going to be three.)
* deste bunch.109.1.1b. İçinde bir deste fotoğraf vardı. There was a bunch of photographs inside.
* detektiflik detective work.89.4.2b. Desenize Almanyada detektiflik yapacağız. Come right out and say it: I’ll be doing detective work in Germany. (Lit., we’ll be doing)
* devam continuing, continuation.
* devam et- - continue, go on.
7.2.1d. Bu böyle ne kadar devam edecek? How long are things going to go on like this? (Lit., is this going to go on)
111.1.2a. Emine: Bu böyle devam edemez. Things can’t go on like this. (Lit., This thus cannot continue.)
* dış outside. à yurt dışı.
* dışında outside of.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
* dışarı outside.
* dışarı çık- - go out, go outside.42.4.1. Narrator: Genç adam kapıyı çekip dışarı çıktı. The young man opened the door and went out. (Lit., pulled the door)
* dışarıda outside, outdoors (position).
104.2.2a. Bülent: Dışarıda nefis bir hava var bu gün. The weather outside today is glorious. (Lit., there is a glorious weather)
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
121.3.1a. Narrator: Dışarıda müthiş bir fırtına vardı. Outside there was a terrible storm.
* dışarıya outside, i.e., to the outside (motion to).
11.3.1b. Sen bavulları dışarıya al. You take these bags outside.
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
* dik steep.
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
* dik- /A/ - be fixed /ON/.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
* dikkat, -ti 1. carefulattention. 2. Attention! Watch out!
12.2.1a. Loudspeaker: Dikkat dikkat! Attention! Attention!
* dikkatini çek- - catch sb’s attention.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
* dikkatle carefully, closely.
42.1.1. Narrator: Genç ziyaretçi Emineye dikkatle baktı. The young visitor looked closely at Emine.
* dil tongue (body part).
17.3.1. Narrator: Esmanımın dilinin altında başka bir şey vardı. There was something else behind Esmanım’s remarks. (Lit., under [her] tongue)
* dile- 1.- wish, want. 2. – ask /for/, request. özür dile-, Saadetler dilerim.
66.1.3b. Saadetler dilerim. I hope you’ll be very happy. (Lit., I wish you much happiness.)
* din- (for a noise)- cease, stop.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
* dinle- /I/ 1.- listen /to/, hear. 2. – pay attention /to/, heed /Ø/. à lâf dinle-.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
107.2.1a. Bülent: O halde söyleyeceklerimi şimdi iyi dinleyin.. In that case, listen carefully now to what I’m going to say.
108.1.1. Narrator: Emine Bülentin anlattıklarını büyük bir heyecanla dinliyordu. Emine was listening to Bülent’s explanation with great anticipation.
112.2.1a. Bülent: Şimdi söyleyeceklerimi dinleyin. Now listen to what I’m going to say. (Lit., the things I’m going to say)
116.4.1. Bülent: Yine mi? Pekâla. Sizi dinliyorum. Again? OK. I’m listening. (Lit., to you)
135.1.2. Bülent: Evet sevgilim. Seni dinliyorum. Yes, darling. I’m listening. (Lit., to you)
154.1.1a. Bülent: Seni dinliyorum. I’m listening. (Lit., to you)
158.2.3. Bülent: Buyrun.. sizi dinliyorum. Go ahead, I’m listening. (Lit., to you)
* dinlen- - rest.114.2.1c. Bir müddet dinlenirseniz iyi edersiniz. You’d do well to rest for a while. (Lit., If you rest a while you’ll do good.)
* dip bottom
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
160.1.1a. Narrator: Sandığın dibindeki bohçayı çıkarıp açtı. She took out the bundle at the bottom of the trunk and opened it.
* diploma diploma.
51.3c. Elinde diploması var. He has his diploma in hand.
* diret- – object.
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
* diş tooth.
* dişini sık- - grit one’s teeth and bear it.
9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
* diyar (.-) land, country.16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
* diye 1. thinking, wondering. 2. saying. 3. so that. 4. as. ne diye?
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
100.3.2. Emine: Zavallı Hakkı. O kadar söyledim ona gitme diye. Poor Hakkı. I told him so many times not to go. (Lit., So often I told him saying don’t go.)
118.4.1b. Sen diye hitap etmek biraz zor geliyor. It’s a bit difficult to address you as sen. (Lit., saying the word sen)
* doğru 1. proper, correct, right. 2. /A/ toward, for. 3. straight, directly. 4. the truth.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
20.3.2a. Emine: Doğru.. You’re right. (Lit., [That’s] right.)
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
33.1.1b. Emine hemen ona doğru ilerledi. Emine stepped forward at once. (Lit., moved forward toward it)
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
36.1.3b. Doğru yatağa. (Then) straight off to bed (with you).
53.1.1b. Akşama doğru odaya Hatice girdi. Toward evening Hatice came in. (Lit., entered the room)
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
81.4.2. Hakkı: Orası doğru. That’s true.
84.2.2a. Hatice: O da doğru.. You have a point there. (Lit., That’s true too.)
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
90.2.1a. Emine: Evet doğru.. Yes, that’s right.
94.3.1b. Akşama doğru Bülent kapıda görünmüştü. Toward evening Bülent appeared at the door.
105.1.1. Narrator: Öğle paydosuna doğru Emine Bülentin odasına girdi. Toward lunch break, Emine entered Bülent’s room.
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
128.4.1a. Emine: Tahminim doğruymuş. I guess I was right. (Lit., It seems my guess was correct.)
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
145.2.2. Emine: Doğru.. Fakat sen istedikten sonra. That’s right, but if that’s what you want. (Lit., but after you have requested)
146.1.1. Narrator: O gün akşama doğru Bülent Eminenin odasına girdi. That day toward evening Bülent came into Emine’s room. (Lit., entered)
153.3.1b. Ertesi gün akşama doğru Bülent geldi. Toward evening the next day, Bülent came by.
160.2.1a. Narrator: Tabancanın namlusunu kalbine doğru çevirdi. She aimed the pistol at her heart. (Lit., turned the pistol’s barrel toward)
* doğru dürüst 1. proper. 2. properly.
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
52.4.1c. Kimse doğru dürüst çalışmıyor bu müessesede. Nobody works properly in this establishment.
* doğruca (.’..) straight, directly.
115.3.1b. Doğruca Eminenin odasına girdi. He went straight to Emine’s room.
* doğrul- - sit up, straighten up.9.2.1. Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)
121.3.1b. Hafifçe yatağından doğruldu. Slowly she sat up in her bed.
* doğrusu really, actually. (Lit., the truth of it, i.e., the matter). daha doğrusu.
15.4.2c. Pek dokundu bana doğrusu. It really made me quite sad.
78.2.2c. Senin yemeklerine de hasrettim doğrusu. I really missed your cooking too. (Lit., your foods)
84.1.3b. Zor doğrusu. (I know,) it’s really difficult.
139.2.2a. Nesrin: Şaştım doğrusu. I’m really surprised.
* doğum birth.
103.1.1j. Elifin doğumunda çekilmiş şu resim.. This picture taken at Elif’s birth.
* doktor doctor.
158.1.2b. Doktorların emrini unutuyor musun? Are you forgetting the doctors’ orders?
158.2.2a. Kâmuran: Sen doktorlara pek kulak asma hanım. Don’t pay too much attention to the doctors, woman. (Lit., don’t hang much ear to)
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
* dokun- /A/ 1.- have an effect /on/. 2. – upset/Ø/, disturb /Ø/.
15.2.2a. Emine: Neden o lâf bu kadar dokundu bana? Why did that word have such an effect on me? (Lit., affect me so much)
15.4.2c. Pek dokundu bana doğrusu. It really made me quite sad.
44.1.1a. Narrator: Genç adamın davranışları sinirine dokunmuştu. The young man’s behavior had touched a nerve. (Lit., her nerve)
92.3.2b. O kadarcık bir yardımı dokunuversin. Let him at least help that little bit.
* dol- /A/ 1.- fill /Ø/. 2. – become full, get full. 3. (for a feeling to) – come /over/.
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
37.3.1b. içine bir güven hissi dolmuştu. She was filled with a feeling of confidence. (Lit., a feeling of confidence filled her heart)
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
152.3.1. Narrator: Genç kızın gözleri dolmuştu. The young girl’s eyes filled (with tears).
* dolap 1. cupboard; wardrobe. 2. colloq. plot, intrigue, trickery, ruse.
* dolap çevir- - do sth tricky, pull a ruse.
4.1.2. Emine: Demek benden gizli çevirdiğin dolap buydu.. So this was the trap you were secretly setting for me. (Lit., the trap... was this)
4.1.3a. Hakkı: Dolap molap çevirmedim. I didn’t set any trap schnap.
* dolaş- - walk about, wander about, roam.
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
*
dolaşıp dur- - walk about constantly.16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda..Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
* dolaşmağa çık- - set out for a walk.
81.1.1. Narrator: Ertesi sabah çocukları da alarak dolaşmağa çıktılar. The next morning they set out for a walk, taking along the children too.
* dolayı /DAn/ because of, on account of.
56.4.1b. Sonradan bu aşırı hareketlerimden dolayı üzüntü duyuyorum. Afterwards I regret my over-reaction. (Lit., these over-reactions of mine)
* doldur- - fill, make full.
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
Dolmabahçe Dolmabahçe (The largest of the Ottoman palaces, it is locatedon the European shore of the Bosphorus. It was completed in 1856 and was the residence of the sultans until 1924.)
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu.
On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.* dolmuş share cab.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
33.3.2b. Ben dolmuş sanmıştım. I thought (this was) a share cab.
* dolu full.
12.1.1a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.
32.3.1a. Narrator: Gelen otobüsler tıklım tıklım doluydu. The busses that came were packed. (Lit., full to overflowing)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
* don- - freeze.
32.4b. Soğuktan donacağım neredeyse.. Soon I’ll be freezing from the cold.
* donuk frozen.
128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
* dosya file.
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
* doyur- - feed, fill (one’s stomach). karnını doyur-.
* dön- 1. – turn (one’s back). 2. – turn (back, backwards). 3. /A/ - go back /to/, come back /to/, return /to/. 4. /DAn/ – go back /on/ (a promise). arkasını dön-, beyninden vurulmuşa dön-, geri dön-, geriye dön-, sözden dön-, şaşkına dön-.
9.3.1d. Sonra hep beraber döneriz oraya.. Then we’ll all go back there together.
13.3.1a. Emine: Hadi eve dönelim çocuklar. Come on, kids, let’s go home. (Lit., return home)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
35.3.1b. Ben dönene kadar orada oturursunuz. You’ll stay there until I come back.
49.4.1b. Sabah saat dörttü eve döndüğünde.. It was four o’clock in the morning when he came home. (Lit., returned home)
50.2.2a. Nesrin: Döndüğünden beri evin huzuru kaçtı. There’s been no peace in this house since he came back. (Lit., the peace of the house has fled)
70.1.2b. O zamana kadar dönerim. I’ll be back by then.
72.2.1a. Bülent: Mecburen babamın evine döndüm.. I was forced to return to my father’s house. (Lit., perforce I returned)
72.4.1e. Bir daha buralara dönmemek niyetiyle yola çıktım. I set out with the intention of never coming back here again. (Lit., back to heres)
73.1.2. Emine: Sonra neden döndünüz? Why did you return after that?
80.1.2. Emine: Tekrar dönecek misin oraya Hakkı? Are you going back there again, Hakkı?
80.2.2b. Haftaya dönmem gerekiyor. I’ll have to go back in a week.
110.4.2b. Büroya dönmek istiyorum. I want to go back to the office.
124.1.1. Narrator: Bir akşam yine Boğazdan dönüyorlardı. One evening they were coming back from the Bosphorus again. (Lit., returning from)
126.1.1a. Emine: Artık dönsek iyi olacak Bülent. We should get back now, Bülent. (Lit., It would be good if we went back now.)
128.1.1c. İşte nihayet dönüp gelmişti. So he had finally returned.
129.4.1b. Döndüğüme memnun olmadın mı yoksa? So aren’t you happy that I’ve come back?
130.3.1b. Şimdi eski güzel günlerimize dönebiliriz. Now we can go back to those good old days of ours.
162.1.1c. Eskisi gibi tekrar işimin başına döneceğim. I’m going back to my job, like before.
*
dönüşte on the way back.58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
60.4.1a. Narrator: Dönüşte pek konuşmadılar. On the way back they didn’t say much.
61.3.2a. Emine: Dönüşte Bülent bey davet etti. On the way back Bülent bey invited me.
107.3.1. Bülent: Dönüşte size yalan söylemeyi daha uygun bulmuştum. On (my) return I thought it better to tell you a lie. (Lit., I found it more fitting)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
150.1.1a. Narrator: Boğazdan dönüşte Emine hiç konuşmamıştı. On the way back from the Bosphorus, Emine didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
* dört four.
49.4.1b. Sabah saat dörttü eve döndüğünde.. It was four o’clock in the morning when he came home. (Lit., returned home)
* döviz foreign money,foreign exchange.
153.3.3b. Pasaport ve dövizimi aldım. I got my passport and foreign exchange.
* dua (.-) prayer.
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
* dul widow.
113.4.1a. Emine: Ben iki çocuklu dul bir kadınım. I’m a widow with two children.
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* dur-, -ur 1. - stop, become motionless. 2. – stand.3. – stand without doing anything. ayakta dur-, dolaşıp dur-, üzerinde dur-.
6.1.1b. Genç kadın bir müddet öylece durdu. The young woman stood motionless for a moment. (Lit., stood like that)
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
19.2.3a. Emine: Dur kızım. Hold on, dear.
21.4.1b. Karşısında hiç tanımadığı bir adam duruyordu. A man she didn’t know at all stood facing her. (Lit., was standing facing her)
30.2.1c. Ama dur bakalım. But hold on, let’s see.
33.2.1a. Narrator: Araba önünde durmuştu. The car stopped in front of her.
34.2.2. Emine: Müsait bir yerde durur musunuz lütfen? Would you please stop anywhere convenient? (Lit., at a convenient place)
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Just hold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
108.4.2a. Bülent: Ne duruyorsunuz? What are you waiting for?
111.4.2. Bülent: Durun! Stop!
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
124.1.2a. Emine: Deniz kenarında biraz duralım mı? Could we stop by the shore for awhile? (Lit., Shall we stop at the seaside a little?)
137.4.2a. Bülent: Durun durun.. Stop, stop!
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
161.1.2. Bir an yerde duran tabancaya ilişti gözü. Suddenly she noticed the pistol still on the floor. (Lit., her eye latched onto the pistol lying on the ground)
*
durup dururken for no good reason.91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
* durak (bus, share cab, etc.) stop. à otobüs durağı.
* durdur- - stop sth, bring sth to a stop, cause sth to stop.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
150.1.1b. Ayrılacakla(rı) yere gelince Bülent arabayı durdurdu. When they came to the place where they were going to part, Bülent stopped the car.
* durgun withdrawn, subdued.
122.4.1. Narrator: Ertesi gün Eminenin durgun hali Bülent’in gözünden kaçmamıştı. The next day Bülent couldn’t help noticing that Emine looked withdrawn. (Lit., [her] state of withdrawal didn’t escape from his eye)
* durgunlaş- - become calm, calm down.
80.2.1b. Bir an durgunlaştı. For a moment she was calm.
* durul- /üzerinde/ - be dwelt /upon/ (problem, issue). à üzerinde durul-.
* durum condition, state, situation.
7.1.2a. Emine: Durumumuz ne olacak şimdi? What will become of us now? (Lit., What will our condition become now?)
15.1.2b. Hakikaten acınacak bir durumda mıyız? Are we really in a state to be pitied?
27.1.2b. Her mektubumda durumumuzu tekrar tekrar yazıyorum. In every one of my letters I explain our situation again and again. (Lit., I’m writing in every letter of mine...)
36.4.2a. Emine: Belki gerçekten sıkışık durumda. Maybe he’s really pressed (for money).
50.1.1. Kâmuran: Biliyor musun Nesrin? Bu oğlanın durumu beni çok düşündürüyor. You know, Nesrin, this boy’s situation is really troubling me. (Lit., makes me think a lot)
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
90.4.2a. Bülent: Ne garip bir durum.. Zavallı kadıncağız.. What an awkward situation! The poor woman!
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
92.3.1b. Ne bileyim. Ailevî durumumu bilmesini istemezdim. I just don’t know. I’d rather he didn’t know about my family situation. (Lit., How should I know. I wouldn’t want his knowing [about] my family situation.)
100.4.2a. Hatice: Gelirken durumu senin bildiğini sanıyorduk. We came thinking you knew what had happened. (Lit., While coming we thought you knew the situation.)
101.3.1b. Büroya da uğrayıp durumu anlatırsın. Stop by the office and explain the situation. (Lit., you’ll stop by)
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
109.2.1. Narrator: Genç kadın şimdi perişan bir durumdaydı. The young woman was now beside herself. (Lit., in a distressed state)
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
111.3.1a. Emine: Bu durumda sizin de canınızı sıktığımın farkındayım. I realize that in this condition I’m getting on your nerves too. (Lit., I am in the awareness of my having pressed your soul too)
123.1.1. Narrator: Emine baş ağrısını bahane ederek durumu belli etmemeye çalışmıştı. Using her headache as an excuse, Emine tried not to reveal how she felt. (Lit., making her headache an excuse... not to show her state)
125.1.2. Emine: Olur Bülent. Fakat.. seninkilere durumu anlattın mı? OK, Bülent. But have you explained the situation to your family? (Lit., to those of yours)
125.4.1. Emine: Fakat.. benim durumumda birisiyle olduğunu öğrenince.. But when they learn that it’s with someone in my situation...
140.4.1a. Kâmuran: Meselâ sosyal durumu.. (Well,) for example, her social standing. (Lit., situation)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
143.4.1. Narrator: Genç adam durumu kısaca Emineye anlattı. The young man briefly explained the situation to Emine.
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
* duvar wall.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
* duy- 1.– hear. 2. – get word of, learn of. 2. – feel. heyecan duy-, his duy-, lüzumunu duy-, pişmanlık duy-, sıkıntı duy-, üzüntü duy-, yalnızlık duy-, yanlış duy-.
17.4.1c. “Nereden duydun sen bunları? “Where did you (ever) hear these things?
17.4.1f. “En ufak bir patırtılarını duymadım” dedim. “(and) I haven’t heard the slightest chirp from them,” I said.
99.4.1a. Narrator: Emine perişanlık içinde, duyduklarına inanamıyordu. In (her) distress, Emine couldn’t believe what she was hearing.
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
112.1.2b. Duydunuz mu? Do you hear (me)? (Lit., did you)
150.4.1b. Senin geldiğini duyunca.. When I heard you were here... (Lit., you had come)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
*
duygu feeling.110.3.1b. Benim kutsal duygularımı yıkmağa çalışmanızın sebebi ne? Why are you trying to destroy my sacred feelings? (Lit., what is the reason of your trying to)
* duymaz à vurdum duymaz.
* duyul- - be heard.
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
* düğün wedding, wedding party.
103.1.1i. Düğünlerinde çekilmiş Hakkı ile başbaşa ve gurup resimler.. Pictures of (her) alone with Hakkı and of the group taken at their wedding.
152.2.1. Jale: Düğünümde de bulunmayacak mısın? Won’t you be at my wedding either?
* dükkân (small) store, shop.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
25.4.1a. Narrator: Dükkândan çıktı. She left the store.
* dün yesterday.
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
26.1.2d. Dün karda oynamışlar. Yesterday they played in the snow.
29.3.1a. Hatice: Dün bizim patrona senden bahsettim. Yesterday I mentioned you to my boss.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
52.3.2a. Emine: Dün makinelerden birinin arıza yaptığını söylemişlerdi. They said one of the machines broke down yesterday.
56.3.1a. Bülent: Dün olanlar için özür dilerim. I apologize for what happened yesterday. (Lit., for the things that happened)
116.2.2b. Dünden kalan işleri düşündüm de. I was just thinking about some work left over from yesterday.
* dün gece last night
93.2.1d. Dün gece geldim. I got in last night. (Lit., I came)
* dünkü, -nü adj. of yesterday, yesterday’s.
88.4.2. Emine: Dünkü teklifinizden cesaret alarak sizden bir ricada bulunmak istiyordum. Taking you up on your proposal yesterday, I’d like to make a request. (Lit., taking courage from your yesterday’s proposal)
* dünya (.-) world.
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
98.4.1e. Hepimiz bu dünyadan göçüp gideceğiz.. All of us will (one day) depart from this world. (Lit., migrate from)
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
103.1.2a. Emine: Ne garip dünya.. What a strange world!
* dürüst, -tü 1. proper. 2. properly. à doğru dürüst.
* düş- 1. /DAn, A/ - fall /from, to/. 2. /A/üzerine/ (for a duty, matter) – become the responsibility of, fall /to/.
127.2.1b. Yere düşüp parçalandı. It fell to the floor and shattered.
137.2.1a. Bülent: Böyle bir konuda sizin fikrinizi sormak bana düşen bir vazife.. It’s my duty to consult you in such a matter. (Lit., to ask your opinion is a duty that falls to me)
137.3.1b. İş bundan sonra sana düşüyor demektir. That means the matter is in your hands from this point on. (Lit., is falling to you)
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
157.4.1a. Nesrin: Adamcağız üzüntüden yatağa düştü. The poor man has taken to (his) bed because of distress. (Lit., fell to bed)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
* düşün- - think, think of/about, consider, wonder, have in mind, - conclude. à kara kara düşün-.
2.2.2a. Emine: Niçin (= Ne için) böyle düşünüyorsun? Why do you think so? (Lit., think thus)
4.3.2a. Hakkı: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
8.3.2. Emine: O meseleyi düşündüm Hakkı. I’ve thought about the matter, Hakkı.
14.2.1c. Parasını düşünmeyin. Don’t give the money a (second) thought. (Lit., Don’t [even] think about its money, i.e., for what you buy)
15.2.1. Narrator: Evde de hep aynı şeyi düşünüyordu. At home too, she was still thinking the same thing. (Lit., always thinking)
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
27.4.2b. Bu güne kadar hiç düşünmemiştim. I never thought (of that) until now. (Lit., until today)
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
37.1.2b. Beni değilse bile çocuklarını düşünmen lâzım gelmez mi? Even if you don’t think of me, shouldn’t you at least think of the kids?
38.2.3c. Sakın parayı düşünmeyin. Mind you, don’t give the money a (second) thought. (Lit., don’t think about the money)
47.1.1. Bülent: Ben bir müddet daha avrupaya gidip kalmayı düşünüyorum. I’m thinking of going to Europe and staying there for a while longer. (Lit., an additional period)
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
50.4b. Ne düşünüyorum biliyor musun? You know what I have in mind? (Lit., You know what I’m thinking?)
57.1.1b. Davranışlarımın hiç bir fayda sağlamayacağını düşündüm. I concluded that my behavior would not be productive at all. (Lit., I thought... would not secure any advantage)
57.2.2b. Böyle bir şey düşünmemiştim. I never thought such a thing.
58.4.2b. Buradan hoşlanacağınızı düşündüm. I thought you’d like it here.
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
62.1.3b. Nasıl böyle bir şey düşünebilirsin Hatice? How could you think such a thing, Hatice!
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
80.3.2d. Ben ilerisini düşünüyorum. I’m thinking about the future.
80.4.1a. Emine: Hayır. Sen sadece kendini düşünüyorsun. No (you’re not). You’re only thinking of yourself.
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
83.3.2b. Ben de senin gibi düşünebilmeyi çok isterdim. I really wish I could think like you.
84.2.2c. Sadece kendi keyfini düşünüyor. He thinks only of his own pleasure.
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
85.4.1. Narrator: O gece yatakta da aynı şeyi düşünüyordu. Even in bed that night, she was thinking the same thing.
86.3a. Bülent: Sonradan düşündüğümde.. When I thought about it later...
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
88.4.1a. Narrator: Bütün gece bu meseleyi düşünmüştü. She thought about this matter all night.
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
91.2a. Emine: Kim bilir hakkımda şimdi neler düşünür. Who knows what he thinks of me now.
93.3.1. Narrator: Emine telefonu kapattıktan sonra düşünmeğe başladı. After Emine hung up, she began to think. (Lit., closed the phone)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
95.3.2a. Hatice: Amaan düşündüğün şeye bak. Oh for goodness sake! What are you worrying about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
103.4.3b. Burada işlerle oyalanacağımı düşündüm. I thought I’d take my mind off my troubles with the work here. (Lit., distract myself with the tasks)
106.1.1b. Hiç düşünmeyin artık olanları. Don’t think about those things anymore at all. (Lit., the things that happened)
106.2.1c. Biraz kendinizi düşünün. Think of yourself a little.
109.3.1a. Bülent: Ben de başlangıçta aynı şeyi düşündüm. At first I thought the same thing.
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
114.1.2b. Teklifimi salim kafayla düşünün. Consider my proposal with a cool head. (Lit., a sound mind)
116.2.2b. Dünden kalan işleri düşündüm de. I was just thinking about some work left over from yesterday.
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
124.3.1a. Bülent: Vaay.. demek hakkımda böyle düşünmüştün. My, my... So that’s how you thought about me!
125.3.1a. Bülent: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
130.1.1. Hakkı: Fakat nasıl böyle düşünebilirsin? But how can you think like that?
130.2.2a. Emine: Senelerce ne beni ne de çocuklarını düşünmedin. For years you thought neither of me nor of your kids.
131.3.1d. Benim hayatta olabileceğimi düşünmedin. You didn’t think I could be alive. (Lit., in life)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
135.2.1a. Bülent: Canım niçin böyle düşünüyorsun? My dear, why are you thinking that way?
141.1.2. Bülent: Demek.. siz böyle düşünüyorsunuz.. So.. that’s how you see it (Lit., you think that way.)
142.1.1a. Bülent: Sizin bu şekilde düşünebileceğiniz hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that you could think this way.
142.3.1b. İşi serin kanlılıkla düşününce bana hak vereceğini umarım. When you have considered the matter with a cool head, I hope you’ll see that I’m right. (Lit., with cool bloodedness... you’ll give me right)
144.2.1a. Emine: Hayır Bülent. Eğer bana verdiğin sözü düşünerek... No, Bülent. If you’re worried about the promise you gave me.... (Lit. If [you’re] considering the word you gave me...)
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
147.2.1a. Bülent: Meseleyi çok düşündüm Emine.. I’ve thought a lot about the situation, Emine.
148.3.1b. Niçin böyle düşünüyorsun? Why do you think that? (Lit., think thus)
154.1.2a. Emine: Hayır Bülent. Ben meseleyi çok düşündüm. No, Bülent (I disagree). I’ve thought a lot about the situation.
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
161.1.3. Emine: Tanrım. Ne çılgınca bir şeydi düşündüğüm. My God, what a crazy idea that was! (Lit., What a crazy thing it was that I was thinking.)
* düşünce 1.thought, thinking. 2. idea, opinion.
17.4.2. Emine: Başkalarının düşünceleri beni ilgilendirmez. I don’t care what others think. (Lit., The thoughts of others don’t concern me.)
73.4.2. Emine: Hakkımdaki düşüncelerinize teşekkür ederim. I thank you for your thoughts about me.
90.3.2a. Emine: Benimki de gerçekten saçma bir düşünce.. That was a foolish idea. (Lit., Mine (is) a really foolish thought.)
123.3.2. Hatice: Bırak şekerim böyle saçma düşünceleri. Sweetie, stop thinking such foolish thoughts. (Lit., leave such...)
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
136.2.1b. Baba olmak düşüncesi heyecanlandırdı beni. The thought of becoming a father moved me.
* düşünce tarzı outlook, way of thinking.
60.2.2b. Çok modern bir düşünce tarzınız var. You have a very modern outlook. (Lit., way of thinking)
* düşünceli adj. thinking, having (certain kinds of) thoughts. kötü düşünceli
* düşüncesiz thoughtless, inconsiderate.
36.3a. Emine: Ne düşüncesiz adam. What a thoughtless man!
* düşündür- - make think, cause to think.
28.2.1. Narrator: O gün Haticenin verdiği fikir Emineyi düşündürmeğe başlamıştı. Hatice’s suggestion that day had set Emine thinking. (Lit., The idea [she] had given... had begun to make Emine think.)
50.1.1. Kâmuran: Biliyor musun Nesrin? Bu oğlanın durumu beni çok düşündürüyor. You know, Nesrin, this boy’s situation is really troubling me. (Lit., makes me think a lot)
* düşür- -- make fall, cause to fall.
44.2.1b. Yarım saattir bir hat düşüremedim. I haven’t been able to get through for half an hour now. (Lit., to make a line fall)
* düzel- - straigthten out, get better, improve. arası düzel-.
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
83.3.1b. Merak etme ilerde herşey düzelecek. Don’t worry, in the future everything will straighten out.
* düzen 1.order, arrangement. 2. social system.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
57.1.1a. Bülent: Bu memleketin düzeni böyle. That’s how things work in this country. (Lit., This country’s order is thus.)
* düzlük levelopen area.
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
- E -
* eczane (.-.) drugstore, pharmacy.
26.2.1. Hatice: Eczaneden ilaç filan aldım da.. I just bought some medicine and so on at/from the drugstore.
* edici that does so-and-so, so-and-so doing (from the verb et-). teselli edici.
* edil- - be done, be made. The passive of et-. teslim edil-.
* Ee. Well. / Well then. / Well now.
3.3.1a. Emine: Ee? Well then?
8.3.3. Hakkı: Ee? Well?
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
25.2.3a. Hüseyin Efendi: Ee.. zamanı kızım. Yes, this is the time for it, my child.
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
100.3.3a. Hatice: Ee kader.. Well, It’s just fate...
118.2.1. Hatice: Ee.. Kısmet olursa ne zaman evleniyorsunuz? Well, if fate ordains, when are you getting married?
135.3.1. Bülent: Ee.. yoksa?. Well then.. Can it be?
137.3.1a. Kâmuran: Ee hanım. Well now, my dear. (Lit., woman)
* efendi (..’.) 1. gentleman.2. used after the first names or position names of men of relatively humble social status. 3. husband (when referred to by his wife).
11.4.2a. Hakkı: Ben bakkal Hüseyin efendinin hesabını ödedim. I’ve paid Hüseyin the grocer’s bill.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
14.1.3. Emine: Evet. Hüseyin efendi, teşekkür ederim. Yes, Hüseyin efendi, thank you.
14.2.2. Emine: Eksik olmayın Hüseyin efendi. Thank you, Hüseyin efendi. (Lit., May you never be absent.)
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
16.2.1b. Bizim efendi de bir tuhaf.. But my husband is a bit odd...
16.4.1e. Kelli felli efendi olmuş. He’s become quite a well-dressed gentleman.
20.4.2. Emine: Olur Hüseyin efendi yazarım. I’ll do that, Hüseyin efendi. (Lit., I’ll write)
25.2.2. Emine: Bu ne soğuk böyle Hüseyin efendi. This is some cold weather we’re having, Hüseyin efendi. (Lit., What cold this is thus.)
25.3.2a. Emine: Kusura bakma Hüseyin efendi. Please excuse me, Hüseyin efendi. (Lit., Don’t look at the fault.)
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
* efendim 1.yes sir, madam, ma’am, miss (in reply to a request or when one is addressed). 2. (as a substitute for Hello, when answering the telephone).
31.3.2a. Emine: Hayır efendim. No, sir.
31.4.2a. Emine: Olur efendim. Teşekkür ederim. Very good, sir. Thank you.
39.2.1. Emine: Beni istemişsiniz efendim. You called for me, sir. (Lit., you asked)
39.3.2. Emine: Evet efendim. Yes, sir.
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
45.1.2. Emine: Olur efendim. Very good, sir.
45.4.2. Emine: Yaa! demek.. memnun oldum efendim. Oh! So... that’s very nice, sir. (Lit., I’m pleased.)
55.2.3. Emine: Ay! Günaydın efendim. Oh! Good morning, sir.
55.4.2. Emine: Olur efendim. Alright, sir.
56.1.3. Emine: Geliyorum efendim. I’m coming, sir.
64.2.3. Emine: Teşekkür ederim efendim. Thank you, Madame.
69.1.2. Emine: Müsadenizle ben gidiyorum efendim. Hoşça kalın. With your permission, I’ll leave now, sir. Good-bye.
86.1.3. Emine: Olur efendim. Alright, sir.
94.3.3. Emine: Güle güle efendim. Good-bye, sir.
* eğ- /A/ - bend /over/ (papers, desk).
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
* eğer (.’.) if(usually followed by a verb in the conditional form: /—sA/).
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
144.2.1a. Emine: Hayır Bülent. Eğer bana verdiğin sözü düşünerek... No, Bülent. If you’re worried about the promise you gave me.... (Lit. If [you’re] considering the word you gave me...)
* eğil- - bend down.
161.2.1. Narrator: Eğilip tabancayı eline aldı. She bent down and picked up the pistol. (Lit., took the pistol in her hand)
* eğlen- - enjoy oneself.
65.1.3b. Siz eğlenmenize bakın. (Please) enjoy yourself. (Lit., Look to your enjoying yourself.)
* eğlence amusement, entertainment.
2.3.1c. Kendi eğlencem için satmadım ya.. You know very well I didn’t sell it just for my own amusement.
* Eh! Well... alright then. (indicates halfhearted acceptance).
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
14.2.1a. Hüseyin Efendi: Eh! Güle güle gitsin.. Well, I hope he has a pleasant journey. (Lit., May he go laughingly.)
49.4.2. Kâmuran: Eh! Gençlik.. olacak o kadar. Well, that’s the way young people are. What do you expect? (Lit., [That’s] youth... that much will be.)
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
* ekmek bread.
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
* eksik 1. absent. 2. defective, missing.
119.3.2c. Daha bazı eksikler var ama.. It’s still missing a few things but... (Lit., there are still some missing things)
* eksik olma. /olmayın. Thank you. (Lit., May you never be absent.)
14.2.2. Emine: Eksik olmayın Hüseyin efendi. Thank you, Hüseyin efendi. (Lit., May you never be absent.)
15.4.3. Emine: Eksik olma Esmanım teyze. Thank you for your concern, Aunt Esmanım. (Lit., Don’t be absent.)
38.3.1a. Emine: Eksik olmayın. Thank you. (Lit., Don’t be absent.)
39.4.2. Emine: Eksik olmayın. Thank you. (Lit., Don’t be absent.)
1 *
el hand.6.2.1c. Başını eline yaslayıp sessiz sessiz ağlamaya başladı.. She rested her head in her hand and began to weep silently.
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
51.3c. Elinde diploması var. He has his diploma in hand.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
128.1.1g. Elini kilide götürüp kapıyı açtı. She brought her hand to the lock and opened the door.
134.3.1e. Onu elinden bırakıp bir iskemleye çöktü. She put it down and collapsed into a chair. (Lit., out of her hand)
160.3.1b. Eli yavaşca aşağıya kaydı. Slowly her hand slid down.
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
*
elceğiziyle with one’s own hands, by oneself.103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
* eldeki what is on hand, what one had.
5.2.1d. Üstelik elimizdekiler de gitti. Not only that, what we had in our hands is gone too.
* elden gel- - be possible. (Lit., - come from the hand).
100.1.2b. Elden ne gelir ki. There’s nothing to be done anyway. (Lit., What comes from the hand anyway?)
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
* elinde ol- - be in one’s control, within one’s power.(Lit., - be in one’s hand).
11.2.2b. Elimde değil. I can’t help it. (Lit., It’s not in my hand.)
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
104.4.2b. Fakat elimde değil. But I just can’t. (Lit., it’s not in my hand)
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
* eline al- - take into one’s hand, pick up.(Lit., - take into one’s hand).
19.2.1a. Narrator: Kartı eline aldı. She took the postcard in her hand.
28.3.1a. Narrator: Gazeteyi eline aldı. She picked up the newspaper. (Lit., took in her hand)
37.1.1b. Yataktan kalktı, kağıdı kalemi eline aldı. She got out of bed and picked up a pen and some paper. (Lit., She rose from bed, took paper pen in her hand.)
98.4.1f. Bu sabah gazeteyi elime alınca beynimden vurulmuşa döndüm. I was dumbfounded when I picked up the newspaper this morning. (Lit., became as if I had been struck from my brain when I took the paper into my hand)
102.1.1a. Narrator: Bir ara Hüsnünün bıraktığı gazeteyi eline aldı. At one point she picked up the newspaper Hüsnü had left. (Lit., took into her hand)
159.3.1b. Kalemi eline aldı. She took the pen in her hand.
160.1.1b. İçindeki tabancayı eline aldı.. She picked up the pistol inside. (Lit., She took into her hand the pistol that was inside.)
161.2.1. Narrator: Eğilip tabancayı eline aldı. She bent down and picked up the pistol. (Lit., took the pistol in her hand)
* eline para geç- - earn. (Lit., for money to pass into one’s hand).
7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
2 *
el foreigner, stranger.* el oğlu, -nu (.’..) foreigner, stranger.
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
* elbette (.’..) certainly.
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
* elbise (.-.) 1. clothing. 2. suit.
10.4.3a. Emine: Elbise ve çamaşırları hep bu bavula koydum. I put all the clothes and underwear in this suitcase.
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
* elbiseli dressed.
63.4.1. Narrator: Kapıyı resmî elbiseli bir garson açtı. A uniformed waiter opened the door.
* elektrik electricity.
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
* eleman a member (of a group:personnel, staff).
40.2.1b. Yerine yeni bir elemana ihtiyacımız var. We need a new person to take his place. (Lit., for his place)
* elveda (..-) /A/ Farewell/Good-bye! /to/ (when parting forever)
160.1.2. Emine: Elveda herşeye. Farewell to everything.
* emanet, -ti (.-.) sb/sth entrusted to another’s safekeeping, a trust.
12.2.3b. Kardeşin sana emanet Elif.. I’m entrusting your brother to you, Elif. (Lit., Your brother to you a trust.)
* emin /A/ sure, certain /that/.
50.4a. Kâmuran: Zamanla alışacağına eminim fakat.. I’m sure that with time he’ll adjust, but...
125.3.1c. Böyle bir havadise sevineceklerine eminim. I’m sure they’ll be delighted at such news.
* emir, -mri order, command.
158.1.2b. Doktorların emrini unutuyor musun? Are you forgetting the doctors’ orders?
* emme but(dialect for ama)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
* emri vaki usually emrivaki, -ii (..- -) fait accompli.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
* en (before an adjective) most, -est.
9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
17.4.1f. “En ufak bir patırtılarını duymadım” dedim. “(and) I haven’t heard the slightest chirp from them,” I said.
26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
* en iyisi best of all, the best thing is, the best thing would be.52.1.1a. Kâmuran: En iyisi Jale’ye söyle. Best of all, tell Jale.
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
* endişe anxiety, worry, concern.
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
158.4.1d. Benim de endişem sizin saadetiniz.. My (main) concern is your happiness.
* endişe et- - be concerned, worried.
33.4.3a. Driver: Hiç endişe etmeyin. Don’t be at all concerned.
*
endişelen- /DAn/ - become anxious /about/.149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
* enerji energy.
46.4.1b. Eski enerjim kalmadı. I don’t have the energy I used to have. (Lit., My former energy didn’t remain.)
* engelle- - hinder, prevent, stop.
144.4.2b. Seni seviyorum ve evlenmemizi hiç bir şey engelleyemez. I love you and nothing can stop us from getting married. (Lit., obstruct our getting married)
* epey (.’.) 1.quite, rather. 2. quite a while.
26.3.3a. Emine: Epeydir bir haber yok. There hasn’t been any news for quite a while.
139.3.2b. Fakat kocası öleli epey oluyor. But it’s been quite a while since her husband passed away.
152.3.3b. Epey geç oldu. It’s quite late. (Lit., It’s become quite late.)
*
epeyce (.’..) 1.quite,quite a lot. 2. considerably, really, thoroughly.37.3.2c. Bununla epeyce şeyler yapabilirim. I can do quite a lot with this.
58.1.1a. Narrator: Şişlideki işleri epeyce uzun sürmüştü. Their business in Şişli took quite a while.
69.2.2b. Epeyce geç oldu artık. It’s already quite late. (Lit., gotten quite late)
74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
101.1.2b. Epeyce geç kaldım işe. I’m quite late for work.
* er- /A/ - reach /Ø/, attain /Ø/. akıl er-.
* erkek man, male.
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
59.3b. Tabii o erkek sizi sıkmıyorsa.. If that man doesn’t annoy you, of course...
* erken early.
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
115.4.1b. Ben de çok erken gelmişim. I guess I’m too early. (Lit., I’ve come)
116.2.1b. Şey.. Siz de erken geldiniz. And... you came early too.
* erkenden (.’..) early, very early.
10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
35.2.1c. Erkenden kalkarak hazırlandı. Arising early, she got herself ready.
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
* ertesi the next, the following (with certain time words: day, morning, etc.)
* ertesi gün the next day.
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
95.4.1. Narrator: Ertesi gün. The next day.
103.1.1b. Ertesi gün de işe gitmedi. She didn’t go to work the next day either.
114.3.1b. ertesi gün de işe gelmemişti. And the next day she didn’t come to work.
122.4.1. Narrator: Ertesi gün Eminenin durgun hali Bülent’in gözünden kaçmamıştı. The next day Bülent couldn’t help noticing that Emine looked withdrawn. (Lit., [her] state of withdrawal didn’t escape from his eye)
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
153.3.1b. Ertesi gün akşama doğru Bülent geldi. Toward evening the next day, Bülent came by.
* ertesi sabah the next morning.
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
55.1.1. Narrator: Ertesi sabah Emine büroda yalnızdı. The next morning Emine was alone in the office.
81.1.1. Narrator: Ertesi sabah çocukları da alarak dolaşmağa çıktılar. The next morning they set out for a walk, taking along the children too.
102.3.1b. Ertesi sabah tekrar işe başlamıştı. The next morning she went back to work. (Lit., began work again)
103.4.1a. Narrator: Ertesi sabah tekrar büroya geldi. The next morning she returned to the office. (Lit., came back to the office)
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
143.2.1. Narrator: Ertesi sabah. The next morning.
* esas fundamental,basic, real.
28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
* esirge- /DAn/ - spare /Ø/, withhold /from/.
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
* eski 1. old (for objects, not persons). 2. former.
6.2.1b. Eski günleri hatırladıkça Emine daha bir içlenmişti. The more Emine remembered the old days, the more depressed she became.
46.4.1b. Eski enerjim kalmadı. I don’t have the energy I used to have. (Lit., My former energy didn’t remain.)
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
130.3.1b. Şimdi eski güzel günlerimize dönebiliriz. Now we can go back to those good old days of ours.
157.4.2b. Bana çok eski günleri hatırlatmayın. Don’t remind me of those days long ago. (Lit., those very old days)
* eskiden formerly, in times past.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
156.1.2b. Eskiden benimle böyle konuşmazdı. He didn’t use to speak to me like that. (Lit., Formerly...)
* eskiden beri for ever so long, from way back (in time), for a long time now.
46.1.2b. Eskiden beri zekâsına ve zevkine hayranımdır. Hoşça kalın. I’ve been in awe of his intelligence and good taste for ever so long. Good-bye.
118.4.1a. Emine: Fakat eskiden beri ağzım alışmış. But I’ve been used to it for a long time now. (Lit., my mouth got used to it)
* eskiden olduğu gibi like before, as before.
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
158.3.1c. Eskiden olduğu gibi yine yürütürüm. I’ll run things again like before.
* eskiler old people/things,old-timers.
104.2.2b. Eskilerin pastırma yazı dedikleri bu herhalde. This must be what the old-timers call Indian summer. (Lit., pastrami summer)
118.4.2a. Bülent: Bütün eskilerin üzerine bir sünger çekeceksin. Just pass a sponge over the whole past. (Lit., you’ll pass)
* eskisi gibi like before, as before.
21.1b. Hakkının mektupları eskisi gibi sık gelmiyordu artık. Hakkı’s letters were no longer coming as frequently as before.
25.2.1b. artık eskisi gibi para da göndermiyordu. and he was no longer sending money like before either.
38.2.3b. Eskisi gibi pek göremiyorum sizi. I don’t see you as often as I used to. (Lit., I can’t see you as formerly.)
162.1.1c. Eskisi gibi tekrar işimin başına döneceğim. I’m going back to my job, like before.
* esmer dark,darkskinned, swarthy.
6.1.1h. Esmer, uzun boylu, yakışıklı bir delikanlıydı o zaman. Back then he was a tall, dark, handsome young man. (Lit., dark, tall)
* eş spouse.
66.1.1b. Kardeşim Jale ve müstakbel eşi Tanju.. My sister Jale and her husband-to-be, Tanju.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)* eşarp scarf, head scarf.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
* eşya (.-) 1.things, objects. 2. furniture, furnishings.
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
134.4.2b. Ayrıca çocukların odasına eşyalar ısmarlamıştım. In addition, I’ve ordered furniture for the kids’ room.
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
150.4.1c. Eşyalarını mı topluyorsun? You’re collecting your things, are you? (Lit., Are you collecting your things?)
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
* et-. The following includes items where the noun and et- are written together as in bahset-.Definitions will be found under each of the listed items.
acele et-, akıl et-, alay et-,
alış veriş et-, arzu et-.bahane et-, bahset-, belli et-.
cesaret et-.
davet et-, devam et-.
endişe et-, etmesine et-.
fark et-, farket-
hallet-, hareket et-, hasret-, hisset-, hitap et-.
ısrar et-.
icabet-, icap et-, idare et-, ihmal et-, iki lâf et-, ikna et-, ikram et- ikram et-, intibak et-, itham et-, itiraz et-, ikram et-, istirahat et-, iyi et-, izah et-.
kabul et-, kastet-, kavga et-.
laf/lâf et-
merak et-, mutlu et-, münakaşa et-, müracaat et-, müsaade et-,
müsade/müsaade et-
naklet-, narkörlük et-, nefret et-.
perişan et-
rahat et-, rahatsız et-, rica et-.
sabret-, söz et-.
şikâyet et-
tahammül et-, tahmin et-, tarif et-, tasnif et-, tebrik et-, teklif et-, telefon et-, tenbih et-, tenkit et-, terket-, teselli et-, teşekkür et-.
vefat et-
yaramazlık et-, yardım et-, yok et-, yolcu et-.
zahmet et-.
* etki effect.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* etki yap- /üzerinde/ - have an effect /on/.
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
* etkile- /I/ - affect, influence.
144.1.2b. Neticeyi hiç bir şekilde etkilemez onların kanaatleri. Their opinions won’t affect the outcome at all. (Lit., in no way)
* etraf 1. sides. 2. area around/near.
132.4.1a. Narrator: Etrafına bakındı. Emine looked around.
* etrafındaki (adj.) what/who is around.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
72.4.1a. Bülent: Etrafımdaki insanlardan nefret ediyordum. I hated the people around me.
* etraflıca (…’.) thoroughly, in detail.
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
* ev house.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
13.3.1a. Emine: Hadi eve dönelim çocuklar. Come on, kids, let’s go home. (Lit., return home)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
15.2.1. Narrator: Evde de hep aynı şeyi düşünüyordu. At home too, she was still thinking the same thing. (Lit., always thinking)
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
21.4.2. Man: Hakkı Pakyol’un evi burası mı bacı? Is this Hakkı Pakyol’s house, bacı? (Lit., older sister)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
30.3b. Nasıl olsa benimki de evde yalnız. My kid is home alone too anyway. (Lit., Mine too is at home alone...)
30.4.2c. Evde canı sıkılıyor. She gets bored at home. (Lit., her soul is being pressed)
32.2.1b. Eve gidecekti. She was on her way home. (Lit., was going to go)
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
49.4.1b. Sabah saat dörttü eve döndüğünde.. It was four o’clock in the morning when he came home. (Lit., returned home)
50.2.2a. Nesrin: Döndüğünden beri evin huzuru kaçtı. There’s been no peace in this house since he came back. (Lit., the peace of the house has fled)
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
65.2.1a. Bülent: Bu gün ev belediye otobüsünden farksız. Today the house is just like a city bus. (Lit., no different from)
71.4.2c. Daha doğrusu biz annemle başka eve taşındık. More precisely, my mother and I moved to another house. (Lit., we with my mother)
72.2.1a. Bülent: Mecburen babamın evine döndüm.. I was forced to return to my father’s house. (Lit., perforce I returned)
72.3.1a. Bülent: Tatillerde bir misafir gibi gelirdim eve.. On holidays I would return home (feeling) like a guest.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
75.3.1. Narrator: Evin kapısına gelmişti.. She came to the door of the house.
78.3.2b. Patronun kızının evlerinde nişanı vardı. The boss’s daughter’s engagement (party) was (held) at their house.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
85.2.1. Narrator: Emine eve geldiğinde kafasını şimdi bu mesele kurcalıyordu. When Emine came home, this was the matter that was troubling her now. (Lit., this matter was irritating her head, i.e., her mind)
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
119.3.2b. Müşterek evimiz olacak. This will be our home. (Lit., It will be our shared home.)
123.1.2b. İstersen eve gidip istirahat et. Why don’t you go home and rest? (Lit., If you like, go home and rest.)
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
143.3.1a. Emine: Evden çıktıktan sonra bir hayli yürüdüm. I took quite a long walk after I left the house.
145.1.1b. Bundan sonra çocuklarla ve evimizle meşgul olacaksın. From now on you’ll be busy with the kids and our home.
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
157.2.1a. Narrator: O sırada Bülent son defa babasının evine uğramıştı. At that moment, Bülent stopped by his father’s house for the last time.
* ev bark home and family.
10.3b. Evini barkını bırakıp çalışmağa giden yalnız Hakkı mı? Is Hakkı the only one who (ever) left home and family to go off to work?
* evet, -ti yes.
9.1.2. Emine: Evet.
14.1.3. Emine: Evet. Hüseyin efendi, teşekkür ederim.
20.2.2a. Emine: Evet memnunmuş.
21.4.3. Emine: Evet burası. Fakat..
22.2.1 Emine: Evet..
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim.
28.2.2a. Emine: Evet.. Neden olmasın?
39.2.2. Boss: Ha evet. Buyrun oturun kızım.
39.3.2. Emine: Evet efendim.
47.2.1. Bülent: Evet.. biliyorum baba.. fakat memleketin..
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor.
51.2.1. Kâmuran: Evet, bir yuva kurar çoluk çocuğa karışırsa..
58.2.3. Emine: Evet fakat..
58.4.3. Emine: Evet.. güzel bir yer..
59.4a. Emine: Evet Haklısınız Bülent bey..
61.1.3a. Emine: Ha evet..
61.2.2. Emine: Evet.
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil.
63.4.3. Waiter: Evet hanfendi. Buyrun.
66.2.2a. Bülent: Evet.. Tatlı kızdır Jale..
71.3.2. Bülent: Evet öyledir.
74.2.2. Emine: Evet, oldukça geç kaldım.
80.1.3. Hakkı: Evet..
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil.
85.2.2a. Emine: Evet.. Neden olmasın..
87.2.1b. Ha evet.. Yok tahmin ettiğiniz gibi değil.
87.3.1. Emine: Evet.
90.2.1a. Emine: Evet doğru..
92.1.2. Hatice: Ha evet.. O meseleyi öğrenebilir mi dersin?
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var.
97.4.3. Hüsnü: Şey.. evet.. yani..
100.1.3. Hatice: Evet üzülmekle bir şeyi değiştiremeyiz.
102.1.2a. Emine: Evet o..
107.2.2. Emine: Evet!? Yes, so?
109.1.3a. Bülent: Evet.. herşey tahmin ettiğiniz gibi.
109.2.3a. Bülent: Evet.. Neden anlattım..
114.2.2. Emine: Evet fena olmayacak.
117.3.2. Emine: Evet kabul ediyorum.
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi?
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı.
129.2.2. Emine: Evet.. yaşıyorsun.
129.3.2a. Emine: Evet bir zamanlar..
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum.
131.1.2a. Emine: Evet var.
132.4.2b. Allahım rüya idi görduğüm.. evet rüya.. My God, it was all a dream, yes, a dream. (Lit., what I saw was a dream)
133.2.3a. Emine: Evet benim.. Yes, that’s me.
133.3.2. Emine: Evet!? Oh yes? Well?
134.1.3a. Man: Evet. Kendisi iyi arkadaşımdı.
135.1.2. Bülent: Evet sevgilim. Seni dinliyorum.
135.3.2. Emine: Evet. Bir bebek bekliyorum.
138.2.1. Bülent: Evet..
138.4.3. Bülent: Evet.. tanırsınız. Bizim büroda çalışan sekreter..
139.1.3. Bülent: Evet ta kendisi.
139.2.3. Bülent: Evet. Sizin için bu belki bir sürpriz oldu.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
142.1.2a. Kâmuran: Evet yanılıyorsun.
143.2.3. Bülent: Merhaba sevgilim. Evet güzel bir hava..
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil.
145.4.2. Emine: Evet anlıyorum.
150.4.2. Bülent: Evet.. Yes, (that’s right.)
151.4.2. Bülent: Evet.. Başka çare yok. Yes... There’s no other solution.
154.2.2a. Emine: Evet.. Sana çok şey borçluyum.
156.2.1a. Emine: Evet. Belki beni seviyor
157.2.3. Bülent: Evet. Buradan uzaklaşmama memnun olacağınızı sanırım.
159.2.2a. Kâmuran: Evet oğlum. Hadi şimdi bana yardım et.
162.2.1. Bülent: Evet. Babam evlenmemizi kabul etti.
* evlen- 1.- get married /to/. 2. /lA/ - marry /Ø/.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
51.3d. Hangi kız evlenmek istemez onunla? What girl wouldn’t want to marry him? (Lit., which girl)
72.1.1a. Bülent: Daha sonra babam bu kadınla evlendi. Later my father married this woman.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
113.3.1a. Bülent: Benimle evlenir misiniz? Will you marry me?
113.4.2b. Ben sizi seviyorum ve sizinle evlenmek istiyorum. I love you and I want to marry you.
118.2.1. Hatice: Ee.. Kısmet olursa ne zaman evleniyorsunuz? Well, if fate ordains, when are you getting married?
118.2.2a. Emine: Bilmiyorum.. ama o hemen evlenelim diyor. I don’t know... but he says let’s get married right away.
137.2.1b. Evlenmeğe karar verdim. I’ve decided to get married.
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
144.4.2b. Seni seviyorum ve evlenmemizi hiç bir şey engelleyemez. I love you and nothing can stop us from getting married. (Lit., obstruct our getting married)
154.3.2b. Bizim evlenmemiz çok saçma bir şey olacak. It would be very foolish for us to get married. (Lit., Our getting married would be a very foolish thing.)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
159.1.1b. Mutlu olacağına inanıyorsan, hemen evlen. If you believe you’ll be happy, get married right away.
162.2.1. Bülent: Evet. Babam evlenmemizi kabul etti. Yes. My father consented to our marriage. (Lit., accepted our getting married)
* evlendir- - get sb married.
51.1.1. Kâmuran: Bülent’i buraya bağlayabilmenin tek şartı onu evlendirmek. The only thing that can tie Bülent to this place is to get him married. (Lit., the only condition of being able to tie Bulent to here)
51.1.2. Nesrin: Evlendirmek mi? Get him married?
125.3.1b. Onlar beni evlendirmek için can atıyorlar. They’re doing everything they can to get me married. (Lit., they’re throwing their soul)
* evli married.
59.4b. Fakat karşınızdaki evli bir kadınsa.. But if the one across from you is a married woman...
60.1.2. Bülent: Evli de olsanız ne farkeder? Even if you are married, what difference does it make?
60.1.3. Emine: Yani.. benim evli olduğumu biliyor muydunuz? Well, did you know that I am married?
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
* evlilik marriage, state of being married.
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
* evvel 1. /DAn/ before. 2. ago. bir an evvel.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
* evvela / evvelâ (.’.-) first of all, first, first off.
39.4.1b. Evvela size bunun için teşekkür etmek isterim. First of all, I want to thank you for that.
?? 79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
79.4.2. Emine: Evvela sana bir kahve pişireyim de.. But first let me make you a coffee. (Lit., cook you a coffee)
98.4.1b. Evvela sana şunu söyleyeyim.. First let me say this to you.
118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
130.1.2a. Emine: Evvela senin hesap vermen lâzım. First you’ve got to come clean. (Lit., your giving an accounting [of yourself] is necessary)
* evvelce (..’.) before, previously. daha evvelce.
* evvelden previously, already. daha evvelden.
* ezan the call to prayer
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
- F -
* fabrika (..’.) factory.
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
49.2.1a. Emine: Bursadaki fabrikadan telefon etmişlerdi. There was a call from the factory in Bursa. (Lit., they telephoned)
* fakat, -tı (.’.) but; nevertheless.
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
3.1.1e. Emine buna da razıydı. Fakat.. Emine had accepted this too, but... (Lit., had consented to)
4.2.1. Emine: Fakat... nasıl olur? But... how will this work? (Lit., how will this be?)
6.1.1m. Fakat ne dedilerse boşuna.. But whatever they said was useless.
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
21.4.3. Emine: Evet burası. Fakat.. Yes, it is, but... (Lit., Yes, this place is his.)
22.1.1. Emine: Fakat kendisi burada yok. But he’s not here.
27.1.2a. Emine: Biliyorum. Fakat ne yapabilirim. I know, but what can I do?
27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
27.3.2b. Fakat ne iş yapabilirim ki? But what work could I (possibly) do?
28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
33.4.2. Emine: Teşekkür ederim.. Fakat şey.. ben.. Thank you... But, well... I...
34.1.1b. Fakat yine de içinde bir huzursuzluk vardı. But she felt uneasy nevertheless. (Lit., there was an unease in her heart)
40.2.2b. Fakat ben o işlerden hiç anlamam ki. Oh, but I don’t understand a thing about those matters.
41.4.1a. Emine: Fakat fazla gecikmez sanırım. But I don’t think he’ll be gone long. (Lit., But I think he won’t be very late.)
46.4.2. Bülent: Fakat baba.. But Father...
47.2.1. Bülent: Evet.. biliyorum baba.. fakat memleketin.. Yes... I know, Father... but the country’s...
47.2.2b. Fakat artık alışmağa mecbursun. But now you must finally adapt. (Lit., you are obliged to adapt)
50.4a. Kâmuran: Zamanla alışacağına eminim fakat.. I’m sure that with time he’ll adjust, but...
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
58.2.3. Emine: Evet fakat.. Yes, but...
59.2.2. Emine: Nezaketinize teşekkür ederim fakat.. I appreciate your kind gesture but... (Lit., thank you for)
59.4b. Fakat karşınızdaki evli bir kadınsa.. But if the one across from you is a married woman...
60.2.1b. Fakat bu bir şeyi değiştirmez ki.. But that doesn’t change anything anyway. (Lit., this doesn’t change a thing)
60.2.2c. Fakat bizim toplumumuzun.. But our society’s...
63.2a. Emine: Fakat gitmesem ayıp olur herhalde. But it would probably be improper if I didn’t go.
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
67.1.3. Emine: Teşekkür ederim. Fakat ben içki kullanmıyorum. Thank you, but I don’t drink. (Lit., I don’t use drink.)
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
74.1.2. Emine: Yoo.. sıkılmadım fakat.. No, I’m not annoyed, but... (Lit., I didn’t get annoyed)
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil. Yes, but that’s not possible with the money I’m making now. (Lit., with my today’s earnings)
84.1.3c. Fakat ne yapacaksın. But what could you do? (Lit., what will you do)
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
88.2.2b. Fakat bunu kendisine nasıl izah etsem. But how can I explain it to him?
89.4.1c. Fakat bunu izah etmem biraz güç.. But it’s a little difficult for me to explain. (Lit., my explaining this is a little difficult)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
95.2.1b. Fakat nasıl yapacağımı bilemiyorum. But I can’t imagine how I’m going to manage that. (Lit., I can’t know how I will do [that].)
96.2.1b. Fakat başkalarına söylemeyin sakın. But take care, don’t tell anyone else.
103.3.1d. Fakat sattığını sanıyordum. Demek.. But I thought he had sold it. So...
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
104.4.2b. Fakat elimde değil. But I just can’t. (Lit., it’s not in my hand)
105.2.2. Emine: Fakat.. But...
105.4.2b. fakat kendimi biraz mecbur hissediyorum buna.. but I feel somewhat obliged to do so. (Lit., feel myself)
105.4.3. Emine: Fakat ne yapabilirim ki. Yes, but what can I do?
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
108.4.1b. Fakat açmağa bir türlü cesaret edemiyordu. But she just didn’t have the courage to open it. (Lit., couldn’t dare)
108.4.3. Emine: Fakat.. But...
109.1.2b. Fakat kucağındaki çocuk, yanındaki bu kadın.. But the child in his lap, and this woman at his side...
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
111.4.1b. Fakat kararımı verdim. Gidiyorum. But I’ve made my decision. I’m going.
112.1.3. Emine: Fakat.. But...
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
112.3.2a. Emine: Fakat niçin ısrar ediyorsunuz? But why do you persist (in that)?
115.4.1a. Bülent: Fakat saat henüz sekiz olmamış. But it isn’t 8 o’clock yet.
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
118.4.1a. Emine: Fakat eskiden beri ağzım alışmış. But I’ve been used to it for a long time now. (Lit., my mouth got used to it)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
122.3.1d. Fakat gözüne uyku girmiyordu. But she couldn’t get to sleep. (Lit., sleep was not entering her eye)
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki. Yes, but my nerves are shot. (Lit., are so broken)
123.4.1b. Fakat kurtaramıyorum kendimi bu hisden. But I just can’t get rid of this feeling. (Lit., save myself from)
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
124.3.1b. Fakat yanılıyorsun. But you’re mistaken.
124.3.2c. Fakat senin olduğun hiç aklıma gelmemişti. But I never imagined it was you. (Lit., never came to my mind)
124.4.1c. Fakat kim derdi ki bir gün.. But who would have guessed that one day... (Lit., who would have said)
125.1.2. Emine: Olur Bülent. Fakat.. seninkilere durumu anlattın mı? OK, Bülent. But have you explained the situation to your family? (Lit., to those of yours)
125.4.1. Emine: Fakat.. benim durumumda birisiyle olduğunu öğrenince.. But when they learn that it’s with someone in my situation...
128.2.2. Emine: Fakat sen.. But you...
129.3.2b. Fakat şimdi çok geç. But now it’s too late.
130.1.1. Hakkı: Fakat nasıl böyle düşünebilirsin? But how can you think like that?
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
131.2.1a. Hakkı: Fakat sen.. benim karım.. çocuklarımın annesi.. But you … my wife … the mother of my children...
131.4.1a. Hakkı: Fakat sen isteseydin benim sağ olduğumu pekâlâ öğrenebilirdin. But you could easily have found out that I was alive if you’d wanted to.
132.1.1c. Fakat sen yaşamayacaksın. But you aren’t going to live.
134.1.2. Emine: Fakat kocam.. yani.. şey. But my husband... that is... well...
134.4.3a. Emine: Fakat Bülent.. Sana söylemem icabeden bir şey var. But Bülent, there’s something I have to tell you.
139.3.2b. Fakat kocası öleli epey oluyor. But it’s been quite a while since her husband passed away.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil. Yes, but it doesn’t matter what they think. (Lit., their opinion isn’t important at all)
144.1.1. Emine: Fakat nasıl, nasıl olacak şimdi? But how, how are things going to work out now? (Lit., how will it be)
144.3.2b. Fakat ne diyeceğimi ben de şaşırdım. But I also don’t know what to say.
145.1.2. Emine: Yaa.. Peki Bülent fakat.. Well, alright, Bülent, but...
145.2.2. Emine: Doğru.. Fakat sen istedikten sonra. That’s right, but if that’s what you want. (Lit., but after you have requested)
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
147.1.3b. Fakat.. yalnız beni mi kastediyorsun? But... do you mean me alone?
148.3.2b. Fakat gitmeni istemiyorum. But I don’t want you to go. (Lit., your going)
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
153.4.2. Emine: Fakat Bülent. Sana söyleyeceklerim var. But Bülent, I have something to say to you. (Lit., somethings)
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
155.3.2c. Fakat senden de biraz anlayış bekliyorum. But I expect a little understanding on your part too. (Lit., from you too)
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
156.3.1c. Fakat uzaklara gidince nasıl olsa beni unutacak. Nevertheless, he’ll forget me when he’s gone far away.
158.1.2a. Nesrin: Fakat kocacığım neden kalktın? But my dear, why did you get up? (Lit., my dear husband)
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
161.4.2b. Fakat bu saatte? But at this hour?
161.4.3b. Fakat sabaha kadar bekleyemezdim. But I couldn’t wait until morning. (Lit., couldn’t have waited)
162.4.1a. Bülent: Fakat niçin ağlıyorsun? But why are you crying?
* fakir a poor person.
* fakir fukara the poor.
25.2.3b. Allah fakir fukaranın yardımcısı olsun. May God help the poor. (Lit., be the poor’s assistant)
* faktör factor.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)* falan and such, and the like, or something, or anything, etc.
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
36.4.2c. Hasta falan olmasın. I hope he’s not ill or something. (Lit., Let him not be ill...)
40.2.2c. Hele daktilo falan hiç bilmem. Especially about typing and so on, I don’t know anything at all.
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
119.1.2b. Yukarıda bir gazino falan mı var? Is there a casino or something at the top?
* fark, -kı 1. difference. 2. awareness.
65.2.1a. Bülent: Bu gün ev belediye otobüsünden farksız. Today the house is just like a city bus. (Lit., no different from)
* farket- 1.– notice. 2.– make a difference.33.3.2c. Özel olduğunu farketmem lâzımdı. I should have noticed (that) it was (a) private (car).
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
55.3.2a. Emine: İnşallah ne yazdığımı farketmemiştir. I hope he didn’t notice what I was writing. (Lit., God willing, he didn’t notice)
59.1.1c. Bülent de onun bu halini farketmişti. Bülent noticed her discomfort too. (Lit., this state of hers)
60.1.2. Bülent: Evli de olsanız ne farkeder? Even if you are married, what difference does it make?
85.3a. Emine: Söylesem de ne farkederdi. Even if I had said something, what difference would it have made?
109.4.1a. Emine: Ne fark ederdi? What difference would it have made?
* farkına var- - become aware of, realize, notice.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
* farkında ol- - be aware of, realize.56.3.1b. Aşırı derecede sinirlendiğimin farkındayım. I realize that I lost my temper. (Lit., I am in the awareness of my having gotten angry in the highest degree.)
65.1.2. Emine: Merhaba Bülent bey. Biraz geciktiğimin farkındayım.
Hello, Bülent bey. I know I’m a bit late. (Lit., I am in the awareness of my having been a little late.)74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
111.3.1a. Emine: Bu durumda sizin de canınızı sıktığımın farkındayım. I realize that in this condition I’m getting on your nerves too. (Lit., I am in the awareness of my having pressed your soul too)
113.1.1b. Ne söylediğinizin farkında mısınız?
Do you realize what you (just) said? (Lit., Are you in the awareness of what you have said?)121.2.1a. Narrator: Ne zaman dalıp gittiğinin farkında değildi. She was not aware when she had drifted off to sleep. (Lit., She was not in the awareness of when her having drifted)
146.2.2b. Bu hareketimin seni de üzdüğünün farkındayım.
I’m aware that this act of mine has upset you too. (Lit., I am in the awareness of this action of mine’s having upset you)* fatura (..’.) invoice, bill.
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
86.1.2b. Hemen faturaları göndersinler. Have them send the invoices at once.
105.1.2a. Emine: Buyrun. Faturaları hazırladım. Here you are. I’ve prepared the invoices.
* fayda advantage, benefit, good.
* fayda sağla- - secure or provide an advantage/benefit.
57.1.1b. Davranışlarımın hiç bir fayda sağlamayacağını düşündüm. I concluded that my behavior would not be productive at all. (Lit., I thought... would not secure any advantage)
85.4.2b. Yok yok. Bu da hiç bir fayda sağlamaz. No, no. That won’t do any good either. (Lit., won’t secure any benefit)
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
* fazla 1.too; too much; too many; a lot. 2. /DAn/ more than.
9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
11.2.1.
Hakkı: Hadi hadi. Fazla gecikmeyelim. Come on, come on, let’s not be late.19.4.1b. Fazla bir şey yazmamıştı Hakkı. Hakkı hadn’t written very much of anything.
41.4.1a. Emine: Fakat fazla gecikmez sanırım. But I don’t think he’ll be gone long. (Lit., But I think he won’t be very late.)
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
66.3.2a. Bülent: Böyle bir gün için fazla sayılmaz.. Not too much for a day like this. (Lit., It isn’t considered too much for...)
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
95.1.1a. Narrator: Meselenin üzerinde Emine fazla durmamış. Emine didn’t dwell any further on the matter.
159.3.2a. Emine: Bülent. Çektiğim ızdıraba daha fazla katlanamıyacağım. Bülent. I can no longer endure the suffering I’ve been going through.
* fazla kaçır- - drink or eat too much.66.3.1. Emine: Teşekkür ederim.. Bu gün içkiyi fazla kaçırdınız galiba. Thank you. You’ve probably had (a bit) too much to drink today.
* feci, -ii/-si (.-) terrible.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
102.1.2c. Ne feci şey Allahım.. What a terrible thing, my God!
134.1.3c. O feci kazadan sonra.. After that terrible accident...
* fedakarlık (.-..) sacrifice
48.1b. Türlü fedakarlıklarla bu seviyeye geldim. I reached this position by making all kinds of sacrifices. (Lit., I came to this level in society by means of)
* felaket, -ti (.-.) disaster, calamity.
110.1.1b. Aynı felaket sizin başınıza gelseydi aynı acıyı o hisseder miydi? If the same disaster had befallen you, would he have felt the same pain? (Lit., had come to your head)
* felli kelli felli
* fena (.-) bad.
52.1.2. Nesrin: Fena fikir değil kocacığım. Not a bad idea, dear. (Lit., my dear husband)
77.4.3a. Hakkı: Fena olmaz. Not a bad idea. (Lit., That wouldn’t be bad.)
79.1.2a. Emine: Fena değil. It’s not bad.
114.2.2. Emine: Evet fena olmayacak. Yes, (that’s) not a bad idea. (Lit., that wouldn’t be bad.)
118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
* fena alıştır- - let sb. get into bad habits.
52.4.1d. Babam fena alıştırmış herkesi. My father let everyone get into bad (working) habits.
* fesat trouble-maker.
17.3.2b. Şu insanlar ne fesat oluyor.. What trouble-makers these people are. (Lit., These people how... they become.)
* fevkalâde (.’.-.) extraordinary, wonderful.
71.1.1c. Mesela babanız fevkalâde bir insan. Anneniz de öyle. Your father, for example, is a wonderful person. So is your mother.
* fevkaladelik (.’.-..) something unusual, out of the ordinary.98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
* fırla- /DAn/ - leap up /from/, jump up /from/.
112.1.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent leapt up angrily. (Lit., from his place)
149.3.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent jumped up angrily. (Lit., from his place)
* fırsat, -tı opportunity; occasion.
* fırsat bil- - take advantage of an opportunity, recognize an opportunity.
131.3.1b. Demek benim yokluğumu fırsat bildin. So you took advantage of my absence. (Lit., recognized my absence as an opportunity)
* fırsattan istifade taking advantage of the opportunity, making use of the opportunity.
55.1.2b. Fırsattan istifade Hakkıya bir mektup yazayım. Taking advantage of the opportunity, let me write a letter to Hakkı. (Lit., profiting from the opportunity)
* fırtına (..’.) storm.
121.3.1a. Narrator: Dışarıda müthiş bir fırtına vardı. Outside there was a terrible storm.
* fikir, -kri idea, opinion, mind.
51.2.2. Nesrin: İyi fikir ama kiminle? That’s a good idea, but with whom?
52.1.2. Nesrin: Fena fikir değil kocacığım. Not a bad idea, dear. (Lit., my dear husband)
70.4.2. Emine: Ne garip fikirleriniz var.. What strange ideas you have!
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil. Yes, but it doesn’t matter what they think. (Lit., their opinion isn’t important at all)
149.1.2a. Bülent: Bu fikrimi daha makul karşılayacağını umuyordum. I was hoping you’d see this idea of mine in a more reasonable light.
154.4.2. Bülent: Bırak bu aptalca fikirleri. Forget these stupid ideas! (Lit., leave)
* fikir ver- - make a suggestion. (Lit. – give an idea)
28.2.1. Narrator: O gün Haticenin verdiği fikir Emineyi düşündürmeğe başlamıştı. Hatice’s suggestion that day had set Emine thinking. (Lit., The idea [she] had given... had begun to make Emine think.)
* fikrini değiştir- - change one’s mind.
162.1.2. Emine: Yaa.. Demek fikrini değiştirdin. Oh... So you’ve changed your mind.
* fikrini sor- - ask sb’s opinion.
137.2.1a. Bülent: Böyle bir konuda sizin fikrinizi sormak bana düşen bir vazife.. It’s my duty to consult you in such a matter. (Lit., to ask your opinion is a duty that falls to me)
* filan and so on, etc., and the like.
26.2.1. Hatice: Eczaneden ilaç filan aldım da.. I just bought some medicine and so on at/from the drugstore.
* film movie, film.
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
54.1.3c. Güzel bir film varmış. There’s supposed to be a good movie (playing).
* firma (.’.) firm, company.
147.3.1b. Avrupada tanıdığım bir kaç firma var. In Europe there are several companies I’m familiar with.
* fotoğraf photograph.
103.1.1h. Talebeliğine ait okul fotoğrafları. School photographs from her student years. (Lit., belonging to her studenthood)
109.1.1b. İçinde bir deste fotoğraf vardı. There was a bunch of photographs inside.
* fukara (..-) the poor. fakir fukara
- G -
* galiba (-‘.-) probably, It looks like, It seems.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
66.3.1. Emine: Teşekkür ederim.. Bu gün içkiyi fazla kaçırdınız galiba. Thank you. You’ve probably had (a bit) too much to drink today.
98.3.1c. Bu günkü gazeteyi okumadın galiba. You probably haven’t read today’s paper.
135.4.2. Emine: Pek memnun olmadın galiba? You’re probably not too pleased.
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
* gar large railway station.
12.1.1a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.
23.1.2b. Sirkeciye gelende onu da garda bozdurdum. When I got to Sirkeci, I exchanged it (for liras) at the station. (Lit., On coming to Sirkeci...)
* garanti guarantee.
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
* gardaş dialect for kardeş 1.brother, sister. 2. dear (address of affection).
23.2.1a. Man: Ne zahmeti gardaş (dialect for kardeş).. No trouble at all. (Lit., What trouble, sister?)
* gariban the needy, the poor.
14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
15.1.2a. Emine: Çocuklarım niçin (= ne için) gariban oluyormuş.. Why would my kids be needy?
* garip strange, awkward, uneasy.
60.4.2a. Emine: Ne garip bir insan.. What a strange fellow... (Lit., person)
70.4.2. Emine: Ne garip fikirleriniz var.. What strange ideas you have!
90.4.2a. Bülent: Ne garip bir durum.. Zavallı kadıncağız.. What an awkward situation! The poor woman!
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a meaning to the wife and husband’s...)
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
103.1.2a. Emine: Ne garip dünya.. What a strange world!
139.2.1a. Narrator: Garip bir sessizlik oldu ortalıkda. There was an uneasy silence in the room. (Lit., in the area round about)
152.4.2a. Emine: Ne garip bir alın yazım varmış.. What a strange hand fate has dealt me! (Lit., What a strange forehead writing I had!)
* garip bul- - find strange.
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
* gariplik loneliness, feeling of being a stranger.
6.1.1c. İçine bir gariplik çökmüştü.. A feeling of loneliness came over her. (Lit., descended into her heart)
* garson waiter.
63.4.1. Narrator: Kapıyı resmî elbiseli bir garson açtı. A uniformed waiter opened the door.
* gâvur unbeliever, non-Muslim.
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
* gavurca (..’.) in a non-Muslim language
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
* gayret, -ti arduous effort.
* gayret göster- - try one’s hardest, do one’s best.(Lit., - show effort)
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
* gazete (..’.) newspaper.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
28.3.1a. Narrator: Gazeteyi eline aldı. She picked up the newspaper. (Lit., took in her hand)
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
85.1.2b. Gazetelerde neler okuyoruz. Look at what we read in the papers. (Lit., What things we read in the papers!)
98.3.1c. Bu günkü gazeteyi okumadın galiba. You probably haven’t read today’s paper.
98.3.2a. Emine: Mühim bir haber mi var gazetede? Is there some important news in the paper? (Lit., an important news [item])
98.4.1f. Bu sabah gazeteyi elime alınca beynimden vurulmuşa döndüm. I was dumbfounded when I picked up the newspaper this morning. (Lit., became as if I had been struck from my brain when I took the paper into my hand)
99.1.1a. Hüsnü: Bu günkü gazetede kötü bir haber var. There’s some bad news in today’s paper. (Lit., a bad news [item])
99.3.1. Narrator: Hüsnü ceketinin cebinden gazeteyi çıkarıp ona uzattı. Hüsnü took the newspaper from the pocket of his jacket and held it out to her.
102.1.1a. Narrator: Bir ara Hüsnünün bıraktığı gazeteyi eline aldı. At one point she picked up the newspaper Hüsnü had left. (Lit., took into her hand)
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
* gazeteci (..’..) journalist, correspondent.
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
* gazetedeki adj. in the newspaper
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
* gazino (..’.) large nightclub.
119.1.2b. Yukarıda bir gazino falan mı var? Is there a casino or something at the top?
* gazoz soda pop.
13.3.2. Elif: Anne ben gazoz isterim. Mother, I want a soda.
* gece night, evening. dün gece, iyi geceler.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
85.4.1. Narrator: O gece yatakta da aynı şeyi düşünüyordu. Even in bed that night, she was thinking the same thing.
88.4.1a. Narrator: Bütün gece bu meseleyi düşünmüştü. She thought about this matter all night.
93.2.1d. Dün gece geldim. I got in last night. (Lit., I came)
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boşyere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
* gece kulübü nightclub.
70.1.1b. Bu akşam hep beraber gece kulübüne gideceğiz. This evening we’re all going to a nightclub together.
115.1.1a. Jale: Bu gece klübe gidiyoruz. We’re going to the club tonight.
* gece yarısı midnight.
127.1.1a. Narrator: Gece yarısıydı. It was midnight.
* gecenin karanlığında In the darkness of night
161.3.1a. Narrator: Gecenin karanlığında arka bahçeye çıktı. In the darkness of night, she went out to the backyard.
* gecik- - be late.
11.2.1. Hakkı: Hadi hadi. Fazla gecikmeyelim.
Come on, come on, let’s not be late.
41.4.1a. Emine: Fakat fazla gecikmez sanırım. But I don’t think he’ll be gone long. (Lit., But I think he won’t be very late.)
52.3.2b. O yüzden gecikmiş olacak. That’s probably why they were late.
65.1.2. Emine: Merhaba Bülent bey. Biraz geciktiğimin farkındayım.
Hello, Bülent bey. I know I’m a bit late. (Lit., I am in the awareness of my having been a little late.)* geç late.
69.2.2b. Epeyce geç oldu artık. It’s already quite late. (Lit., gotten quite late)
74.2.2. Emine: Evet, oldukça geç kaldım. Yes, I’m really quite late. (Lit., I remained quite late.)
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
80.4.3a. Hakkı: Geç oldu artık. It’s late now.
83.4b. Ama o zaman çok geç olacak. But then it’ll be too late.
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
117.4.1. Bülent: Sizin geç de olsa akıllanacağınızı biliyordum ben. I knew you’d come to your senses sooner or later! (Lit., even if late)
129.3.2b. Fakat şimdi çok geç. But now it’s too late.
129.4.1a. Hakkı: Ne demek çok geç? What do you mean too late? (Lit., What does too late mean?)
152.3.3b. Epey geç oldu. It’s quite late. (Lit., It’s become quite late.)
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boşyere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
* geç kal- /A/ - be late /for/.
35.4.4. Hatice: Hadi (= Haydi) Emine. Geç kalmayalım. Come on, Emine. Let’s not be late.
75.2.2a. Emine: Çok geç kaldım. I’m very late. (Lit., I remained very late.)
83.1.3. Emine: Hayır, işe geç kalırım sonra. No, otherwise I’ll be late for work.
96.3.3b. Okula geç kalacaksın. You’ll be late for school.
100.2.2c. Geç kalacaksın. You’ll be late.
101.1.2b. Epeyce geç kaldım işe. I’m quite late for work.
130.3.2b. O kadar geç kaldın ki.. You’re so late that... (Lit., remained so late)
* geç vakit late in the evening.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
* geç- - pass. aklından geç-, çok geçmez, eline para geç-, gelip geç-, işin başına geç-, vaz geç-.
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
21.1.3a. Elif: Hayır. Pencereden geçerken gördüm. No (he hasn’t). I saw him from the window (as he was) passing by.
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
77.1.1b. Zaman nasıl da çabuk geçiyor. My, how time flies! (Lit., how quickly time passes)
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
83.1.1a. Narrator: Bir hafta çabuk geçmiş One week went by quickly.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
94.2.1. Narrator: Emine onun yanından ayrılarak çalıştığı odaya geçti. Leaving him, Emine went to the room (that) she worked in. (Lit., leaving from his side)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
116.3.1. Bülent: Bu geçen müddet içinde bir karara vardınız herhalde.. Since our last meeting you’ve probably made up your mind. (Lit., in this period that has passed... reached a decision)
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
122.3.1a. Narrator: İçindeki ürperti ve kalp çarpıntısı geçmemişti. Her shivering and the pounding of (her) heart did not go away. (Lit., shivering within)
123.1.3b. Geçer herhalde. It’ll surely pass.
123.4.2a. Hatice: Bu da geçer. This too shall pass.
124.4.2. Emine: Benim de aklımın köşesinden geçmezdi. That would never even have crossed my mind. (Lit., passed through the corner of my mind)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* geçen 1. past.2. last.
* geçen gün the other day.
17.3.2d. Geçen gün bana geldiydi, The other day she came up to me, (Lit., had come)
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
* geçen hafta last week.
* geçen haftaki adj. last week, last week’s
86.2b. Geçen haftaki konuşmalarım için sizden özür dilemek istiyordum. I’d like to apologize to you for my remarks last week. (Lit., I wanted to apologize)
* geçenlerde lately, recently, the other day.
16.4.1c. Geçenlerde gelmiş. The other day he came back...
* geçici temporary, passing.
116.4.2. Emine: Bana karşı duyduğunuz hislerin ve bu arzunuzun geçici bir heves olmadığına emin misiniz? Are you sure that your feelings for me and this desire of yours are not just a passing fancy? (Lit., the feelings that you feel for me)
* geçim livelihood, subsistence.
* geçimini sağla- - provide for the livelihood of.
2.3.1d. Senin ve çocukların geçimini sağlamak için.. (I did it) to provide for you and the children. (Lit., to secure the means of subsistence of)
4.3.2d. Sana da geçiminizi sağlayacak kadar yollarım. And I’ll send you enough for you to manage on. (Lit., to assure your livelihood)
* geçin- /lA/ 1.- get by /ON/, manage /ON/. 2. - get on /with/, get along /with/ (people).
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
17.3.2e. “Emineyle kocası geçinemiyorlarmış. “It seems that Emine and her husband aren’t getting along.
17.4.1d. “Gül gibi geçinirler onlar. “They get on splendidly. (Lit., like roses)
38.3.2c. Bu zamanda geçinmek kolay değil.. It’s not easy to make ends meet in these times. (Lit., in this time)
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
*
geçir- 1. /lA/ - spend time /with/ (a person), /içinde/ spend time /in/ (a condition). 2. - go through an experience, - experience.102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
* geçmiş 1. past, passed.2.the past.
103.1.1k. Geçmiş mutlu günlerin hatıraları.. Memories of happy days gone by...
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
106.1.1a. Bülent: Geçmiş her şeyi unutun. Forget everything that happened.
120.4.1a. Bülent: Geçmişi bir kenara bırak. Put the past aside. (Lit., Leave the past off to the side.)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* Geçmiş olsun. I hope they’re all better soon. (Lit., Let it be past.)26.2.2a. Emine: Geçmiş olsun. I hope they’re all better soon. (Lit., Let it be past.)
* geçmişteki adj. past.
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
* gel-, -ir 1. - come. 2. /DAn, A/ – come /from, to/. 3. /A/ – reach /Ø/, get /to/. 4. /A/ – be (easy, difficult) /FOR/. 5. – appear /to/, seem /to/. aklına gel-, başına gel-, elden gel-, geri gel-, gibi gel-, hatırına gel-, hoş geldin., içeriye gel-, içinden gel-, işine gel-, kolay gel-, kolay gelsin., lâzım gel-, safa geldiniz., sırası gel-, tuhaf gel-, yabancı gel-, zor gel-.
1.1.2b. Baban geldi. It’s your father. (Lit., Your father has come.)
5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
9.3.1c. Atlar gelirim İstanbula. I’ll hop in and come to Istanbul.
10.1.1a. Narrator: Nihayet Hakkının Almanyaya hareket edeceği gün gelmişti. Finally the day of Hakkı’s departure for Germany had come. (Lit., the day [he] was going to set off)
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
12.1.1a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.
12.2.2. Narrator: O sırada Hakkı tekrar yanlarına gelmişti. At that point Hakkı rejoined them. (Lit., came to their sides again)
16.4.1c. Geçenlerde gelmiş. The other day he came back...
17.3.2d. Geçen gün bana geldiydi, The other day she came up to me, (Lit., had come)
18.4.3b. Babamdan mektup geldi. There’s a letter from my father. (Lit., a letter has come)
19.2.2b. Ne zaman gelecekmiş? When does he say he’s coming? (Lit., will come)
20.1.1a. Narrator: Bir hafta sonra Hakkıdan bir mektup daha gelmişti. A week later another letter came from Hakkı.
21.1b. Hakkının mektupları eskisi gibi sık gelmiyordu artık. Hakkı’s letters were no longer coming as frequently as before.
22.2.2a. Man: Ben Alamanyadan (standard form = Almanya) onun yanından geliyorum. I’m coming on his behalf from Germany. (Lit., from his side)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
23.1.2b. Sirkeciye gelende onu da garda bozdurdum. When I got to Sirkeci, I exchanged it (for liras) at the station. (Lit., On coming to Sirkeci...)
23.4.2a. Emine: Tam zamanında geldi. It came at just the right moment.
24.2.2a. Emine: Almanyadan geliyormuş. He says he was coming from Germany.
25.3.2c. Ama herhalde yakında Hakkıdan bir haber gelir. But there’ll probably be some news from Hakkı soon. (Lit., a news will probably come)
26.2.2b. Hadi gel beş dakika otur. Come on over and sit for five minutes.
26.3.3b. Bu günlerde herhalde gelir. There’ll probably be some one of these days soon. (Lit., These days probably [some] will come.)
29.1.2a. Hatice: Emine merhaba. Şimdi ben de sana geliyordum. Hi, Emine. I was just on my way to your place. (Lit., was coming to you)
29.3.1b. Gelsin bir konuşalım dedi. He said have her come in and let’s have a talk.
31.1.2b. Yarın sabah gelirim. I’ll come tomorrow morning.
32.1c. Gel şimdi atölyeye gidelim. Come, let’s go over to the workshop now.
32.3.1a. Narrator: Gelen otobüsler tıklım tıklım doluydu. The busses that came were packed. (Lit., full to overflowing)
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
41.3.3b. Ne zaman geleceğini söylemedi. He didn’t say when he’d be back.
43.4.2a. Bülent: Kâmuran bey şimdi gelir. Kâmuran bey will be here shortly. (Lit., will come now)
45.1.1. Kâmuran Bey: Arayan olursa öğleden sonra geleceğimizi söylersiniz. If anyone asks, say we’ll be back in the afternoon. (Lit., If a person asking should be...)
48.1b. Türlü fedakarlıklarla bu seviyeye geldim. I reached this position by making all kinds of sacrifices. (Lit., I came to this level in society by means of)
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
48.3.3b. Bir buçuk saatte ancak gelebildim. I was barely able to make it in an hour and a half. (Lit., to come)
49.1.1. Emine: Kâmuran bey bu gün gelmeyecek mi? Isn’t Kâmuran bey coming today? (Lit., Is [he] not going to come?)
53.1.3. Emine: Geliyorum. Hele şu masamı bir toplayayım. I’m coming. Just let me straighten up this desk.
54.1.3d. Sen de gelsene.. Why don’t you come too?
56.1.3. Emine: Geliyorum efendim. I’m coming, sir.
58.1.2. Bülent: Hadi gelin bakalım. Come along.
61.1.1. Narrator: Akşam üstü çıkış saatinde her zamanki gibi Hatice gelmişti. As always, Hatice arrived toward evening at quitting time. (Lit., at the departing hour)
63.3.1b. Teşvikiyede lüks bir apartman dairesinin kapısına gelmişti. She came to the door of a luxurious apartment in Teşvikiye.
63.3.2a. Emine: İçerden sesler geliyor. Sounds are coming from inside.
65.1.1. Bülent: Merhaba.. Nihayet gelebildiniz demek. Hello. So you finally made it. (Lit., were able to come)
65.2.1b. Şöyle gelin. Come this way.
67.3.2a. Nesrin: Biraz gelir misin Bülent.. Would you come here a moment, Bülent.
68.2.1a. Nesrin: Hele gel. Just come.
68.2.3. Bülent: Peki peki.. geliyorum. OK, OK, I’m coming.
70.1.1c. Geleceksin değil mi? You’re coming, aren’t you?
72.3.1a. Bülent: Tatillerde bir misafir gibi gelirdim eve.. On holidays I would return home (feeling) like a guest.
73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
75.3.1. Narrator: Evin kapısına gelmişti.. She came to the door of the house.
76.1.3b. Ben geldim ya.. Yes, here I am. (Lit., I’ve come.)
76.2.2. Emine: Ne zaman geldin Hakkı? When did you get in, Hakkı? (Lit., When did you come?)
76.3.2. Emine: Peki neden hiç haber vermedin geleceğini? Alright, (but) why didn’t you let me know you were coming? (Lit., give news)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
79.2.1. Elif: Baba, hadi gel sana oyuncaklarımı göstereyim. Father, come and let me show you my toys.
79.2.2c. O kadar yoldan geldi. He’s come such a long way. (Lit., He came from so much road.)
82.3.2b. Biz de oraya gelelim. What if we came there? (Lit., Let us come over there.)
83.1.1b. Hakkının Almanyaya hareket günü gelmişti. The day of Hakkı’s departure for Germany had come.
83.1.2b. Istasyona kadar gelecek misin? Are you coming as far as the station?
85.2.1. Narrator: Emine eve geldiğinde kafasını şimdi bu mesele kurcalıyordu. When Emine came home, this was the matter that was troubling her now. (Lit., this matter was irritating her head, i.e., her mind)
87.1.1. Narrator: Öğleden sonra bir ara Bülent Emine’nin odasına geldi. At one point in the afternoon Bülent came to Emine’s room.
87.3.2a. Bülent: Bu arada peder bey herhalde gelir buraya.. During this time my father will probably come here.
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
91.3.2d. Saat altıya geliyor. It’s getting close to six o’clock.
93.2.1d. Dün gece geldim. I got in last night. (Lit., I came)
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
93.3.2c. Gelince herhalde anlatır. He’ll probably tell (me) when he gets here. (Lit., when he comes)
93.4.1a. Narrator: Bir müddet sonra Bülent büroya gelmişti. A little while later, Bülent arrived at the office.
95.1.2. Hatice: Hakkıdan mektup geliyor mu? Are you getting any letters from Hakkı? (Lit., Are letters coming from Hakkı?)
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
95.4.3b. İşinizi bitirdikten sonra gelirsiniz. (Just) come after you’ve finished your business. (Lit., you’ll come)
96.4.2c. Herhalde Hatice geldi. It’s probably Hatice. (Lit., Probably Hatice has come.)
97.1.1b. Tahmin ettiği gibi Hatice gelmişti. Just as she thought, it was Hatice. (Lit., Hatice had come)
100.1.2b. Elden ne gelir ki. There’s nothing to be done anyway. (Lit., What comes from the hand anyway?)
100.4.2a. Hatice: Gelirken durumu senin bildiğini sanıyorduk. We came thinking you knew what had happened. (Lit., While coming we thought you knew the situation.)
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
101.3.2. Hatice: Olur. Akşama yine gelirim. Alright. I’ll come (by) again in the evening.
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
102.3.1c. Daha sonra büroya gelen Bülent onun odasına girdi. Bülent, arriving at the office later, came into her room.
103.4.1a. Narrator: Ertesi sabah tekrar büroya geldi. The next morning she returned to the office. (Lit., came back to the office)
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
114.3.1b. ertesi gün de işe gelmemişti. And the next day she didn’t come to work.
115.1.1b. Hadi sen de gel. Why don’t you come too? (Lit., Come on, you come too.)
115.2.1c. N’olur yani bizimle gelsen? Won’t you please come with us?
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
115.3.2b. Bu gün de gelmeyecek demek.. That means she’s not coming today either.
115.4.1b. Ben de çok erken gelmişim. I guess I’m too early. (Lit., I’ve come)
116.2.1b. Şey.. Siz de erken geldiniz. And... you came early too.
117.4.2. Emine: Ay! Yapmayın. Bir gelen olur. Oh don’t! Someone might come in. (Lit., Don’t do [that]. A coming person may be.)
118.4.1b. Sen diye hitap etmek biraz zor geliyor. It’s a bit difficult to address you as sen. (Lit., saying the word sen)
121.2.2c. Bana mı öyle geldi acaba? Did I just imagine it? (Lit., Did it come to me thus I wonder?)
122.2.1b. O zaman takırtının nereden geldiğini anlamıştı. Then she realized where the knocking was coming from.
123.2.1a. Narrator: Bülentin olmadığı bir saatte büroya Hatice gelmişti. At a time when Bülent was out, Hatice came to the office. (Lit., when Bülent was not [there])
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
124.2.2b. Bir gün büroya gelmiştin. You came to the office one day.
125.2.1c. Bir kaç gün sonra gelecek. He’ll be back in a few days. (Lit., he’ll come)
128.1.1c. İşte nihayet dönüp gelmişti. So he had finally returned.
128.3.1a. Hakkı: Yahu mezardan gelmiyorum. For heaven’s sake, I’m not coming from the grave!
128.3.1b. Almanyadan geliyorum. I’m coming from Germany.
129.3.1a. Hakkı: Geri dönmek üzere geldim artık. I’ve come back for good now. (Lit., I’ve come back to return)
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
131.4.1b. İşine gelmedi değil mi? That didn’t suit your purposes, did it? (Lit., didn’t come to your work)
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
133.3.1b. Ben Almanyadan geliyorum. I’m coming from Germany.
135.1.1. Narrator: Genç adam gelip Eminenin yanına oturdu. The young man came and sat down beside Emine. (Lit., at Emine’s side)
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
139.1.2. Nesrin: Aa! Şu Jalenin nişanına gelen kadın mı? Oh, that woman who came to Jale’s engagement party?
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
150.1.1b. Ayrılacakla(rı) yere gelince Bülent arabayı durdurdu. When they came to the place where they were going to part, Bülent stopped the car.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
150.4.1b. Senin geldiğini duyunca.. When I heard you were here... (Lit., you had come)
152.1.2b. Ara sıra geleceğim tabii.. Of course I’ll come (back) once in a while.
153.3.1b. Ertesi gün akşama doğru Bülent geldi. Toward evening the next day, Bülent came by.
155.3.1b. Eminenin yanına geldi. He came over to Emine. (Lit., came to Emine’s side)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
157.3.2a. Bülent: Sizinle münakaşa etmeğe gelmedim. I didn’t come to argue with you.
* gelecek next, the coming.
38.2.2b. Üst tarafını da gelecek ay.. And (I’ll leave) the rest of it next month.
* gelip geç- - come and go.
93.1.1a. Narrator: Bir hafta gelip geçmişti. A week had come and gone.
* gelin bride.
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
* genç 1. young. 2. youth, young person.
6.1.1b. Genç kadın bir müddet öylece durdu. The young woman stood motionless for a moment. (Lit., stood like that)
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
42.1.1. Narrator: Genç ziyaretçi Emineye dikkatle baktı. The young visitor looked closely at Emine.
42.4.1. Narrator: Genç adam kapıyı çekip dışarı çıktı. The young man opened the door and went out. (Lit., pulled the door)
43.1.1. Narrator: Odadan çıkan genç adamın aklı Emineye takılmıştı. There was something about Emine that had caught the attention of the young man who left the room. (Lit., The mind of the young man... fixed on Emine.)
43.4.1a. Narrator: Genç kadın şaşırmıştı. The young woman was taken aback. (Lit., was surprised)
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
44.1.1a. Narrator: Genç adamın davranışları sinirine dokunmuştu. The young man’s behavior had touched a nerve. (Lit., her nerve)
46.1.1. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken genç kadına yaklaştı. As Bülent was going out the door, he approached the young woman.
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
53.1.1a. Narrator: Genç adam sinirli bir şekilde kapıyı vurup çıkmıştı. The young man angrily slammed the door and left. (Lit., in an angry way)
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
64.3.1. Emine: Hanfendinin bu kadar genç olabileceğini tahmin etmiyordum. I never imagined the lady of the house could be so young.
66.1.1a. Bülent: Bakın size genç nişanlıları tanıtayım. Here, let me introduce the young engaged couple to you. (Lit., Look..)
67.2.1. Bülent: Hadi bakalım. Genç nişanlıların şerefine! Come on (everybody, gather round)! To the health of the young fiancés! (Lit., to the honor)
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
68.2.1b. Seninle tanışmak isteyen genç hanımların yanına gidelim. Let’s go over by the young ladies who wish to meet you. (Lit., let’s go to the side of)
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
80.2.1a. Narrator: Genç kadın bu cevabı alacağını bile bile sormuştu. The young woman had asked knowing full well she was going to get this answer.
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
89.1.1. Narrator: Genç adam Eminenin bir şey ısmarlıyacağını sanmıştı. The young man thought Emine was going to order an object of some kind. (Lit., a thing)
90.3.1. Narrator: Genç adamın alaylı konuşması Eminenin cesaretini kırmıştı. The young man’s mocking words made Emine regret having brought up the matter. (Lit., mocking speech... broke [her] courage)
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
109.2.1. Narrator: Genç kadın şimdi perişan bir durumdaydı. The young woman was now beside herself. (Lit., in a distressed state)
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
119.3.1a. Narrator: Genç adam Eminenin kolundan tuttu. The young man took Emine by the arm. (Lit., from her arm)
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
135.1.1. Narrator: Genç adam gelip Eminenin yanına oturdu. The young man came and sat down beside Emine. (Lit., at Emine’s side)
138.3.2b. Kim bu genç kız bakalım? Come on and tell us, who is this young girl? (Lit., let’s see who)
140.4.1b. Henüz çok genç sayılırsın. You’re still considered quite young.
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
143.4.1. Narrator: Genç adam durumu kısaca Emineye anlattı. The young man briefly explained the situation to Emine.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
152.3.1. Narrator: Genç kızın gözleri dolmuştu. The young girl’s eyes filled (with tears).
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
* genç kızlık young girlhood.
121.1b. Bu, genç kızlığından beri duymadığı bir hisdi. It was a feeling she had not felt since she was a young girl. (Lit., since her young girlhood)
* gençlik youth, young people
6.1.1i. Gençlik, cahillik işte.. tutuluvermişti ona. That’s youth and ignorance for you... she fell for him in an instant.
49.4.2. Kâmuran: Eh! Gençlik.. olacak o kadar. Well, that’s the way young people are. What do you expect? (Lit., [That’s] youth... that much will be.)
* geniş spacious.
119.3.1d. Geniş bir salona girmişlerdi. They entered a spacious living room.
* gerçek the truth.
109.3.2. Onun için bu kadar zaman gerçeği sizden sakladım. That’s why I hid the truth from you for so long.
131.4.1c. Gerçeği öğrenmek lüzumunu duymadın. You didn’t feel the need to learn the truth.
162.2.2b. Gerçek mi söylediklerin? Is it true? (Lit., Are the things you’re saying true?)
* gerçekler realities, facts.
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
142.2.1a. Bülent: Gerçekler her zaman mantıkla bağdaşmıyor. Realities aren’t always in accord with logic.
154.4.1b. Gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz lâzım. We have to accept the facts as they are. (Lit., Our accepting the facts as they are is necessary.)
* gerçekten really.
36.4.2a. Emine: Belki gerçekten sıkışık durumda. Maybe he’s really pressed (for money).
90.3.2a. Emine: Benimki de gerçekten saçma bir düşünce.. That was a foolish idea. (Lit., Mine (is) a really foolish thought.)
151.2.1b. Onu gerçekten çok mu seviyorsun abi? Do you really love her a lot, abi? (Lit., elder brother)
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
* gerek- - have to,require, necessitate.
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
80.2.2b. Haftaya dönmem gerekiyor. I’ll have to go back in a week.
145.3a. Bülent: Öyle hareket etmemiz gerekiyor. That’s what we have to do. (Lit., Our behaving thus is required.)
147.2.1b. Bir müddet ayrı kalmamız gerekecek. We’re going to have to remain apart for a while. (Lit., Our remaining apart [for] a period will be necessary.)
* gerekli required, necessary.
134.4.2a. Bülent: Nikah için gerekli muameleleri başlattım. I began the procedures required for the marriage.
* gergin tense, on edge.
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
150.1.2b. Bu ara sinirlerim oldukca gergin. My nerves are quite on edge right now.
* geri 1. back, the place or space behind. 2. the past, the period gone by.
* geri dön- - turn back, turn around, come back, return.
42.3.1. Narrator: Yabancı geri dönmüş kapıdan çıkmak üzereydi. The stranger had turned around and was about to go out the door.
87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
129.3.1a. Hakkı: Geri dönmek üzere geldim artık. I’ve come back for good now. (Lit., I’ve come back to return)
155.3.1a. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken geri döndü. As Bülent was going out the door, he turned back.
* geri gel- - come back, return.
153.1.1b. O kâbuslu günler tekrar geri gelecek. Those nightmarish days will come back again.
156.4. Emine: Hayır hayır.. o günlerin tekrar geri gelmesini istemiyorum. No, no... I don’t want those days to come back again. (Lit., the return of those days)
* geri götür- - take back.
110.4.2a. Emine: Hayır. Lütfen beni geri götürün. No, please take me back.
* geride / gerilerde bırak- - leave behind.
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
162.4.1c. Bütün üzüntüleri gerilerde bıraktık artık. We’ve finally left all cares behind.
* geride / gerilerde kal- - remain behind, remain in the past.
130.3.1a. Hakkı: Neyse.. O günler geride kaldı artık. Never mind... Now those days are behind (us). (Lit., have remained behind)
25.2.1c. Yazın güzel günleri çok gerilerde kalmış The lovely days of summer were now long past,
* geriye at- - postpone.
117.1.1a. Emine: İsterseniz bu işi bir müddet daha geriye atalım. If you wish, let’s postpone this matter for a while longer.
* geriye dön- (for sb)- turn away.
44.1.1b. Kağıtları masanın üzerine bırakarak geriye döndü. Leaving the papers on the desk, she turned away. (Lit., turned back)
* getir- /A/ - bring, fetch /for/to/.
1.3.2b. Koş kızım. Babanın terliklerini getir. Run dear! Fetch your father’s slippers.
15.3.2a. Emine: Hadi Elif.. Kardeşini getir.. Come on Elif, go fetch your brother.
19.3.2. Elif: Bana bebek getirecek mi? Is he going to bring me a doll?
22.2.2b. Çok selam getirdim. I bring warm greetings (from him). (Lit., I brought many greetings.)
24.2.2b. Hakkı bir mektup yollamış da onu getirdi. Hakkı had sent a letter, and he brought it.
31.2.2. Hatice: Size bahsettiğim arkadaşı getirdim. I brought the friend I mentioned to you.
62.3.2b. Size davetiye getirmiştim. I’ve brought you an invitation.
79.4.1b. Sizlere öte beri bir şeyler getirdim. I brought various things for (all of) you.
88.1.2b. Size ne getirebilirim? What can I bring you?
88.4.3. Bülent: Buyurun.. Ne isterseniz getiririm. Please go ahead. I’ll bring whatever you want.
93.4.2. Bülent: Buyrun. Avrupadan size küçük bir hediye getirdim. Here, I brought you a little present from Europe.
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
107.4.1a. Bülent: Orada istediğiniz şeyi yerine getirdim. I carried out your request there. (Lit., I brought the thing you requested to its place there.)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
129.3.1b. Bir de araba getirdim. And I brought a car.
133.4.1b. Size ait bazı şeyler getirmiştim. I’ve brought some things that belong to you.
134.4.2c. Yarın akşam getirecekler. They’re bringing it tomorrow evening. (Lit., going to bring)
* gez- - go about, tour.
2.2.3. Kaç sene boş gezdiğini unutuyor musun? Are you forgetting how many years you were running around without a job?
35.2.3. Elif: Gezmeye mi gidiyoruz anne? Are we going out for a walk, Mother?
* gezdir- - show around, take around. göz gezdir-.
* gezi trip. balayı gezisine çık-.
* gibi 1. like. 2. as. 3. just as. 4. as if, as though. bal gibi, eskiden olduğu gibi, eskisi gibi, gül gibi, her zamanki gibi.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda.. Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
47.3.2b. Bu nimetler senin gibi kaç kişiye nasip olur? How many people have been granted the advantages you’ve enjoyed?
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
65.2.2b. Herkes gibi ayakta durabilirim. I can stand like everybody else.
72.3.1a. Bülent: Tatillerde bir misafir gibi gelirdim eve.. On holidays I would return home (feeling) like a guest.
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
83.3.2b. Ben de senin gibi düşünebilmeyi çok isterdim. I really wish I could think like you.
87.2.1b. Ha evet.. Yok tahmin ettiğiniz gibi değil. Oh, I see... No, it’s not what you think. (Lit., as you think)
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
97.1.1b. Tahmin ettiği gibi Hatice gelmişti. Just as she thought, it was Hatice. (Lit., Hatice had come)
98.4.1c. Herşey Allahın dediği gibi olur.. Everything happens as God has ordained.
99.4.1c. Bir külçe gibi koltuğa yığıldı. She collapsed in an armchair all in a heap. (Lit., like a heap)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
109.1.3a. Bülent: Evet.. herşey tahmin ettiğiniz gibi. Yes, everything as you suspected.
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
136.1.2a. Emine: Ne bileyim.. Suratın asıldı gibi geldi bana. How should I know... It seemed like your face fell. (Lit., It came to me like your face was hung.)
140.3.2. Bülent: Ne gibi? Like what?
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
150.2.2. Emine: İnşallah dediğin gibi olur.. I hope everything turns out as you say... (Lit., God willing, it will be as you say.)
154.4.1b. Gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz lâzım. We have to accept the facts as they are. (Lit., Our accepting the facts as they are is necessary.)
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
* gibi gel- /A/ - seem/appear /to/.
136.1.2a. Emine: Ne bileyim.. Suratın asıldı gibi geldi bana. How should I know... It seemed like your face fell. (Lit., It came to me like your face was hung.)
* gir- /A/ - go /into/, enter /Ø/. gözüne uyku girme-, içeriye gir-, yoluna gir-.
6.4.1a. Narrator: Mutfağa girdi. She went into the kitchen.
10.4.1. Narrator: Biraz sonra odaya kocası girdi. A little later her husband entered the room.
37.2.1b. “İşe girmekle iyi ettin” diyordu. He said, “You did the right thing by taking a job.
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
52.2.1. Narrator: Bir gün Bülent öfkeli bir halle Eminenin odasına girdi. One day Bülent entered Emine’s room in a huff. (Lit., with an angry state)
53.1.1b. Akşama doğru odaya Hatice girdi. Toward evening Hatice came in. (Lit., entered the room)
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
91.3.1. Narrator: Bu sırada odaya Hatice girdi. At that moment Hatice entered the room.
102.3.1c. Daha sonra büroya gelen Bülent onun odasına girdi. Bülent, arriving at the office later, came into her room.
105.1.1. Narrator: Öğle paydosuna doğru Emine Bülentin odasına girdi. Toward lunch break, Emine entered Bülent’s room.
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
115.3.1b. Doğruca Eminenin odasına girdi. He went straight to Emine’s room.
119.3.1d. Geniş bir salona girmişlerdi. They entered a spacious living room.
122.3.1b. Oyalanmak için çocukların odasına girdi. To distract herself she went into the children’s room.
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
146.1.1. Narrator: O gün akşama doğru Bülent Eminenin odasına girdi. That day toward evening Bülent came into Emine’s room. (Lit., entered)
160.4.1c. Çocukların yattığı odaya girdi. She entered the room where the children lay sleeping.
* git-, gider /A/ 1.- go /to/. 2. (for sth) – run out, be spent, be used up. 3. – attend (school). 4. (for things) – go, proceed (in a certain way). 5. – die. 6. – act, operate (in a certain way). çıkıp git-, göçüp git-, güle güle git-, gurbete git-, hoşuna git-, kendi kafanın bildiğine git-, kalktı/kalkıp git-, rast git-, sürgüne git-, tuhafına git-, yurt dışına git-.
3.3.2. Hakkı: Ben Almanya’ya gideceğim. I’m going to Germany. (Lit., I will go)
3.4.1a. Emine: Almanyaya mı gideceksin?. You’re going to Germany? (Lit., you will go)
4.2.2b. Herkes nasıl gidiyor? How is everybody (else) going?
4.3.1. Emine: Ama sen gidersen.. biz? çocuklar? But if you go, what about us? the kids? (Lit., ...we? the children?)
4.4.1b. Sen oraya gideceksin. You’ll go there.
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
5.1.3c. Bir yere gidemezsin. You’re not going anywhere. (Lit., You can’t go anywhere.)
5.2.1d. Üstelik elimizdekiler de gitti. Not only that, what we had in our hands is gone too.
6.1.1f. O zamanlar liseye gidiyordu. At that time she was going to lyceé.
6.4.2a. Emine: Nereye gitti bu adam?.. Where has that man gone off to? (Lit., this man)
7.2.1a. Emine: Almanya’ya gitmese ne yapar? (But) what will he do if he doesn’t go to Germany?
7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
8.4.1. Emine: Gitmen belki bizim için hayırlı olur. Maybe it would be a good thing for us if you went. (Lit., maybe your going will be good)
9.2.1. Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)
9.3.1a. Hakkı: Ben gider gitmez para göndermeğe başlarım sana. I’ll start sending you money as soon as I get there. (Lit., as soon as I go)
10.2.1a. Emine: Halbuki şimdi.. yabancı bir memlekete gidiyor. But now... he’s going to a foreign country.
10.3
b. Evini barkını bırakıp çalışmağa giden yalnız Hakkı mı? Is Hakkı the only one who (ever) left home and family to go off to work?11.1.2c. Ölüme gitmiyorum ya.. I’m not going off to (my) death, you know.
12.3.1b. Gider gitmez mektup yollarım.. I’ll write as soon as I arrive. (Lit., As soon as I go I’ll send a letter.)
13.3.1b. Babanız gitti artık.. Your father has gone now.
15.4.2b. Sabahleyin giderken pencereden gördüm. I saw (you) from the window this morning when you were leaving. (Lit., in the morning while you were going)
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
16.3.1c. Millet akın akın gidiyor. Folks are going there in droves.
16.4.1b. Sonra kalktı Alamanya’ya gitti.. Then he up and went off to Germany.
17.3.2f. Adam onları bırakıp Alamanyaya gidiyormuş” dedi. “It seems the man is leaving them and going off to Germany,” she said.
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
22.4.2b. Ben şimdi melmekete gideceem (for memlekete gideceğim).I’m on my way to my hometown now. (Lit., I’m going to)
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
26.1.1b. Bu gün işe gitmedin mi? Didn’t you go to work today?
26.1.2a. Hatice: Gidemedim. I couldn’t go.
27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
31.4.1b. Lütfen arkadaşla beraber gidin. Please go with this person. (Lit., together with the friend)
32.1c. Gel şimdi atölyeye gidelim. Come, let’s go over to the workshop now.
32.2.1b. Eve gidecekti. She was on her way home. (Lit., was going to go)
33.3.3b. Ben de zaten o tarafa gidiyorum. Anyway, I’m going in that direction too.
35.2.3. Elif: Gezmeye mi gidiyoruz anne? Are we going out for a walk, Mother?
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
38.4.3. Emine: Beni mi? Şimdi gidiyorum. For me? I’ll be right there. (Lit., I’m going right now.)
41.3.3a. Emine: Bir yere kadar gitti. He stepped out. (Lit., He went as far as a place.)
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
44.4.2. Bülent: Hemen gidelim. Let’s go right away.
47.1.1. Bülent: Ben bir müddet daha avrupaya gidip kalmayı düşünüyorum. I’m thinking of going to Europe and staying there for a while longer. (Lit., an additional period)
54.1.3b. Ha! Bu akşam sinemaya gideceğiz. Hey! We’re going to go to the movies this evening.
54.2.1c. Başka akşam gideriz. We’ll go another evening.
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
63.1.2b. Yalnız başıma nasıl giderim. How can I go alone? (Lit., how shall I go)
63.2a. Emine: Fakat gitmesem ayıp olur herhalde. But it would probably be improper if I didn’t go.
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
68.2.1b. Seninle tanışmak isteyen genç hanımların yanına gidelim. Let’s go over by the young ladies who wish to meet you. (Lit., let’s go to the side of)
68.3.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go (now). (Lit., It would be good if I went.)
69.1.2. Emine: Müsadenizle ben gidiyorum efendim. Hoşça kalın. With your permission, I’ll leave now, sir. Good-bye.
69.2.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go. (Lit., It would be good if I went.)
70.1.1b. Bu akşam hep beraber gece kulübüne gideceğiz. This evening we’re all going to a nightclub together.
70.2.1b. Ben şuradan bir şeye biner giderdim. I would’ve caught something from here and gone home. (Lit., I would’ve gotten on something)
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
74.2.1. Bülent: Anlıyorum.. Artık gitsek iyi olacak.. I understand. We’d better be going now. (Lit., It would be good if we went now.)
76.4.1b. Hadi gidelim dedik. (So) I said come on, let’s go. (Lit., we said)
77.1.1a. Hakkı: Şaka maka iki seneye yaklaşıyor gideli. It’s getting close to two years since I left.
79.3.1b. Yarın beraber parka gidelim mi? Shall we go to the park together tomorrow?
79.3.2b. Hadi sen şimdi git yat bakalım. Come on now, off to bed with you. (Lit., you now go, sleep)
80.3.1c. Gitme, kal burada. Don’t go, stay here.
80.4.1b. İki yıl önce giderken verdiğin sözleri hatırlıyor musun? Do you remember the promises you made when you left two years ago?
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı.
If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)83.2.1c. İşte gidiyorum. Look, I’m going (now).
84.1.2b. Bu sabah kalktı gitti. He went off this morning. (Lit., got up and left)
87.1.2. Bülent: Ben yarından sonra Almanya’ya gidiyorum Emine hanım. Siz.. I’m going to Germany the day after tomorrow, Emine hanım. You... (Lit., I’m going after tomorrow)
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
91.3.2c. Hadi kalk artık gidelim. Come on, get up, let’s go now.
92.1.1. Emine: Yarın sabah Almanyaya gidiyor da.. Well, he’s going to Germany tomorrow morning, you know.
95.1.3a. Emine: Gittikten sonra bir tane göndermişti. He sent one after he left.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
97.1.1a. Narrator: Emine giderek kapıyı açtı. Emine went and opened the door.
101.3.1c. Ben gidemiyeceğim bu gün. I won’t be able to make it today. (Lit., go)
100.2.2b. Sen hemen okula git. Off to school with you right now. (Lit., You go to school right away.)
100.3.2. Emine: Zavallı Hakkı. O kadar söyledim ona gitme diye. Poor Hakkı. I told him so many times not to go. (Lit., So often I told him saying don’t go.)
101.1.2a. Hüsnü: Benim artık gitmem lâzım. I must be going now. (Lit., my going is necessary)
101.2.1a. Emine: Hatice sen de git kardeşim. Hatice, you go too, dear.
103.1.1b. Ertesi gün de işe gitmedi. She didn’t go to work the next day either.
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
111.3.2b. Gidemezsiniz bir yere.. I won’t let you go. (Lit., You can’t go anywhere.)
111.4.1b. Fakat kararımı verdim. Gidiyorum. But I’ve made my decision. I’m going.
112.1.2a. Bülent: Size hiç bir yere gidemezsiniz dedim. I told you, I will not let you go. (Lit., You can’t go anywhere at all.)
114.2.1b. Hatta şimdi işi bırakıp gidin. In fact, leave work now and go.
115.1.1a. Jale: Bu gece klübe gidiyoruz. We’re going to the club tonight.
115.2.2b. Şimdi yatmağa gidiyorum. I’m off to bed now. (Lit., I’m going to bed now.)
120.1b. Yakındaki okula buradan giderler.. They’ll go from here to the school nearby.
121.2.1a. Narrator: Ne zaman dalıp gittiğinin farkında değildi. She was not aware when she had drifted off to sleep. (Lit., She was not in the awareness of when her having drifted)
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
123.1.2b. İstersen eve gidip istirahat et. Why don’t you go home and rest? (Lit., If you like, go home and rest.)
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
133.1.1b. Pencerenin önüne gidip perdeyi açtı. She went to the window and opened the curtain. (Lit., to the front of the window)
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
136.4.4b. Henüz gittiler. They just left.
143.1.2a. Kâmuran: Akıllanmadı gitti şu çocuk. That child will just never come to his senses.
146.1.2b. Hadi gidiyoruz. Come on, we’re off. (Lit., we’re going)
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
148.3.2b. Fakat gitmeni istemiyorum. But I don’t want you to go. (Lit., your going)
151.3.2b. Peki abi şimdi nereye gidiyorsun? Well then, abi, where are you off to now? (Lit., going)
152.3.2a. Jale: Gitmesen olmaz mı sanki? Couldn’t you just not go? (Lit., If you didn’t go wouldn’t that be OK?)
152.3.3a. Bülent: Hadi sen git yat artık. Come on, off to bed with you now.
154.1.2b. Sen sadece benim yüzümden buradaki rahatını bozup uzaklara gideceksin. It’s only because of me that you’re giving up your comfortable life here and going far away. (Lit., you’ll spoil your comfort and go)
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
155.2.2a. Bülent: Ben gidiyorum Emine. I’m going, Emine.
156.3.1c. Fakat uzaklara gidince nasıl olsa beni unutacak. Nevertheless, he’ll forget me when he’s gone far away.
158.3.1a. Kâmuran: Demek gitmeğe karar verdin Bülent. So you’ve decided to go, Bülent.
159.1.1a. Kâmuran: Gitme kal Bülent. Don’t go away Bülent, stay (here).
159.4.1b. Gidip sandığın kapağını açtı. She went and opened the cover of the (dowry) chest.
161.4.1b. Gidip açtı. She went and opened (the door).
162.1.1a. Bülent: Gitmiyorum Emine. I’m not going, Emine.
gitti (following a verb in the past tense) completely, utterly.
18.1.2b. Yemeği ateşte unuttum gitti. I completely forgot (about) the food on the stove.
* giy- - put on (clothing, etc.), - wear (clothing).
35.2.2a. Emine: Hadi Elif sen de paltonu giy. Come on Elif, you put on your coat too.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
63.1.2c. Sonra ne kıyafet giyeceğim. And besides, what outfit shall I wear?
* gizli secretly, in secret.
4.1.2. Emine: Demek benden gizli çevirdiğin dolap buydu.. So this was the trap you were secretly setting for me. (Lit., the trap... was this)
* göç- /DAn, A/ 1. – migrate; - emigrate /from/to/. 2. – pass on, die, depart /from/ this world.
* göçüp git- /DAn/ – pass on, die, depart /from/ this world.
6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
98.4.1e. Hepimiz bu dünyadan göçüp gideceğiz.. All of us will (one day) depart from this world. (Lit., migrate from)
* göğüs, -ğsü breast, bosom.
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
* gölge shadow:
* gölgele- - cast a shadow over.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* gölgelik 1. shady spot. 2.shady.
58.4.1. Narrator: Gölgelik bir yerdeki boş masaya oturdular. They sat down at an empty table in the shade. (Lit., in a shady place)
*
gönder- /A/ - send /to/for/.9.3.1a. Hakkı: Ben gider gitmez para göndermeğe başlarım sana. I’ll start sending you money as soon as I get there. (Lit., as soon as I go)
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
22.2.2c. Bunları da size gönderdi. And he sent these things for you.
23.3.1b. Hakkı onlara öte beri bir şeyler göndermişti. Hakkı had sent them a variety of things.
24.4.1b. Kocan neler gönderdi bakiim? (spoken form of bakayım) So what did your husband send?
25.2.1b. artık eskisi gibi para da göndermiyordu. and he was no longer sending money like before either.
26.4.1. Hatice: Para gönderiyor mu bari? Is he at least sending money?
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
37.2.1c. “Şimdilik sana para gönderemiyeceğim “For the time being I won’t be able to send you any money,
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
63.2b. Adamcağız beni hatırlayarak davetiye göndermiş. The dear man thought of me and sent an invitation. (Lit., remembering me, sent)
86.1.2b. Hemen faturaları göndersinler. Have them send the invoices at once.
89.2.3c. Herhalde kendisine bir şeyler göndereceksiniz. You probably want to send him some things. (Lit., you’re probably going to send)
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
95.1.3a. Emine: Gittikten sonra bir tane göndermişti. He sent one after he left.
153.4.1a. Bülent: Yarın sabah bir kamyon gönderirim. I’ll send a truck tomorrow morning.
* gör-, -ür 1. – see. 2. – see, regard, consider. 3. – realize. gözü görme-, mazur gör-, rüya gör-, suçlu gör-, uygun gör-.
5.1.2a. Hakkı: Göreceksin. You’ll see.
9.2.2a. Hakkı: Göreceksin Emine. You’ll see, Emine.
15.4.2b. Sabahleyin giderken pencereden gördüm. I saw (you) from the window this morning when you were leaving. (Lit., in the morning while you were going)
18.1.2a. Esma hanım: Tuu! Gördün mü başıma geleni. Tsk! Now look what’s happened! (Lit., Did you see what came to my head!)
21.1.3a. Elif: Hayır. Pencereden geçerken gördüm. No (he hasn’t). I saw him from the window (as he was) passing by.
27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
35.1.2b. Ya bir gören olduysa.. What if someone had seen (me)? (Lit., If a seer had been...)
38.2.3b. Eskisi gibi pek göremiyorum sizi. I don’t see you as often as I used to. (Lit., I can’t see you as formerly.)
39.1.2b. Bir hatamı mı gördü acaba? I wonder if he’s discovered some mistake of mine? (Lit., did he see)
69.1.5. Narrator: Bülent Eminenin oradan ayrılmak üzere olduğunu görmüştü. Bülent noticed that Emine was about to leave. (Lit., saw that... leave from there)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
78.1.2. Hakkı: Görmeyeli kocaman hanım olmuş benim kızım. My girl has become quite a grown-up lady since I last saw (her).
89.2.3b. Onu görmemi istiyorsunuz. You want me to see him. (Lit., You want my seeing him.)
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
100.4.2b. Hiç bir şeyden haberin olmadığını görünce şaşırdık. We were surprised when we realized you hadn’t heard anything at all. (Lit., We were surprised seeing your news of nothing not being.)
103.4.1b. Bülent onu görünce şaşırmıştı. Bülent was surprised when he saw her.
104.4.1a. Bülent: Renginizi soluk gördüm de.. Anlıyorum.. It’s just that I noticed you look pale. I understand. (Lit., I saw your color pale.)
112.3.1b. Bütün çabalarım sizi mutlu görmek içindi. Everything I’ve done was to see you happy. (Lit., All my efforts have been to see you happy.)
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
113.2.2b. Sizi ilk gördüm andan beri seviyorum. I’ve loved you from the moment I first saw you.
119.4.1b. Seni mutlu görmek beni de mutlu eder. To see you happy makes me happy too.
121.1.2b. Tanrım. N’olur bana bu saadeti çok görme. Dear God, please don’t regard this happiness as too great for me. (Lit., My God.)
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
129.2.1. Hakkı: Neyse.. Görüyorsun ki yaşıyorum. Well anyway, you see that I’m alive. (Lit., I’m living)
131.1.1. Narrator: Emine hakikatı saklamakda bir sebep görmüyordu. Emine saw no reason to hide the truth. (Lit., in hiding the truth)
140.1.1. Bülent: Bu kararımda tuhaf olan bir taraf göremiyorum ben. I can’t see anything odd about my decision. (Lit., an aspect that is odd in my decision)
143.1.3c. Bırak ne hali varsa görsün. Let him be and let him see what happens. (Lit., Let him see whatever his condition is.)
148.4.1b. Göreceksin bak. Just wait, you’ll see.
150.2.1c. Göreceksin herşey yoluna girecek. You’ll see, everything will turn out alright. (Lit., will enter its road)
152.1.1. Jale: Artık birbirimizi hiç görmeyecek miyiz abi? Aren’t we going to see each other anymore, abi?
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* göre /A/ 1.according /to/, in accordance /with/, proper /to/, right /for/. 2. /-DIğInA/ seeing that, seeing as how, since, now that.
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
14.4.2c. Babaları gurbete gittiğine göre.. Seeing as how their father has gone abroad.
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
28.3.2c. Bunların hiç biri bana göre değil.. Not one of these is right for me.
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
55.4.1b. İşinizi ona göre ayarlayın da.. So arrange your work accordingly. (Lit., according to that)
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
142.4.1b. Siz kendinize göre haklı olabilirsiniz. You may be right according to your own lights. (Lit., in accordance with yourself)
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
* görün- 1.- appear, come into sight. 2. – be seen, turn up. 3. – appear to be, seem to be, look like. 4. – look, seem, appear.
56.1.1. Narrator: İki saat sonra Bülent kapıda göründü. Two hours later Bülent appeared at the door.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
94.3.1b. Akşama doğru Bülent kapıda görünmüştü. Toward evening Bülent appeared at the door.
122.4.2b. Bu gün biraz neşesiz görünüyorsun. You look a little downcast today.
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
150.3.2. Jale: Hoş geldin abi. Kaç gündür görünmüyorsun. Welcome, abi. You haven’t been (around) for several days. (Lit., How many days you haven’t been seen [about].)
* görünüş appearance.
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
* görüş- /lA/ 1. - meet /with/; - visit /with/; - look up. 2. – have a discussion/interview /with/.
93.3.2a. Emine: Hakkı ile görüştü mü acaba? I wonder if he met with Hakkı?
94.2.2b. Herhalde görüşmeyi unuttu. He probably forgot to meet with him.
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
* göster- 1.- show. 2. – demonstrate. alâka
göster-, anlayış göster-, anlayışsızlık göster-, gayret göster-, haklı göster-, hassasiyet göster-, nezaket göster-, saygı göster-, tepki göster-, yol göster-.11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
31.4.1c. Size işi göstersinler. Have them show you the job.
40.3b. Yapılacak işleri size gösteririz. We’ll show you the work to be done. (Lit., the tasks)
79.2.1. Elif: Baba, hadi gel sana oyuncaklarımı göstereyim. Father, come and let me show you my toys.
79.2.3. Hakkı: Yarın sabah gösterirsin. Olur mu kızım? You’ll show (them to me) tomorrow morning. OK, dear?
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
109.2.2b. Neden gösterdiniz bu resimleri? Why did you show (me) these pictures?
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
* gösteriş 1. showing, demonstration. 2. showing off, ostentation.
* gösteriş yarışı a contest of finery:
* gösteriş yarışına çık- set out on a show-off contest.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
* götür- /A/ - take sth/sb /to/. geri götür-.
21.2b. Al şunları mutfağa götür. Take these things to the kitchen. (Lit., take these things and take them to)
69.3.1. Bülent: O halde ben sizi götüreyim. In that case, let me take you (home).
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
118.3.2. Emine: Beni nereye götürüyorsunuz? Where are you taking me?
124.3.1e. Sonra Aksaraya kadar götürmüştüm. Then I took you as far as Aksaray.
127.1.1c. Tam bardağı ağzına götürmüştü ki.. She had just brought the glass to her mouth when...
128.1.1g. Elini kilide götürüp kapıyı açtı. She brought her hand to the lock and opened the door.
* göz 1.eye. 2. view, opinion. 3. compartment. torpido gözü.
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
43.2.1. Narrator: Sonra bir an gözleri parladı. Then suddenly his eyes lit up.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
121.2.1b. Birden bir sesle gözlerini açtı. Suddenly, upon hearing a noise, she opened her eyes. (Lit., with a noise)
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
126.4.1b. Bir ara gözlerini açtı. At one point she opened her eyes.
152.3.1. Narrator: Genç kızın gözleri dolmuştu. The young girl’s eyes filled (with tears).
160.2.1b. Gözlerini kapadı. She closed her eyes.
162.4.1b. Hadi sil gözlerini. Come on, wipe your tears. (Lit., your eyes.)
* göz gezdir- - glance through.
28.3.1b. İlan sayfasını açarak göz gezdirmeğe başladı. Opening (to) the help-wanted page, she began to glance through it.
* göz kulak ol- /A/ - watch /over/, keep an eye /on/.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
* göz önüne al- - take into consideration. (Lit., to the front of the eye)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
* göz yaşları tears.
6.3.1b. Göz yaşları içini biraz hafifletmişti. Her tears had brought her some relief. (Lit., lightened her heart)
76.3.1. Narrator: Emine göz yaşlarını tutamamış ağlamaya başlamıştı. Emine couldn’t hold back her tears, she started crying.
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
* göze al- - consider, risk. (Lit., take to the eye)
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
* gözü görme- - be unable to see anything.
25.4.3b. Soğuktan insanın gözü bir şey görmüyor. One can’t see a thing in this cold. (Lit., Because of the cold a person’s eye doesn’t see anything.)
* gözü iliş- /A/ - notice, become aware of.
161.1.2. Bir an yerde duran tabancaya ilişti gözü. Suddenly she noticed the pistol still on the floor. (Lit., her eye latched onto the pistol lying on the ground)
* gözü yolda kal- - be expecting sb to come. (Lit., for his eye to remain on the road.)
64.1.2b. Gözümüz yolda kaldı. We’ve been expecting you. (Lit., Our eye remained on the road.)
* gözünden kaç- - escape notice.
122.4.1. Narrator: Ertesi gün Eminenin durgun hali Bülent’in gözünden kaçmamıştı. The next day Bülent couldn’t help noticing that Emine looked withdrawn. (Lit., [her] state of withdrawal didn’t escape from his eye)
* gözüne uyku girme- - not get to sleep (Lit., for sleep not to enter the eye.)
7.1.1e. Ama gözüne bir damla uyku girmiyordu. But she just couldn’t get to sleep. (Lit., a drop of sleep wasn’t entering her eye)
8.2.1b. Bir türlü uyku girmiyor gözüme. I just can’t get to sleep. (Lit., Sleep just isn’t entering my eye.)
37.1.1a. Narrator: Gözüne uyku girmiyordu. She couldn’t get to sleep. (Lit., Sleep wasn’t entering her eye.)
122.3.1d. Fakat gözüne uyku girmiyordu. But she couldn’t get to sleep. (Lit., sleep was not entering her eye)
123.2.2. Emine: ..Ondan sonra sabaha kadar gözüme bir damla uyku girmedi. And from then until morning I didn’t get a wink of sleep. (Lit., a drop of sleep did not enter my eye)
* gurbet, -ti 1. life outside one’s homeland, abroad. 2. abroad, a foreign land.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.* gurbete git- - go abroad, to a foreign land.
14.4.2c. Babaları gurbete gittiğine göre.. Seeing as how their father has gone abroad.
* gurup group.
103.1.1i. Düğünlerinde çekilmiş Hakkı ile başbaşa ve gurup resimler.. Pictures of (her) alone with Hakkı and of the group taken at their wedding.
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
* gusur (dialect for kusur)fault, defect.
* gusura kalma- - excuse (Lit., not – remain to the fault).
22.4.2a. Man: Gusura (dialect for kusura) kalma bacı. Please excuse me, bacı. (Lit., Don’t remain to the fault)
* güç difficult, hard.
89.4.1c. Fakat bunu izah etmem biraz güç.. But it’s a little difficult for me to explain. (Lit., my explaining this is a little difficult)
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
* gül rose.
* gül gibi very well,splendidly
17.4.1d. “Gül gibi geçinirler onlar. “They get on splendidly. (Lit., like roses)
* gül- 1. – laugh. 2. – be happy.
152.4.2c. Aynı şeyin tekrar başıma geleceğini söyleseler gülerdim. If they had told me the same thing would happen to me again, I would have laughed. (Lit., would come to my head again)
* güle güle. (Lit., laughingly) 1.Bye, bye, Good-bye. (said by the person staying to the one leaving who has said Allaha ısmarladık.). 2. with pleasure.
12.2.4b. Güle güle. Bye bye.
13.1.3. Emine and the Children: Güle güle.. Yolun açık olsun.. Bye, bye. Have a good trip!
18.1.3c. Güle güle. Bye bye.
23.2.2a. Emine: Güle güle. Good-bye.
34.3.2. Driver: Güle güle hanfendi (= hanımefendi). Good-bye, Madame.
46.1.3. Emine: Güle güle. Good-bye.
69.1.3. Kâmuran Bey: Güle güle kızım. Çok teşekkür ederiz. Good-bye, my child. Thank you very much. (Lit., We thank you very much.)
69.1.4. Nesrin: Güle güle Emine hanım. Memnun oldum. Good-bye, Emine hanım. Nice to meet you. (Lit., I became pleased.)
75.1.3. Bülent: Güle güle. İyi geceler. Good-bye. Good night.
87.4.2. Emine: Güle güle. Good-bye.
94.3.3. Emine: Güle güle efendim. Good-bye, sir.
155.2.3. Emine: Güle güle. Good-bye.
* güle güle git- (Lit., - go laughingly) - have a pleasant journey, a good trip. (usually expressed as a wish in the imperative: Güle güle gidin(iz) Have a pleasant journey. Güle güle gitsin. May he have a pleasant journey.
14.2.1a. Hüseyin Efendi: Eh! Güle güle gitsin.. Well, I hope he has a pleasant journey. (Lit., May he go laughingly.)
16.2.1a. Esma hanım: Güle güle gitsin.. I hope he has a pleasant journey. (Lit., May he go laughingly.)
* gülüş laughter, smiles.
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
* gün day. bu gün, bugün, bu günkü, bugünlerde, ertesi gün, geçen gün, hareket günü, her gün/hergün, iyi günler, kötü günler, o gün, o günkü, o günler, pazar günü.
6.2.1b. Eski günleri hatırladıkça Emine daha bir içlenmişti. The more Emine remembered the old days, the more depressed she became.
10.1.1
a. Narrator: Nihayet Hakkının Almanyaya hareket edeceği gün gelmişti. Finally the day of Hakkı’s departure for Germany had come. (Lit., the day [he] was going to set off)10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
25.2.1c. Yazın güzel günleri çok gerilerde kalmış The lovely days of summer were now long past,
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
30.1.3b. Bütün gün onları kime bırakırım? Who will I leave them with all day?
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
41.3.1. Narrator: Bir gün Eminenin çalıştığı odanın kapısı açıldı. One day the door of the room where Emine was working opened.
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
52.2.1. Narrator: Bir gün Bülent öfkeli bir halle Eminenin odasına girdi. One day Bülent entered Emine’s room in a huff. (Lit., with an angry state)
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
66.3.2a. Bülent: Böyle bir gün için fazla sayılmaz.. Not too much for a day like this. (Lit., It isn’t considered too much for...)
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
83.4a. Emine: Hatanı belki bir gün anlayacaksın Hakkı. Maybe one day you’ll understand your mistake, Hakkı.
95.1.1c. Günler ve aylar birbirini kovalıyordu. Days and months followed one another in rapid succession.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
102.4.1b. Bir kaç gün çalışmayın. Take a few days off. (Lit., Don’t work a few days.)
103.1.1k. Geçmiş mutlu günlerin hatıraları.. Memories of happy days gone by...
103.4.2c. Hani bir kaç gün istirahat edecektiniz. What happened? You were going to rest a few days.
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
124.2.1. Bülent: Seninle ilk tanıştığımız günü hatırlıyor musun? Do you remember the day we first met? (Lit., the day we first met with you)
124.2.2b. Bir gün büroya gelmiştin. You came to the office one day.
124.3.1c. Seninle ilk defa bir kış günü karşılamıştık. I first met you one winter day. (Lit., we first met with you)
125.2.1c. Bir kaç gün sonra gelecek. He’ll be back in a few days. (Lit., he’ll come)
130.3.1b. Şimdi eski güzel günlerimize dönebiliriz. Now we can go back to those good old days of ours.
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
150.3.2. Jale: Hoş geldin abi. Kaç gündür görünmüyorsun. Welcome, abi. You haven’t been (around) for several days. (Lit., How many days you haven’t been seen [about].)
153.1.1b. O kâbuslu günler tekrar geri gelecek. Those nightmarish days will come back again.
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
157.4.2b. Bana çok eski günleri hatırlatmayın. Don’t remind me of those days long ago. (Lit., those very old days)
*günah sin.
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
* Günaydın. Good morning.43.3.2. Bülent: Günaydın Emine hanım. Good morning, Emine hanım.
44.3.2. Kâmuran Bey: Günaydın kızım. Good morning, my child.
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
48.3.2. Emine: Günaydın Bülent bey. Good morning, Bülent bey.
55.2.2. Bülent: Günaydın. Good morning.
55.2.3. Emine: Ay! Günaydın efendim. Oh! Good morning, sir.
116.1.2a. Bülent: O.. Günaydın. Oh... Good morning.
116.1.3a. Emine: Günaydın. Good morning.
* gündüzleri during the day, days.38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
* günlük 1. for a day. 2. daily.
80.2.2a. Hakkı: On günlük izin aldım.. I got ten day’s leave.
* günlük yaşayış daily life
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
* güven confidence.
* güven hissi afeeling of confidence
37.3.1b. içine bir güven hissi dolmuştu. She was filled with a feeling of confidence. (Lit., a feeling of confidence filled her heart)
* güven- /A/ - trust /Ø/ sb.148.4.1a. Bülent: Bana güven sevgilim. Trust me, darling.
149.1.2b. Bana güvenemiyorsun demek. So you can’t trust me.
149.2b. Sana güvenemediğimden değil. It’s not because I can’t trust you.
* güzel 1.lovely, nice, beautiful, attractive. 2. good.
23.3.2. Emine: Aman ne güzel. My, how lovely!
25.2.1c. Yazın güzel günleri çok gerilerde kalmış The lovely days of summer were now long past,
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
54.1.3c. Güzel bir film varmış. There’s supposed to be a good movie (playing).
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
58.4.2a. Bülent: Güzel ve sakin bir yer değil mi? This is a nice, peaceful place, isn’t it?
58.4.3. Emine: Evet.. güzel bir yer.. Yes, a nice place...
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
68.1.2b. Bak Jalenin bir çok güzel arkadaşı var. Look, Jale has many very lovely friends.
96.2.1a. Bülent: Yaa.. Aman ne güzel. Really! Oh how wonderful!
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
119.2.3. Emine: Ne güzel bir yer. What a lovely place!
124.1.2b. Ne kadar güzel bir mehtap var değil mi? The full moon is really lovely, isn’t it? (Lit., What a lovely full moon there is, isn’t it?)
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
130.3.1b. Şimdi eski güzel günlerimize dönebiliriz. Now we can go back to those good old days of ours.
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
143.2.3. Bülent: Merhaba sevgilim. Evet güzel bir hava.. Hello, darling. Yes, splendid weather.
* güzel güzel nicely, calmly, quietly.
35.4.2a. Emine: Güzel güzel oynayın. Play nicely.
* güzellik beauty (the abstract quality).81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
- H -
* Ha Oh, I see, Oh by the way. (an expression of sudden understanding, remembrance).
8.4.2. Hakkı: Ha şunu bileydin. Well fine, you should have known that.
39.2.2. Boss: Ha evet. Buyrun oturun kızım. Oh, yes. Come in, sit down, my child.
45.2.1. Kâmuran Bey: Ha! Bakın sizi tanıştırayım. Bu delikanlı.. Ah, here, let me introduce you. This young man...
54.1.3b. Ha! Bu akşam sinemaya gideceğiz. Hey! We’re going to go to the movies this evening.
61.1.3a. Emine: Ha evet.. Oh yes, well...
* Haa Oh, I see, Oh by the way. (an expression of sudden understanding, remembrance, an emphatic form of Ha above.
24.3.1a. Esma hanım: Haa.. iyi iyi.. Oh, that’s fine, fine.
30.2.1a. Hatice: Haa.. sahi.. Oh, right...
94.4.1a. Bülent: Haa.. söylemeyi unuttum. Oh, by the way, I forgot to tell (you).
* haber news.
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
25.3.2c. Ama herhalde yakında Hakkıdan bir haber gelir. But there’ll probably be some news from Hakkı soon. (Lit., a news will probably come)
26.3.2. Hatice: Almanyadan ne haber Emine? What’s the news from Germany, Emine?
26.3.3a. Emine: Epeydir bir haber yok. There hasn’t been any news for quite a while.
29.1.2b. Haberlerim var. I have some news.
41.1.1b. Kocandan ne haber? What news from your husband?
41.1.2a. Emine: Hiç bir haber yok. No news at all.
54.4.2a. Emine: Yine bir haber yok Hakkıdan. There’s no news from Hakkı again.
95.1.3d. Kaç aydır ondan da bir haber çıkmadı. There hasn’t been any news from him for quite a few months. (Lit., For how many months no news has appeared from him.)
98.1.3. Hüsnü: Haberin yok demek.. So you haven’t heard... (Lit., your news is non-existent)
98.2.1a. Emine: Hayır. Hiç bir şeyden haberim yok. No. I haven’t heard a thing.
98.3.2a. Emine: Mühim bir haber mi var gazetede? Is there some important news in the paper? (Lit., an important news [item])
99.1.1a. Hüsnü: Bu günkü gazetede kötü bir haber var. There’s some bad news in today’s paper. (Lit., a bad news [item])
100.4.2b. Hiç bir şeyden haberin olmadığını görünce şaşırdık. We were surprised when we realized you hadn’t heard anything at all. (Lit., We were surprised seeing your news of nothing not being.)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
118.1.2a. Hatice: O kadar sevindim ki bu habere.. I can’t tell you how pleased I am at this news.
125.2.1a. Bülent: Henüz bir şeyden haberleri yok. They don’t know anything yet. (Lit., don’t have news of anything)
125.4.2c. Bu habere memnun olacak. He’ll be pleased at this news.
131.3.1c. Uydurma bir ölüm haberine kendini inandırdın. You made yourself believe a cooked-up story of my death.
146.3.1. Emine: Bu kararından babanın haberi var mı? Does your father know of your decision? (Lit., have news of this decision of yours)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
* haber ver- /A/ - inform /Ø/, let sb know.
76.3.2. Emine: Peki neden hiç haber vermedin geleceğini? Alright, (but) why didn’t you let me know you were coming? (Lit., give news)
* hadi (.’.) (colloquial form of haydi)1. Come on (a word of urging, encouragement). 2. well anyway, but anyway.
11.2.1.
Hakkı: Hadi hadi. Fazla gecikmeyelim. Come on, come on, let’s not be late.13.1.2. Hakkı: Hadi hoşça kalın. Good-bye.
13.3.1a. Emine: Hadi eve dönelim çocuklar. Come on, kids, let’s go home. (Lit., return home)
15.3.2a. Emine: Hadi Elif.. Kardeşini getir.. Come on Elif, go fetch your brother.
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
21.2.1a. Emine: Hadi kızım. Come on, dear.
23.2.1b. Hadi bana müsade. Well, with your permission, I’ll be on my way. (Lit., to me permission)
26.2.2b. Hadi gel beş dakika otur. Come on over and sit for five minutes.
31.1.1a. Hatice: Hadi hadi uzatma. Come on, come on, don’t procrastinate. (Lit., drag [this] out)
32.1a. Hatice: Hadi işin oldu demektir. So you got the job!
35.2.2a. Emine: Hadi Elif sen de paltonu giy. Come on Elif, you put on your coat too.
35.4.4. Hatice: Hadi (= Haydi) Emine. Geç kalmayalım. Come on, Emine. Let’s not be late.
36.1.3a. Emine: Hadi bakalım. Yemeğinizi bitirin. Come on now. Finish your food.
40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
53.1.2. Hatice: Hadi çıkmıyor musun Emine? Come on, Emine, aren’t you leaving?
53.4.1b. Hadi biz neyse.. Never mind us...
58.1.2. Bülent: Hadi gelin bakalım. Come along.
59.2.1a. Bülent: Hadi canım, keyfinize bakın. Well, come on and enjoy yourself. (Lit., look to your pleasure)
67.2.1. Bülent: Hadi bakalım. Genç nişanlıların şerefine! Come on (everybody, gather round)! To the health of the young fiancés! (Lit., to the honor)
76.4.1b. Hadi gidelim dedik. (So) I said come on, let’s go. (Lit., we said)
79.2.1. Elif: Baba, hadi gel sana oyuncaklarımı göstereyim. Father, come and let me show you my toys.
79.3.2b. Hadi sen şimdi git yat bakalım. Come on now, off to bed with you. (Lit., you now go, sleep)
80.4.3b. Hadi yatalım. Come on, let’s turn in. (Lit., go to bed)
84.3.2c. Hadi seni tanımasam.. Come on now, as if I didn’t know you.
87.4.1b. Ben çıkıyorum. Hadi hoşça kalın. I’m leaving. Good-bye.
91.3.2c. Hadi kalk artık gidelim. Come on, get up, let’s go now.
92.4.1a. Hatice: Hadi hadi. Bırak üzülmeyi.. Come on, stop worrying.
96.3.3a. Emine: Yer o.. Hadi sen biraz çabuk ol. He’ll eat it. Come on, get a move on. (Lit., be a bit quick)
105.3.1c. Hadi çıkıyoruz. Come on, we’re going out.
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
115.1.1b. Hadi sen de gel. Why don’t you come too? (Lit., Come on, you come too.)
119.2.2. Bülent: Hadi bakalım şimdi inebilirsin. Come on, you can get out now.
126.3.1b. Hadi yatalım artık. Come on, let’s go to bed now.
138.4.2a. Nesrin: Hadi Bülent söyle. Come on, Bülent, tell (us).
146.1.2b. Hadi gidiyoruz. Come on, we’re off. (Lit., we’re going)
152.3.3a. Bülent: Hadi sen git yat artık. Come on, off to bed with you now.
159.2.2a. Kâmuran: Evet oğlum. Hadi şimdi bana yardım et. Yes, my son. Come and help me now.
162.4.1b. Hadi sil gözlerini. Come on, wipe your tears. (Lit., your eyes.)
* hadise (-..) event.
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
* hafifçe (..’.) slowly.
121.3.1b. Hafifçe yatağından doğruldu. Slowly she sat up in her bed.
* hafiflet- - lighten, bring relief, ease.
6.3.1b. Göz yaşları içini biraz hafifletmişti. Her tears had brought her some relief. (Lit., lightened her heart)
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
* hafta week. geçen hafta.
20.1.1a. Narrator: Bir hafta sonra Hakkıdan bir mektup daha gelmişti. A week later another letter came from Hakkı.
80.2.2b. Haftaya dönmem gerekiyor. I’ll have to go back in a week.
83.1.1a. Narrator: Bir hafta çabuk geçmiş One week went by quickly.
87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
93.1.1a. Narrator: Bir hafta gelip geçmişti. A week had come and gone.
* hafta sonu weekend.
62.4.1b. Bu hafta sonunda nişan töreni var. Her engagement party is this weekend.
* hak, -kkı right, what is due, deserved.
48.2.1b. Buna hakkım yok mu? Don’t I have a right to that?
131.1.2d. Özlemini çektiğim mutluluğu aramak hakkım değil miydi? Didn’t I have a right to seek the happiness I longed for?
* hak ver- /A/ - admit/acknowledge sb to be right.
7.3.2a. Emine: Ona da biraz hak vermem lâzım.. I must admit that he’s not entirely wrong. (Lit., I should give him a little right too.)
142.3.1b. İşi serin kanlılıkla düşününce bana hak vereceğini umarım. When you have considered the matter with a cool head, I hope you’ll see that I’m right. (Lit., with cool bloodedness... you’ll give me right)
* hakkını öde- - repay sb, pay sb what he is owed.
38.1.2b. Ben onun hakkını nasıl öderim. How can I (possibly) repay her? (Lit., pay her due)
* hakikat, -ti (.-.) the truth.
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
131.1.1. Narrator: Emine hakikatı saklamakda bir sebep görmüyordu. Emine saw no reason to hide the truth. (Lit., in hiding the truth)
* hakikaten (.-‘..) really, truly.
15.1.2b. Hakikaten acınacak bir durumda mıyız? Are we really in a state to be pitied?
33.4.3c. Bu havada vasıta bulabilmek hakikaten zor. It’s really hard to find transportation in this weather. (Lit., to be able to find)
* hakkında of, about, concerning.
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
91.2a. Emine: Kim bilir hakkımda şimdi neler düşünür. Who knows what he thinks of me now.
124.3.1a. Bülent: Vaay.. demek hakkımda böyle düşünmüştün. My, my... So that’s how you thought about me!
* hakkındaki adj. of, about.
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
73.4.2. Emine: Hakkımdaki düşüncelerinize teşekkür ederim. I thank you for your thoughts about me.
* hakkını öde
– hak* haklı right, correct.
* haklı göster- - justify, Lit., show (as) right.
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
* haklı ol- - be right, correct.
41.2.2. Emine: Haklısın kardeşim. You’re right, my dear.
48.2.2a. Bülent: Peki baba peki. Haklısınız. OK, Father, OK. You’re right.
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
59.4a. Emine: Evet Haklısınız Bülent bey.. Yes, you’re right, Bülent bey...
82.1.2a. Emine: Haklı veya haksız olmak değil mesele. It’s not a question of being right or wrong. (Lit., Being right or wrong isn’t the issue.)
104.1.2a. Bülent: Haklısınız. You’re right.
106.2.2a. Emine: Belki haklısınız. Maybe you’re right.
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
111.2.3b. Haklısınız. You’re right.
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
126.1.2a. Bülent: Haklısın. You’re right.
142.4.1b. Siz kendinize göre haklı olabilirsiniz. You may be right according to your own lights. (Lit., in accordance with yourself)
154.3.2a. Emine: Ailen haklı. Your family is right.
* haksız wrong, not right.
82.1.2a. Emine: Haklı veya haksız olmak değil mesele. It’s not a question of being right or wrong. (Lit., Being right or wrong isn’t the issue.)
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
1. * hal, -li state, condition, demeanor. herhalde/her halde, o halde.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
34.1.1a. Narrator: Arabasına bindiği genç adamın ciddi hali Eminenin endişesini bir dereceye kadar hafifletmişti. The serious demeanor of the young man whose car she had gotten into eased Emine’s anxiety somewhat.
52.2.1. Narrator: Bir gün Bülent öfkeli bir halle Eminenin odasına girdi. One day Bülent entered Emine’s room in a huff. (Lit., with an angry state)
59.1.1c. Bülent de onun bu halini farketmişti. Bülent noticed her discomfort too. (Lit., this state of hers)
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a meaning to the wife and husband’s...)
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
122.4.1. Narrator: Ertesi gün Eminenin durgun hali Bülent’in gözünden kaçmamıştı. The next day Bülent couldn’t help noticing that Emine looked withdrawn. (Lit., [her] state of withdrawal didn’t escape from his eye)
143.1.3c. Bırak ne hali varsa görsün. Let him be and let him see what happens. (Lit., Let him see whatever his condition is.)
150.2.1b. Ben halimden şikayet etmiyorum ki. Anyway, I’m not complaining about my situation.
* hali vakti yerinde well-off, well-to-do, wealthy, of means.
6.1.1e. Hali vakti yerinde iyi bir ailenin biricik kızıydı. She was the only daughter of a good family of means.
2. * hal, -lli solution, resolution (of a problem).
* hal yoluna gir- - enter upon the road to a solution, be on the way to being solved.
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
* hâlâ (-‘ -) still, yet.
5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
105.4.2d. Siz hâlâ o matem havasından kurtaramadınız kendinizi. You still haven’t been able to recover from that mood of mourning. (Lit. rescue yourself)
* halbuki (..’.) but, however, yet.
6.1.1o. Halbuki nasıl titrerlerdi kızlarının üstüne.. But my, how they doted on their daughter!
10.2.1a. Emine: Halbuki şimdi.. yabancı bir memlekete gidiyor. But now... he’s going to a foreign country.
71.1.1b. Halbuki çevrenizdekiler.. Yet those around you...
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
* hallet- (.’.) - solve a problem, resolve a matter.
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
90.2.2b. Bunu ancak Ceymis Bond halledebilir. Only James Bond can solve this.
94.4.1b. O meseleyi maalesef halledemedim. Unfortunately I couldn’t resolve that matter.
* hallol- (.’.) - be resolved, be solved.
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
* halt, -tı mix-up, improper act.
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
* hanfendi (.’..) (a common pronunciation of hanımefendi (..’…)) madame.
33.3.3a. Driver: Ne önemi var hanfendi (= hanımefendi)? What does it matter, Madame? (Lit., What importance does it have?)
34.3.2. Driver: Güle güle hanfendi (= hanımefendi). Good-bye, Madame.
64.2.2a. Nesrin: Safa geldiniz hanfendi (= hanımefendi). Welcome, Madame.
* hangi (.’.) which, what.
51.3d. Hangi kız evlenmek istemez onunla? What girl wouldn’t want to marry him? (Lit., which girl)
* hanım 1. lady, woman. 2. hanım (the equivalent of Mrs., Ms., Miss, but used after a first name). 3. lady of the house. 4. wife. 5. dear (when a husband is addressing his wife).
15.4.2a. Esma hanım: Allah kavuştursun kızım. May God reunite you, my child. (Lit., my girl)
16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda.. Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
43.3.2. Bülent: Günaydın Emine hanım. Good morning, Emine hanım.
45.2.2b. Öyle değil mi Emine hanım? Isn’t that so, Emine hanım?
49.2.2b. Bu arada lütfen bir kahve söyler misiniz Emine hanım? In the meantime, would you please order a coffee (for me), Emine hanım?
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
56.1.2a. Bülent: Hazır mısınız Emine hanım? Are you ready, Emine hanım?
62.3.2a. Bülent: Az daha unutuyordum Emine hanım. I almost forgot, Emine hanım. (Lit., A little more [and] I was forgetting.)
64.2.1. Kâmuran Bey: Bak Nesrin sizi tanıştırayım.. Sekreterimiz Emine hanım. Here Nesrin, let me introduce you. Our secretary, Emine hanım. (Lit., Look Nesrin...)
67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree)
67.4.1b. Bu sırada yanlarına Nesrin hanım yaklaştı. At that moment Nesrin hanım came up to them. (Lit., came up to their sides)
67.3.2b. Müsadenizle Emine hanım. With your permission, Emine hanım.
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
69.1.4. Nesrin: Güle güle Emine hanım. Memnun oldum. Good-bye, Emine hanım. Nice to meet you. (Lit., I became pleased.)
78.1.2. Hakkı: Görmeyeli kocaman hanım olmuş benim kızım. My girl has become quite a grown-up lady since I last saw (her).
86.2a. Bülent: Bir dakika Emine hanım.. Just a moment, Emine hanım.
87.1.2. Bülent: Ben yarından sonra Almanya’ya gidiyorum Emine hanım. Siz.. I’m going to Germany the day after tomorrow, Emine hanım. You... (Lit., I’m going after tomorrow)
93.2.1a. Bülent: Merhaba Emine hanım. Hello, Emine hanım.
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
94.3.2. Bülent: Ben çıkıyorum Emine hanım. Hoşça kalın. I’m leaving, Emine hanım. Good-bye.
103.4.2a. Bülent: O! Emine hanım. Oh! Emine hanım.
133.2.2. Man: Affedersiniz.. Emine hanım burada mı oturuyor? Excuse me, does Emine hanım live here?
137.3.1a. Kâmuran: Ee hanım. Well now, my dear. (Lit., woman)
139.1.1. Kâmuran: Yani.. Emine hanımı mı kastediyorsun oğlum? You mean... are you referring to Emine hanım, my son?
158.2.2a. Kâmuran: Sen doktorlara pek kulak asma hanım. Don’t pay too much attention to the doctors, woman. (Lit., don’t hang much ear to)
* hareket, -ti 1. act. 2. departure. 3. movement.
56.4.1b. Sonradan bu aşırı hareketlerimden dolayı üzüntü duyuyorum. Afterwards I regret my over-reaction. (Lit., these over-reactions of mine)
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
146.2.2b. Bu hareketimin seni de üzdüğünün farkındayım. I’m aware that this act of mine has upset you too. (Lit., I am in the awareness of this action of mine’s having upset you)
* hareket et- 1. – do, act, behave. 2. /A/ – set out /for/, depart /for/.
10.1.1
a. Narrator: Nihayet Hakkının Almanyaya hareket edeceği gün gelmişti. Finally the day of Hakkı’s departure for Germany had come. (Lit., the day [he] was going to set off)12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
145.3a. Bülent: Öyle hareket etmemiz gerekiyor. That’s what we have to do. (Lit., Our behaving thus is required.)
* hareket günü day of departure.
83.1.1b. Hakkının Almanyaya hareket günü gelmişti. The day of Hakkı’s departure for Germany had come.
* hareketsiz motionless.
127.3.1a. Narrator: Bir an hareketsiz kaldı. For a moment she remained motionless.
* hasret, -ti longing.
* hasret- - miss.
78.2.2c. Senin yemeklerine de hasrettim doğrusu. I really missed your cooking too. (Lit., your foods)
* hasretle with longing, longingly.
19.4.1e. Hepinizi hasretle kucaklarım. I embrace you all, longing to be with you again. (Lit., with longing)
* hassasiyet, -ti (.-..) sensitivity.
* hassasiyet göster- - show sensitivity.
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
* hasta sick, ill.
36.4.2c. Hasta falan olmasın. I hope he’s not ill or something. (Lit., Let him not be ill...)
* hastalan- - get/take sick, become ill.
26.1.2b. Benim oğlan hastalandı. My boy took sick.
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* hastalık illness, sickness.
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
* haşla- - give a dressing down, severe scolding.
53.2.1. Hatice: Bülent bey bugün hepimizi bir haşladı ki sorma. Bülent bey gave us all a real dressing down today, let me tell you. (Lit., scalded all of us [so much] that don’t ask)
* hat telephone line.
44.2.1b. Yarım saattir bir hat düşüremedim. I haven’t been able to get through for half an hour now. (Lit., to make a line fall)
* hata (.-) mistake.
39.1.2b. Bir hatamı mı gördü acaba? I wonder if he’s discovered some mistake of mine? (Lit., did he see)
81.4.1a. Emine: Bütün hata bende oldu. It was all my fault. (Lit., The whole fault was on me.)
83.4a. Emine: Hatanı belki bir gün anlayacaksın Hakkı. Maybe one day you’ll understand your mistake, Hakkı.
84.1.3d. İnşallah kısa zamanda hatasını anlar. I hope he’ll soon realize his mistake. (Lit., God willing, he’ll soon realize)
130.2.1b. Evet.. bütün bunlar doğru. Fakat hatamı anlamış bulunuyorum. Yes... it’s all true. But I understand my mistake (now). (Lit., all these [facts] are true)
* hata işle- - make a mistake.
27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
* hatır mind.
* hatırına gel- - occur to, come to sb’s mind.
125.1.1b. Hatırıma geldi. I just thought of something. (Lit., It came to my mind.)
* hatıra (-..) 1.memory, recollection, thing remembered.2.keepsake.
103.1.1k. Geçmiş mutlu günlerin hatıraları.. Memories of happy days gone by...
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
* hatırla- - remember, recall. yanlış hatırla-.
6.2.1b. Eski günleri hatırladıkça Emine daha bir içlenmişti. The more Emine remembered the old days, the more depressed she became.
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
43.2.2. Bülent: Tamaam.. Şimdi hatırladım. OK, now I remember. (Lit., I remembered.)
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
63.2b. Adamcağız beni hatırlayarak davetiye göndermiş. The dear man thought of me and sent an invitation. (Lit., remembering me, sent)
80.4.1b. İki yıl önce giderken verdiğin sözleri hatırlıyor musun? Do you remember the promises you made when you left two years ago?
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
124.2.1. Bülent: Seninle ilk tanıştığımız günü hatırlıyor musun? Do you remember the day we first met? (Lit., the day we first met with you)
124.3.2b. Olayı hatırladım. I remember the occasion. (Lit., I remembered the event.)
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
* hatırlat- /A/ - remind /Ø/ sb of sth.
157.4.2b. Bana çok eski günleri hatırlatmayın. Don’t remind me of those days long ago. (Lit., those very old days)
* hatta (.’-) in fact.
114.2.1b. Hatta şimdi işi bırakıp gidin. In fact, leave work now and go.
* hava 1.weather. 2. mood. matem havası.
32.2.2. Emine: Bu havada vasıta bulabilmek de bir mesele. Finding a means of transportation in this weather is a real problem. (Lit., to be able to find)
33.4.3c. Bu havada vasıta bulabilmek hakikaten zor. It’s really hard to find transportation in this weather. (Lit., to be able to find)
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
81.1.2b. Buranın havası da hiç bir yerde yok. And besides, nowhere else has weather like this. (Lit., Here’s weather doesn’t exist anywhere.)
81.2.1b. Yalnız hava karın doyurmuyor. (Nice) weather alone doesn’t fill one’s stomach.
104.2.2a. Bülent: Dışarıda nefis bir hava var bu gün. The weather outside today is glorious. (Lit., there is a glorious weather)
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
143.2.3. Bülent: Merhaba sevgilim. Evet güzel bir hava.. Hello, darling. Yes, splendid weather.
* havadis (.-.) (noteworthy) piece of news, important news.
125.3.1c. Böyle bir havadise sevineceklerine eminim. I’m sure they’ll be delighted at such news.
137.2.2. Nesrin: Sahi mi Bülent? Ay ne kadar sevindim bu havadise.. Really, Bülent? Oh, I’m just thrilled at this news. (Lit., how delighted I am)
139.2.1b. Bu havadis karı kocayı pek şaşırtmıştı. This news stunned the couple.
146.3.2c. Havadisi pek mühimsemediğini sanırım. I think she didn’t consider the news very important.
* havagazı, -nı (..’..) (coal) gas.
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
* Hay hay (.’.) of course, certainly.
34.2.3a. Driver: Hay hay. Of course.
* hayal, -li 1.illusion, fancy, pipe dream. 2. indistinct image.
103.2.2b. Hepsi hayal oldu şimdi.. Now this is all (just) a distant memory. (Lit., became an illusion)
* hayal peşinde koş- - chase pipe dreams.
5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
* hayat, -tı life.
9.2.2b. Bu hayattan kurtulacağız. We’ll get away from this life.
37.3.2b. Hayatımda kazandığım ilk para.. The first money I ever earned in my life!
100.4.1b. Hayat böyle işte. That’s just how life is.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
117.1.2b. Hayat o kadar kısa ki.. Life’s too short (for that). (Lit., Life is so short that...)
120.2.1b. Ben daha basit bir hayata da razıyım. I’d be quite content with a simpler life too. (Lit., I’m quite content)
130.2.2c. Hayatımın sonuna kadar seni bekleyeceğimi mi sanıyordun? Did you think I was going to wait for you forever? (Lit., until the end of my life)
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
131.2.2b. Birbirimizin hayatında yerimiz yok artık. We no longer have a place in each other’s lives.
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
* hayatı boyunca throughout his life.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
* hayatta Lit., in life.1. in (this) life, in the world. 2. alive.
101.1.3b. Sizden daha yakın kimsem yok hayatta. You are the people closest to me in the world. (Lit., I have no one closer than you in life.)
109.4.1c. O tek hayatta olsaydı. If only he were alive. (Lit., in life)
131.3.1d. Benim hayatta olabileceğimi düşünmedin. You didn’t think I could be alive. (Lit., in life)
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
1. * hayır (.’.) no.
21.1.3a. Elif: Hayır. Pencereden geçerken gördüm. No (he hasn’t). I saw him from the window (as he was) passing by.
31.3.2a. Emine: Hayır efendim. No, sir.
49.1.2a. Bülent: Hayır.. Peder bey bir müddet izin yapmağa karar vermiş. No... (My) father has decided to take some time off for a while. (Lit., to make a period of leave)
49.3.3a. Kâmuran: Hayır, teşekkür ederim. No, thank you.
49.4.1a. Wife: Hayır.. nasıl kalkar. No... How could he (possibly) get up?
57.2.2a. Emine: Yo. Hayır. No, not at all.
71.2.2. Bülent: Hayır. No (she isn’t).
78.3.2a. Emine: Hayır. Bu gün öğleden sonra çalışmadım zaten. No. I didn’t work this afternoon anyway.
80.4.1a. Emine: Hayır. Sen sadece kendini düşünüyorsun. No (you’re not). You’re only thinking of yourself.
81.3.2b. Hayır Hakkı hayır. No, Hakkı, no!
83.1.3. Emine: Hayır, işe geç kalırım sonra. No, otherwise I’ll be late for work.
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
98.2.1a. Emine: Hayır. Hiç bir şeyden haberim yok. No. I haven’t heard a thing.
99.3.2. Hüsnü: Hayır.. Maalesef üçü de.. No... Unfortunately all three...
104.3.2. Emine: Hayır. Bir şeyim yok. No, nothing’s wrong. (Lit., I don’t have anything.)
107.1.3. Emine: Hayır. No (I can’t).
110.4.2a. Emine: Hayır. Lütfen beni geri götürün. No, please take me back.
113.2.2a. Bülent: Hayır bana inanın. No, believe me.
122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
129.4.2a. Emine: Hayır Hakkı. No, Hakkı (I’m not).
131.4.2. Emine: Hayır hayır! No, no!
132.1.2. Emine: Hayır. No!
132.2. Emine: Hayır! NO!
135.2.2. Emine: Hayır Bülent. Onları kastetmedim. No, Bülent, I wasn’t referring to them.
136.1.1a. Bülent: Yo, hayır. No, you’re wrong.
139.3.2a. Bülent: Hayır yanılmıyorsunuz.. No, you’re not mistaken.
141.3.1. Bülent: Hayır. Kararımı kendisine bildirdim. Yes, I have. I told her of my decision. (Lit., No.)
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
144.2.1a. Emine: Hayır Bülent. Eğer bana verdiğin sözü düşünerek... No, Bülent. If you’re worried about the promise you gave me.... (Lit. If [you’re] considering the word you gave me...)
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
148.2.2. Emine: Hayır Bülent hayır. Olamaz bu. No, Bülent, no. This isn’t going to work. (Lit., This can’t be.)
149.2a. Emine: Hayır, beni yanlış anlama. No, don’t misunderstand me.
150.1.3a. Emine: Hayır Bülent sana niçin kızayım? No, Bülent, why should I be angry with you?
154.1.2a. Emine: Hayır Bülent. Ben meseleyi çok düşündüm. No, Bülent (I disagree). I’ve thought a lot about the situation.
156.4. Emine: Hayır hayır.. o günlerin tekrar geri gelmesini istemiyorum. No, no... I don’t want those days to come back again. (Lit., the return of those days)
2. * hayır, yrı good, benefit.
* hayırlı good, beneficial.
8.4.1.
Emine: Gitmen belki bizim için hayırlı olur. Maybe it would be a good thing for us if you went. (Lit., maybe your going will be good)* hayırsız good-for-nothing.
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
* hayli (.’.) a lot. bir hayli.
* hayran /A/ awe /OF/.
46.1.2b. Eskiden beri zekâsına ve zevkine hayranımdır. Hoşça kalın. I’ve been in awe of his intelligence and good taste for ever so long. Good-bye.
* Hayrola (.’..) I hope it’s good (Lit., Let it be good.)
29.1.3. Emine: Yaa? Hayrola. Really? I hope it’s good. (Lit., Let it be good.)
97.4.2a. Emine: Hayrola Hüsnü abi? Is everything alright, Hüsnü abi? (Lit., May it be good.)
* hazır ready, prepared.
56.1.2a. Bülent: Hazır mısınız Emine hanım? Are you ready, Emine hanım?
126.2.3c. Yarın sabaha hazır olsun. (So that) it will be ready for tomorrow morning. (Lit., let it be ready)
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
146.1.2a. Bülent: Hazır mısın sevgilim? Are you ready, darling?
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
* hazırla- /A/ -
prepare, fix sth /for/. kahvaltı hazırla-.1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
11.3.1
a. Emine: Hele şu çocukları da hazırlayım. Just let me get these kids ready too.15.3.1. Narrator: Yerinden kalkarak sofrayı hazırladı, yemeği ısıttı. Getting up from her place, she set the table and heated up the food.
19.1.1a. Narrator: Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. Emine was busy preparing food in the kitchen.
30.4.2e. Akşamdan yemeklerini de hazırlarız. And we’ll prepare their food the night before. (Lit., the previous evening)
31.1.2a. Emine: Yok. Daha çocukların kahvaltısını hazırlamadım. No (I can’t). I haven’t fixed the kids’ breakfast yet. (Lit., prepared)
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
77.4.2b. Hemen yemek hazırlayım (= hazırlayayım). Let me fix some food right away. (Lit., prepare)
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
105.1.2a. Emine: Buyrun. Faturaları hazırladım. Here you are. I’ve prepared the invoices.
120.1c. Şu yandaki odayı da onlara hazırlarız. And we’ll get this side room ready for them. (Lit., prepare)
133.2.1b. Onların kahvaltısını hazırladı. She fixed their breakfast. (Lit., prepared)
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
* hazırlan- 1.– be prepared.2. – prepare oneself, get oneself ready.35.2.1c. Erkenden kalkarak hazırlandı. Arising early, she got herself ready.
52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
* hazırlık preparation.24.1.2b. Kış hazırlığı mı? Is this preparation for winter?
* hediye present, gift.
38.1.1. Narrator: Emine kaynanasına aldığı hediyeyi Haticeye verdi.
Emine gave Hatice the present she had bought for her mother-in-law.38.1.3d. Ama bu hediyeye de çok memnun olacak. But she’ll be very pleased with this gift anyway.
93.4.2. Bülent: Buyrun. Avrupadan size küçük bir hediye getirdim. Here, I brought you a little present from Europe.
* hele (.’.) 1. especially, particularly, first off. 2. in fact, indeed. 3. (with a verb in the imperative/subjunctive): just.
11.3.1
a. Emine: Hele şu çocukları da hazırlayım. Just let me get these kids ready too.12.1.2b. Ben hele bir yer bulup şu çantaları yerleştireyim. I’ll just find a spot and put these bags down.
19.2.3b. Bitireyim hele. Just let me finish.
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
40.2.2c. Hele daktilo falan hiç bilmem. Especially about typing and so on, I don’t know anything at all.
53.1.3. Emine: Geliyorum. Hele şu masamı bir toplayayım. I’m coming. Just let me straighten up this desk.
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Justhold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
68.2.1a. Nesrin: Hele gel. Just come.
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
119.3.3b. Hele şu manzara. And just look at that view! (Lit., Especially this view.)
137.4.1c. Hele Hüsrev beyin kızı. Zarif kibar.. First off, there’s Hüsrev bey’s daughter. She’s elegant, refined...
* hem and besides.
14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
* hemen (.’.) 1. right away, right now, at once. 2. almost, nearly.
4.4.2b. İşi yoluna koyduktan sonra hemen sizi aldırırım. After arranging things, I’ll send for you right away. (Lit., After putting the work on its road, I’ll have you brought...)
20.1.1g. Burada çalışanların hemen hepsi bizden.. Almost all the workers here are Turks. (Lit., those working here [are] from us)
33.1.1b. Emine hemen ona doğru ilerledi. Emine stepped forward at once. (Lit., moved forward toward it)
44.4.2. Bülent: Hemen gidelim. Let’s go right away.
56.1.2b. Hemen çıkmamız lâzım. We have to leave right away.
77.4.2b. Hemen yemek hazırlayım (= hazırlayayım). Let me fix some food right away. (Lit., prepare)
86.1.2b. Hemen faturaları göndersinler. Have them send the invoices at once.
100.2.2b. Sen hemen okula git. Off to school with you right now. (Lit., You go to school right away.)
113.3.2b. Buna hemen bir cevap vermem kolay değil.. It isn’t easy for me to answer right away. (Lit., my answering this)
118.2.2a. Emine: Bilmiyorum.. ama o hemen evlenelim diyor. I don’t know... but he says let’s get married right away.
123.1.2a. Bülent: Hemen bir ilaç aldıralım sana. Let’s get you some medicine right away. (Lit., let’s get [sb] to get you)
137.1.1. Narrator: Bülent konuyu hemen açmakta kararlıydı. Bülent was determined to take up the matter at once. (Lit., in opening the matter)
137.3.1c. Hemen kolları sıvayıp namzetleri tesbite başla. Roll up your sleeves and get busy right away finding (suitable) candidates. (Lit., begin determining)
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
159.1.1b. Mutlu olacağına inanıyorsan, hemen evlen. If you believe you’ll be happy, get married right away.
* henüz (.’.) 1. just, only just. 2. still, yet (in negative sentences).
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
115.4.1a. Bülent: Fakat saat henüz sekiz olmamış. But it isn’t 8 o’clock yet.
125.2.1a. Bülent: Henüz bir şeyden haberleri yok. They don’t know anything yet. (Lit., don’t have news of anything)
126.4.1c. Ortalık henüz ağarmamıştı. It wasn’t light yet. (Lit., The area round about hadn’t turned grey yet.)
128.3.1d. Henüz ayılamamışsın. Apparently you haven’t been able to wake up yet.
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
136.4.2. Bülent: İyi akşamlar.. Henüz yatmadınız demek. Good evening. So you’re still up. (Lit., You haven’t gone to bed yet.)
136.4.4b. Henüz gittiler. They just left.
140.4.1b. Henüz çok genç sayılırsın. You’re still considered quite young.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
141.2.1b. Bu konuyu henüz ona açmamış olduğunu sanıyorum. I’m assuming you haven’t taken this matter up with her yet.
146.4.2a. Bülent: Henüz karar vermedim. I haven’t decided yet.
* hep, -pi 1. 2. entirely, all (together). 3. always.
5.3.1b. Bu güne kadar ne yaptıysam hep tenkit ettin. Down to this very moment, you’ve always criticized (me), no matter what I did. (Lit., up to today)
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)10.4.3a. Emine: Elbise ve çamaşırları hep bu bavula koydum. I put all the clothes and underwear in this suitcase.
15.2.1. Narrator: Evde de hep aynı şeyi düşünüyordu. At home too, she was still thinking the same thing. (Lit., always thinking)
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
40.4.3b. Hep senin sayende oldu bunlar. This all happened because of you. (Lit., all these)
54.1.1. Narrator: Yol boyunca Hatice hep o günkü olaydan söz etti. All along the way Hatice kept on about that day’s incident. (Lit., always mentioned)
54.2.2b. Hep böyle yaparsın. You’re always doing this.
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
95.1.3b. Hep aynı lâflar.. Always the same words.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
115.2.1b. Sen de hep böyle yaparsın. You’re always doing this. (Lit., You always do thus.)
* hep beraber all together.1.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber mütevazı sofralarına oturdular. Later they all sat down together at their modest table.
9.3.1d. Sonra hep beraber döneriz oraya.. Then we’ll all go back there together.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
70.1.1b. Bu akşam hep beraber gece kulübüne gideceğiz. This evening we’re all going to a nightclub together.
* hep birlikte all together.
92.4.1d. Hep birlikte yeriz. We’ll all eat together.
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
* hepiniz all of you, you all.
19.4.1e. Hepinizi hasretle kucaklarım. I embrace you all, longing to be with you again. (Lit., with longing)
24.3.2b. Hepinize çok selam yazıyor. He sends warm greetings to all of you. (Lit., is writing many greetings)
* hepsi, -ni (.’.) all of it, all of them.
9.4.2. Hakkı: Hepsi olacak Emine. Hepsi.. It’s all going to happen, Emine, all of it. (Lit., Everything will be.)
10.4.2
b. Hepsini yerleştirdin mi? Have you packed everything? (Lit., placed everything)20.1.1g. Burada çalışanların hemen hepsi bizden.. Almost all the workers here are Turks. (Lit., those working here [are] from us)
52.3.1e. Hepsini kovmak lâzım bunların. All these (people) should be fired. (Lit., It is necessary to fire all of these.)
52.4.1b. Hepsi bahane.. Nothing but excuses! (Lit., They’re all excuses.)
103.2.2b. Hepsi hayal oldu şimdi.. Now this is all (just) a distant memory. (Lit., became an illusion)
104.4.1c. Unutun hepsini. Forget them all.
* her every, each.
27.1.2b. Her mektubumda durumumuzu tekrar tekrar yazıyorum. In every one of my letters I explain our situation again and again. (Lit., I’m writing in every letter of mine...)
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
* her gün / hergün every day.52.3.1b. Her gün bir mesele.. Every day a problem...
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
* her halde herhalde below. * her ne şekilde olursa olsun no matter what the circumstances, no matter what.82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
* her sabah every morning.
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
meaning to the wife and husband’s...) * her şey herşey below. * her türlü all kinds of.27.4.1a. Hatice: Her türlü iş yaparsın.. You can do all kinds of work. (Lit., you’ll do)
* her yer everywhere* her yerde everywhere, at every place.
118.1.2b. Her yerde söylerim. I’ve always said (it). (Lit., I tell [it] everywhere.)
* her zaman
always.14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
142.2.1a. Bülent: Gerçekler her zaman mantıkla bağdaşmıyor. Realities aren’t always in accord with logic.
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
* her zamanki gibi asalways.
61.1.1. Narrator: Akşam üstü çıkış saatinde her zamanki gibi Hatice gelmişti. As always, Hatice arrived toward evening at quitting time. (Lit., at the departing hour)
* herhalde / her halde (.’..) 1.probably, most likely. 2. surely, certainly, of course, no doubt.
6.4.2b. Herhalde köşedeki kahvede pişpiriğe oturmuştur.. He’s probably sat down to a game of pinochle (?) at the corner coffee house.
25.3.2c. Ama herhalde yakında Hakkıdan bir haber gelir. But there’ll probably be some news from Hakkı soon. (Lit., a news will probably come)
26.3.3b. Bu günlerde herhalde gelir. There’ll probably be some one of these days soon. (Lit., These days probably [some] will come.)
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
57.2.1. Bülent: Bu yüzden siz de herhalde beni antipatik buluyorsunuzdur. That’s why you probably find me antipathetic too. (Lit., For this reason you probably...)
58.3.1c. Herhalde siz de acıktınız. You’re probably hungry too.
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
63.2a. Emine: Fakat gitmesem ayıp olur herhalde. But it would probably be improper if I didn’t go.
63.3.2b. Çok kalabalık var herhalde. There’s probably a big crowd.
75.3.2b. Herhalde Elif kapamayı unuttu. Elif probably forgot to turn it off.
77.4.2a. Emine: Karnın açtır herhalde. You’re probably hungry.
87.3.2a. Bülent: Bu arada peder bey herhalde gelir buraya.. During this time my father will probably come here.
88.3b. Herhalde anlayış gösterir. He’ll probably be sympathetic. (Lit., show understanding)
89.2.3c. Herhalde kendisine bir şeyler göndereceksiniz. You probably want to send him some things. (Lit., you’re probably going to send)
93.3.2c. Gelince herhalde anlatır. He’ll probably tell (me) when he gets here. (Lit., when he comes)
94.2.2b. Herhalde görüşmeyi unuttu. He probably forgot to meet with him.
96.4.2c. Herhalde Hatice geldi. It’s probably Hatice. (Lit., Probably Hatice has come.)
99.3.3b. Bir yanlışlık var herhalde. There must be some mistake. (Lit., There is surely a mistake.)
104.2.2b. Eskilerin pastırma yazı dedikleri bu herhalde. This must be what the old-timers call Indian summer. (Lit., pastrami summer)
106.3.2. Emine: Herhalde.. İki çocuğumun babasıydı. Of course. He was the father of my two children.
116.3.1. Bülent: Bu geçen müddet içinde bir karara vardınız herhalde.. Since our last meeting you’ve probably made up your mind. (Lit., in this period that has passed... reached a decision)
122.1.2b. Yanlış duydum herhalde. I probably heard wrong.
123.1.3b. Geçer herhalde. It’ll surely pass.
124.4.1a. Bülent: Herhalde.. mahcubiyetten başını çevirip bakamamıştın bana. Most likely... in your embarrasment you couldn’t (even) turn your head to look at me. (Lit., from embarrassment)
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
* herhangi (..’.) whichever, whatever, anything.* herhangi bir şey anything.
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
* herkes (.’.) 1.everyone, everybody. 2. anybody.4.2.2b. Herkes nasıl gidiyor? How is everybody (else) going?
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
52.4.1d. Babam fena alıştırmış herkesi. My father let everyone get into bad (working) habits.
65.2.2b. Herkes gibi ayakta durabilirim. I can stand like everybody else.
129.1.1b. Herkes de seni ölmüş biliyor. And everybody thinks you’re dead. (Lit., knows you dead)
* herşey / her şey everything.
25.1.2b. Herseyi öğrenmeden yapamaz.. She won’t be satisfied until she finds out everything. (Lit., can’t do without learning)
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
50.2.2b. Her şeyi mesele yapıyor. He makes a problem of everything. (Lit., He makes everything a problem.)
106.1.1a. Bülent: Geçmiş her şeyi unutun. Forget everything that happened.
109.1.3a. Bülent: Evet.. herşey tahmin ettiğiniz gibi. Yes, everything as you suspected.
118.4.2b. Herşey yeniden başlıyor. Everything is starting fresh. (Lit., beginning anew)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
153.1.1a. Emine: Biliyorum şimdi her şey yeniden başlayacak. I know everything is going to start all over again now.
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
159.4.2. Emine: Herşey bitecek.. herşey.. Everything will be over, everything. (Lit., finished)
160.1.2. Emine: Elveda herşeye. Farewell to everything.
161.3.2. Emine: Herşeye rağmen yaşamak zorundayım. In spite of everything, I’m forced to live.
* hesap 1. bill, account, money owed. 2. account, consideration.
* hesaba kat- - take into account, consider.
30.1.3a. Emine: Çocukları hiç hesaba katmamıştım. I hadn’t even thought of the kids. (Lit., hadn’t taken them into account at all)
126.1.2b. Bundan sonra onları da hesaba katmam lâzım tabii. From now on I’ll have to consider them too, of course.
* hesabını öde- - pay sb’s bill.
11.4.2a. Hakkı: Ben bakkal Hüseyin efendinin hesabını ödedim. I’ve paid Hüseyin the grocer’s bill.
* hesap ver- - give an accounting, come clean.
130.1.2a. Emine: Evvela senin hesap vermen lâzım. First you’ve got to come clean. (Lit., your giving an accounting [of yourself] is necessary)
* heveslen- /A/ - take it into one’s head /to/, feel the desire /to/.
3.2.1. Emine: Yoksa yine ticaret yapmaya mı heveslendin? So you’ve taken it into your head to go into business again? (Lit., do business)
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
* heyecan 1. eagerness, excitement, anticipation. 2. anxiety. 3. suspense.
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
* heyecan duy- - feel excitement.37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
* heyecanda bırak- - leave sb in suspense, anticipation.
138.4.2b. Heyecanda bırakma insanı. Don’t leave a person in suspense.
* heyecanla 1.anxiously, fearfully, with anxiety. 2. thrilled, enthusiastically. 3. with great anticipation, eagerly (lit. with excitement).19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
75.4.1a. Narrator: Heyecanla çantasından anahtarı çıkardı. Anxiously she took the key from her purse.
76.2.1b. Heyecanla boynuna atıldı. Thrilled, she threw her arms around his neck. (Lit., With excitement she threw herself at his neck.)
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
108.1.1. Narrator: Emine Bülentin anlattıklarını büyük bir heyecanla dinliyordu. Emine was listening to Bülent’s explanation with great anticipation.
* heyecanlandır- - move, excite.136.2.1b. Baba olmak düşüncesi heyecanlandırdı beni. The thought of becoming a father moved me.
* heyecanlı excited.35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
* hıçkıra hıçkıra sound of sobbing.
* hıçkıra hıçkıra ağla- - sob.
160.4.1a. Narrator: Kapandığı masada bir müddet hıçkıra hıçkıra ağladı. Leaning over the table, she sobbed for a while. (Lit., at the table she had thrown herself over)
* hıçkırık (a)sob.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
* Hım / Hımm Oh/Hmm (a sound indicating that a thought has just come to mind, that sth requires thought))
67.1.6. Woman: Hımm.. şu mesele.. Oh... that problem.
90.2.2a. Bülent: Hım.. Mesele mühim.. Hmm... The matter is important.
* hırçın irritable, ill-tempered.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
* hız 1.speed. 2. force.
* hızla (.’.) 1.rapidly. 2. with force, forcefully. (Lit., with speed, with force).
121.2.1c. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
132.3.1b. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
143.1.1. Narrator: Bülent odadan hızla çıkıp gitmişti. Bülent rushed out of the room.
* hızlı hurried, rapid.75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
* hiç, -çi 1. never, not at all. 2. (in questions and negative sentences) ever; at all. 3. nothing, nothing at all.
21.4.1b. Karşısında hiç tanımadığı bir adam duruyordu. A man she didn’t know at all stood facing her. (Lit., was standing facing her)
27.4.2b. Bu güne kadar hiç düşünmemiştim. I never thought (of that) until now. (Lit., until today)
28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
30.1.3a. Emine: Çocukları hiç hesaba katmamıştım. I hadn’t even thought of the kids. (Lit., hadn’t taken them into account at all)
30.2.1b. Benim de hiç aklıma gelmemişti. I hadn’t thought of that either. (Lit., It hadn’t come to my mind either.)
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
33.4.3a. Driver: Hiç endişe etmeyin. Don’t be at all concerned.
34.2.1a. Narrator: Yol boyunca adam hiç konuşmadı. On the way the man didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
35.4.3. Aunt (to Emine): Sen hiç merak etme kızım. Don’t you worry at all, my child.
37.4.2b. Hiç zahmet etmeseydin. You really shouldn’t have gone to the trouble. (Lit., If you hadn’t taken the trouble.)
40.2.2b. Fakat ben o işlerden hiç anlamam ki. Oh, but I don’t understand a thing about those matters.
40.2.2c. Hele daktilo falan hiç bilmem. Especially about typing and so on, I don’t know anything at all.
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
43.1.2a. Bülent: Sesi ve yüzü hiç yabancı gelmedi bana.. Her voice and her face didn’t seem at all unfamiliar to me. (Lit., didn’t come)
46.2.2. Emine: Patronun oğlu olabileceği hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that he could be the boss’s son. (Lit., had never come to my mind)
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
59.1.1a. Narrator: Eminenin içi hiç rahat değildi. Emine was quite ill at ease. (Lit., Emine’s heart was not comfortable at all.)
69.3.2b. Hiç zahmet etmeyin. Please don’t go to any trouble.
70.2.1a. Emine: Hiç zahmet etmeseydiniz. You really shouldn’t take the trouble. (Lit., It would be better if you didn’t...)
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
76.3.2. Emine: Peki neden hiç haber vermedin geleceğini? Alright, (but) why didn’t you let me know you were coming? (Lit., give news)
77.4.1a. Narrator: Hakkı hiç sesini çıkarmadı. Hakkı didn’t say a word. (Lit., didn’t bring forth his voice)
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
91.2b. Keşki bu mevzuu ona hiç açmasaydım. I wish I had never brought up this subject with him. (Lit., opened it to him)
94.2.2a. Emine: Hakkıdan hiç lâf etmedi. He didn’t say a word about Hakkı.
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
97.3.2a. Hüsnü: Hiç zahmet etme. Please don’t go to any trouble.
106.1.1b. Hiç düşünmeyin artık olanları. Don’t think about those things anymore at all. (Lit., the things that happened)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
120.2.2b. Bundan yana hiç şüphen olmasın Emine. On that score, rest assured, Emine. (Lit., let your doubt not be at all)
124.3.2c. Fakat senin olduğun hiç aklıma gelmemişti. But I never imagined it was you. (Lit., never came to my mind)
139.2.2b. Hiç aklıma gelmezdi. That would never have occurred to me.
142.1.1a. Bülent: Sizin bu şekilde düşünebileceğiniz hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that you could think this way.
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil. Yes, but it doesn’t matter what they think. (Lit., their opinion isn’t important at all)
150.1.1a. Narrator: Boğazdan dönüşte Emine hiç konuşmamıştı. On the way back from the Bosphorus, Emine didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
152.1.1. Jale: Artık birbirimizi hiç görmeyecek miyiz abi? Aren’t we going to see each other anymore, abi?
155.2.1b. Bir müddet hiç konuşmadılar. For a while they didn’t say a word. (Lit., didn’t speak)
157.4.2a. Bülent: Merhamet lâfı ağzınıza hiç yakışmuyor. The word pity doesn’t suit you at all. (Lit., doesn’t suit your mouth)
* hiç bir (.’.) (used with a negative verb) no … at all, not … at all, not … any.21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
41.1.2a. Emine: Hiç bir haber yok. No news at all.
57.1.1b. Davranışlarımın hiç bir fayda sağlamayacağını düşündüm. I concluded that my behavior would not be productive at all. (Lit., I thought... would not secure any advantage)
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
85.4.2b. Yok yok. Bu da hiç bir fayda sağlamaz. No, no. That won’t do any good either. (Lit., won’t secure any benefit)
88.1.3b. Hiç bir ricam yok. (But) there’s nothing I want. (Lit., I have no request.)
120.3.2. Bülent: Bana hiç bir borcun yok. You owe me nothing at all.
* hiç bir şekilde (used with a negative verb) in no way, not in any way, not at all, nohow.142.4.1d. Bir daha hiç bir şekilde sizi rahatsız etmeyeceğim. I won’t disturb you in any way ever again.
144.1.2b. Neticeyi hiç bir şekilde etkilemez onların kanaatleri. Their opinions won’t affect the outcome at all. (Lit., in no way)
* hiç bir şey (used with a negative verb) not anything, nothing, nothing at all, not a thing.5.3.1a. Hakkı: Seninle zaten hiç bir şey konuşulmaz. I can’t discuss anything with you anyway. (Lit., nothing at all is spoken [about] with you)
74.4.1c. Hiç bir şey söyleyemedi. She was speechless. (Lit., couldn’t say a thing)
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
98.2.1a. Emine: Hayır. Hiç bir şeyden haberim yok. No. I haven’t heard a thing.
100.2.2a. Hatice: Yok kızım. Hiç bir şey yok. No, my child. Nothing’s wrong. (Lit., there’s nothing.)
100.4.2b. Hiç bir şeyden haberin olmadığını görünce şaşırdık. We were surprised when we realized you hadn’t heard anything at all. (Lit., We were surprised seeing your news of nothing not being.)
102.4.2. Emine: Teşekkür ederim. Hiç bir şeye ihtiyacım yok. Thank you. I don’t need anything. (Lit., have a need for anything)
109.4.1b. Bütün bunlar hiç bir şeyi değiştirmezdi.. All these (facts) wouldn’t have changed anything.
144.4.2b. Seni seviyorum ve evlenmemizi hiç bir şey engelleyemez. I love you and nothing can stop us from getting married. (Lit., obstruct our getting married)
* hiç bir yer (used with a negative verb) nowhere, not anywhere.81.1.2b. Buranın havası da hiç bir yerde yok. And besides, nowhere else has weather like this. (Lit., Here’s weather doesn’t exist anywhere.)
112.1.2a. Bülent: Size hiç bir yere gidemezsiniz dedim. I told you, I will not let you go. (Lit., You can’t go anywhere at all.)
* hiç bir zaman (used with a negative verb) never, not ever.83.2.2b. hiç bir zaman da anlayamıyacaksın. You’ll never be able to understand them anyway.
128.4.1b. Öldüğüne hiç bir zaman inanamamıştım zaten. I was never convinced that you had died anyway. (Lit., was never able to believe)
* hiç biri, -ni (.’..) (used with a negative verb) none of them, not one of them.28.3.2c. Bunların hiç biri bana göre değil.. Not one of these is right for me.
80.4.1c. Ne oldu? Hiç birini tutmadın. What happened? You didn’t keep a single one of them!
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
113.4.2a. Bülent: Hiç biri mühim değil bunların. None of those things are important.
* hiç olmazsa at least.3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
* hiddet, -ti anger, fury.
* hiddetle angrily.
112.1.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent leapt up angrily. (Lit., from his place)
149.3.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent jumped up angrily. (Lit., from his place)
* Hiii! Wow!
23.3.3. Elif: Hiii! Babam bana bebek yollamış. Wow! My father sent me a doll.
* hikâye (.-.) story.
74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
* his, -ssi feeling. acıma hissi, güven hissi.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
123.4.1b. Fakat kurtaramıyorum kendimi bu hisden. But I just can’t get rid of this feeling. (Lit., save myself from)
134.3.1a. Narrator: Emine karmakarışık hisler içindeydi. Emine felt a jumble of emotions. (Lit., was inside confused feelings)
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* his duy- /A karşı/ - have a feeling, feel /toward/.
54.4.1. Narrator: İçinde müthiş bir yalnızlık hissi ve sıkıntı duyuyordu. She felt a terrible feeling of loneliness and boredom in her heart.
73.4.1a. Bülent: ..size karşı duyduğum hislerden cesaret aldığımdan. ...because I’ve taken courage from the feelings I have for you.
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
116.4.2. Emine: Bana karşı duyduğunuz hislerin ve bu arzunuzun geçici bir heves olmadığına emin misiniz? Are you sure that your feelings for me and this desire of yours are not just a passing fancy? (Lit., the feelings that you feel for me)
121.1b. Bu, genç kızlığından beri duymadığı bir hisdi. It was a feeling she had not felt since she was a young girl. (Lit., since her young girlhood)
* hisset- - feel.
33.3.1b. Kulaklarına kadar kızardığını hissetti. She felt herself blushing all the way up to her ears. (Lit., turning red)
105.4.2b. fakat kendimi biraz mecbur hissediyorum buna.. but I feel somewhat obliged to do so. (Lit., feel myself)
110.1.1b. Aynı felaket sizin başınıza gelseydi aynı acıyı o hisseder miydi? If the same disaster had befallen you, would he have felt the same pain? (Lit., had come to your head)
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* hissiz without feeling.128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
* hitap an adressing sb.
* hitap et- /A, diye/ - address /Ø, as/, speak /to, as/.
118.4.1b. Sen diye hitap etmek biraz zor geliyor. It’s a bit difficult to address you as sen. (Lit., saying the word sen)
* hoplat- - make jump, make skip a heart beat.
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
* hoş 1. pleasant, agreeable, nice. 2. pleasure. 3. pleasantly. 4. proper. 5. strange, odd, peculiar. 6. good, fortunately.
34.4.2. Driver: Ne kadar hoş bir kadın.. What a lovely woman!
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
* Hoş bulduk.. Glad to be here.
1.2.4. Baba: Hoş bulduk. Hi kids. (Lit., We found [it] pleasant. [Sometimes translated as, Glad to be here.])
93.2.1c. Hoş bulduk.. I’m glad to be back.
* Hoş geldin. / Hoş geldiniz. Welcome. Hi.
1.2.3. Elif: Hoş geldin babacığım. Hi Daddy! (Lit., You came pleasantly. [Often translated as ‘Welcome’.])
1.3.2a. Emine: Hoş geldin.. Hi...
64.1.2a. Kâmuran Bey: Hoş geldiniz. Welcome.
66.1.2. Jale: Hoş geldiniz. Welcome.
97.1.3. Emine: Oo.. buyrun. Hoş geldiniz. Oh, come in. Welcome.
128.2.1b. Bir hoş geldin demek yok mu? Aren’t you even going to say hello? (Lit., Isn’t there a saying hello?)
136.4.3. Kâmuran: Hoş geldin oğlum. Welcome, my son.
143.2.2a. Emine: Hoş geldin Bülent. Hi Bülent. (Lit., Welcome.)
150.3.2. Jale: Hoş geldin abi. Kaç gündür görünmüyorsun. Welcome, abi. You haven’t been (around) for several days. (Lit., How many days you haven’t been seen [about].)
153.3.2. Emine: Hoş geldin Bülent. Hi, Bülent.
161.4.2a. Emine: Bülent hoş geldin. Welcome, Bülent.
* hoş karşılan- - be approved of.
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
* hoşça (.’.) pleasantly.
* Hoşça kalın. Good-bye.
13.1.2. Hakkı: Hadi hoşça kalın. Good-bye.
42.3.3. Young Man: Bülent dersiniz. Hoşça kalın. (Just) say Bülent. Good-bye. (Lit., You’ll say Bülent.)
46.1.2b. Eskiden beri zekâsına ve zevkine hayranımdır. Hoşça kalın. I’ve been in awe of his intelligence and good taste for ever so long. Good-bye.
69.1.2. Emine: Müsadenizle ben gidiyorum efendim. Hoşça kalın. With your permission, I’ll leave now, sir. Good-bye.
87.4.1b. Ben çıkıyorum. Hadi hoşça kalın. I’m leaving. Good-bye.
94.3.2. Bülent: Ben çıkıyorum Emine hanım. Hoşça kalın. I’m leaving, Emine hanım. Good-bye.
* hoşlan- /DAn/ - like /Ø/, get pleasure /from/.
58.4.2b. Buradan hoşlanacağınızı düşündüm. I thought you’d like it here.
* hoşuna git- (for sth)– please, appeal to.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
94.1.1b. Bilmem hoşunuza gidecek mi? I hope you’ll like it. (Lit., I don’t know will it go to your pleasure?)
108.2.1a. Bülent: Bu oyun başlangıçda benim de hoşuma gitmişti. In the beginning this trick really appealed to me.
* huzur tranquility, peace, calm. *
huzursuzluk unease, uneasiness.34.1.1b. Fakat yine de içinde bir huzursuzluk vardı. But she felt uneasy nevertheless. (Lit., there was an unease in her heart)
* huzuru kaç- for the tranquility of a place – flee.
50.2.2a. Nesrin: Döndüğünden beri evin huzuru kaçtı. There’s been no peace in this house since he came back. (Lit., the peace of the house has fled)
* hüzün, -znü sadness, melancholy.
* hüzün kapla- /içini/ for sadness - come over sb. (Lit. cover one’s inside/heart)
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
- I -
* ısıt- - heat up.
15.3.1. Narrator: Yerinden kalkarak sofrayı hazırladı, yemeği ısıttı. Getting up from her place, she set the table and heated up the food.
* ısmarla- /A/ 1.- commend /to/. 2. - order sth /FOR/. Allaha ısmarladık.
89.1.1. Narrator: Genç adam Eminenin bir şey ısmarlıyacağını sanmıştı. The young man thought Emine was going to order an object of some kind. (Lit., a thing)
134.4.2b. Ayrıca çocukların odasına eşyalar ısmarlamıştım. In addition, I’ve ordered furniture for the kids’ room.
* ısrar insistence, persistence.
72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
* ısrar et- /DA/üzerinde/ - persist /IN/, insist /ON/.
83.2.1d. Bu kadar ısrar etmene ne sebep var? Why are you so persistent? (Lit., What reason is there for your insisting so much?)
112.3.2a. Emine: Fakat niçin ısrar ediyorsunuz? But why do you persist (in that)?
* ışık light.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
75.3.2a. Emine: İçerde ışık yanıyor. A light is burning inside.
* ızdırap suffering, distress.
* ızdırap çek- - endure suffering, distress.159.3.2a. Emine: Bülent. Çektiğim ızdıraba daha fazla katlanamıyacağım. Bülent. I can no longer endure the suffering I’ve been going through.
- İ -
* icap (-.) requirement.
* icap et- - be required, be necessary.
52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
82.2.2b. Öyle icabediyor. That’s the way it has to be. (Lit., That’s what is required.)
91.4.2. Hatice: Yaa.. Neden icabetti. Really? Why was that necessary?
134.4.3a. Emine: Fakat Bülent.. Sana söylemem icabeden bir şey var. But Bülent, there’s something I have to tell you.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
* iç, -çi 1. the inside, interior. 2. the interior of a person, heart.
6.3.1b. Göz yaşları içini biraz hafifletmişti. Her tears had brought her some relief. (Lit., lightened her heart)
25.1.1. Narrator: Eminenin verdiği izahattan sonra Esmanımın içi rahat etmişti. After the explanation Emine had given, Esmanım was satisfied. (Lit., [her] heart became comfortable)
59.1.1a. Narrator: Eminenin içi hiç rahat değildi. Emine was quite ill at ease. (Lit., Emine’s heart was not comfortable at all.)
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
126.4.2a. Emine: İçim yanıyor.. I’m burning up. (Lit., My insides are burning.)
134.4.1a. Narrator: İçini kemiren kuşkular kaybolmuştu artık. The doubts that had been gnawing at her heart had now disappeared.(Lit., the suspicions)
* iç açıcı cheerful, lit., cheering, that makes cheerful.
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
* iç- - drink, have a drink.
26.2.2c. Birer çay içer iki laf ederiz. We’ll each have a glass of tea and chat a bit.
49.3.2. Wife: Bir çay daha içer misin canikom? Would you like some more tea, honey? (Lit., another tea)
56.2.2. Bülent: Siz de içer misiniz? Will you have one too? (Lit., Do you smoke too?)
126.4.2b. Biraz su içeyim. Let me drink some water.
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
* içerde inside (location).
75.3.2a. Emine: İçerde ışık yanıyor. A light is burning inside.
* içerden from inside.
63.3.2a. Emine: İçerden sesler geliyor. Sounds are coming from inside.
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
* içeri inside, inner part.
* içeriye inside, to the inside (motion to).
* içeriye at- - hop in.
33.2.1b. Kendisini açılan kapıdan içeriye attı. She hopped in through the open door. (Lit., threw herself inside through the door that had opened)
* içeriye gel- - come inside, in.
143.3.2a. Bülent: İçeriye gelir misin? Would you come inside please?
* içeriye gir- - come in, enter.
44.3.1. Narrator: O anda kapı açılmış, içeriye Kâmuran bey girmişti. At that moment the door opened and Kâmuran bey came in. (Lit., entered inside)
161.4.1a. Narrator: Tekrar içeriye girdiğinde kapının zili çalıyordu. When she went back inside, the doorbell was ringing.
* için 1. for. 2. /—mAk/—mAsI/ to, in order to. 3. /onun/ (that’s) why, because (of that). 4. /—DIğI/ because.
2.3.1c. Kendi eğlencem için satmadım ya.. You know very well I didn’t sell it just for my own amusement.
2.3.1d. Senin ve çocukların geçimini sağlamak için.. (I did it) to provide for you and the children. (Lit., to secure the means of subsistence of)
8.4.1. Emine: Gitmen belki bizim için hayırlı olur. Maybe it would be a good thing for us if you went. (Lit., maybe your going will be good)
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
22.4.1b. Buyurun bir yorgunluk kahvesi için. Come and have a coffee to revive you. (Lit., a tiredness coffee)
27.2.1b. Almanya bizim için son şanstı. Germany was the last chance for us.
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
29.4.2. Emine: Teşekkür ederim Hatice ama benim için imkânsız. Thank you, Hatice, but it’s impossible for me.
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
38.1.3c. Bir karşılık beklediği için değil.. Not because she expects anything in return.
38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
39.4.1b. Evvela size bunun için teşekkür etmek isterim. First of all, I want to thank you for that.
56.3.1a. Bülent: Dün olanlar için özür dilerim. I apologize for what happened yesterday. (Lit., for the things that happened)
60.2.2a. Emine: Sizin için belki.. Maybe (not) for you...
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
65.2.2a. Emine: Benim için zahmet etmeyin. Please don’t trouble yourself for me.
66.3.2a. Bülent: Böyle bir gün için fazla sayılmaz.. Not too much for a day like this. (Lit., It isn’t considered too much for...)
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
86.2b. Geçen haftaki konuşmalarım için sizden özür dilemek istiyordum. I’d like to apologize to you for my remarks last week. (Lit., I wanted to apologize)
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
109.3.2. Onun için bu kadar zaman gerçeği sizden sakladım. That’s why I hid the truth from you for so long.
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
111.3.1b. Onun için işi bırakmağa karar verdim. That’s why I’ve decided to quit. (Lit., leave the job)
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
112.3.1b. Bütün çabalarım sizi mutlu görmek içindi. Everything I’ve done was to see you happy. (Lit., All my efforts have been to see you happy.)
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
119.3.2a. Bülent: Burasını senin için tuttum. I rented this place for you.
120.2.1a. Emine: Bunlar benim için çok lüks şeyler. These are all luxuries for me. (Lit., very luxurious things)
120.4.1b. Bizler için yepyeni bir yaşam başlıyor artık. A completely new life is beginning for us now.
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı.
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
122.3.1b. Oyalanmak için çocukların odasına girdi. To distract herself she went into the children’s room.
125.3.1b. Onlar beni evlendirmek için can atıyorlar. They’re doing everything they can to get me married. (Lit., they’re throwing their soul)
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
130.1.2c. Bunları öğrendikten sonra sen benim için zaten ölmüştün. After I learned about these things, you were already dead as far as I was concerned. (Lit., you had already died)
130.2.2b. Orada sadece kendin için yaşadın. Over there you lived only for yourself.
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
134.4.2a. Bülent: Nikah için gerekli muameleleri başlattım. I began the procedures required for the marriage.
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
139.2.3. Bülent: Evet. Sizin için bu belki bir sürpriz oldu. Yes, this probably comes as a surprise to you. (Lit., became a surprise for you)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
143.4.3b. Ben de zaten akıl danışmak için açmamıştım konuyu. I didn’t bring up the matter to get their advice anyway.
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
149.4.1a. Bülent: Benim için tek çıkar yol bu Emine. This is the only way out for me, Emine.
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
150.2.1a. Bülent: Kendini itham etmen için bir sebep yok. There’s no reason for you to blame yourself.
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için.
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
* içinde 1. inside, within, in (a space, an emotional state). 2. within, in the space of, during (a time period). 3. among. 4. covered with, drenched in.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
34.1.1b. Fakat yine de içinde bir huzursuzluk vardı. But she felt uneasy nevertheless. (Lit., there was an unease in her heart)
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
54.4.1. Narrator: İçinde müthiş bir yalnızlık hissi ve sıkıntı duyuyordu. She felt a terrible feeling of loneliness and boredom in her heart.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
99.4.1a. Narrator: Emine perişanlık içinde, duyduklarına inanamıyordu. In (her) distress, Emine couldn’t believe what she was hearing.
103.2.2. Emine: Bunun içinde ne vardı acaba? I wonder what’s inside this? (Lit., was inside this)
107.1.2. Bülent: Bunun içinde ne olduğunu tahmin edebilir misiniz? Can you guess what’s inside this?
109.1.1b. İçinde bir deste fotoğraf vardı. There was a bunch of photographs inside.
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
116.3.1. Bülent: Bu geçen müddet içinde bir karara vardınız herhalde.. Since our last meeting you’ve probably made up your mind. (Lit., in this period that has passed... reached a decision)
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
132.3.1c. Bütün vücudu ter içinde kalmıştı. Her whole body was drenched in sweat. (Lit., had remained in sweat)
134.3.1a. Narrator: Emine karmakarışık hisler içindeydi. Emine felt a jumble of emotions. (Lit., was inside confused feelings)
136.4.1a. Narrator: Bülent o gece eve büyük bir heyecan içinde gelmişti. That night Bülent came home all fired up. (Lit., in great excitement)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
148.2.1a. Bülent: Bu müddet içinde burada oturursun. Meanwhile you’ll live here.
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
* içindeki 1. noun what is inside, contents. 2. adj. inside.
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
108.3.1a. Bülent: Sonrasını bu zarfın içindekiler size daha iyi anlatacak. The contents of this envelope will better explain the result to you.
122.3.1a. Narrator: İçindeki ürperti ve kalp çarpıntısı geçmemişti. Her shivering and the pounding of (her) heart did not go away. (Lit., shivering within)
134.3.1d. Açıp içindekilere bakmak gelmiyordu içinden. She didn’t feel like opening it and looking at what was inside. (Lit., To open and look at the contents wasn’t coming from [her] inside.)
160.1.1b. İçindeki tabancayı eline aldı.. She picked up the pistol inside. (Lit., She took into her hand the pistol that was inside.)
* içinden from inside.
* içinden gel- - feel like.(Lit., - come from inside)
54.3.1b. Yatıp uyumak içinden gelmiyordu. (But) she didn’t feel like going to bed. (Lit., To go to bed and sleep wasn’t coming from her inside.)
134.3.1d. Açıp içindekilere bakmak gelmiyordu içinden. She didn’t feel like opening it and looking at what was inside. (Lit., To open and look at the contents wasn’t coming from [her] inside.)
* içine to the inside (motion to).
6.1.1c. İçine bir gariplik çökmüştü.. A feeling of loneliness came over her. (Lit., descended into her heart)
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
37.3.1b. içine bir güven hissi dolmuştu. She was filled with a feeling of confidence. (Lit., a feeling of confidence filled her heart)
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* içki (a) drink.
67.1.2. Bülent: Alın canım. Bunlar içkiden sayılmaz. Just take it, dear. Don’t think of it as an (alcoholic) drink. (Lit., These are not to be considered from [alcoholic] drinks.)
74.4.2b. İçkinin tesiriyle çenem açıldı bu akşam. It was the drink that loosened my tongue this evening. (Lit., with the effect of the drink my chin opened)
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
* içki bardağı glass for alcoholic drinks.67.1.1. Narrator: Bülent aldığı içki bardaklarından birini Emineye uzattı. Bülent held out to Emine one of the drinks he had taken. (Lit., the drink glasses)
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
* içki kullan- - drink alcoholic drinks, drink (habitually).67.1.3. Emine: Teşekkür ederim. Fakat ben içki kullanmıyorum. Thank you, but I don’t drink. (Lit., I don’t use drink.)
*
içkiyi fazla kaçır- - have too much to drink.66.3.1. Emine: Teşekkür ederim.. Bu gün içkiyi fazla kaçırdınız galiba. Thank you. You’ve probably had (a bit) too much to drink today.
* içlen- /A/DAn/ - be/become depressed /by/.
6.2.1b. Eski günleri hatırladıkça Emine daha bir içlenmişti. The more Emine remembered the old days, the more depressed she became.
* idam (.-) capital punishment, execution.
* idam sehpası gallows.
128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
* idare (.-.) managing, management.
* idare et- - manage.
37.2.1d. vaziyeti idare et işte..” “so just try to manage.” (Lit., manage the situation)
68.1.3b. Siz idare edersiniz canım. You’ll manage, dear.
* idari (.- -) administrative.
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
* iğreti / eğreti ill-fitting (clothing).
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
* ihmal, -li neglecting, neglect.
* ihmal et- - neglect.
95.3.2b. Sakın ihmal etme. Mind you, don’t neglect (this matter).
* ihtiyaç /A/ need /for/, necessity /for/.
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
40.2.1b. Yerine yeni bir elemana ihtiyacımız var. We need a new person to take his place. (Lit., for his place)
47.1.2e. Sana ne kadar ihtiyacım olduğunu biliyorsun. You know how much I need you. (Lit., how much my need for you is)
102.4.2. Emine: Teşekkür ederim. Hiç bir şeye ihtiyacım yok. Thank you. I don’t need anything. (Lit., have a need for anything)
* iken while; while being.
36.2.2b. Hakkı burada iken niye akıl edemedim. Why couldn’t I have thought of that while Hakkı was here?
* iki 1.two, 2. (occasionally) a small amount.
4.4.1c. Ben burada iki çocukla yalnız başıma... (And) I’ll be here alone with two kids... (Lit., I here with two children alone.)
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
14.4.2a. Hüseyin Efendi: Yoo.. Lâfı mı olur iki şekerin? Oh no! For two pieces of candy? Don’t even mention it! (Lit., Is the mention of two candies possible?)
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
23.1.2a. Man: Ayrıyeten bana iki yüz mark verdiydi. In addition, he gave me 200 marks. (Lit., had given me)
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
52.3.1d. Adamlar ikidir telefon ediyorlar. The men have already called twice.
56.1.1. Narrator: İki saat sonra Bülent kapıda göründü. Two hours later Bülent appeared at the door.
77.1.1a. Hakkı: Şaka maka iki seneye yaklaşıyor gideli. It’s getting close to two years since I left.
81.1.2c. İki sene nasıl burnumda tüttü. How I longed for it these two years! (Lit., How it smoked in my nose for two years.)
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
113.4.1a. Emine: Ben iki çocuklu dul bir kadınım. I’m a widow with two children.
136.3.1a. Bülent: Desene çocuklarımız iki derken üç olacak. So here we were thinking we had two kids, and now we’re going to have three. (Lit., While thinking our kids [were] two, it’s going to be three.)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
* iki lâf et- - chat a bit.
26.2.2c. Birer çay içer iki laf ederiz. We’ll each have a glass of tea and chat a bit.
* İkiniz the two of you, you two.137.1.2b. İkinizin bir arada olması daha iyi. It would be better if both of you were together. (Lit., Both of your being together is better.)
* ikisi the two (of them).
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
* ikna, -aı (.-) convincing, persuading.
* ikna et- - convince.
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
* ikram /A/ (an)offering/giving (food, drink, cigarettes, etc.) /to/ sb.
* ikram et- /A/ - offer /to/.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
* iktisadî (..- -) economic.
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* ilaç medicine.
26.2.1. Hatice: Eczaneden ilaç filan aldım da.. I just bought some medicine and so on at/from the drugstore.
123.1.2a. Bülent: Hemen bir ilaç aldıralım sana. Let’s get you some medicine right away. (Lit., let’s get [sb] to get you)
* ilan (.-) announcement, ad.
* ilân sayfası help-wanted page.
28.3.1b. İlan sayfasını açarak göz gezdirmeğe başladı. Opening (to) the help-wanted page, she began to glance through it.
* ile (The following does not include examples with the attached forms ending in -(y)lA, i.e., –(y)la / -(y)le since this dictionary does not include suffixes as entries.)1. with, together with. 2. and. 3. as a result of, through, by means of.
1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
6.1.1g. Sonra nasıl olmuşsa Hakkı ile tanışmışlardı. Then somehow she had met Hakkı. (Lit., however it happened, they had gotten acquainted with Hakkı)
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
93.3.2a. Emine: Hakkı ile görüştü mü acaba? I wonder if he met with Hakkı?
101.1.1. Narrator: Hatice ile kocası bir müddet daha onun yanında kaldılar. Hatice and her husband stayed with her a while longer. (Lit., at her side)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
103.1.1i. Düğünlerinde çekilmiş Hakkı ile başbaşa ve gurup resimler.. Pictures of (her) alone with Hakkı and of the group taken at their wedding.
* ile beraber 1.together with, along with.2. when, at the same time that.
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
31.4.1b. Lütfen arkadaşla beraber gidin. Please go with this person. (Lit., together with the friend)
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
61.3.2b. Onunla beraber yedik. We ate together. (Lit., We ate together with him.)
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
* ile birlikte together with.
103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
* ilerde in the future = ileride
83.3.1b. Merak etme ilerde herşey düzelecek. Don’t worry, in the future everything will straighten out.
* ileri 1. the front. 2.forward.
* ileri sür- - put forward, advance, set forth (ideas, excuses).
105.3.1a. Bülent: Yine bir takım mazeretler ileri süreceksiniz değil mi? You’re going to come up with a list of excuses again, aren’t you? (Lit., put forward a set of)
ileride = ilerde in the future.
82.4.2b. İleride belki.. Maybe in the future...
* ilerisi, -ni the future, the future of it
80.3.2d. Ben ilerisini düşünüyorum. I’m thinking about the future.
* ilerle- /DAn, A doğru/ - move forward /from, toward/, /A doğru/ head /for/, /A doğru/ make one’s way /toward/, advance.
ağır ağır ilerle-.33.1.1b. Emine hemen ona doğru ilerledi. Emine stepped forward at once. (Lit., moved forward toward it)
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
158.2.1. Narrator: Kâmuran bey zorlukla ilerleyerek bir koltuğa çöktü. Advancing with difficulty, Kâmuran bey sank into an armchair.
* ilgilendir- - concern, be of concern to.
17.4.2. Emine: Başkalarının düşünceleri beni ilgilendirmez. I don’t care what others think. (Lit., The thoughts of others don’t concern me.)
* ilgili /lA/ regarding /Ø/, concerning /Ø/.
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
* iliş- /A/ -- latch on /to/, fall /upon/. gözü iliş-.
* ilişki /lA/ relations /with/.
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
* ilişki kur- /lA/ - establish relations /with/, take up /with/.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
* ilk first, elementary, primary.
37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
37.3.2b. Hayatımda kazandığım ilk para.. The first money I ever earned in my life!
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
113.2.2b. Sizi ilk gördüm andan beri seviyorum. I’ve loved you from the moment I first saw you.
124.2.1. Bülent: Seninle ilk tanıştığımız günü hatırlıyor musun? Do you remember the day we first met? (Lit., the day we first met with you)
* ilk defa the first time, for the first time, first.
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
124.3.1c. Seninle ilk defa bir kış günü karşılamıştık. I first met you one winter day. (Lit., we first met with you)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* ilk okul primary school, elementary school.
35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
* İlk olarak for the first time, first.
31.3.2b. İlk olarak size müracaat ediyorum. This is my first job application. (Lit., I’m applying for the first time to you.)
* iltifat, -ti compliment.
96.2.2. Emine: İltifatınıza teşekkür ederim. Thank you for the compliment. (Lit., your compliment)
* imkân /A/ 1. possibility /for/OF/to/. 2. opportunity /for/to/, chance.
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
82.1.1b. Şimdilik burada kalmama imkân yok. At present there’s no way I can stay here. (Lit., there’s no possibility of my staying)
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* imkânsız impossible.
29.4.2. Emine: Teşekkür ederim Hatice ama benim için imkânsız. Thank you, Hatice, but it’s impossible for me.
82.3.3. Hakkı: O şimdilik imkânsız. At present that’s impossible.
82.4.1a. Emine: Neden imkânsız olsun? Why would it be impossible?
* imzalan- - be signed.
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
* in- /DA/ - get off /at/ (a place), /DAn/ - get out /of/ (a vehicle).
33.2.2. Emine: Buyrun. Ben Aksarayda ineceğim. Here you are. I’ll be getting off at Aksaray.
58.1.3b. İniyor muyuz? Are we getting out?
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
75.2.1a. Narrator: Arabadan inip yan sokağa saptı. She got out of the car and turned into a side street.
119.2.2. Bülent: Hadi bakalım şimdi inebilirsin. Come on, you can get out now.
* inan- /A/ - believe /Ø/ sb/sth, believe /Ø/ that, be convinced /Ø/ that.
99.4.1a. Narrator: Emine perişanlık içinde, duyduklarına inanamıyordu. In (her) distress, Emine couldn’t believe what she was hearing.
113.2.2a. Bülent: Hayır bana inanın. No, believe me.
128.4.1b. Öldüğüne hiç bir zaman inanamamıştım zaten. I was never convinced that you had died anyway. (Lit., was never able to believe)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
159.1.1b. Mutlu olacağına inanıyorsan, hemen evlen. If you believe you’ll be happy, get married right away.
159.3.2c. Beni unutacağına ve mutlu olacağına inanıyorum. I believe that you’ll forget me and that you’ll be happy.
162.3.1. Emine: İnanamıyorum bir türlü. I just can’t believe it.
162.3.2. Bülent: İnan sevgilim. İnan bana. Believe it, my darling. Believe me.
* inandır- /A/ - make sb believe /Ø/ sth, convince sb /Ø/ that.
131.3.1c. Uydurma bir ölüm haberine kendini inandırdın. You made yourself believe a cooked-up story of my death.
* inceleme an examining.
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* insan person, human being, someone, fellow.
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
17.3.2b. Şu insanlar ne fesat oluyor.. What trouble-makers these people are. (Lit., These people how... they become.)
17.4.1g. Ne kötü düşünceli insanlar var.. What malicious people there are (in this world)! (Lit., bad-thinking people)
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
25.4.3b. Soğuktan insanın gözü bir şey görmüyor. One can’t see a thing in this cold. (Lit., Because of the cold a person’s eye doesn’t see anything.)
26.3.1a. Narrator: Emine dertleşecek bir insan arıyordu kendine. Emine was looking for someone to share her troubles with.
28.1.2b. İnsan mecbur kalınca.. When a person has no choice... (Lit., remains compelled)
28.4.2a. Emine: Ne kafasız insanım.. What a fool I am! (Lit., headless person)
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
52.2.3a. Bülent: Ne lâubali, ne tembel insanlar bunlar. What impertinent, what lazy people they are! (Lit., ...what lazy people these.)
60.4.2a. Emine: Ne garip bir insan.. What a strange fellow... (Lit., person)
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
71.1.1c. Mesela babanız fevkalâde bir insan. Anneniz de öyle. Your father, for example, is a wonderful person. So is your mother.
72.4.1a. Bülent: Etrafımdaki insanlardan nefret ediyordum. I hated the people around me.
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
100.4.1c. İnsan dediğin bir varmış bir yokmuş. What we call a human being is here today and gone tomorrow. (Lit., What you call a human being there is one there isn’t one.)
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
110.1.1a. Bülent: Bunları yapabilen bir insan sizin sevginize lâyık mıydı? Was a person who could do these things worthy of your love?
118.1.2c. Sen çok iyi, çok temiz insansın Emine. You’re a very good, very upright person, Emine.
119.4.2b. Çok iyi bir insansın. You’re a very good person.
138.4.2b. Heyecanda bırakma insanı. Don’t leave a person in suspense.
158.4.1b. İnsanlar yaşlandıkça daha bencil oluyorlar. As people grow older, they become more self-centered.
* inşallah (.’..) God willing, I hope.
9.4.1a. Emine: İnşallah dediklerin olur Hakkı. I hope what you say comes true, Hakkı. (Lit., God willing, what you say will be.)
17.1.1c. İnşallah kısa zamanda zengin oluverir. I hope he’ll become rich in no time at all. (Lit., God willing, he’ll become rich)
55.3.2a. Emine: İnşallah ne yazdığımı farketmemiştir. I hope he didn’t notice what I was writing. (Lit., God willing, he didn’t notice)
66.2.1b. İnşallah mutlu olurlar. I hope they’ll be (very) happy. (Lit., God willing, they’ll be)
78.1.3. Emine: Bu yıl okula başlayacak inşallah. God willing, she’ll start school this year.
84.1.3d. İnşallah kısa zamanda hatasını anlar. I hope he’ll soon realize his mistake. (Lit., God willing, he’ll soon realize)
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
118.1.2f. İnşallah bundan sonra mutlu olursun. I hope you’ll be happy from now on. (Lit., God willing, you’ll be)
150.2.2. Emine: İnşallah dediğin gibi olur.. I hope everything turns out as you say... (Lit., God willing, it will be as you say.)
* intibak, -kı /A/ adapting /to/, adaptation /to/.
* intibak et- /A/ - adapt /to/, adjust /to/.
47.2.2a. Kâmuran Bey: Memleketin şartlarına intibak edememiş olabilirsin. (Up to now) you may not have been able to adapt to the conditions of this country. (Lit., of the country)
* ip, -pi 1. light rope, cord; string. 2. thread.
iple çek- /I/ - be anxiously waiting for, counting the days until.
35.2.1a. Narrator: Ay başını iple çekmişti. She had been looking anxiously forward to the first of the month.
* irkil- -- be suddenly frightened.
132.3.1a. Narrator: Emine bir an irkildi. Emine was frightened for a moment.
* ise asfor, but.
78.1.1b. Küçük Mehmet ise çoktan uyumuştu. As for little Mehmet, he had long since gone to sleep.
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
* iskemle (..’.) chair without arms, stool.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
21.4.1a. Narrator: Emine oturduğu iskemleden kalkarak kapıyı açtı. Emine got up from the chair she was sitting on and opened the door.
134.3.1e. Onu elinden bırakıp bir iskemleye çöktü. She put it down and collapsed into a chair. (Lit., out of her hand)
* İstanbul (..’.) Istanbul.
9.3.1c. Atlar gelirim İstanbula. I’ll hop in and come to Istanbul.
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
81.1.2a. Hakkı: Canını sevdiğim İstanbulu. (for Canını sevdiğim İstanbul.) The Istanbul I love so well! (Lit., whose soul I love)
* istasyon railway station.
83.1.2b. Istasyona kadar gelecek misin? Are you coming as far as the station?
* iste- 1.- want, wish. 2. – ask for, call for.
13.3.2. Elif: Anne ben gazoz isterim. Mother, I want a soda.
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
30.1.1. Narrator: Eminenin işi kabul etmek istemeyişine Hatice bir mâna verememişti. Hatice couldn’t understand why Emine didn’t want to take the job. (Lit., couldn’t give a meaning to [her] not wanting to accept)
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
39.2.1. Emine: Beni istemişsiniz efendim. You called for me, sir. (Lit., you asked)
39.4.1b. Evvela size bunun için teşekkür etmek isterim. First of all, I want to thank you for that.
40.1.1. Narrator: Kâmuran beyin söylemek istediği başkaydı. (But) Kâmuran bey had something else in mind. (Lit., What [he] wanted to say was something else.)
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
51.3d. Hangi kız evlenmek istemez onunla? What girl wouldn’t want to marry him? (Lit., which girl)
57.3.2a. Emine: Onu demek istemedim. That’s not what I meant.
68.2.1b. Seninle tanışmak isteyen genç hanımların yanına gidelim. Let’s go over by the young ladies who wish to meet you. (Lit., let’s go to the side of)
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
83.3.2b. Ben de senin gibi düşünebilmeyi çok isterdim. I really wish I could think like you.
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
86.2b. Geçen haftaki konuşmalarım için sizden özür dilemek istiyordum. I’d like to apologize to you for my remarks last week. (Lit., I wanted to apologize)
88.4.2. Emine: Dünkü teklifinizden cesaret alarak sizden bir ricada bulunmak istiyordum. Taking you up on your proposal yesterday, I’d like to make a request. (Lit., taking courage from your yesterday’s proposal)
88.4.3. Bülent: Buyurun.. Ne isterseniz getiririm. Please go ahead. I’ll bring whatever you want.
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
89.2.3b. Onu görmemi istiyorsunuz. You want me to see him. (Lit., You want my seeing him.)
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
92.3.1b. Ne bileyim. Ailevî durumumu bilmesini istemezdim. I just don’t know. I’d rather he didn’t know about my family situation. (Lit., How should I know. I wouldn’t want his knowing [about] my family situation.)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
98.3.1b. Seninle biraz konuşmak istiyoruz.. We’d like to have a little talk with you. (Lit., We’d like to talk with you a little.)
98.4.1d. Yani demek istediğim şey.. What I mean is... (Lit., I mean, the thing that I mean...)
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
107.4.1a. Bülent: Orada istediğiniz şeyi yerine getirdim. I carried out your request there. (Lit., I brought the thing you requested to its place there.)
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
110.4.2b. Büroya dönmek istiyorum. I want to go back to the office.
111.2.2a. Emine: Sizden özür dilemek istiyorum. I want to ask your pardon.
112.4.1a. Bülent: Neden anlamak istemiyorsunuz? Why don’t you want to understand?
113.4.2b. Ben sizi seviyorum ve sizinle evlenmek istiyorum. I love you and I want to marry you.
116.3.2b. Bunları bir kere daha sizinle konuşmak istiyordum. I wanted to discuss them with you once more.
117.2.2a. Emine: Onu demek istemedim. That’s not what I meant.
123.1.2b. İstersen eve gidip istirahat et. Why don’t you go home and rest? (Lit., If you like, go home and rest.)
129.3.1e. Senin istediğin de bu değil miydi? That’s what you wanted, isn’t it? (Lit., wasn’t it?)
131.4.1a. Hakkı: Fakat sen isteseydin benim sağ olduğumu pekâlâ öğrenebilirdin. But you could easily have found out that I was alive if you’d wanted to.
131.4.1d. Çünkü benim ölmemi istiyordun değil mi? Because you wanted me to die, didn’t you? (Lit., you wanted my dying)
137.1.2a. Bülent: Sizinle mühim bir meseleyi konuşmak istiyordum. I’d like to discuss an important matter with you.
137.3.2. Nesrin: A tabii.. Bülentçiğim istedikten sonra.. Oh, of course, if that’s what (our) dear Bülent wants. (Lit., after he has wanted)
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
145.2.2. Emine: Doğru.. Fakat sen istedikten sonra. That’s right, but if that’s what you want. (Lit., but after you have requested)
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
148.3.2b. Fakat gitmeni istemiyorum. But I don’t want you to go. (Lit., your going)
149.3.3. Emine: Peki Bülent. Nasıl istersen öyle yap. Alright, Bülent, do as you wish.
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
152.2.2a. Bülent: Çok isterdim ama.. Neyse.. I’d really like to but... Never mind.
154.4.1c. İstersen vaz geçelim bu işten. Why don’t we give up this plan? (Lit., If you wish, let’s abandon this matter.)
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
156.4. Emine: Hayır hayır.. o günlerin tekrar geri gelmesini istemiyorum. No, no... I don’t want those days to come back again. (Lit., the return of those days)
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
158.4.1c. Her zaman gençlerin de bizim gibi düşünmelerini istiyoruz. We always want young people to think just like us. (Lit., young people’s thinking)
159.2.2b. Yatağıma yatmak istiyorum.I want to lie down on my bed.
* istifade (..-.) /DAn/ taking advantage /of/.
55.1.2b. Fırsattan istifade Hakkıya bir mektup yazayım. Taking advantage of the opportunity, let me write a letter to Hakkı. (Lit., profiting from the opportunity)
* istirahat, -ti rest, resting.
* istirahat et- - rest.
103.4.2c. Hani bir kaç gün istirahat edecektiniz. What happened? You were going to rest a few days.
123.1.2b. İstersen eve gidip istirahat et. Why don’t you go home and rest? (Lit., If you like, go home and rest.)
* iş 1. work, labor. 2. job, employment, work. 3. business venture. 4. matter, issue.5. purpose.
2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
2.2.2b. Bu zamanda iş bulmak kolay mı? Do you think it’s easy to find work in these times? (Lit., Is it easy to find work in this time?)
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
4.4.1a. Emine: Sana ne kadar da kolay geliyor bu iş. How easy all this is for you! (Lit., this matter)
4.4.2b. İşi yoluna koyduktan sonra hemen sizi aldırırım. After arranging things, I’ll send for you right away. (Lit., After putting the work on its road, I’ll have you brought...)
7.1.2b. İşini de bırakırsa.. (And what) if he leaves his job too?
7.3.2c. Bu güne kadar bir türlü işi rast gitmedi. So far things haven’t gone well for him at all. (Lit., up to today)
9.1.1.
Hakkı: Demek senin de aklın yattı bu işe. So you’ve come around on this matter. (Lit., your mind has settled on this matter too)19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
20.1.1b. İşler biraz ağır diyordu. The work is quite hard, he said. (Lit., was saying)
20.1.1c. Sabahın karanlığında işe başlıyoruz. We start work before dawn. (Lit., in the darkness of morning)
20.2.1b. Nasıl, memnun mu işinden? How’s he doing, does he like his job?
26.1.1b. Bu gün işe gitmedin mi? Didn’t you go to work today?
27.3.1b. Sen de burada bir iş bulup çalışsan. What if you found a job here and went to work too?
27.3.2b. Fakat ne iş yapabilirim ki? But what work could I (possibly) do?
27.4.1a. Hatice: Her türlü iş yaparsın.. You can do all kinds of work. (Lit., you’ll do)
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
29.2.1. Hatice: Sana bir iş buldum. I’ve found a job for you.
29.2.2. Emine: İş mi? Nasıl bir iş? A job? What kind of job?
29.3.2a. Emine: Peki ben orada ne iş yapacağım? OK, but what kind of work will I do there?
30.1.1. Narrator: Eminenin işi kabul etmek istemeyişine Hatice bir mâna verememişti. Hatice couldn’t understand why Emine didn’t want to take the job. (Lit., couldn’t give a meaning to [her] not wanting to accept)
30.1.2. Hatice: Neden? Beğenmedin mi işi? Why? Don’t you think you’ll like the work? (Lit., didn’t you like)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
31.4.1c. Size işi göstersinler. Have them show you the job.
32.1a. Hatice: Hadi işin oldu demektir. So you got the job!
35.1.2a. Emine: Ne aptalca bir iş yaptım. What a stupid thing I did!
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
37.2.1b. “İşe girmekle iyi ettin” diyordu. He said, “You did the right thing by taking a job.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
40.2.2b. Fakat ben o işlerden hiç anlamam ki. Oh, but I don’t understand a thing about those matters.
40.3b. Yapılacak işleri size gösteririz. We’ll show you the work to be done. (Lit., the tasks)
40.4.1. Narrator: Emine yeni işine çabuk alışmış, Emine quickly became accustomed to her new job,
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
40.4.2. Hatice: Nasıl, yeni işinden memnunsun. Değil mi Emine? How (are things going)? You’re pleased with your new job, aren’t you, Emine?
48.1a. Kâmuran Bey: Ben işe sıfırdan başladım Bülent. I started the business from nothing, Bülent. (Lit., from zero)
51.4.2a. Kâmuran: Neyse.. Sen bu işle meşgul ol biraz. Never mind. Get a little involved in this matter. [Lit., busy with)
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
54.4.2b. Ne olacak bu işin sonu. How will all this end? (Lit., What will be the end of this business?)
55.1.2a. Emine: Yapacak bir iş yok. There’s no work to do.
55.4.1b. İşinizi ona göre ayarlayın da.. So arrange your work accordingly. (Lit., according to that)
58.1.1a. Narrator: Şişlideki işleri epeyce uzun sürmüştü. Their business in Şişli took quite a while.
61.1.3c. Mağazada bazı işler vardı. There were some matters (to attend to) at the store.
78.3.1. Hakkı: İşden her akşam böyle geç mi geliyorsun? Do you come home from work so late every evening?
80.3.2c. İşimden memnunum. I like my work.
81.2.2b. Oldukça iyi bir işim var. I have a pretty good job.
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
81.4.1b. O zaman bu işe razı olmayacaktım. I shouldn’t have agreed to this arrangement back then.
83.1.3. Emine: Hayır, işe geç kalırım sonra. No, otherwise I’ll be late for work.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
95.4.3b. İşinizi bitirdikten sonra gelirsiniz. (Just) come after you’ve finished your business. (Lit., you’ll come)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
97.2.2b. Biz yaptık o işi. We’ve already had ours. (Lit., We already did that task.)
101.1.2b. Epeyce geç kaldım işe. I’m quite late for work.
101.2.1b. İşinden olma. Don’t stay away from your job. (Lit., don’t be away)
102.3.1b. Ertesi sabah tekrar işe başlamıştı. The next morning she went back to work. (Lit., began work again)
103.1.1b. Ertesi gün de işe gitmedi. She didn’t go to work the next day either.
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
103.4.3b. Burada işlerle oyalanacağımı düşündüm. I thought I’d take my mind off my troubles with the work here. (Lit., distract myself with the tasks)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
109.3.1b. Öğreneceğiniz şeylerin bir işe yaramıyacağını biliyordum.. I knew that the things you’d learn would be of no use.
111.3.1b. Onun için işi bırakmağa karar verdim. That’s why I’ve decided to quit. (Lit., leave the job)
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
114.2.1b. Hatta şimdi işi bırakıp gidin. In fact, leave work now and go.
114.3.1b. ertesi gün de işe gelmemişti. And the next day she didn’t come to work.
116.2.1a. Bülent: Bir işim vardı da.. Well, it’s just that I had some work to do...
116.2.2b. Dünden kalan işleri düşündüm de. I was just thinking about some work left over from yesterday.
117.1.1a. Emine: İsterseniz bu işi bir müddet daha geriye atalım. If you wish, let’s postpone this matter for a while longer.
118.3.1a. Narrator: O gün de beraberce işten çıkmışlardı. That day too they left work together.
129.1.2b. İşe bak sen. Imagine that! (Lit., You look at the matter.)
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
136.4.1b. İşi kısa zamanda tatlı bir sonuca bağlamak niyetindeydi. He intended to settle the matter agreeably in a short time. (Lit., He was in the intention to wrap up the matter in a sweet conclusion.)
137.3.1b. İş bundan sonra sana düşüyor demektir. That means the matter is in your hands from this point on. (Lit., is falling to you)
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
142.3.1b. İşi serin kanlılıkla düşününce bana hak vereceğini umarım. When you have considered the matter with a cool head, I hope you’ll see that I’m right. (Lit., with cool bloodedness... you’ll give me right)
143.1.2c. Olacak iş mi bu? How can this be? (Lit., Is this a thing that is going to be?)
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
145.3b. Ben de buradaki işimle alâkamı kesiyorum. I’m severing my ties with my job here too.
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
149.1.1a. Emine: Bu olacak bir iş değil Bülent. This isn’t going to work out, Bülent. (Lit., This is not a matter that will be.)
150.1.3b. Ben başına açtığım işlere üzülüyorum. I’m (just) sorry about the problems I’ve caused you. (Lit., I’ve opened to your head)
151.3.3. Bülent: Avrupaya Jale. Orada iş bulup çalışacağım. To Europe, Jale. I’ll find a job there and (go to) work.
153.2.1a. Emine: İşin nasıl sonuçlanacağını biliyorum. I know how things will end. (Lit., the matter will end)
154.4.1c. İstersen vaz geçelim bu işten. Why don’t we give up this plan? (Lit., If you wish, let’s abandon this matter.)
155.2.2b. Yapacak işlerim var. I have things to do.
155.4.2b. Bu iş yürümeyecek.. Things aren’t going to work out. (Lit., won’t move forward)
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* işçi worker.
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* işin başı head of the business establishment.162.1.1c. Eskisi gibi tekrar işimin başına döneceğim. I’m going back to my job, like before.
* işin başına geç- - take over the business. (Lit., - pass to the head of the business)46.4.1c. Kısa zamanda işin başına geçmen lâzım. Soon you’ll have to take over. (Lit., your passing to the head of the business [will be] necessary)
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
158.3.1b. İyileşir de kalkarsam işimin başına geçerim. If I get well and get out of bed, I’ll return to manage my business. (Lit., pass to the head of my business)
* işine gel- - suit one’s purpose, serve one’s interests.131.4.1b. İşine gelmedi değil mi? That didn’t suit your purposes, did it? (Lit., didn’t come to your work)
* işit- - hear.
19.1.1b. Kızının sesini işitince kapıya koştu. Hearing her daughter’s voice, she ran to the door.
* işle- 1.- commit, make. 2. – embroider. hata işle-.
* işlemeli embroidered.
103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
* işte so you see, so, there it is,that’s … for you, well.
6.1.1i. Gençlik, cahillik işte.. tutuluvermişti ona. That’s youth and ignorance for you... she fell for him in an instant.
37.2.1d. vaziyeti idare et işte..” “so just try to manage.” (Lit., manage the situation)
57.3.1a. Bülent: İşte buna memnun oldum. Now that’s something I’m pleased about.
76.3.3. Hakkı: İşte.. aniden karar verdim. Well... I just decided on the spur of the moment.
100.4.1b. Hayat böyle işte. That’s just how life is.
121.3.2a. Emine: İşte aynı ses.. There it is, the same sound.
128.1.1c. İşte nihayet dönüp gelmişti. So he had finally returned.
* İşte böyle. So that’s where things stand./Now you see how it is./That’s how it is.118.1.1a. Emine: İşte böyle Hatice. So that’s where things stand, Hatice. (Lit., how things are)
* itham blame, accusation.
* itham et- - blame, accuse.
150.2.1a. Bülent: Kendini itham etmen için bir sebep yok. There’s no reason for you to blame yourself.
* itiraf (-..) confession, admission.
74.4.1b. Böyle bir itiraf beklemiyordu. She hadn’t been expecting such a confession.
* itiraz (-..) objection, disapproval.
* itiraz et- /A/ - object /to/.
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
105.4.1a. Narrator: Emine itiraz edememişti. Emine couldn’t say no. (Lit., couldn’t object)
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
* iyi good, well, fine. daha iyi.
6.1.1e. Hali vakti yerinde iyi bir ailenin biricik kızıydı. She was the only daughter of a good family of means.
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
12.3.2b. Kendine iyi bak. Take good care of yourself.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
17.1.1b. Çok severim onu, iyi çocuktur. I’m very fond of him, he’s a good kid.
24.3.1a. Esma hanım: Haa.. iyi iyi.. Oh, that’s fine, fine.
24.3.1c. Kendisi iyi miymiş? Is he well? (i.e., Hakkı)
24.3.2a. Emine: İyiymiş. He seems to be well.
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
25.3.3b. Kendisi iyi olsun da.. nasıl olsa.. Just so he’s in good health... in any case... (Lit., Just let him be well.)
31.2.3. Boss: Ya, iyi, buyrun oturun. Oh yes, very good, please come in, sit down.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
38.3.2a. Hüseyin Efendi: Ya.. iyi iyi.. Oh, I see. That’s fine, fine.
40.1.2a. Kâmuran Bey: Okuma yazmanızın iyi olduğunu tahmin ediyorum. I imagine that you have good reading and writing skills. (Lit., your reading and writing are good)
51.2.2. Nesrin: İyi fikir ama kiminle? That’s a good idea, but with whom?
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
52.1.1a. Kâmuran: En iyisi Jale’ye söyle. Best of all, tell Jale.
68.3.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go (now). (Lit., It would be good if I went.)
69.2.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go. (Lit., It would be good if I went.)
74.2.1. Bülent: Anlıyorum.. Artık gitsek iyi olacak.. I understand. We’d better be going now. (Lit., It would be good if we went now.)
77.2.1a. Hakkı: Neyse.. çok şükür iyisiniz ya. Never mind... thank God you’re well.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
81.2.2b. Oldukça iyi bir işim var. I have a pretty good job.
*85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
107.2.1a. Bülent: O halde söyleyeceklerimi şimdi iyi dinleyin.. In that case, listen carefully now to what I’m going to say.
118.1.2c. Sen çok iyi, çok temiz insansın Emine. You’re a very good, very upright person, Emine.
119.4.2b. Çok iyi bir insansın. You’re a very good person.
120.4.2. Emine: Çok iyisin Bülent. You’re very good, Bülent.
126.1.1a. Emine: Artık dönsek iyi olacak Bülent. We should get back now, Bülent. (Lit., It would be good if we went back now.)
128.1.1a. Narrator: Bu ses çok iyi tanıdığı bir sesti. This voice was a voice that she knew very well.
134.1.3
a. Man: Evet. Kendisi iyi arkadaşımdı. Yes (I know). He was my good friend.138.2.2a. Kâmuran: Daha iyi böylesi. That’s even better. (Lit., Its thus is better.)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* İyi akşamlar. Good evening.136.4.2. Bülent: İyi akşamlar.. Henüz yatmadınız demek. Good evening. So you’re still up. (Lit., You haven’t gone to bed yet.)
* iyi et- /lA/ - do the right thing /by/.
37.2.1b. “İşe girmekle iyi ettin” diyordu. He said, “You did the right thing by taking a job.
76.4.2. Emine: Çok iyi ettin. You did quite the right thing.
114.2.1c. Bir müddet dinlenirseniz iyi edersiniz. You’d do well to rest for a while. (Lit., If you rest a while you’ll do good.)
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
* iyi geceler. Good night.75.1.2. Emine: Çok teşekkür ederim Bülent bey. İyi geceler. Thank you very much, Bülent bey. Good night.
75.1.3. Bülent: Güle güle. İyi geceler. Good-bye. Good night.
* iyi günler good days, good times.
10.1.2b. İyi günlerin yanında kötü günlerimiz de oldu. We’ve had good days and bad days. (Lit., Beside the good days our bad days happened too.)
* iyi kötü 1. as best one can, in one way or another, somehow. 2. not badly, fairly good.
95.3.1b. Kardeşiyle iyi kötü o meşgul oluyor. She’s been taking care of her brother as best she can. (Lit., She’s been busy with him good bad.)
* iyice quite, pretty, thoroughly.7.1.1c. İyice yorulmuştu. She was pretty worn out. (Lit., had gotten)
46.4.1a. Kâmuran Bey: Ben artık iyice yoruldum oğlum. Son, I’m really quite tired out now. (Lit., my son)
* iyileş- - get well, recover.
158.3.1b. İyileşir de kalkarsam işimin başına geçerim. If I get well and get out of bed, I’ll return to manage my business. (Lit., pass to the head of my business)
* iyimser optimistic.83.3.2a. Emine: Ne kadar iyimsersin. How optimistic you are!
* iyisi the good one of en iyisi
* izah (-.) explaining, explanation.
* izah et- /A/ - explain /to/.
88.2.2b. Fakat bunu kendisine nasıl izah etsem. But how can I explain it to him?
89.4.1c. Fakat bunu izah etmem biraz güç.. But it’s a little difficult for me to explain. (Lit., my explaining this is a little difficult)
148.3.2a. Emine: Bunu sana izah edemem. I can’t explain it to you.
* izahat, -tı (- -.) explanation.*
izahat ver- - give an explanation.25.1.1. Narrator: Eminenin verdiği izahattan sonra Esmanımın içi rahat etmişti. After the explanation Emine had given, Esmanım was satisfied. (Lit., [her] heart became comfortable)
* izin, -zni leave, permission.
* izin al- - get time off from work, get a leave.
80.2.2a. Hakkı: On günlük izin aldım.. I got ten day’s leave.
* izin yap- - take time off from work, take a leave.
49.1.2a. Bülent: Hayır.. Peder bey bir müddet izin yapmağa karar vermiş. No... (My) father has decided to take some time off for a while. (Lit., to make a period of leave)
* Izmir (.’.) Izmir (By the Aegean sea and formerly known as Smyrna, it is Turkey’s second largest port city after Istanbul.)
125.2.1b. Babam İzmirde. My father’s in Izmir.
- K -
* kaba 1.rude. 2. rudely.
* kaba davran- /A karşı/ - be rude /to/, behave rudely /toward/to/.
155.3.2a. Bülent: Sana karşı kaba davrandım. I was rude to you. (Lit., I behaved rudely toward you.)
* kabul consent, acceptance, agreement.
* kabul et- - consent, accept, agree to.
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)30.1.1. Narrator: Eminenin işi kabul etmek istemeyişine Hatice bir mâna verememişti. Hatice couldn’t understand why Emine didn’t want to take the job. (Lit., couldn’t give a meaning to [her] not wanting to accept)
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
72.4.1d. Babam da kabul etmişti. And my father agreed.
88.2.2c. Acaba kabul eder mi? I wonder if he’ll agree (to do it)?
92.2.2. Hatice: Neden kabul etmedi mi? Why? Didn’t he agree (to do it)?
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
108.2.1c. Memnuniyetle kabul etti. He consented willingly. (Lit., accepted with pleasure)
114.3.2b. Ya kabul etmezse.. What if she doesn’t accept?
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
117.3.2. Emine: Evet kabul ediyorum. Yes, I accept.
125.4.2a. Bülent: Ben herşeyi kabul ettikten sonra.. As long as I agree to everything...
154.4.1b. Gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz lâzım. We have to accept the facts as they are. (Lit., Our accepting the facts as they are is necessary.)
159.2.1. Bülent: Demek kabul ediyorsunuz. So you consent (to my marriage)?
162.2.1. Bülent: Evet. Babam evlenmemizi kabul etti. Yes. My father consented to our marriage. (Lit., accepted our getting married)
* kabullen- - accept reluctantly/grudgingly.
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
* kâbus (-.) nightmare.
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
* kâbuslu (-..) nightmarish.
153.1.1b. O kâbuslu günler tekrar geri gelecek. Those nightmarish days will come back again.
* kaç how many. bir kaç / birkaç.
2.2.3. Kaç sene boş gezdiğini unutuyor musun?Are you forgetting how many years you were running around without a job?
25.3.2b. Sana da kaç aydır borcumu veremedim. I haven’t been able to pay you the money I owe you for several months now. (Lit., able to give my debt)
47.3.2b. Bu nimetler senin gibi kaç kişiye nasip olur? How many people have been granted the advantages you’ve enjoyed?
95.1.3d. Kaç aydır ondan da bir haber çıkmadı. There hasn’t been any news from him for quite a few months. (Lit., For how many months no news has appeared from him.)
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
150.3.2. Jale: Hoş geldin abi. Kaç gündür görünmüyorsun. Welcome, abi. You haven’t been (around) for several days. (Lit., How many days you haven’t been seen [about].)
* kaç- /DAn/ - flee, escape /from/. gözünden kaç-, huzuru kaç-.
50.2.2a. Nesrin: Döndüğünden beri evin huzuru kaçtı. There’s been no peace in this house since he came back. (Lit., the peace of the house has fled)
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
* kaçır- 1. – carry to an extreme, go too far. 2. – upset (sb). 3. – cause to flee. içkiyi fazla kaçır-, keyfini kaçır-, ölçüyü kaçır-.* kadar 1. as … as. 2. as much as. 3./A/ up /to/, down /to/, as far as (a place); until /Ø/, up /to/, down /to/ (a time); to (an extent, degree). 4. about, approximately. bir dereceye kadar, bu güne kadar, bu kadar, ne kadar, o ana kadar, o kadar.
4.3.2d. Sana da geçiminizi sağlayacak kadar yollarım. And I’ll send you enough for you to manage on. (Lit., to assure your livelihood)
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
33.3.1b. Kulaklarına kadar kızardığını hissetti. She felt herself blushing all the way up to her ears. (Lit., turning red)
35.3.1b. Ben dönene kadar orada oturursunuz. You’ll stay there until I come back.
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
41.3.3a. Emine: Bir yere kadar gitti. He stepped out. (Lit., He went as far as a place.)
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
70.1.2b. O zamana kadar dönerim. I’ll be back by then.
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
83.1.2b. Istasyona kadar gelecek misin? Are you coming as far as the station?
approx: 87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
123.2.2. Emine: ..Ondan sonra sabaha kadar gözüme bir damla uyku girmedi. And from then until morning I didn’t get a wink of sleep. (Lit., a drop of sleep did not enter my eye)
124.3.1e. Sonra Aksaraya kadar götürmüştüm. Then I took you as far as Aksaray.
130.2.2c. Hayatımın sonuna kadar seni bekleyeceğimi mi sanıyordun? Did you think I was going to wait for you forever? (Lit., until the end of my life)
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boşyere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
161.4.3b. Fakat sabaha kadar bekleyemezdim. But I couldn’t wait until morning. (Lit., couldn’t have waited)
* kadarcık little bit.
92.3.2b. O kadarcık bir yardımı dokunuversin. Let him at least help that little bit.
* kader fate, destiny.
10.3d. Kaderde bu da varmış.. It seems that this too is in (our) fate…
100.3.3a. Hatice: Ee kader.. Well, It’s just fate...
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
* kadın woman.
6.1.1b. Genç kadın bir müddet öylece durdu. The young woman stood motionless for a moment. (Lit., stood like that)
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
18.2.1a. Narrator: Kadının anlattıkları Eminenin canını sıkmıştı. What the woman had said annoyed Emine.
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
25.1.2a. Emine: Ne meraklı kadın.. What a nosy woman.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
34.4.2. Driver: Ne kadar hoş bir kadın.. What a lovely woman!
43.4.1a. Narrator: Genç kadın şaşırmıştı. The young woman was taken aback. (Lit., was surprised)
46.1.1. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken genç kadına yaklaştı. As Bülent was going out the door, he approached the young woman.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
59.4b. Fakat karşınızdaki evli bir kadınsa.. But if the one across from you is a married woman...
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
72.1.1a. Bülent: Daha sonra babam bu kadınla evlendi. Later my father married this woman.
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
80.2.1a. Narrator: Genç kadın bu cevabı alacağını bile bile sormuştu. The young woman had asked knowing full well she was going to get this answer.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
109.1.2b. Fakat kucağındaki çocuk, yanındaki bu kadın.. But the child in his lap, and this woman at his side...
109.1.3b. İki yıldır resimdeki kadınla yaşıyormuş He had apparently been living with the woman in the picture for two years.
109.2.1. Narrator: Genç kadın şimdi perişan bir durumdaydı. The young woman was now beside herself. (Lit., in a distressed state)
113.4.1a. Emine: Ben iki çocuklu dul bir kadınım. I’m a widow with two children.
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
139.1.2. Nesrin: Aa! Şu Jalenin nişanına gelen kadın mı? Oh, that woman who came to Jale’s engagement party?
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
140.2.1b. Çalışkan, ağır başlı, kibar bir kadın.. She’s a hard-working, serious, refined woman. (Lit., hard-headed)
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* kadıncağız the poor woman.30.4.1b.Yaşlı kadıncağıza külfet olacak. It’ll be a burden for the poor old woman.
90.4.2a. Bülent: Ne garip bir durum.. Zavallı kadıncağız.. What an awkward situation! The poor woman!
* kafa 1.head. 2. mind. 3. state of mind, view, outlook, feelings. kendi kafanın bildiğine git-.
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
114.1.2b. Teklifimi salim kafayla düşünün. Consider my proposal with a cool head. (Lit., a sound mind)
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
* kafasını kullan- - use one’s head.
5.2.2b. Kafanı kullansaydın. If you had only used your head.
* kafasını kurcala- - trouble. (Lit., - irritate one’s mind)
85.2.1. Narrator: Emine eve geldiğinde kafasını şimdi bu mesele kurcalıyordu. When Emine came home, this was the matter that was troubling her now. (Lit., this matter was irritating her head, i.e., her mind)
116.3.2a. Emine: Kafamı kurcalayan bazı şeyler var. There are some things troubling me. (Lit., irritating my head, i.e., my mind)
* kafasız foolish, lit., headless.28.4.2a. Emine: Ne kafasız insanım.. What a fool I am! (Lit., headless person)
* kafayı vurup yat- - hit the sack, hit the hay.20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
* kâfi (- -) enough, sufficient.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* kağıt / kâğıt 1.paper. 2. card, playing card. 3. paper document.
37.1.1b. Yataktan kalktı, kağıdı kalemi eline aldı. She got out of bed and picked up a pen and some paper. (Lit., She rose from bed, took paper pen in her hand.)
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
44.1.1b. Kağıtları masanın üzerine bırakarak geriye döndü. Leaving the papers on the desk, she turned away. (Lit., turned back)
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* kağıt oyna- - play cards.8.2.2b. Kahvede arkadaşlarla kağıt oynadık. I was at the coffee house playing cards with the boys. (Lit., we played cards with friends)
* kahkaha loud laugh.
* kahkahalar at- - laugh loudly.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
* kahvaltı, -yı breakfast.
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
97.2.1a. Emine: Biz de şimdi kahvaltıya oturmuştuk. We’ve just now sat down to breakfast.
* kahvaltı hazırla- - prepare/fix breakfast.
31.1.2a. Emine: Yok. Daha çocukların kahvaltısını hazırlamadım. No (I can’t). I haven’t fixed the kids’ breakfast yet. (Lit., prepared)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
133.2.1b. Onların kahvaltısını hazırladı. She fixed their breakfast. (Lit., prepared)
* kahve 1.coffee. 2.coffee house. yorgunluk kahvesi.
6.4.2b. Herhalde köşedeki kahvede pişpiriğe oturmuştur.. He’s probably sat down to a game of pinochle (?) at the corner coffee house.
8.2.2b. Kahvede arkadaşlarla kağıt oynadık. I was at the coffee house playing cards with the boys. (Lit., we played cards with friends)
49.2.2b. Bu arada lütfen bir kahve söyler misiniz Emine hanım? In the meantime, would you please order a coffee (for me), Emine hanım?
97.3.1b. Sana bir kahve yapayım Hüsnü abi. Let me make you a coffee, Hüsnü abi. (Lit., elder brother)
* kahve pişir- /A/ - make coffee /for/.
79.4.2. Emine: Evvela sana bir kahve pişireyim de.. But first let me make you a coffee. (Lit., cook you a coffee)
* kal-, -ır –
1. – remain, be left. 2. /DA/ - remain, stay /in/ (a place). 3. – remain, be (in a state/condition). 4. /DAn, A/ (for sth) – remain /from/ sb (as inheritance, etc.) /to/. 5. /A/ (for time) - remain /to/. baş başa kal-, geç kal-, geride/gerilerde kal-, gözü yolda kal-, gusura/kusura kalma-, hoşça kalın, lüzum kalma-, mecbur kal-, memnun kal-, yalnız kal-, zorunda kal-.2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
8.2.1c. Sen nerede kaldın? Where have you been? (Lit., Where have you stayed?)
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
10.4.2a. Hakkı: Tren saatine pek bir şey kalmadı Emine. There isn’t much time left till the train leaves, Emine. (Lit., to the train hour not much of a thing remained)
20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
26.1.2g. Mecburen kaldım. I had to stay (home). (Lit., I stayed of necessity.)
46.4.1b. Eski enerjim kalmadı. I don’t have the energy I used to have. (Lit., My former energy didn’t remain.)
47.1.1. Bülent: Ben bir müddet daha avrupaya gidip kalmayı düşünüyorum. I’m thinking of going to Europe and staying there for a while longer. (Lit., an additional period)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
73.1.1a. Bülent: Avrupada beş yıl kaldım. I stayed in Europe (for) five years.
74.3.1b. Burada kalmaya karar vermeme siz sebep oldunuz. It’s because of you that I’ve decided to stay here. (Lit., You have become the reason for my deciding to stay here.)
78.1.4b. Artık bizimle kalacaksın değil mi? You’ll stay with us now, won’t you?
80.3.1c. Gitme, kal burada. Don’t go, stay here.
82.1.1b. Şimdilik burada kalmama imkân yok. At present there’s no way I can stay here. (Lit., there’s no possibility of my staying)
82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
83.1.2a. Hakkı: Trenin kalkmasına az zaman kaldı. There’s not much time left before the train leaves. (Lit., Little time remained to the departure of the train.)
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
95.3.1c. Mehmet büsbütün kaynananın başına kalacak. Mehmet will be left completely for your mother-in-law to deal with. (Lit., remain to your mother-in-law’s head)
101.1.1. Narrator: Hatice ile kocası bir müddet daha onun yanında kaldılar. Hatice and her husband stayed with her a while longer. (Lit., at her side)
101.4.2b. Sağ olsaydı da yine ayrı kalsaydık. If only he were alive, even if we still remained apart.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi.
116.2.2b. Dünden kalan işleri düşündüm de. I was just thinking about some work left over from yesterday.
127.3.1a. Narrator: Bir an hareketsiz kaldı. For a moment she remained motionless.
129.3.1d. Artık burada kalacağım. I’m going to stay here now.
132.3.1c. Bütün vücudu ter içinde kalmıştı. Her whole body was drenched in sweat. (Lit., had remained in sweat)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
134.3.1f. Uzun müddet öylece kaldı... She remained like that for a long time.
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
147.2.1b. Bir müddet ayrı kalmamız gerekecek. We’re going to have to remain apart for a while. (Lit., Our remaining apart [for] a period will be necessary.)
151.4.1. Jale: Yaa! Demek orada kalacaksın artık.. Really? So you’re going to stay there for good?
152.3.2b. N’olur kal burada. Please stay here.
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
159.1.1a. Kâmuran: Gitme kal Bülent. Don’t go away Bülent, stay (here).
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
162.1.1b. Burada kalıyorum. I’m staying here.
* kalabalık 1.crowd. 2. crowded.
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
63.3.2b. Çok kalabalık var herhalde. There’s probably a big crowd.
64.1.1a. Narrator: Emine kendisini kalabalık bir salonda bulmuştu. Emine found herself in a crowded drawing room.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
* kaldır- /DAn/ - remove /from/, drop, do away /with/.
118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
* kalem 1. pencil. 2. pen.
37.1.1b. Yataktan kalktı, kağıdı kalemi eline aldı. She got out of bed and picked up a pen and some paper. (Lit., She rose from bed, took paper pen in her hand.)
159.3.1b. Kalemi eline aldı. She took the pen in her hand.
* kalk- /DAn/ 1. - get up, rise, stand up /from/. 2. – set out /from/.
yerinden kalk,10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
21.4.1a. Narrator: Emine oturduğu iskemleden kalkarak kapıyı açtı. Emine got up from the chair she was sitting on and opened the door.
35.2.1c. Erkenden kalkarak hazırlandı. Arising early, she got herself ready.
37.1.1b. Yataktan kalktı, kağıdı kalemi eline aldı. She got out of bed and picked up a pen and some paper. (Lit., She rose from bed, took paper pen in her hand.)
49.3.3b. Bülent kalkmadı mı daha? Hasn’t Bülent gotten up yet?
49.4.1a. Wife: Hayır.. nasıl kalkar. No... How could he (possibly) get up?
60.3e. Artık kalksak nasıl olur? Shall we be going now? (Lit., How would it be if we got up now?)
83.1.2a. Hakkı: Trenin kalkmasına az zaman kaldı. There’s not much time left before the train leaves. (Lit., Little time remained to the departure of the train.)
91.3.2c. Hadi kalk artık gidelim. Come on, get up, let’s go now.
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
146.1.3. Emine: Şimdi kalkıyorum. I’m coming now. (Lit., getting up)
158.1.2a. Nesrin: Fakat kocacığım neden kalktın? But my dear, why did you get up? (Lit., my dear husband)
158.3.1b. İyileşir de kalkarsam işimin başına geçerim. If I get well and get out of bed, I’ll return to manage my business. (Lit., pass to the head of my business)
* kalktı / kalkıp git- /A/ - up and go off /to/.
16.4.1b. Sonra kalktı Alamanya’ya gitti.. Then he up and went off to Germany.
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
84.1.2b. Bu sabah kalktı gitti. He went off this morning. (Lit., got up and left)
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
* kalp, -bi heart.
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
160.2.1a. Narrator: Tabancanın namlusunu kalbine doğru çevirdi. She aimed the pistol at her heart. (Lit., turned the pistol’s barrel toward)
* kalbi çarp- for one’s heart – beat.
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
121.2.1c. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
132.3.1b. Kalbi hızla çarpıyordu. Her heart was pounding. (Lit., beating rapidly)
* kalp çarpıntısı palpitation of the heart, pounding of the heart.122.3.1a. Narrator: İçindeki ürperti ve kalp çarpıntısı geçmemişti. Her shivering and the pounding of (her) heart did not go away. (Lit., shivering within)
* kalpli hearted, having a (certain kind of) heart
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
* kamyon truck.
153.4.1a. Bülent: Yarın sabah bir kamyon gönderirim. I’ll send a truck tomorrow morning.
* kanaat, -ti opinion, view.
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
117.1.1b. Kanaatlerinizde belki bir değişiklik olabilir. You may change your mind. (Lit., There may be a change in your opinions.)
144.1.2b. Neticeyi hiç bir şekilde etkilemez onların kanaatleri. Their opinions won’t affect the outcome at all. (Lit., in no way)
* kanepe (..’.) couch, sofa, setee.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
*
kanlılık bloodedness. serin kanlılık.* kapa- 1.- turn off (stove). 2. – close (eyes).
75.3.2b. Herhalde Elif kapamayı unuttu. Elif probably forgot to turn it off.
160.2.1b. Gözlerini kapadı. She closed her eyes.
* kapak cover.106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
159.4.1b. Gidip sandığın kapağını açtı. She went and opened the cover of the (dowry) chest.
* kapan- 1. – be closed, close. 2. – throw oneself over (desk, table).95.3.2c. Kayıtlar kapanmadan bir an evvel yazdır çocuğu. Register the child right away before registration is closed.
160.4.1a. Narrator: Kapandığı masada bir müddet hıçkıra hıçkıra ağladı. Leaning over the table, she sobbed for a while. (Lit., at the table she had thrown herself over)
* kapat- 1.- drop (a subject). 2. - hang up (telephone). bahsi kapat-, telefonu kapat-.* kapı door.
çıkış kapısı, sokak kapısı.1.1.2a. Emine: Elif! Kapıyı aç kızım. Elif! Open the door, dear. (Lit., my girl)
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
8.1.1. Narrator: Neden sonra kapı aralandı. Sometime later the door opened a crack.
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
19.1.1b. Kızının sesini işitince kapıya koştu. Hearing her daughter’s voice, she ran to the door
Kapı çalıyor.
21.4.1a. Narrator: Emine oturduğu iskemleden kalkarak kapıyı açtı. Emine got up from the chair she was sitting on and opened the door.
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
33.2.1b. Kendisini açılan kapıdan içeriye attı. She hopped in through the open door. (Lit., threw herself inside through the door that had opened)
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
41.3.1. Narrator: Bir gün Eminenin çalıştığı odanın kapısı açıldı. One day the door of the room where Emine was working opened.
42.3.1. Narrator: Yabancı geri dönmüş kapıdan çıkmak üzereydi. The stranger had turned around and was about to go out the door.
44.3.1. Narrator: O anda kapı açılmış, içeriye Kâmuran bey girmişti. At that moment the door opened and Kâmuran bey came in. (Lit., entered inside)
46.1.1. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken genç kadına yaklaştı. As Bülent was going out the door, he approached the young woman.
56.1.1. Narrator: İki saat sonra Bülent kapıda göründü. Two hours later Bülent appeared at the door.
63.3.1b. Teşvikiyede lüks bir apartman dairesinin kapısına gelmişti. She came to the door of a luxurious apartment in Teşvikiye.
63.4.1. Narrator: Kapıyı resmî elbiseli bir garson açtı. A uniformed waiter opened the door.
75.3.1. Narrator: Evin kapısına gelmişti.. She came to the door of the house.
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
94.3.1b. Akşama doğru Bülent kapıda görünmüştü. Toward evening Bülent appeared at the door.
97.1.1a. Narrator: Emine giderek kapıyı açtı. Emine went and opened the door.
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
127.3.1b. Kapının zili ikinci defa kulaklarında çınlıyordu. The doorbell rang in her ears a second time.
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
127.4.3b. Aç kapıyı. Open the door.
128.1.1g. Elini kilide götürüp kapıyı açtı. She brought her hand to the lock and opened the door.
155.3.1a. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken geri döndü. As Bülent was going out the door, he turned back.
157.2.1b. Kapıda üvey annesiyle karşılaştı. At the door he came face to face with his stepmother.
161.4.1a. Narrator: Tekrar içeriye girdiğinde kapının zili çalıyordu. When she went back inside, the doorbell was ringing.
* kapı çal- (for a doorbell) – ring. (Lit., for the door - ring)
21.3.2. Elif: Aa! Kapı çalıyor. Oh! The doorbell is ringing. (Lit., The door is ringing.)
96.4.2a. Emine: Kapı çalıyor. The doorbell’s ringing. (Lit., The door is ringing.)
127.1.3. Emine: Kapı çalıyor. The doorbell is ringing. (Lit., The door is ringing.)
* kapı çalın- (for a doorbell) – be rung, – ring, (for a door) – be knocked on, for there – be a knock on the door.
1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
18.3.1. Narrator: Hakkının Almanyaya gidişinin altıncı günü bir ara kapı çalındı. At one point six days after Hakkı had left for Germany, there was a knock on the door. (Lit., the sixth day after)
* kapı vurul- (for sb) – be knocking on the door.(Lit., for the door to be knocked.)
121.3.2b. Kapı vuruluyor.. Someone’s knocking on the door. (Lit., The door is being knocked.)
* kapıdan çık- - go out the door.
42.3.1. Narrator: Yabancı geri dönmüş kapıdan çıkmak üzereydi. The stranger had turned around and was about to go out the door.
46.1.1. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken genç kadına yaklaştı. As Bülent was going out the door, he approached the young woman.
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
155.3.1a. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken geri döndü. As Bülent was going out the door, he turned back.
* kapıyı çek- - open the door.(Lit., pull the door)
42.4.1. Narrator: Genç adam kapıyı çekip dışarı çıktı. The young man opened the door and went out. (Lit., pulled the door)
* kapıyı vurup çık- - slam the door and leave, - leave slamming the door.
6.1.1a. Narrator: Hakkı kapıyı vurup çıkmıştı. Hakkı slammed the door and left.
53.1.1a. Narrator: Genç adam sinirli bir şekilde kapıyı vurup çıkmıştı. The young man angrily slammed the door and left. (Lit., in an angry way)
* kapkaranlık completely dark, terribly dark.
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
* kapla- - come over, spread over. hüzün kapla-.
* kaptır- /A/ - let oneself fall /into/ the hands of.
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
* kar snow.
26.1.2d. Dün karda oynamışlar. Yesterday they played in the snow.
* kara 1. black. 2. severe.
* kara kara pessimistically, gloomily. (Lit., blackly)
* kara kara düşün- - brood, think gloomy/unpleasant thoughts.
91.3.2b. Kara kara yine ne düşünüyorsun? Why are you in a black mood again? (Lit., What are you thinking black black again?)
* kara kış severe winter weather
25.2.1d. kara kış bütün şiddetiyle bastırmıştı. severe winter weather had struck in full force. (Lit., with all its force)
* karanlık darkness. gecenin karanlığında
20.1.1c. Sabahın karanlığında işe başlıyoruz. We start work before dawn. (Lit., in the darkness of morning)
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
* karar decision, resolve.
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
140.1.1. Bülent: Bu kararımda tuhaf olan bir taraf göremiyorum ben. I can’t see anything odd about my decision. (Lit., an aspect that is odd in my decision)
141.3.1. Bülent: Hayır. Kararımı kendisine bildirdim. Yes, I have. I told her of my decision. (Lit., No.)
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
146.3.1. Emine: Bu kararından babanın haberi var mı? Does your father know of your decision? (Lit., have news of this decision of yours)
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* karar ver- /A/ - decide /to/, make a decision /to/.
2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
49.1.2a. Bülent: Hayır.. Peder bey bir müddet izin yapmağa karar vermiş. No... (My) father has decided to take some time off for a while. (Lit., to make a period of leave)
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
74.3.1b. Burada kalmaya karar vermeme siz sebep oldunuz. It’s because of you that I’ve decided to stay here. (Lit., You have become the reason for my deciding to stay here.)
76.3.3. Hakkı: İşte.. aniden karar verdim. Well... I just decided on the spur of the moment.
111.3.1b. Onun için işi bırakmağa karar verdim. That’s why I’ve decided to quit. (Lit., leave the job)
111.4.1b. Fakat kararımı verdim. Gidiyorum. But I’ve made my decision. I’m going.
137.2.1b. Evlenmeğe karar verdim. I’ve decided to get married.
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
141.1.1a. Kâmuran: Bazı sebeplerle böyle bir karar vermiş olabilirsin.. For certain reasons, you may have reached such a decision.
146.4.2a. Bülent: Henüz karar vermedim. I haven’t decided yet.
147.3.1a. Bülent: Yurt dışına gitmeye karar verdim. I’ve decided to go abroad.
149.1.1b. Böyle bir karar nasıl verebilirsin? How can you make such a decision?
158.3.1a. Kâmuran: Demek gitmeğe karar verdin Bülent. So you’ve decided to go, Bülent.
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* karara var- - reach a decision, decide.
116.3.1. Bülent: Bu geçen müddet içinde bir karara vardınız herhalde.. Since our last meeting you’ve probably made up your mind. (Lit., in this period that has passed... reached a decision)
* kararlaştır- (for people together) – decide upon (a time, place, etc.), agree upon.
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
* kararlı determined, decided.
137.1.1. Narrator: Bülent konuyu hemen açmakta kararlıydı. Bülent was determined to take up the matter at once. (Lit., in opening the matter)
* kardeş 1.brother, sister. 2. dear (informal address of affection).
1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
12.2.3b. Kardeşin sana emanet Elif.. I’m entrusting your brother to you, Elif. (Lit., Your brother to you a trust.)
15.3.2a. Emine: Hadi Elif.. Kardeşini getir.. Come on Elif, go fetch your brother.
23.2.1a. Man: Ne zahmeti gardaş (dialect for kardeş).. No trouble at all. (Lit., What trouble, sister?)
26.1.2c. Lâf dinlemiyorlar ki kardeş. But they just don’t listen, sister.
27.2.2a. Hatice: Neyse.. Üzülme kardeşim. Never mind. Don’t upset yourself, dear. (Lit., my sister)
28.1.2c. Bizim canımız yok mu kardeş. Don’t we have a life (too), sister?
38.1.2a. Emine: Öyle deme kardeşim.. Don’t say that, dear. (Lit., my sister)
41.2.2. Emine: Haklısın kardeşim. You’re right, my dear.
62.2.1b. Seni bilmez miyim kardeşim.. Don’t I know you, dear?
62.4.1a. Bülent: Kız kardeşimin. My younger sister’s.
66.1.1b. Kardeşim Jale ve müstakbel eşi Tanju.. My sister Jale and her husband-to-be, Tanju.
66.2.1a. Emine: Ne tatlı bir kardeşiniz var. What a charming sister you have!
84.1.3a. Hatice: Allah kavuştursun kardeşim. May God reunite you, dear. (Lit., my sister)
85.1.2a. Hatice: Olur olur kardeşim. It’s quite possible, my dear. (Lit., Could be, could be.)
95.3.1b. Kardeşiyle iyi kötü o meşgul oluyor. She’s been taking care of her brother as best she can. (Lit., She’s been busy with him good bad.)
97.1.2. Hatice: Merhaba kardeşim. Hello, dear.
98.2.2. Hatice: Nasıl anlatayım kardeşim. How can I tell you, dear? (Lit., how shall I)
101.2.1a. Emine: Hatice sen de git kardeşim. Hatice, you go too, dear.
114.4.1. Narrator: O sırada yanına kız kardeşi yaklaştı. At that moment his sister approached him. (Lit., came to his side)
126.3.1a. Emine: Bak kardeşin de uyudu. Look, even your brother has fallen asleep.
151.3.1. Narrator: Kardeşinin bu sorusunu Bülent cevapsız bırakmıştı. Bülent left his sister’s question unanswered. (Lit., this question of his sister’s)
* karı wife, (female) spouse.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu.
5.1.1. Narrator: Almanya’ya gitmeğe karar veren Hakkı karısını ikna etmeğe çalışıyordu. Having made the decision to go to Germany, Hakkı was trying to convince his wife.
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
22.1.2b. Sen karısısın değel (i.e., değil) mi bacı? You’re his wife, aren’t you, bacı?
71.1.2a. Bülent: Annem mi? O sadece babamın karısıdır. My mother? She’s only my father’s wife.
???? numbering: 80.4.2. Narrator: Karısının sözleri Hakkıyı sıkmaya başlamıştı. His wife’s words began to annoy Hakkı.
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
131.2.1a. Hakkı: Fakat sen.. benim karım.. çocuklarımın annesi.. But you … my wife … the mother of my children...
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* karı koca couple, man and wife.
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a meaning to the wife and husband’s...)
100.1.1. Narrator: Şimdi karı koca Emine’yi teselliye çalışıyorlardı. Now the couple tried to comfort Emine.
139.2.1b. Bu havadis karı kocayı pek şaşırtmıştı. This news stunned the couple.
* karıcım standard = karıcığım dear (lit. dear wife).
50.2.1a. Kâmuran: Öyle deme karıcım (= karıcığım). Don’t talk like that, dear. (Lit., dear wife)
* karın, -nı stomach.
35.3.1c. Karnınız acıkınca yemeğinizi de yersiniz. When you get hungry, you’ll eat (there) too.
77.4.2a. Emine: Karnın açtır herhalde. You’re probably hungry.
* karnı tok for one’s stomach to be full.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
* karnı zil çal- for one’s stomach – be growling, - be very hungry, starving. (Lit. for one’s stomach to be ringing the bell)
58.3.1b. Karnım zil çalıyor. I’m starving. (Lit., My stomach is ringing the bell.)
* karnını doyur- - feed, fill one’s stomach.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
81.2.1b. Yalnız hava karın doyurmuyor. (Nice) weather alone doesn’t fill one’s stomach.
* karış- /A/ - get involved /in/.
51.2.1. Kâmuran: Evet, bir yuva kurar çoluk çocuğa karışırsa.. Yes, once he establishes a home and gets involved with a wife and children... (Lit., if he)
* karışık jumbled, mixed, confused,
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* karıştır- - rummage, search about in.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
* karmakarışık (..’…) utterly conflicting, thoroughly confused.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
134.3.1a. Narrator: Emine karmakarışık hisler içindeydi. Emine felt a jumble of emotions. (Lit., was inside confused feelings)
* karşı 1.the placefacing, opposite, across from. 2. /A/ toward, for.
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
59.4b. Fakat karşınızdaki evli bir kadınsa.. But if the one across from you is a married woman...
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
73.4.1a. Bülent: ..size karşı duyduğum hislerden cesaret aldığımdan. ...because I’ve taken courage from the feelings I have for you.
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
116.4.2. Emine: Bana karşı duyduğunuz hislerin ve bu arzunuzun geçici bir heves olmadığına emin misiniz? Are you sure that your feelings for me and this desire of yours are not just a passing fancy? (Lit., the feelings that you feel for me)
155.3.2a. Bülent: Sana karşı kaba davrandım. I was rude to you. (Lit., I behaved rudely toward you.)
* karşı karşıya /lA/ face to face /with/.
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
* karşısına çık- - appear suddenly in front of, in sb’s presence.
44.1.2a. Emine: Yine karşıma çıktı.. He’s turned up in my presence again. (Lit., appeared facing me again)
* karşısında facing/opposite (him, it), in the face of, faced with.
21.4.1b. Karşısında hiç tanımadığı bir adam duruyordu. A man she didn’t know at all stood facing her. (Lit., was standing facing her)
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
155.2.1a. Narrator: Bülentin gösterdiği tepki karşısında Emine şaşkına dönmüştü. Emine was stunned by Bülent’s reaction. (Lit., the reaction Bülent showed)
* karşıla- 1.- react to in a certain way, regard, look upon, see, find. 2. - meet, welcome, greet.
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
64.1.1b. Kâmuran bey onu büyük bir nezaketle karşıladı. Kâmuran bey greeted her with great courtesy.
124.3.1c. Seninle ilk defa bir kış günü karşılamıştık. I first met you one winter day. (Lit., we first met with you)
149.1.2a. Bülent: Bu fikrimi daha makul karşılayacağını umuyordum. I was hoping you’d see this idea of mine in a more reasonable light.
* karşılan- - be regarded in a certain way. hoş karşılan-.
* karşılaş- /lA/ - come face to face /with/.
116.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmak için geri döndüğü an Emineyle karşılaştı. The moment he turned around to go out the door, he came face to face with Emine.
157.2.1b. Kapıda üvey annesiyle karşılaştı. At the door he came face to face with his stepmother.
* karşılık sth given in return.
38.1.3c. Bir karşılık beklediği için değil.. Not because she expects anything in return.
* kart postcard.
18.4.2b. Alamanyadan kart var. There’s a postcard from Germany.
19.2.1a. Narrator: Kartı eline aldı. She took the postcard in her hand.
19.4.1a. Narrator: O gün Emine kartı tekrar tekrar okudu. That day Emine read the postcard again and again.
* kasaba (..’.) small town, large village.
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
* kastet- /I/ (.’.) - mean, refer to.
135.2.2. Emine: Hayır Bülent. Onları kastetmedim. No, Bülent, I wasn’t referring to them.
139.1.1. Kâmuran: Yani.. Emine hanımı mı kastediyorsun oğlum? You mean... are you referring to Emine hanım, my son?
147.1.3b. Fakat.. yalnız beni mi kastediyorsun? But... do you mean me alone?
* kat, -tı 1. story, floor in a building. 2. condominium.
16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
* kat- /A/ 1.- add /to/. 2. - include /IN/ a consideration of an issue. hesaba kat-.
* katî (.-) firm, decisive.
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
* katlan- /A/ - put up /with/, bear /Ø/, endure /Ø/.
7.4.1b. Ne yapalım bir müddet katlanırım. What can I do? I’ll (just have to) put up with it for a while. (Lit., what shall we do)
53.4.2b. Mecburuz katlanmaya. We’ll just have to put up with it.
54.4.2c. Daha ne kadar katlanacağım bu yalnızlığa. How much longer will I put up with this loneliness?
84.3.1. Emine: Böyle bir evliliğe katlanmaktansa ayrılmayı bile göze alabilirim fakat çocukları düşünüyorum. Rather than putting up with such a marriage, I could even consider leaving him, but I’m thinking of the kids.
159.3.2a. Emine: Bülent. Çektiğim ızdıraba daha fazla katlanamıyacağım. Bülent. I can no longer endure the suffering I’ve been going through.
* kavga fight, quarrel.
* kavga et- /lA/ - fight /with/, have a fight /with/.
17.3.2f. Kavga etmişler. “Apparently they had a fight.
* kavuştur- - reunite. Allah kavuştursun.
* kay- /DAn/ - slip /from/, slide down /from/.
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
160.3.1b. Eli yavaşca aşağıya kaydı. Slowly her hand slid down.
* kaybol- - disappear, get lost.
134.4.1a. Narrator: İçini kemiren kuşkular kaybolmuştu artık. The doubts that had been gnawing at her heart had now disappeared. (Lit., the suspicions)
* kayıt, -ydı registration, registering.
95.3.2c. Kayıtlar kapanmadan bir an evvel yazdır çocuğu. Register the child right away before registration is closed.
* kaynana (.’..) mother-in-law.
26.1.2e. Kaynanam da zaten yatıyor. And now my mother-in-law is in bed too.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
37.4.1a. Emine: Bunu kaynanana aldım Hatice. I bought this for your mother-in-law, Hatice.
38.1.1. Narrator: Emine kaynanasına aldığı hediyeyi Haticeye verdi. Emine gave Hatice the present she had bought for her mother-in-law.
95.3.1c. Mehmet büsbütün kaynananın başına kalacak. Mehmet will be left completely for your mother-in-law to deal with. (Lit., remain to your mother-in-law’s head)
* kaza (.-) accident. araba kazası.
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
134.1.3c. O feci kazadan sonra.. After that terrible accident...
* kazan- 1.– earn. 2. - get an advantage. para kazan-.
5.2.1c. Ne kazandık? What good did it do? (Lit., What did we gain?)
5.2.2c. Kazanan nasıl kazanıyor? How do those who earn (well) (manage to) do so? (Lit., How does the earner earn?)
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
* kazanç earnings, winings.
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil. Yes, but that’s not possible with the money I’m making now. (Lit., with my today’s earnings)
* kelime word.
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
* kelli felli (..’..) dignified and well-dressed.
16.4.1e. Kelli felli efendi olmuş. He’s become quite a well-dressed gentleman.
* kemir- - gnaw.
134.4.1a. Narrator: İçini kemiren kuşkular kaybolmuştu artık. The doubts that had been gnawing at her heart had now disappeared. (Lit., the suspicions)
* kenar side, edge, shore, curb (of road). deniz kenarı, yol kenarı.
120.4.1a. Bülent: Geçmişi bir kenara bırak. Put the past aside. (Lit., Leave the past off to the side.)
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
* kenara çek- - pull off to the side of the road.
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
1. * kendi (an adjective. It is invariable. The noun that follows it has a possessor suffix)own, self.
2.3.1c. Kendi eğlencem için satmadım ya.. You know very well I didn’t sell it just for my own amusement.
(exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)84.2.2c. Sadece kendi keyfini düşünüyor. He thinks only of his own pleasure.
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
* kendi kafanın bildiğine git- - do exactly what one wants, act according to one’s own desires.
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
2. * kendi
noun 1. himselfj, herself. 2. he, she.7.1.1d. Kendini yatağa attı.. She threw herself on the bed…
26.3.1a. Narrator: Emine dertleşecek bir insan arıyordu kendine. Emine was looking for someone to share her troubles with.
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
61.4.1b. O kendini beğenmiş adam.. That conceited fellow. (Lit., That man who likes himself.)
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
* kendileri 3rd pers. pl. 1. themselves. 2. they.
* kendiliğinden of his own accord.
2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
* kendilik phil. entity,selfness, selfhood.
* kendim 1st pers. sing.1.myself. 2. me.
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
73.2.1a. Bülent: Bunun cevabını kendime de vermiş değilim. I haven’t answered that question for myself either.
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
105.4.2b. fakat kendimi biraz mecbur hissediyorum buna.. but I feel somewhat obliged to do so. (Lit., feel myself)
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
123.4.1b. Fakat kurtaramıyorum kendimi bu hisden. But I just can’t get rid of this feeling. (Lit., save myself from)
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
* kendimiz 1st pers. pl. 1. ourselves. 2. we.
* kendin 2nd pers. sing. 1.yourself. 2. you.
12.3.2b. Kendine iyi bak. Take good care of yourself.
80.4.1a. Emine: Hayır. Sen sadece kendini düşünüyorsun. No (you’re not). You’re only thinking of yourself.
130.2.2b. Orada sadece kendin için yaşadın. Over there you lived only for yourself.
131.3.1c. Uydurma bir ölüm haberine kendini inandırdın. You made yourself believe a cooked-up story of my death.
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
150.2.1a. Bülent: Kendini itham etmen için bir sebep yok. There’s no reason for you to blame yourself.
* kendiniz 2nd pers. pl. 1.yourself, yourselves. (2. you).
48.2.2b. Boş yere sinirlenip kendinizi üzmeyin. Don’t get angry for no reason and upset yourself.
105.4.2d. Siz hâlâ o matem havasından kurtaramadınız kendinizi. You still haven’t been able to recover from that mood of mourning. (Lit. rescue yourself)
106.2.1c. Biraz kendinizi düşünün. Think of yourself a little.
106.3.1a. Bülent: Üstelik kendinizi de suçlu görüyorsunuz. On top of that, you feel guilty too. (Lit., regard yourself guilty)
142.4.1b. Siz kendinize göre haklı olabilirsiniz. You may be right according to your own lights. (Lit., in accordance with yourself)
* kendisi 3rd pers. sing. 1. himself, herself.2. he, she.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
22.1.1. Emine: Fakat kendisi burada yok. But he’s not here.
24.3.1c. Kendisi iyi miymiş? Is he well? (i.e., Hakkı)
25.3.3b. Kendisi iyi olsun da.. nasıl olsa.. Just so he’s in good health... in any case... (Lit., Just let him be well.)
33.2.1b. Kendisini açılan kapıdan içeriye attı. She hopped in through the open door. (Lit., threw herself inside through the door that had opened)
64.1.1a. Narrator: Emine kendisini kalabalık bir salonda bulmuştu. Emine found herself in a crowded drawing room.
88.2.2b. Fakat bunu kendisine nasıl izah etsem. But how can I explain it to him?
89.2.3c. Herhalde kendisine bir şeyler göndereceksiniz. You probably want to send him some things. (Lit., you’re probably going to send)
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
107.4.1b. Yani kocanızı bularak kendisiyle konuştum. I mean that I found your husband and spoke with him.
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
134.1.3
a. Man: Evet. Kendisi iyi arkadaşımdı. Yes (I know). He was my good friend.134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
139.1.3. Bülent: Evet ta kendisi. Yes, she’s the one. (Lit., she herself)
141.3.1. Bülent: Hayır. Kararımı kendisine bildirdim. Yes, I have. I told her of my decision. (Lit., No.)
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
* kere time, instance, occasion. bir kere.
* -kes person herkes
* kes- - cut, sever. alâka kes-.
* kesil- 1.- be cut, cut off, stopped. 2.– suddenly become, turn suddenly into.
26.4.2a. Emine: Maalesef.. o da kesildi. Unfortunately... that too has stopped.
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
* kesinleş- - be settled, finalized.
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
* kestir- - figure out, determine.
89.2.1. Narrator: Emine meseleyi nasıl anlatacağını kestiremiyordu. Emine couldn’t figure out how (best) to explain the matter.
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
* keşki (more common form today: keşke) (.’.) (usually used with a following conditional form of a verb)I wish, if only.
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
91.2b. Keşki bu mevzuu ona hiç açmasaydım. I wish I had never brought up this subject with him. (Lit., opened it to him)
104.4.2a. Emine: Keşki yapabilsem. If only I could.
* keyif, -yfi pleasure, enjoyment.
84.2.2c. Sadece kendi keyfini düşünüyor. He thinks only of his own pleasure.
* keyfine bak- - enjoy oneself, see to one’s own pleasure.
59.2.1a. Bülent: Hadi canım, keyfinize bakın. Well, come on and enjoy yourself. (Lit., look to your pleasure)
* keyfini kaçır- - upset, spoil one’s good mood.
123.4.2b. Fakat Bülent beye bundan bahsetmeyip onun da keyfini kaçırmamakla iyi etmişsin. But you were right not to mention this to Bülent bey and upset him. (Lit., you did well... not to drive away his good spirits)
* kıpırda- - stir, move slightly.
13.1.1a. Narrator: Nihayet tren yavaşca kıpırdadı. Finally the train slowly began to stir.
* kır countryside, rural area.
104.2.2d. Kırda bayırda başıboş dolaşmak arzusu duyarım. I feel like walking about carefree in the fields and meadows. (Lit., feel the desire to walk about in the countryside and hills)
* kır- 1.– break. 2. – offend, hurt. cesaretini kır-, pot kır-.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
* kırgınlık resentment.
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
* kısa short.
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
87.3.1. Narrator: Aralarında kısa bir sessizlik oldu. There was a brief silence between them.
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
117.1.2b. Hayat o kadar kısa ki.. Life’s too short (for that). (Lit., Life is so short that...)
* kısa zamanda in a short time, soon, in no time at all.
17.1.1c. İnşallah kısa zamanda zengin oluverir. I hope he’ll become rich in no time at all. (Lit., God willing, he’ll become rich)
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
46.4.1c. Kısa zamanda işin başına geçmen lâzım. Soon you’ll have to take over. (Lit., your passing to the head of the business [will be] necessary)
84.1.3d. İnşallah kısa zamanda hatasını anlar. I hope he’ll soon realize his mistake. (Lit., God willing, he’ll soon realize)
136.4.1b. İşi kısa zamanda tatlı bir sonuca bağlamak niyetindeydi. He intended to settle the matter agreeably in a short time. (Lit., He was in the intention to wrap up the matter in a sweet conclusion.)
148.4.1c. Herşey kısa zamanda yoluna girecek. Soon everything will be OK. (Lit., will enter its road)
* kısaca (..’.) briefly, in short.
143.4.1. Narrator: Genç adam durumu kısaca Emineye anlattı. The young man briefly explained the situation to Emine.
* kısım, -smı part.
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
* kıskandır- - make jealous.
66.2.2b. Fakat siz bütün kadınları kıskandıracak kadar güzelsiniz. But you’re lovely enough to make all the women jealous.
* kısmet, -ti fate.
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
* kısmet olursa if fate ordains.
118.2.1. Hatice: Ee.. Kısmet olursa ne zaman evleniyorsunuz? Well, if fate ordains, when are you getting married?
* kış winter.
24.1.2b. Kış hazırlığı mı? Is this preparation for winter?
25.2.1d. kara kış bütün şiddetiyle bastırmıştı. severe winter weather had struck in full force. (Lit., with all its force)
124.3.1c. Seninle ilk defa bir kış günü karşılamıştık. I first met you one winter day. (Lit., we first met with you)
* kışlık for winter.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
* kıyafet, -ti (.-.) 1.outfit, clothes. 2. a person’s overall appearance
24.3.1b. Adamın kıyafetinden anlamıştım zaten. I had already gathered that from the way the man was dressed. (Lit., from the man’s attire)
63.1.2c. Sonra ne kıyafet giyeceğim. And besides, what outfit shall I wear?
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
* kıyı shore.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
* kız 1. girl. 2.daughter.
1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
6.1.1e. Hali vakti yerinde iyi bir ailenin biricik kızıydı. She was the only daughter of a good family of means.
6.1.1o. Halbuki nasıl titrerlerdi kızlarının üstüne.. But my, how they doted on their daughter!
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
19.1.1b. Kızının sesini işitince kapıya koştu. Hearing her daughter’s voice, she ran to the door
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
51.3d. Hangi kız evlenmek istemez onunla? What girl wouldn’t want to marry him? (Lit., which girl)
62.4.1a. Bülent: Kız kardeşimin. My younger sister’s.
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
66.2.2a. Bülent: Evet.. Tatlı kızdır Jale.. Yes. Jale is a charming girl.
78.2.1. Narrator: Hakkı kızının sorusunu cevapsız bırakmıştı. Hakkı left his daughter’s question unanswered.
78.3.2b. Patronun kızının evlerinde nişanı vardı. The boss’s daughter’s engagement (party) was (held) at their house.
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
96.1.1a. Bülent: Demek okul çağında kızınız var. So you have a school-age daughter. (Lit., a daughter in school age)
100.2.2a. Hatice: Yok kızım. Hiç bir şey yok. No, my child. Nothing’s wrong. (Lit., there’s nothing.)
103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
114.4.1. Narrator: O sırada yanına kız kardeşi yaklaştı. At that moment his sister approached him. (Lit., came to his side)
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
137.4.1c. Hele Hüsrev beyin kızı. Zarif kibar.. First off, there’s Hüsrev bey’s daughter. She’s elegant, refined...
138.1.1a. Bülent: Evlenmeğe karar verdim derken bana bir kız bulun demek istemedim. When I said I’d decided to get married, I didn’t mean find me a girl.
138.3.2b. Kim bu genç kız bakalım? Come on and tell us, who is this young girl? (Lit., let’s see who)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
152.3.1. Narrator: Genç kızın gözleri dolmuştu. The young girl’s eyes filled (with tears).
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* kızım my girl, dear, my child, (my) young lady.
1.1.2a. Emine: Elif! Kapıyı aç kızım. Elif! Open the door, dear. (Lit., my girl)
1.3.2b. Koş kızım. Babanın terliklerini getir. Run dear! Fetch your father’s slippers.
15.4.2a. Esma hanım: Allah kavuştursun kızım. May God reunite you, my child. (Lit., my girl)
16.3.1a. Esma hanım: Tabii kızım.. Of course, my child.
17.3.2a. Esma hanım: Aman kızım. Good gracious, my child.
18.1.2c. Aman bana müsade kızım. Oh dear! With your permission (I’ll run along), my child.
19.2.3a. Emine: Dur kızım. Hold on, dear.
20.2.1a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyden mektup alıyor musunuz kızım? Are you getting letters from Hakkı bey, my child?
21.2.1a. Emine: Hadi kızım. Come on, dear.
24.1.2a. Esma hanım: Kolay gelsin kızım. May the work go easily, my child.
25.2.3a. Hüseyin Efendi: Ee.. zamanı kızım. Yes, this is the time for it, my child.
25.3.3a. Hüseyin Efendi: Sağlık olsun kızım. That’s alright, my child.
31.4.1a. Boss: Pekâla kızım. All right, young lady. (Lit., my girl)
35.4.3. Aunt (to Emine): Sen hiç merak etme kızım. Don’t you worry at all, my child.
38.2.3a. Hüseyin Efendi: Olur kızım olur.. That’s quite alright, my child, quite alright.
38.3.2b. Çalışmalı kızım. One must work, my child.
39.2.2. Boss: Ha evet. Buyrun oturun kızım. Oh, yes. Come in, sit down, my child.
44.3.2. Kâmuran Bey: Günaydın kızım. Good morning, my child.
64.1.2c. Şu tarafa buyrun kızım. This way (please), my child. (Lit., To this direction, my girl.)
69.1.3. Kâmuran Bey: Güle güle kızım. Çok teşekkür ederiz. Good-bye, my child. Thank you very much. (Lit., We thank you very much.)
78.1.2. Hakkı: Görmeyeli kocaman hanım olmuş benim kızım. My girl has become quite a grown-up lady since I last saw (her).
79.2.2a. Emine: Elif babanı rahat bırak kızım. Elif, leave your father in peace, dear.
79.2.3. Hakkı: Yarın sabah gösterirsin. Olur mu kızım? You’ll show (them to me) tomorrow morning. OK, dear?
79.3.2a. Hakkı: Olur kızım olur. Of course, my girl, of course.
126.2.3a. Emine: Aferin kızım. Good for you, dear.
* kız- /A/ - be angry /AT/with/, that /Ø/.
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
150.1.3a. Emine: Hayır Bülent sana niçin kızayım? No, Bülent, why should I be angry with you?
154.4.1a. Emine: Bana kızma Bülent. Don’t be angry with me, Bülent.
* kızar-
- blush, become red.33.3.1b. Kulaklarına kadar kızardığını hissetti. She felt herself blushing all the way up to her ears. (Lit., turning red)
* kızgınlık anger.
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
* kızlık girlhood.
121.1b. Bu, genç kızlığından beri duymadığı bir hisdi. It was a feeling she had not felt since she was a young girl. (Lit., since her young girlhood)
* ki 1. that. 2. so, to such an extent that (for emphasis).3. but, after all (indicates frustration, annoyance, disapproval). 4. when, just when. 5. (expresses doubt, uncertainty). o kadar … ki, ölyle … ki, yeter ki.
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
120.2.1c. Yeter ki.. All that matters is that... (Lit., It’s enough that...)
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi? Yes, all that matters is that we be happy, right? (Lit., it’s enough that we be happy)
124.4.1c. Fakat kim derdi ki bir gün.. But who would have guessed that one day... (Lit., who would have said)
129.2.1. Hakkı: Neyse.. Görüyorsun ki yaşıyorum. Well anyway, you see that I’m alive. (Lit., I’m living)
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
2. (for emphasis) so, to such an extent that: bir ... ki, o kadar … ki, öyle … ki.53.2.1. Hatice: Bülent bey bugün hepimizi bir haşladı ki sorma. Bülent bey gave us all a real dressing down today, let me tell you. (Lit., scalded all of us [so much] that don’t ask)
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
76.4.2b. Çocuklar da seni öyle özlemişlerdi ki.. I can’t tell you how much the kids have missed you. (Lit., And the kids have missed you so [much] that...)
77.2.1b. Seni ve çocukları o kadar özledim ki. I missed you and the kids so much.
78.2.2b. Öyle acıkmıştım ki. I was so hungry! (Lit., I was so hungry that...)
115.2.2c. Öyle uykum var ki.. I’m so sleepy... (Lit., I have such sleepiness that...)
117.1.2b. Hayat o kadar kısa ki.. Life’s too short (for that). (Lit., Life is so short that...)
118.1.2a. Hatice: O kadar sevindim ki bu habere.. I can’t tell you how pleased I am at this news.
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki. Yes, but my nerves are shot. (Lit., are so broken)
130.3.2b. O kadar geç kaldın ki.. You’re so late that... (Lit., remained so late)
151.1.1. Jale: Meseleyi öğrenince o kadar üzüldüm ki.. You can’t imagine how sorry I was when I learned about the situation. (Lit., When I learned about the matter I was so sorry that...)
3. (indicates frustration, annoyance, disapproval) but, after all, anyway:7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
15.2.2b. Adamcağız kötü bir niyetle söylemedi ki.. After all, the poor man didn’t say it with malice. (Lit., with bad intention)
26.1.2c. Lâf dinlemiyorlar ki kardeş. But they just don’t listen, sister.
27.3.2b. Fakat ne iş yapabilirim ki? But what work could I (possibly) do?
28.1.1b. Ben çalışmayı küçümsediğimden söylemiyorum ki.. But I’m not saying (that) because I look down on work(ing).
30.2.2. Emine: Ne yapabiliriz ki? But what can we do?
40.2.2b. Fakat ben o işlerden hiç anlamam ki. Oh, but I don’t understand a thing about those matters.
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
60.2.1b. Fakat bu bir şeyi değiştirmez ki.. But that doesn’t change anything anyway. (Lit., this doesn’t change a thing)
93.3.2b. Bir şeyler öğrenebildi mi ki? But was he able to find out anything? (Lit., anythings)
100.1.2b. Elden ne gelir ki. There’s nothing to be done anyway. (Lit., What comes from the hand anyway?)
105.4.3. Emine: Fakat ne yapabilirim ki. Yes, but what can I do?
118.1.1b. Başka ne yapabilirdim ki? What else could I have done anyway?
150.2.1b. Ben halimden şikayet etmiyorum ki. Anyway, I’m not complaining about my situation.
4. when, just when:127.1.1c. Tam bardağı ağzına götürmüştü ki.. She had just brought the glass to her mouth when...
5. expresses doubt, uncertainty: well27.4.2a. Emine: Bilmem ki. Well, I really don’t know.
30.4.1a. Emine: Bilmem ki.. Well, I really don’t know...
* kibar well-bred, refined.
35.1.2c. Allahtan çok kibar bir adamdı. Fortunately he was a real gentleman.
137.4.1c. Hele Hüsrev beyin kızı. Zarif kibar.. First off, there’s Hüsrev bey’s daughter. She’s elegant, refined...
140.2.1b. Çalışkan, ağır başlı, kibar bir kadın.. She’s a hard-working, serious, refined woman. (Lit., hard-headed)
* kilit lock, padlock.
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
128.1.1g. Elini kilide götürüp kapıyı açtı. She brought her hand to the lock and opened the door.
* kim who.
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
28.4.2b. Çalışmaya hevesleniyorum ama çocukları kime bırakırım. I take it into my head to work, but who do I leave the kids with?
28.4.2c. Kim bakar onlara? Who’s going to look after them?
30.1.3b. Bütün gün onları kime bırakırım? Who will I leave them with all day?
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
42.2.3. Emine: Kim bu münasebetsiz adam? Who is this cheeky fellow?
42.3.2. Emine: Kim aradı diyeyim beyfendi? (= beyefendi)Who shall I say was asking (for him), sir?
44.1.2b. Kimin nesi bu adam? Who the devil is this fellow? (Lit., Whose what is this man?)
51.2.2. Nesrin: İyi fikir ama kiminle? That’s a good idea, but with whom?
67.1.4. Woman: Nesrincim. Bülent beyin bu derece alakasını çeken hanım kim acaba? Nesrin dear, I wonder who that woman is who has so captivated Bülent bey? (Lit., attracted [his] attention [to] this degree)
91.2a. Emine: Kim bilir hakkımda şimdi neler düşünür. Who knows what he thinks of me now.
96.4.2b. Sabah sabah kim acaba? I wonder who it is so early in the morning?
121.4.2. Emine: Kim o? Who is it?
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
124.4.1c. Fakat kim derdi ki bir gün.. But who would have guessed that one day... (Lit., who would have said)
127.4.2. Emine: Kim o? Who is it?
138.3.2b. Kim bu genç kız bakalım? Come on and tell us, who is this young girl? (Lit., let’s see who)
* kimse 1. someone, somebody, person. 2.anyone, anybody. 3. (with a negative verb)no one, nobody.
26.1.2f. Bakacak kimse yok. There’s no one to look (after them).
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
52.4.1c. Kimse doğru dürüst çalışmıyor bu müessesede. Nobody works properly in this establishment.
101.1.3b. Sizden daha yakın kimsem yok hayatta. You are the people closest to me in the world. (Lit., I have no one closer than you in life.)
122.1.2a. Emine: Kimse yok.. There’s no one (there).
132.4.2a. Emine: Kimse yok. There’s no one there.
* kira (.-) rent (money).
* kirasını ver- - pay the rent.(Lit., its rent)11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
* kişi person.
47.3.2b. Bu nimetler senin gibi kaç kişiye nasip olur? How many people have been granted the advantages you’ve enjoyed?
* kitap book
126.2.3b. Topla kitabını defterini. Çantana yerleştir. Get your books and notebooks together. Put them in your bag.
* klâsik 1.classic. 2. the usual cliché.
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
1. *
koca husband. karı koca.2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
8.3.1.
Narrator: Kocası soyunup yatağa uzandı. Her husband got undressed and stretched out on the bed.10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
10.4.1.
Narrator: Biraz sonra odaya kocası girdi. A little later her husband entered the room.14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
17.3.2e. “Emineyle kocası geçinemiyorlarmış. “It seems that Emine and her husband aren’t getting along.
24.4.1b. Kocan neler gönderdi bakiim? (spoken form of bakayım) So what did your husband send?
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
41.1.1b. Kocandan ne haber? What news from your husband?
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
67.1.5. Nesrin: O mu? Kocamın sekreteri.. Her? That’s my husband’s secretary.
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
80.1.1b. Eminenin zihnini kurcalayan soruyu kocasına sormanın sırası gelmişti. The time had come for Emine to ask her husband the question that was troubling her. (Lit., The time to ask her husband the question that had been irritating Emine’s mind had come.)
82.1.2b. Sen benim kocamsın. You’re my husband.
82.3.1. Narrator: Emine her ne şekilde olursa olsun kocasından ayrı kalmak istemiyordu artık. Emine didn’t want to remain apart from her husband any longer, under any circumstances. (Lit., however it might be)
89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
90.1.2b. Kocanız uzun zamandır orada yalnız. Your husband has been alone over there for a long time.
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
90.3.3c. Siz yine kocanızın adresini verin bana. Anyway, give me your husband’s address.
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
97.1.1c. Yanında kocası da vardı. Her husband was with her too. (Lit., at her side)
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
101.1.1. Narrator: Hatice ile kocası bir müddet daha onun yanında kaldılar. Hatice and her husband stayed with her a while longer. (Lit., at her side)
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
107.4.1b. Yani kocanızı bularak kendisiyle konuştum. I mean that I found your husband and spoke with him.
128.1.1b. Kocası Hakkının sesi.. It was her husband Hakkı’s voice.
133.4.1a. Man: Kocanızın arkadaşıyım. I’m a friend of your husband.
134.1.2. Emine: Fakat kocam.. yani.. şey. But my husband... that is... well...
139.3.2b. Fakat kocası öleli epey oluyor. But it’s been quite a while since her husband passed away.
2 *
koca fully grown, adult.50.1.2b. Koca adam. He’s a grown man.
* kocacığım dear, lit., my dear husband.
52.1.2. Nesrin: Fena fikir değil kocacığım. Not a bad idea, dear. (Lit., my dear husband)
143.1.3a. Nesrin: Sinirlenme kocacığım. Don’t get upset, dear. (Lit., my dear husband)
158.1.2a. Nesrin: Fakat kocacığım neden kalktın? But my dear, why did you get up? (Lit., my dear husband)
* kocaman quite grown-up.
78.1.2. Hakkı: Görmeyeli kocaman hanım olmuş benim kızım. My girl has become quite a grown-up lady since I last saw (her).
* koku scent.
* koku kullan- - use scents, perfume.
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
* kol arm.
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
* kolları / kollarını sıva- - roll up one’s sleeves (and get busy).
40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
137.3.1c. Hemen kolları sıvayıp namzetleri tesbite başla. Roll up your sleeves and get busy right away finding (suitable) candidates. (Lit., begin determining)
* kolundan tut- - take by the arm.
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
119.3.1a. Narrator: Genç adam Eminenin kolundan tuttu. The young man took Emine by the arm. (Lit., from her arm)
* kolay easy.
2.2.2b. Bu zamanda iş bulmak kolay mı? Do you think it’s easy to find work in these times? (Lit., Is it easy to find work in this time?)
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
38.3.2c. Bu zamanda geçinmek kolay değil.. It’s not easy to make ends meet in these times. (Lit., in this time)
47.3.1. Bülent: Pek öyle kolay değil. But it’s not that easy.
47.3.2a. Kâmuran Bey: Ne demek kolay değil. What do you mean, not easy? (Lit., What does not easy mean?)
84.3.2a. Hatice: Kolay değil tabii. That’s not easy, of course.
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
113.3.2b. Buna hemen bir cevap vermem kolay değil.. It isn’t easy for me to answer right away. (Lit., my answering this)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
* kolay gel- /A/ - be easy /for/. (Lit., - come easy to.)
4.4.1a. Emine: Sana ne kadar da kolay geliyor bu iş. How easy all this is for you! (Lit., this matter)
* Kolay gelsin! I hope it’s going smoothly./I hope it will go smoothly. (said to sb who is doing or planning to do a task).
24.1.2a. Esma hanım: Kolay gelsin kızım. May the work go easily, my child.
* kolaylık ease, easiness.
* kolaylık ver- - make easy.
53.4.1a. Hatice: Allah sana kolaylık versin. God help you. (Lit., May God give you easiness, i.e., in this situation)
* koltuk armchair.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
99.4.1c. Bir külçe gibi koltuğa yığıldı. She collapsed in an armchair all in a heap. (Lit., like a heap)
158.2.1. Narrator: Kâmuran bey zorlukla ilerleyerek bir koltuğa çöktü. Advancing with difficulty, Kâmuran bey sank into an armchair.
* komşu neighbor. konu komşu.
17.4.1e. “Bu kadar zamandır komşuyuz “We’ve been neighbors for ever so long
26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
* konu subject, topic, matter.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
95.1.1b. Bülent de bir daha bu konuda lâf etmemişti. Nor did Bülent mention the subject again.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
137.2.1a. Bülent: Böyle bir konuda sizin fikrinizi sormak bana düşen bir vazife.. It’s my duty to consult you in such a matter. (Lit., to ask your opinion is a duty that falls to me)
142.3.1a. Kâmuran: Bu konu üzerinde artık durmaman lâzım. You mustn’t insist on this issue any further. (Lit., Your not dwelling further now on this issue is necessary.)
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
* konu aç- - take up a matter, bring up a matter.
18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
137.1.1. Narrator: Bülent konuyu hemen açmakta kararlıydı. Bülent was determined to take up the matter at once. (Lit., in opening the matter)
141.2.1b. Bu konuyu henüz ona açmamış olduğunu sanıyorum. I’m assuming you haven’t taken this matter up with her yet.
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
143.4.3b. Ben de zaten akıl danışmak için açmamıştım konuyu. I didn’t bring up the matter to get their advice anyway.
* konu komşu (..’ ..) the neighbors, the whole neighborhood.
15.4.1. Narrator: O gün öğleden sonra konu komşu ziyareti başlamıştı. That afternoon the regular neighborly visits began. (Lit., that day in the afternoon)
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
* konuş- 1. /lA/ - talk /to/with/by means of/, speak. 2. /I/ – talk /about/, discuss /Ø/. arkasından konuş-.
5.4.1b. Seninle ne kadar konuşsak boş.. It’s no use talking to you. (Lit., With you no matter how much we talk, it’s no use.)
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
29.3.1b. Gelsin bir konuşalım dedi. He said have her come in and let’s have a talk.
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
34.2.1a. Narrator: Yol boyunca adam hiç konuşmadı. On the way the man didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
44.2.1a. Bülent: Bu telefonlarla konuşabilmek mesele. It’s a real problem (just) to use these phones. (Lit., to be able to talk with these phones)
60.4.1a. Narrator: Dönüşte pek konuşmadılar. On the way back they didn’t say much.
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
77.3.1. Hakkı: Niçin (= Ne için) böyle konuşuyorsun Emine? What are you talking like that for, Emine?
80.4.3c. Yarın konuşuruz bu meseleleri. We’ll discuss these problems tomorrow.
87.4.1a. Bülent: Ayrıca yarın da bu meseleleri konuşuruz. We’ll discuss this further tomorrow. (Lit., We’ll speak more about these matters tomorrow too.)
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
98.3.1b. Seninle biraz konuşmak istiyoruz.. We’d like to have a little talk with you. (Lit., We’d like to talk with you a little.)
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
107.4.1b. Yani kocanızı bularak kendisiyle konuştum. I mean that I found your husband and spoke with him.
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
116.3.2b. Bunları bir kere daha sizinle konuşmak istiyordum. I wanted to discuss them with you once more.
137.1.2a. Bülent: Sizinle mühim bir meseleyi konuşmak istiyordum. I’d like to discuss an important matter with you.
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
150.1.1a. Narrator: Boğazdan dönüşte Emine hiç konuşmamıştı. On the way back from the Bosphorus, Emine didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
155.2.1b. Bir müddet hiç konuşmadılar. For a while they didn’t say a word. (Lit., didn’t speak)
156.1.2b. Eskiden benimle böyle konuşmazdı. He didn’t use to speak to me like that. (Lit., Formerly...)
158.2.2b. Benim Bülentle konuşacaklarım var. I have some things to discuss with Bülent.
* konuşma remark, talk, conversation.
74.4.2a. Bülent: Neyse.. Böyle yersiz konuşmalarımı bağışlayın. Never mind. Pardon my inappropriate remarks. (Lit., such out-of-place utterances of mine)
80.3.2a. Hakkı: Manasız konuşmalara başlama yine. Don’t start (this) foolish talk again.
83.3.1a. Hakkı: Yeter bu tatsız konuşmalar.. That’s enough of these unpleasant remarks.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
86.2b. Geçen haftaki konuşmalarım için sizden özür dilemek istiyordum. I’d like to apologize to you for my remarks last week. (Lit., I wanted to apologize)
90.3.1. Narrator: Genç adamın alaylı konuşması Eminenin cesaretini kırmıştı. The young man’s mocking words made Emine regret having brought up the matter. (Lit., mocking speech... broke [her] courage)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
* konuşul- /lA/ - be discussed /with/.
5.3.1a. Hakkı: Seninle zaten hiç bir şey konuşulmaz. I can’t discuss anything with you anyway. (Lit., nothing at all is spoken [about] with you)
* kopar- /DAn/ - tear out /from/OF/.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* kopart- - pull off, break off.
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
* kork- /DAn/ - fear /Ø/, be afraid /OF/.
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
122.3.2a. Emine: Niçin, neden korktum bu kadar. Why, what was I so afraid of?
128.1.1e. Artık korkmuyordu. She was no longer afraid.
* korku fear.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* koş- 1. /A, DAn/ – run /to, from/. 2. /peşinde/peşinden/ - run /after/, pursue. /peşinde/peşinden/ koş-.
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
1.3.2b. Koş kızım. Babanın terliklerini getir. Run dear! Fetch your father’s slippers.
5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
18.4.3a. Elif: Annee! Koş. Mother! Quick! (Lit., Run.)
19.1.1b. Kızının sesini işitince kapıya koştu. Hearing her daughter’s voice, she ran to the door
* kov- - fire, lay off.
52.3.1e. Hepsini kovmak lâzım bunların. All these (people) should be fired. (Lit., It is necessary to fire all of these.)
* kovala- - chase,follow one anotherin rapid succession.
21.1a. Narrator: Aylar birbirini kovalamağa başlamıştı. Months followed one another swiftly. (Lit., Months had begun to chase one another.)
95.1.1c. Günler ve aylar birbirini kovalıyordu. Days and months followed one another in rapid succession.
* koy- /A/ - put /IN/, place /IN/. yoluna koy-.
10.4.3a. Emine: Elbise ve çamaşırları hep bu bavula koydum. I put all the clothes and underwear in this suitcase.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
103.3.1b. Emine: Tabanca.. Hakkı bunu ne zaman koymuş buraya? A pistol. When did Hakkı put it here?
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
* koyul- /A/ - set out /ON/ (road). yola koyul-.
* köfte kofta, small grilled meat patty.
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
* köklü well-established. (Lit., rooted, having [firm] roots)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* kömür coal.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
* kör blind.
* kör kuyu dried up well.
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* köşe corner. aklının köşesinden geç-.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
6.4.2b. Herhalde köşedeki kahvede pişpiriğe oturmuştur.. He’s probably sat down to a game of pinochle at the corner coffee house.
101.4.1b. Oturduğu köşede dalmış She plunged into reverie in the corner where she sat.
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* kötü 1.bad, terrible. 2. negative. 3. malicious, evil. iyi kötü.
10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)15.2.2b. Adamcağız kötü bir niyetle söylemedi ki.. After all, the poor man didn’t say it with malice. (Lit., with bad intention)
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
99.1.1a. Hüsnü: Bu günkü gazetede kötü bir haber var. There’s some bad news in today’s paper. (Lit., a bad news [item])
102.2.2b. Ne kötü bir alın yazımız varmış. What a terrible destiny we had. (Lit., How bad a forehead writing we had.)
* kötü düşünceli malicious. (Lit., bad-thinking)
17.4.1g. Ne kötü düşünceli insanlar var.. What malicious people there are (in this world)! (Lit., bad-thinking people)
* kötü günler bad days, hard times.
10.1.2b. İyi günlerin yanında kötü günlerimiz de oldu. We’ve had good days and bad days. (Lit., Beside the good days our bad days happened too.)
102.2.1b. Hakkı ile geçirdiği en kötü günler bile gözünde başka bir değer kazanıyordu. Even the worst days she had spent with Hakkı were acquiring a different value in her eyes.
* kucak lap (section of the human body)
* kucağındaki adj.which is in his lap, in his lap.
109.1.2b. Fakat kucağındaki çocuk, yanındaki bu kadın.. But the child in his lap, and this woman at his side...
* kucakla- - embrace.
19.4.1e. Hepinizi hasretle kucaklarım. I embrace you all, longing to be with you again. (Lit., with longing)
* kulak ear. göz kulak ol-.
33.3.1b. Kulaklarına kadar kızardığını hissetti. She felt herself blushing all the way up to her ears. (Lit., turning red)
127.3.1b. Kapının zili ikinci defa kulaklarında çınlıyordu. The doorbell rang in her ears a second time.
* kulak as
– /A/ – pay attention /to/, heed /Ø/(lit. – hang one’s ear on).158.2.2a. Kâmuran: Sen doktorlara pek kulak asma hanım. Don’t pay too much attention to the doctors, woman. (Lit., don’t hang much ear to)
* kulak ver
– /A/ – listen carefully /to/(lit. – give ear to).151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
* kullan- 1.– use. 2. - use cigarettes or alcholol, smoke or drink. içki kullan-, kafasını kullan-,
koku kullan-.56.2.3. Emine: Teşekkür ederim. Kullanmıyorum. No, thank you. I don’t smoke. (Lit., I’m not using.)
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
* kulüp nightclub.
70.1.1b. Bu akşam hep beraber gece kulübüne gideceğiz. This evening we’re all going to a nightclub together.
* kur- - establish, found, set up. ilişki kur-, yuva kur-.
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
* kurcala- - trouble, vex. kafasını kurcala-, zihnini kurcala-.
* kurtar- /DAn/ - rescue, save /from/.
105.4.2d. Siz hâlâ o matem havasından kurtaramadınız kendinizi. You still haven’t been able to recover from that mood of mourning. (Lit. rescue yourself)
123.4.1b. Fakat kurtaramıyorum kendimi bu hisden. But I just can’t get rid of this feeling. (Lit., save myself from)
157.1.1a. Narrator: Emine içinde bulunduğu buhrandan çekip kurtaramıyordu kendisini. Emine couldn’t pull herself out of the crisis she was in. (Lit., pull herself out of and rescue herself from the crisis she found herself in)
* kurtul- 1. /DAn/ - get away /from/, be rid /of/, escape /from/. 2. /DAn/ – slip /through/ (fingers, hand).
9.2.2b. Bu hayattan kurtulacağız. We’ll get away from this life.
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
* kurul- /A/ - settle oneself /into/ (a chair).
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
* kuruntu unfounded suspicion.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* kuruş kurush. groschen
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
* kusur fault, defect.
* kusura bakma- - excuse (Lit., not - look at the fault).
11.2.2c. Sen benim kusuruma bakma. I’m sorry. (Lit., You don’t look at my fault.)
25.3.2a. Emine: Kusura bakma Hüseyin efendi. Please excuse me, Hüseyin efendi. (Lit., Don’t look at the fault.)
25.4.3a. Emine: Kusura bakma Hatice. (Oh,) sorry, Hatice. (Lit., Don’t look at the fault.)
136.2.1a. Bülent: Kusuruma bakma Emine. I’m sorry, Emine. (Lit., Don’t look at my fault.)
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
150.1.2c. Kusuruma bakma. Forgive me.
155.3.2b. Kusuruma bakma. I apologize.
161.4.3a. Bülent: Merhaba Emine. Kusura bakma. Seni uyandırdım. Hello, Emine. Forgive me. I woke you up.
* kuşku doubt.
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
134.4.1a. Narrator: İçini kemiren kuşkular kaybolmuştu artık. The doubts that had been gnawing at her heart had now disappeared.(Lit., the suspicions)
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
156.1.1b. Herşeye rağmen ondan kuşkularını yok edecek sözler bekliyordu. In spite of everything, she was expecting reassuring words from him. (Lit., words that would dispel her doubts)
* kutsal sacred.
110.3.1b. Benim kutsal duygularımı yıkmağa çalışmanızın sebebi ne? Why are you trying to destroy my sacred feelings? (Lit., what is the reason of your trying to)
* kuvvet strength.
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
* kuyu well for water. kör kuyu.
* kuzu lamb.
* kuzum my lamb, my dear (expression of affection).
128.4.2a. Hakkı: Neler sayıklıyorsun kuzum? What are you mumbling, my lamb? (Lit., what things)
154.2.1. Bülent: Neler diyorsun kuzum? What are you saying, my lamb? (Lit., whats)
* küçük 1.little, small. 2. little one, child.
1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
14.3.2. Hüseyin Efendi: Alın bakalım küçük yaramazlar. Here you are, (you) little rascals. (Lit., take it)
18.4.2a. Mailman: Al bakalım küçük. Here little one, take (this).
78.1.1b. Küçük Mehmet ise çoktan uyumuştu. As for little Mehmet, he had long since gone to sleep.
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
93.2.1b. Çantasından çıkardığı küçük bir paketi Emineye uzattı. He held out to Emine a small package he had taken from his briefcase.
93.4.2. Bülent: Buyrun. Avrupadan size küçük bir hediye getirdim. Here, I brought you a little present from Europe.
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
* küçüklük
mean spiritedness, small-mindedness.110.2.1b. Bir ölünün arkasından konuşmak küçüklüğünü bile bile.. Knowing quite well how mean spirited it is to speak ill of the dead. (Lit., speaking from the back of a dead person)
* küçümse- /I/ - look down /on/upon/.
28.1.1b. Ben çalışmayı küçümsediğimden söylemiyorum ki.. But I’m not saying (that) because I look down on work(ing).
* külçe heap.
99.4.1c. Bir külçe gibi koltuğa yığıldı. She collapsed in an armchair all in a heap. (Lit., like a heap)
* külfet burden.
30.4.1b. Yaşlı kadıncağıza külfet olacak. It’ll be a burden for the poor old woman.
- L -
* lâf / laf 1. remark; word. 2. chat, conversation. 3. mention, mentioning. 4. nonsense.
14.4.2a. Hüseyin Efendi: Yoo.. Lâfı mı olur iki şekerin? Oh no! For two pieces of candy? Don’t even mention it! (Lit., Is the mention of two candies possible?)
15.2.2a. Emine: Neden o lâf bu kadar dokundu bana? Why did that word have such an effect on me? (Lit., affect me so much)
17.3.3. Emine: Nereden uydururlar bu lâfları? How do they come up with these remarks? (Lit., from where do they make up)
41.1.1a. Hatice: Bırak bu lafları Emine. Oh come off it, Emine. (Lit., Stop these remarks.)
52.4.1a. Bülent: Laf! Nonsense! (Lit., Empty words!)
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
95.1.3b. Hep aynı lâflar.. Always the same words.
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
141.4.2a. Kâmuran: Bırak bu manasız lâfları.. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
155.1.1b. Manasız lâflarla canımı sıkmanın sırası mı? Is this the time to upset me with foolish talk? (Lit., to squeeze my soul)
157.4.2a. Bülent: Merhamet lâfı ağzınıza hiç yakışmuyor. The word pity doesn’t suit you at all. (Lit., doesn’t suit your mouth)
* lâf dinle- - listen, heed advice.
26.1.2c. Lâf dinlemiyorlar ki kardeş. But they just don’t listen, sister.
* lâf et- - chat, say a word about, mention.
26.2.2c. Birer çay içer iki laf ederiz. We’ll each have a glass of tea and chat a bit.
94.2.2a. Emine: Hakkıdan hiç lâf etmedi. He didn’t say a word about Hakkı.
95.1.1b. Bülent de bir daha bu konuda lâf etmemişti. Nor did Bülent mention the subject again.
* lâf söyle- - say words, pronounce words.
11.1.1
a. Narrator: Emine bu lâfları zorlukla söyleyebilmişti. Emine was able to get these words out (only) with difficulty. (Lit., able to say these words)15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
* laubâli / laubali / lâubali (-.- -) overly familiar, too casual; impertinent.
52.2.3a. Bülent: Ne lâubali, ne tembel insanlar bunlar. What impertinent, what lazy people they are! (Lit., ...what lazy people these.)
* laubâli bir şekilde in an overly casual way.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
* lâyık (-.) /A/ worthy /OF/.
106.3.1b. Bu kadar değer verdiğiniz birisi acaba bütün bunlara lâyık mıydı? I wonder if the person you regard so highly was worthy of all these (feelings)?
110.1.1a. Bülent: Bunları yapabilen bir insan sizin sevginize lâyık mıydı? Was a person who could do these things worthy of your love?
119.4.2c. Sana lâyık olmaya çalışacağım. I’ll try to be worthy of you.
* lâzım (-.) necessary.
7.3.2a. Emine: Ona da biraz hak vermem lâzım.. I must admit that he’s not entirely wrong. (Lit., I should give him a little right too.)
33.3.2c. Özel olduğunu farketmem lâzımdı. I should have noticed (that) it was (a) private (car).
46.4.1c. Kısa zamanda işin başına geçmen lâzım. Soon you’ll have to take over. (Lit., your passing to the head of the business [will be] necessary)
50.1.2c. Aklını başına toplaması lâzım. He’s got to pull himself together. (Lit., He must gather his mind to his head.)
52.3.1e. Hepsini kovmak lâzım bunların. All these (people) should be fired. (Lit., It is necessary to fire all of these.)
54.4.2d. Buna bir son vermek lâzım. This must end. (Lit., It is necessary to give an end to this.)
56.1.2b. Hemen çıkmamız lâzım. We have to leave right away.
95.2.1a. Emine: Elifin de bu yıl okula başlaması lâzım. And this year Elif must begin school.
101.1.2a. Hüsnü: Benim artık gitmem lâzım. I must be going now. (Lit., my going is necessary)
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
126.1.2b. Bundan sonra onları da hesaba katmam lâzım tabii. From now on I’ll have to consider them too, of course.
130.1.2a. Emine: Evvela senin hesap vermen lâzım. First you’ve got to come clean. (Lit., your giving an accounting [of yourself] is necessary)
132.1.1d. Yaşamaman lâzım. You musn’t live. (Lit., Your not living is necessary.)
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
142.3.1a. Kâmuran: Bu konu üzerinde artık durmaman lâzım. You mustn’t insist on this issue any further. (Lit., Your not dwelling further now on this issue is necessary.)
154.4.1b. Gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz lâzım. We have to accept the facts as they are. (Lit., Our accepting the facts as they are is necessary.)
* lâzım gel- - be necessary.37.1.2b. Beni değilse bile çocuklarını düşünmen lâzım gelmez mi? Even if you don’t think of me, shouldn’t you at least think of the kids?
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* lira (.’.) lira.
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
* lisan language.
20.1.1f. Lisan bakımından pek zorluk çekmiyorum. I’m not having much trouble with the language. (Lit., from the point of view of language)
* lise (.’.) lyceé, high school.
6.1.1f. O zamanlar liseye gidiyordu. At that time she was going to lyceé.
40.1.3. Emine: Liseyi bitirdim. I graduated from lycée. (Lit., finished)
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
* lüks luxurious, imposing, upscale.
63.3.1b. Teşvikiyede lüks bir apartman dairesinin kapısına gelmişti. She came to the door of a luxurious apartment in Teşvikiye.
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
120.2.1a. Emine: Bunlar benim için çok lüks şeyler. These are all luxuries for me. (Lit., very luxurious things)
* lütfen (.’.) please.
31.4.1b. Lütfen arkadaşla beraber gidin. Please go with this person. (Lit., together with the friend)
34.2.2. Emine: Müsait bir yerde durur musunuz lütfen? Would you please stop anywhere convenient? (Lit., at a convenient place)
49.2.2b. Bu arada lütfen bir kahve söyler misiniz Emine hanım? In the meantime, would you please order a coffee (for me), Emine hanım?
86.1.2a. Bülent: Tamam.. şimdi lütfen telefon edin. OK. Please call (them) now.
105.1.3. Bülent: Bir dakika lütfen. Just a moment, please.
110.4.2a. Emine: Hayır. Lütfen beni geri götürün. No, please take me back.
* lüzum /A/ necessity, need /for/.
37.4.2a. Hatice: Ne lüzum vardı Emine. Now that wasn’t necessary, Emine. (Lit., What need was there.)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
* lüzum kalma- /A/ for there - be no need /to/. (Lit., for the need for sth not to remain.)81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
* lüzumlu necessary, needed.148.2.1c. Ayrıca sana lüzumlu olan parayı da bırakırım. And I’ll leave you money for expenses too. (Lit., besides that... money that is necessary)
* lüzumunu duy- - feel the need for.
131.4.1c. Gerçeği öğrenmek lüzumunu duymadın. You didn’t feel the need to learn the truth.
- M -
* maalesef (.-‘..) unfortunately.
26.4.2a. Emine: Maalesef.. o da kesildi. Unfortunately... that too has stopped.
94.4.1b. O meseleyi maalesef halledemedim. Unfortunately I couldn’t resolve that matter.
99.3.2. Hüsnü: Hayır.. Maalesef üçü de.. No... Unfortunately all three...
* mağaza (..’.) large store.
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
61.1.3c. Mağazada bazı işler vardı. There were some matters (to attend to) at the store.
* mahcubiyet, -ti (.-..) embarrassment, shyness.
124.4.1a. Bülent: Herhalde.. mahcubiyetten başını çevirip bakamamıştın bana. Most likely... in your embarrasment you couldn’t (even) turn your head to look at me. (Lit., from embarrassment)
* mahkûm person under sentence, convict.
128.1.1f. İdam sehpasına çıkan bir mahkûm gibi hissiz, donuk.. She was like a criminal at the gallows, without feeling, frozen. (Lit., a criminal who had appeared at the gallows)
* mahzur objection,inconvenience.
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
* maka şaka maka
* makine (..’.) 1.machine. 2. typewriter. yazı makinesi.
52.3.2a. Emine: Dün makinelerden birinin arıza yaptığını söylemişlerdi. They said one of the machines broke down yesterday.
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
* makul, -lü (-.) reasonable, sensible.
149.1.2a. Bülent: Bu fikrimi daha makul karşılayacağını umuyordum. I was hoping you’d see this idea of mine in a more reasonable light.
* mal property.
2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
* malum (-.) known, clear, evident.
85.4.2c. Ne cevap vereceği de malum. It’s obvious how he would answer. (Lit., What answer he would give is known too.)* mâna (- -) meaning, sense:
* mâna ver- /A/ - understand, comprehend. (Lit., give meaning /to/)30.1.1. Narrator: Eminenin işi kabul etmek istemeyişine Hatice bir mâna verememişti. Hatice couldn’t understand why Emine didn’t want to take the job. (Lit., couldn’t give a meaning to [her] not wanting to accept)
* manasız (- -.) meaningless, foolish, dumb.
80.3.2a. Hakkı: Manasız konuşmalara başlama yine. Don’t start (this) foolish talk again.
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
141.4.2a. Kâmuran: Bırak bu manasız lâfları.. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
144.4.2a. Bülent: Bırak bu manasız sözleri. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
155.1.1b. Manasız lâflarla canımı sıkmanın sırası mı? Is this the time to upset me with foolish talk? (Lit., to squeeze my soul)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* mâni, -ii / -yi (- -) hindrance, obstacle.
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
* mantık logic.
142.2.1a. Bülent: Gerçekler her zaman mantıkla bağdaşmıyor. Realities aren’t always in accord with logic.
* mantıklı logical, reasonable.
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
* manzara (.’..) view.
119.3.3b. Hele şu manzara. And just look at that view! (Lit., Especially this view.)
* mark mark, German unit of currency.
23.1.2a. Man: Ayrıyeten bana iki yüz mark verdiydi. In addition, he gave me 200 marks. (Lit., had given me)
* masa (.’.) 1.table. 2. desk.
43.4.2b. Onları masanın üzerine bırakın. Leave those on the desk.
44.1.1b. Kağıtları masanın üzerine bırakarak geriye döndü. Leaving the papers on the desk, she turned away. (Lit., turned back)
44.3.3. Emine: Günaydın efendim. İmzalanacak faturaları masanıza bıraktım. Good morning, sir. I left the invoices to be signed on your desk.
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
53.1.3. Emine: Geliyorum. Hele şu masamı bir toplayayım. I’m coming. Just let me straighten up this desk.
58.4.1. Narrator: Gölgelik bir yerdeki boş masaya oturdular. They sat down at an empty table in the shade. (Lit., in a shady place)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
160.4.1a. Narrator: Kapandığı masada bir müddet hıçkıra hıçkıra ağladı. Leaning over the table, she sobbed for a while. (Lit., at the table she had thrown herself over)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* masraf expenses.
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
* matem (-.) mourning:
* matem havası mood of mourning.
105.4.2d. Siz hâlâ o matem havasından kurtaramadınız kendinizi. You still haven’t been able to recover from that mood of mourning. (Lit. rescue yourself)
* mazi (- -) the past.
104.4.1b. Fakat bırakın artık mazide kalan acıları dertleri. But let go of past sorrows and suffering now. (Lit., leave the sorrows... that remain in the past)
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
* mazur (-.) excused; excusable: * mazur gör- - excuse, pardon.
65.1.3a. Nesrin: Müsadenizle.. Bizi mazur görün. With your permission, (please) excuse me. (Lit., excuse us)
* mecbur /A/ obliged /to/, obligated /to/.
47.2.2b. Fakat artık alışmağa mecbursun. But now you must finally adapt. (Lit., you are obliged to adapt)
53.4.2b. Mecburuz katlanmaya. We’ll just have to put up with it.
105.4.2b. fakat kendimi biraz mecbur hissediyorum buna.. but I feel somewhat obliged to do so. (Lit., feel myself)
* mecbur kal- /A/ - be forced to, be obliged to, have to do sth.
28.1.2b. İnsan mecbur kalınca.. When a person has no choice... (Lit., remains compelled)
* mecburen (.-‘.) of necessity.
26.1.2g. Mecburen kaldım. I had to stay (home). (Lit., I stayed of necessity.)
72.2.1a. Bülent: Mecburen babamın evine döndüm.. I was forced to return to my father’s house. (Lit., perforce I returned)
* mecburiyet, -ti (.-..) compulsion, obligation; necessity.
16.2.2. Emine: Ne yapalım? Mecburiyet.. What can we do? We have no choice... (Lit., What shall we do? Necessity...)
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
* mehtap full moon.
124.1.2b. Ne kadar güzel bir mehtap var değil mi? The full moon is really lovely, isn’t it? (Lit., What a lovely full moon there is, isn’t it?)
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* mektup letter.
12.3.1b. Gider gitmez mektup yollarım.. I’ll write as soon as I arrive. (Lit., As soon as I go I’ll send a letter.)
18.4.3b. Babamdan mektup geldi. There’s a letter from my father. (Lit., a letter has come)
20.1.1a. Narrator: Bir hafta sonra Hakkıdan bir mektup daha gelmişti. A week later another letter came from Hakkı.
20.2.1a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyden mektup alıyor musunuz kızım? Are you getting letters from Hakkı bey, my child?
21.1b. Hakkının mektupları eskisi gibi sık gelmiyordu artık. Hakkı’s letters were no longer coming as frequently as before.
21.1.3b. Amca bize mektup yok mu dedim. I said, Uncle, aren’t there any letters for us?
22.2.2d. Bir de mektup var. There’s a letter too.
24.2.2b. Hakkı bir mektup yollamış da onu getirdi. Hakkı had sent a letter, and he brought it.
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
27.1.2b. Her mektubumda durumumuzu tekrar tekrar yazıyorum. In every one of my letters I explain our situation again and again. (Lit., I’m writing in every letter of mine...)
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
36.4.2d. Yarın bir mektup daha yazayım. I’ll write another letter tomorrow.
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
55.1.2b. Fırsattan istifade Hakkıya bir mektup yazayım. Taking advantage of the opportunity, let me write a letter to Hakkı. (Lit., profiting from the opportunity)
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
95.1.2. Hatice: Hakkıdan mektup geliyor mu? Are you getting any letters from Hakkı? (Lit., Are letters coming from Hakkı?)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
159.4.1a. Narrator: Mektubu bitirdikten sonra yerinden kalktı. After finishing the letter, she got up. (Lit., from her place)
* memleket, -ti 1. country (political unit). 2. homeland, native land, fatherland, motherland. 3. hometown, native region of the country.
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)5.2.2a. Emine: Suç memleketin mi? Is it the country’s fault?
10.2.1
a. Emine: Halbuki şimdi.. yabancı bir memlekete gidiyor. But now... he’s going to a foreign country.22.4.2b. Ben şimdi melmekete gideceem (for memlekete gideceğim).I’m on my way to my hometown now. (Lit., I’m going to)
47.2.1. Bülent: Evet.. biliyorum baba.. fakat memleketin.. Yes... I know, Father... but the country’s...
47.2.2a. Kâmuran Bey: Memleketin şartlarına intibak edememiş olabilirsin. (Up to now) you may not have been able to adapt to the conditions of this country. (Lit., of the country)
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
57.1.1a. Bülent: Bu memleketin düzeni böyle. That’s how things work in this country. (Lit., This country’s order is thus.)
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
* memnun /A/DAn/ pleased /with/, glad, satisfied, happy.
20.2.1b. Nasıl, memnun mu işinden? How’s he doing, does he like his job?
20.2.2a. Emine: Evet memnunmuş. Yes, he seems to be satisfied.
40.4.2. Hatice: Nasıl, yeni işinden memnunsun. Değil mi Emine? How (are things going)? You’re pleased with your new job, aren’t you, Emine?
80.3.2c. İşimden memnunum. I like my work.
* memnun kal- - be pleased. (Lit., - remain pleased)
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
* memnun ol- /A/ - be pleased /with/that/.
38.1.3d. Ama bu hediyeye de çok memnun olacak. But she’ll be very pleased with this gift anyway.
57.3.1a. Bülent: İşte buna memnun oldum. Now that’s something I’m pleased about.
81.1.3a. Emine: Buna memnun oldum. I’m (so) glad. (Lit., I became pleased at this.)
94.1.2b. Çok memnun oldum. I’m delighted.
119.4.1a. Bülent: Beğendiğine memnun oldum. I’m glad you like it. (Lit., liked)
125.4.2c. Bu habere memnun olacak. He’ll be pleased at this news.
129.4.1b. Döndüğüme memnun olmadın mı yoksa? So aren’t you happy that I’ve come back?
135.4.2. Emine: Pek memnun olmadın galiba? You’re probably not too pleased.
157.2.3. Bülent: Evet. Buradan uzaklaşmama memnun olacağınızı sanırım. Yes. I guess you’ll be pleased that I’m going far away from here.
* Memnun oldum. Pleased/Delighted to meet you.
45.4.2. Emine: Yaa! demek.. memnun oldum efendim. Oh! So... that’s very nice, sir. (Lit., I’m pleased.)
64.2.2b. Çok memnun oldum. I’m delighted (to meet you).
66.1.3a. Emine: Çok memnun oldum. I’m very pleased to meet you.
69.1.4. Nesrin: Güle güle Emine hanım. Memnun oldum. Good-bye, Emine hanım. Nice to meet you. (Lit., I became pleased.)
* memnuniyet, -ti (.-..) pleasure:
* memnuniyetle (.-..’.) with pleasure, gladly.
108.2.1c. Memnuniyetle kabul etti. He consented willingly. (Lit., accepted with pleasure)
* memur (-.) employee, -man (as in ‘gasman’)
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
* mendil handkerchief:
* mendil sallan- forone’s hankderchief – be waved.13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
* menfi (.-) negative.
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
* merak, -kı 1.
worry, concern. 2. curiosity. * merak et- 1. – worry, be concerned. 2. – be curious.2.4.1
a. Hakkı: Sen merak etme. Don’t you worry.4.4.2a. Hakkı: Merak etme. Don’t worry.
11.4.3b. Sen merak etme. Don’t you worry.
35.4.3. Aunt (to Emine): Sen hiç merak etme kızım. Don’t you worry at all, my child.
83.3.1b. Merak etme ilerde herşey düzelecek. Don’t worry, in the future everything will straighten out.
89.1.3b. Merak etmeye başladım. I’m beginning to get curious. (Lit., I began)
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
125.2.1e. Merak etme. Don’t worry.
138.3.2a. Nesrin: Ay merak ettim şimdi. Oh, now I’m dying of curiosity. (Lit., I’m curious now.)
144.1.2a. Bülent: Merak etme. Don’t worry.
* merakla eagerly, with curiosity.
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
* meraklı curious, inquisitive, nosy.
25.1.2a. Emine: Ne meraklı kadın.. What a nosy woman.
* merdiven stairs.
* merdivenleri çık- - climb the stairs of.
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
119.3.1b. Beraberce merdivenleri çıktılar. Together they climbed the stairs.
* Merhaba (.’..) Hello! / Hi!
1.3.1. Baba: Merhaba Emine. Hello, Emine.
25.4.2. Hatice: Merhaba Emine. Bu ne dalgınlık? Hello, Emine. You seem to be off in the clouds. (Lit., What absent-mindedness is this?)
29.1.2a. Hatice: Emine merhaba. Şimdi ben de sana geliyordum. Hi, Emine. I was just on my way to your place. (Lit., was coming to you)
65.1.1. Bülent: Merhaba.. Nihayet gelebildiniz demek. Hello. So you finally made it. (Lit., were able to come)
65.1.2. Emine: Merhaba Bülent bey. Biraz geciktiğimin farkındayım.
Hello, Bülent bey. I know I’m a bit late. (Lit., I am in the awareness of my having been a little late.)76.1.3a. Hakkı: Merhaba Emine. Hello, Emine.
93.2.1a. Bülent: Merhaba Emine hanım. Hello, Emine hanım.
97.1.2. Hatice: Merhaba kardeşim. Hello, dear.
143.2.3. Bülent: Merhaba sevgilim. Evet güzel bir hava.. Hello, darling. Yes, splendid weather.
150.3.1. Bülent: Merhaba Jale. Sen daha yatmadın mı? Hello, Jale. Haven’t you gone to bed yet?
153.3.3a. Bülent: Merhaba sevgilim. Hello, darling.
161.4.3a. Bülent: Merhaba Emine. Kusura bakma. Seni uyandırdım. Hello, Emine. Forgive me. I woke you up.
* merhamet, -ti mercy, pity.
157.4.2a. Bülent: Merhamet lâfı ağzınıza hiç yakışmuyor. The word pity doesn’t suit you at all. (Lit., doesn’t suit your mouth)
* merhametsiz mercyless,pitiless.
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
* meselâ (.’.-) for example, for instance.
140.4.1a. Kâmuran: Meselâ sosyal durumu.. (Well,) for example, her social standing. (Lit., situation)
* mesele problem, matter.
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
8.3.2. Emine: O meseleyi düşündüm Hakkı. I’ve thought about the matter, Hakkı.
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
32.2.2. Emine: Bu havada vasıta bulabilmek de bir mesele. Finding a means of transportation in this weather is a real problem. (Lit., to be able to find)
44.2.1a. Bülent: Bu telefonlarla konuşabilmek mesele. It’s a real problem (just) to use these phones. (Lit., to be able to talk with these phones)
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
52.3.1b. Her gün bir mesele.. Every day a problem...
67.1.6. Woman: Hımm.. şu mesele.. Oh... that problem.
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
80.4.3c. Yarın konuşuruz bu meseleleri. We’ll discuss these problems tomorrow.
82.1.2a. Emine: Haklı veya haksız olmak değil mesele. It’s not a question of being right or wrong. (Lit., Being right or wrong isn’t the issue.)
85.2.1. Narrator: Emine eve geldiğinde kafasını şimdi bu mesele kurcalıyordu. When Emine came home, this was the matter that was troubling her now. (Lit., this matter was irritating her head, i.e., her mind)
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
87.4.1a. Bülent: Ayrıca yarın da bu meseleleri konuşuruz. We’ll discuss this further tomorrow. (Lit., We’ll speak more about these matters tomorrow too.)
88.2.2a. Emine: Tamam.. meseleyi onun yardımıyla çözebilirim. That’s it... I can solve the problem with his help.
88.4.1a. Narrator: Bütün gece bu meseleyi düşünmüştü. She thought about this matter all night.
89.2.1. Narrator: Emine meseleyi nasıl anlatacağını kestiremiyordu. Emine couldn’t figure out how (best) to explain the matter.
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
90.1.1. Emine: Yani, şey.. meseleyi biliyor musunuz yoksa? So, well... so then you know the problem?
90.2.2a. Bülent: Hım.. Mesele mühim.. Hmm... The matter is important.
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
92.1.2. Hatice: Ha evet.. O meseleyi öğrenebilir mi dersin? Ah yes. Do you think he might be able to learn something about that matter?
94.4.1b. O meseleyi maalesef halledemedim. Unfortunately I couldn’t resolve that matter.
95.1.1a. Narrator: Meselenin üzerinde Emine fazla durmamış. Emine didn’t dwell any further on the matter.
98.2.1c. Nedir mesele? What’s the matter?
123.3.3b. Öyle üzerinde durulacak bir mesele değil. It’s not worth dwelling on like that. (Lit., not a problem worth dwelling on)
135.1.3. Emine: Şey.. çocuk meselesi.. Well... about the kids... (Lit., child matter)
137.1.2a. Bülent: Sizinle mühim bir meseleyi konuşmak istiyordum. I’d like to discuss an important matter with you.
137.1.3. Kâmuran: Ya.. Nedir bu mesele? Alright then... What is this matter?
137.4.2b. Siz meseleyi yanlış anladınız. You’ve got it all wrong. (Lit., You misunderstood the matter.)
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
147.2.1a. Bülent: Meseleyi çok düşündüm Emine.. I’ve thought a lot about the situation, Emine.
151.1.1. Jale: Meseleyi öğrenince o kadar üzüldüm ki.. You can’t imagine how sorry I was when I learned about the situation. (Lit., When I learned about the matter I was so sorry that...)
154.1.2a. Emine: Hayır Bülent. Ben meseleyi çok düşündüm. No, Bülent (I disagree). I’ve thought a lot about the situation.
* mesele aç- - bring up/take up a matter.
85.2.2b. Bu meseleyi niçin açmadım. Why didn’t I bring this matter up?
94.3.1a. Narrator: O gün bu meseleyi açmağa bir türlü cesaret edemedi. That day she just didn’t have the courage to bring the matter up. (Lit., to open this matter)
125.2.1d. Meseleyi o zaman açacağım. I’ll tell (him) about the matter then. (Lit., open the matter at that time)
* mesele yap- - make a big deal of, blow up sth insignificant.
50.2.2b. Her şeyi mesele yapıyor. He makes a problem of everything. (Lit., He makes everything a problem.)
* meslek profession, occupation.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
* meşgul, -lü /lA/ busy /with/, occupied /with/.
1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
19.1.1a. Narrator: Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. Emine was busy preparing food in the kitchen.
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
* meşgul ol- /lA/ 1. - be busy /with/. 2. - get busy /with/, occupy oneself /with/. 3. – look after (guests, children).
51.4.2a. Kâmuran: Neyse.. Sen bu işle meşgul ol biraz. Never mind. Get a little involved in this matter. [Lit., busy with)
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
68.1.2a. Nesrin: Biraz misafirlerle meşgul olsana Bülent. Won’t you please look after the guests a little, Bülent. (Lit., be busy with)
68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
95.3.1b. Kardeşiyle iyi kötü o meşgul oluyor. She’s been taking care of her brother as best she can. (Lit., She’s been busy with him good bad.)
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
145.1.1b. Bundan sonra çocuklarla ve evimizle meşgul olacaksın. From now on you’ll be busy with the kids and our home.
* metin (.-) strong.
100.1.2a. Hüsnü: Metin ol Emine. Be strong Emine.
* mevzu, -uu (.-) subject, topic.
* mevzu aç- - bring up a subject, take up a matter.
91.2b. Keşki bu mevzuu ona hiç açmasaydım. I wish I had never brought up this subject with him. (Lit., opened it to him)
* mezar grave.
128.3.1a. Hakkı: Yahu mezardan gelmiyorum. For heaven’s sake, I’m not coming from the grave!
* miktar amount, number.
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
* millet, -ti folks, people.
16.3.1c. Millet akın akın gidiyor. Folks are going there in droves.
* minare (.-.) minaret.
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
* misafir (.-.) guest, visitor.
68.1.2a. Nesrin: Biraz misafirlerle meşgul olsana Bülent. Won’t you please look after the guests a little, Bülent. (Lit., be busy with)
72.3.1a. Bülent: Tatillerde bir misafir gibi gelirdim eve.. On holidays I would return home (feeling) like a guest.
136.4.4a. Nesrin: Yemeğe misafirler vardı Bülent. We had guests over for dinner, Bülent. (Lit., There were guests at dinner.)
* modern modern.
60.2.2b. Çok modern bir düşünce tarzınız var. You have a very modern outlook. (Lit., way of thinking)
* moral, -li spirit, morale.
* morali bozul- - be driven to despair, for one’s spirit to be broken.
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
* moralini boz- - drive to despair, break one’s spirit.
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
* muamele (.-..) procedure, process.
3.4.2b. Müracaatımı yaptım da muameleleri bile tamamladım. I’ve made my application, and I’ve already completed the procedures.
125.1.1d. Nikâh muamelerini başlatacağım. I’ll get the marriage process started. (Lit., procedures)
134.4.2a. Bülent: Nikah için gerekli muameleleri başlattım. I began the procedures required for the marriage.
* muhakkak certain, assured.
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
* mutfak kitchen.
1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
6.4.1a. Narrator: Mutfağa girdi. She went into the kitchen.
19.1.1a. Narrator: Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. Emine was busy preparing food in the kitchen.
21.2b. Al şunları mutfağa götür. Take these things to the kitchen. (Lit., take these things and take them to)
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
* mutlu happy.
96.1.1b. Ne mutlu size. How happy you must be. (Lit., How happy for you.)
103.1.1k. Geçmiş mutlu günlerin hatıraları.. Memories of happy days gone by...
112.3.1b. Bütün çabalarım sizi mutlu görmek içindi. Everything I’ve done was to see you happy. (Lit., All my efforts have been to see you happy.)
121.1.2a. Emine: Çok mutluyum. I’m very happy.
* mutlu et- - make happy.
119.4.1b. Seni mutlu görmek beni de mutlu eder. To see you happy makes me happy too.
* mutlu ol- 1. – be happy. 2. – become happy.
66.2.1b. İnşallah mutlu olurlar. I hope they’ll be (very) happy. (Lit., God willing, they’ll be)
118.1.2f. İnşallah bundan sonra mutlu olursun. I hope you’ll be happy from now on. (Lit., God willing, you’ll be)
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi? Yes, all that matters is that we be happy, right? (Lit., it’s enough that we be happy)
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
159.1.1b. Mutlu olacağına inanıyorsan, hemen evlen. If you believe you’ll be happy, get married right away.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
159.3.2c. Beni unutacağına ve mutlu olacağına inanıyorum. I believe that you’ll forget me and that you’ll be happy.
* mutluluk happiness.
131.1.2d. Özlemini çektiğim mutluluğu aramak hakkım değil miydi? Didn’t I have a right to seek the happiness I longed for?
* mücevher piece of jewelry.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
* müdafaa (.-..) defense, defending:
* müdafaasını yap- - defend. (Lit., do the defense of)
62.1.2b. Bakıyorum onun müdafaasını yapıyorsun.. I see you’re defending him (now). (Lit., doing his defense)
* müddet, -ti period (of time), space of time, duration, while. bir müddet, uzun müddet.
116.3.1. Bülent: Bu geçen müddet içinde bir karara vardınız herhalde.. Since our last meeting you’ve probably made up your mind. (Lit., in this period that has passed... reached a decision)
148.2.1a. Bülent: Bu müddet içinde burada oturursun. Meanwhile you’ll live here.
* müessese establishment, organization.
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
52.4.1c. Kimse doğru dürüst çalışmıyor bu müessesede. Nobody works properly in this establishment.
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
* mühim, -mi / -mmi important.
40.3a. Kâmuran Bey: Mühim değil. Öğrenirsiniz. That doesn’t matter. You’ll learn. (Lit., [That’s] not important.)
90.2.2a. Bülent: Hım.. Mesele mühim.. Hmm... The matter is important.
98.3.2a. Emine: Mühim bir haber mi var gazetede? Is there some important news in the paper? (Lit., an important news [item])
113.4.2a. Bülent: Hiç biri mühim değil bunların. None of those things are important.
123.1.3a. Emine: Yok canım. Pek o kadar mühim değil. Oh, no. It’s not all that serious. (Lit., important)
125.2.1f. Orası mühim değil. That’s not an issue. (Lit., That isn’t important.)
125.2.2a. Emine: Neden mühim olmasın? Why wouldn’t it be an issue? (Lit., Why wouldn’t it be important?)
137.1.2a. Bülent: Sizinle mühim bir meseleyi konuşmak istiyordum. I’d like to discuss an important matter with you.
138.2.2b. İşin mühim kısmı hallolmuş demek ki. So an important part of the matter has (already) been resolved.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
143.4.3a. Bülent: Evet.. Fakat onların fikri hiç mühim değil. Yes, but it doesn’t matter what they think. (Lit., their opinion isn’t important at all)
* mühimse- - considerimportant.
146.3.2c. Havadisi pek mühimsemediğini sanırım. I think she didn’t consider the news very important.
* mümkün possible.
82.4.2a. Hakkı: Evet fakat bu günkü kazancımla bu mümkün değil. Yes, but that’s not possible with the money I’m making now. (Lit., with my today’s earnings)
* münakaşa (.-..) /lA/ arguing, disputing /with/; argument, dispute /with/.
* münakaşa et- /lA/ - argue /with/.157.3.2a. Bülent: Sizinle münakaşa etmeğe gelmedim. I didn’t come to argue with you.
* münasebetsiz (.-…) cheeky, tactless, impertinent.
42.2.3. Emine: Kim bu münasebetsiz adam? Who is this cheeky fellow?
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
* münasip (.-.) /A/ appropriate /for/, suitable /for/.
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
* Münih Munich.
12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
* müracaat, -tı (.-..) applying,application.
* müracaat et- /A/ - apply /to/.
31.3.2b. İlk olarak size müracaat ediyorum. This is my first job application. (Lit., I’m applying for the first time to you.)
* müracaatını yap- - make one’s application.3.4.2b. Müracaatımı yaptım da muameleleri bile tamamladım. I’ve made my application, and I’ve already completed the procedures.
* müsade usually müsaade (.-..) permission.
bana müsade with your permission(an abbreviated form of bana müsaade edin[iz], the imperative form of müsaade et-).
18.1.2c. Aman bana müsade kızım. Oh dear! With your permission (I’ll run along), my child.
23.2.1b. Hadi bana müsade. Well, with your permission, I’ll be on my way. (Lit., to me permission)
* müsade et- /A/ 1. – permit, let. 2. - excuse.27.2.1c. Fakat görüyorum ki gitmesine müsade etmekle hata işlemişim. But (now) I see that I made a mistake by letting him go.
69.1.6. Bülent: Bana biraz müsade eder misiniz. Would you excuse me for a moment?
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
* Müsadenizle usually Müsaadenizle With your permission.65.1.3a. Nesrin: Müsadenizle.. Bizi mazur görün. With your permission, (please) excuse me. (Lit., excuse us)
67.3.2b. Müsadenizle Emine hanım. With your permission, Emine hanım.
69.1.2. Emine: Müsadenizle ben gidiyorum efendim. Hoşça kalın. With your permission, I’ll leave now, sir. Good-bye.
* müsait (.-.) convenient.
34.2.2. Emine: Müsait bir yerde durur musunuz lütfen? Would you please stop anywhere convenient? (Lit., at a convenient place)
* müstakbel
adj. thefuture, to-be.66.1.1b. Kardeşim Jale ve müstakbel eşi Tanju.. My sister Jale and her husband-to-be, Tanju.
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
* müşterek, -ki shared, in common, joint.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
119.3.2b. Müşterek evimiz olacak. This will be our home. (Lit., It will be our shared home.)
* mütevazı, -ıı (..-.) modest, humble.
1.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber mütevazı sofralarına oturdular. Later they all sat down together at their modest table.
* müthiş terrible.
54.4.1. Narrator: İçinde müthiş bir yalnızlık hissi ve sıkıntı duyuyordu. She felt a terrible feeling of loneliness and boredom in her heart.
121.3.1a. Narrator: Dışarıda müthiş bir fırtına vardı. Outside there was a terrible storm.
* müzik music.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
- N -
* nafile (-..) of no use, in vain.
130.3.2a. Emine: Nafile.. It’s no use...
* naklet- (.’.) /A/ - move sth/sb /to/.
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
* namaz Islam namaz prayer.
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
* namlu barrel (of a cannon/a rifle/a handgun)
160.2.1a. Narrator: Tabancanın namlusunu kalbine doğru çevirdi. She aimed the pistol at her heart. (Lit., turned the pistol’s barrel toward)
* namzet candidate, prospect.
137.3.1c. Hemen kolları sıvayıp namzetleri tesbite başla. Roll up your sleeves and get busy right away finding (suitable) candidates. (Lit., begin determining)
137.4.1a. Nesrin: Namzet mi ararsın? Are you looking for prospects?
* nane (-.) mint.
143.1.2b. Şimdi de yediği naneye bak. Just look at the situation he’s gotten himself into now. (Lit., Look at the mint he’s eaten now!)
* narkörlük usually nankörlük ingratitude, ungratefulness.
* narkörlük et- - be ungrateful.
47.4a. Kâmuran Bey: Narkörlük etme Bülent.. Don’t be ungrateful, Bülent.
* nasıl (.’.) How?
4.2.1. Emine: Fakat... nasıl olur? But... how will this work? (Lit., how will this be?)
4.2.2b. Herkes nasıl gidiyor? How is everybody (else) going?
5.2.2c. Kazanan nasıl kazanıyor? How do those who earn (well) (manage to) do so? (Lit., How does the earner earn?)
6.1.1o. Halbuki nasıl titrerlerdi kızlarının üstüne.. But my, how they doted on their daughter!
20.2.1b. Nasıl, memnun mu işinden? How’s he doing, does he like his job?
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
38.1.2b. Ben onun hakkını nasıl öderim. How can I (possibly) repay her? (Lit., pay her due)
40.4.2. Hatice: Nasıl, yeni işinden memnunsun. Değil mi Emine? How (are things going)? You’re pleased with your new job, aren’t you, Emine?
49.4.1a. Wife: Hayır.. nasıl kalkar. No... How could he (possibly) get up?
60.3e. Artık kalksak nasıl olur? Shall we be going now? (Lit., How would it be if we got up now?)
61.4.1a. Hatice: Nasıl oldu?.. How did that happen?
62.1.3b. Nasıl böyle bir şey düşünebilirsin Hatice? How could you think such a thing, Hatice!
63.1.2b. Yalnız başıma nasıl giderim. How can I go alone? (Lit., how shall I go)
77.1.1b. Zaman nasıl da çabuk geçiyor. My, how time flies! (Lit., how quickly time passes)
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
81.1.2c. İki sene nasıl burnumda tüttü. How I longed for it these two years! (Lit., How it smoked in my nose for two years.)
88.2.2b. Fakat bunu kendisine nasıl izah etsem. But how can I explain it to him?
89.2.1. Narrator: Emine meseleyi nasıl anlatacağını kestiremiyordu. Emine couldn’t figure out how (best) to explain the matter.
95.2.1b. Fakat nasıl yapacağımı bilemiyorum. But I can’t imagine how I’m going to manage that. (Lit., I can’t know how I will do [that].)
98.2.2. Hatice: Nasıl anlatayım kardeşim. How can I tell you, dear? (Lit., how shall I)
99.4.3. Emine: Nasıl, nasıl olur Allahım. How can it be, my God, how can it be?
101.2.2. Hatice: Ama seni nasıl yalnız bırakabilirim? But how can I leave you alone?
102.4.1c. Bu arada size nasıl bir yardımda bulunabilirim? In the meantime, how can I be of help to you?
130.1.1. Hakkı: Fakat nasıl böyle düşünebilirsin? But how can you think like that?
131.2.1b. Bunu nasıl yapabilirsin? How can you do this?
131.3.1a. Hakkı: Nasıl bu kadar değişebiliyorsun? How could you change so much?
144.1.1. Emine: Fakat nasıl, nasıl olacak şimdi? But how, how are things going to work out now? (Lit., how will it be)
144.2.2. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebilirsin? How can you say such a thing?
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
149.1.1b. Böyle bir karar nasıl verebilirsin? How can you make such a decision?
149.3.3. Emine: Peki Bülent. Nasıl istersen öyle yap. Alright, Bülent, do as you wish.
153.2.1a. Emine: İşin nasıl sonuçlanacağını biliyorum. I know how things will end. (Lit., the matter will end)
155.1.1a. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebiliyorsun Emine? How can you say such a thing, Emine?
* Nasıl bir …? What kind of …?
29.2.2. Emine: İş mi? Nasıl bir iş? A job? What kind of job?
* nasıl olmuşsa somehow, somehow or other, however it happened.
6.1.1g. Sonra nasıl olmuşsa Hakkı ile tanışmışlardı. Then somehow she had met Hakkı. (Lit., however it happened, they had gotten acquainted with Hakkı)
* nasıl olsa anyway, in any case.
11.4.2c. Ondan sonra nasıl olsa.. After that (things will be OK), anyway...
25.3.3b. Kendisi iyi olsun da.. nasıl olsa.. Just so he’s in good health... in any case... (Lit., Just let him be well.)
30.3b. Nasıl olsa benimki de evde yalnız. My kid is home alone too anyway. (Lit., Mine too is at home alone...)
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
156.3.1c. Fakat uzaklara gidince nasıl olsa beni unutacak. Nevertheless, he’ll forget me when he’s gone far away.
* nasip one’s share, what one is alloted.
* nasip ol- /A/ - be granted /to/, come one’s way.47.3.2b. Bu nimetler senin gibi kaç kişiye nasip olur? How many people have been granted the advantages you’ve enjoyed?
* nazar the evil eye.
* nazar değ- /A/ for the evil – strike.96.2.1c. Nazar değer. The evil eye will strike.
* ne 1. what …? 2. what, what a (followed by a noun). 3. How (followed by an adjective) … 4. whatever (followed by a conditional form). daha ne?, daha ne kadar?.
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
2.4.2. Emine: Ne yapacaksın? What are you going to do?
3.4.2a. Hakkı: Ne alayı yahu.. Not a bit, for heaven’s sake! (Lit., what kidding)
5.1.2b. Bak orada ne para yapacağım. Just think of the money I’ll make over there. (Lit., Look what money...)
5.2.1c. Ne kazandık? What good did it do? (Lit., What did we gain?)
5.3.1b. Bu güne kadar ne yaptıysam hep tenkit ettin. Down to this very moment, you’ve always criticized (me), no matter what I did. (Lit., up to today)
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
6.1.1m. Fakat ne dedilerse boşuna.. But whatever they said was useless.
7.1.2a. Emine: Durumumuz ne olacak şimdi? What will become of us now? (Lit., What will our condition become now?)
7.2.1a. Emine: Almanya’ya gitmese ne yapar? (But) what will he do if he doesn’t go to Germany?
11.1.2b. Ne var bu kadar üzülecek? What is there to be so upset about?
16.3.1b. Ne var bunda? What (harm) is there in that?
17.3.2b. Şu insanlar ne fesat oluyor.. What trouble-makers these people are. (Lit., These people how... they become.)
17.4.1g. Ne kötü düşünceli insanlar var.. What malicious people there are (in this world)! (Lit., bad-thinking people)
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
19.2.2a. Elif: Babam ne yazıyor annecim (= anneciğim)? What does my father write, Mommy?
22.4.2c. Otobüs bileti neyi aldım. I bought my bus ticket and so on.
23.2.1a. Man: Ne zahmeti gardaş (dialect for kardeş).. No trouble at all. (Lit., What trouble, sister?)
23.3.2. Emine: Aman ne güzel. My, how lovely!
24.4.1b. Kocan neler gönderdi bakiim? (spoken form of bakayım) So what did your husband send?
25.1.2a. Emine: Ne meraklı kadın.. What a nosy woman.
25.2.2. Emine: Bu ne soğuk böyle Hüseyin efendi. This is some cold weather we’re having, Hüseyin efendi. (Lit., What cold this is thus.)
25.4.2. Hatice: Merhaba Emine. Bu ne dalgınlık? Hello, Emine. You seem to be off in the clouds. (Lit., What absent-mindedness is this?)
26.3.2. Hatice: Almanyadan ne haber Emine? What’s the news from Germany, Emine?
27.1.2a. Emine: Biliyorum. Fakat ne yapabilirim. I know, but what can I do?
27.3.1a. Hatice: Bak, aklıma ne geldi. Look, I just thought of something. (Lit., to my mind what came)
27.3.2b. Fakat ne iş yapabilirim ki? But what work could I (possibly) do?
28.1.2a. Hatice: Ne yapacaksın? What are you going to do?
28.4.2a. Emine: Ne kafasız insanım.. What a fool I am! (Lit., headless person)
29.3.2a. Emine: Peki ben orada ne iş yapacağım? OK, but what kind of work will I do there?
30.2.2. Emine: Ne yapabiliriz ki? But what can we do?
30.3a. Hatice: Bak Emine, aklıma ne geldi.
32.1b. Ne ton ton adam değil mi bizim patron? Our boss is quite a sweetheart, isn’t he?
33.3.3a. Driver: Ne önemi var hanfendi (= hanımefendi)? What does it matter, Madame? (Lit., What importance does it have?)
33.4.1b. Ne diyeceğini şaşırmıştı. She didn’t know what to say.
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
35.1.2a. Emine: Ne aptalca bir iş yaptım. What a stupid thing I did!
36.3a. Emine: Ne düşüncesiz adam. What a thoughtless man!
37.2.2. Emine: Ne vurdum duymaz adam ya Rabbim! My God, what a callous man!
37.4.2a. Hatice: Ne lüzum vardı Emine. Now that wasn’t necessary, Emine. (Lit., What need was there.)
40.1.2b. Tahsil dereceniz neydi? What was the highest level of school you completed? (Lit., What was your degree of education?)
41.1.1b. Kocandan ne haber? What news from your husband?
42.4.2. Bülent: Ne tatlı sekreter bu böyle.. What a charming secretary she is. (Lit., this thus)
44.1.2b. Kimin nesi bu adam? Who the devil is this fellow? (Lit., Whose what is this man?)
47.3.2a. Kâmuran Bey: Ne demek kolay değil. What do you mean, not easy? (Lit., What does not easy mean?)
48.3.3a. Bülent: Ne trafik yahu! My, what traffic!
50.4b. Ne düşünüyorum biliyor musun? You know what I have in mind? (Lit., You know what I’m thinking?)
52.2.3a. Bülent: Ne lâubali, ne tembel insanlar bunlar. What impertinent, what lazy people they are! (Lit., ...what lazy people these.)
53.3.1a. Hatice: Ne deli adam bu böyle.. What a maniac that man is! (Lit., What a maniac man this thus.)
53.4.2a. Emine: N’apacaksın (= Ne yapacaksın)? What can one do? (Lit., What will you do?)
54.4.2b. Ne olacak bu işin sonu. How will all this end? (Lit., What will be the end of this business?)
55.3.2a. Emine: İnşallah ne yazdığımı farketmemiştir. I hope he didn’t notice what I was writing. (Lit., God willing, he didn’t notice)
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
60.1.2. Bülent: Evli de olsanız ne farkeder? Even if you are married, what difference does it make?
60.4.2a. Emine: Ne garip bir insan.. What a strange fellow... (Lit., person)
62.3.3. Emine: Ya.. ne davetiyesi? Oh... what invitation?
63.1.2c. Sonra ne kıyafet giyeceğim. And besides, what outfit shall I wear?
66.2.1a. Emine: Ne tatlı bir kardeşiniz var. What a charming sister you have!
70.3.1b. Davetlileri bırakıp çıkmanıza ne derler? What would people say to your leaving the guests and taking off? (Lit., what would they say)
70.4.2. Emine: Ne garip fikirleriniz var.. What strange ideas you have!
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
80.4.1c. Ne oldu? Hiç birini tutmadın. What happened? You didn’t keep a single one of them!
83.2.1d. Bu kadar ısrar etmene ne sebep var? Why are you so persistent? (Lit., What reason is there for your insisting so much?)
84.1.3c. Fakat ne yapacaksın. But what could you do? (Lit., what will you do)
85.3a. Emine: Söylesem de ne farkederdi. Even if I had said something, what difference would it have made?
85.4.2c. Ne cevap vereceği de malum. It’s obvious how he would answer. (Lit., What answer he would give is known too.)
88.1.2b. Size ne getirebilirim? What can I bring you?
88.4.3. Bülent: Buyurun.. Ne isterseniz getiririm. Please go ahead. I’ll bring whatever you want.
90.4.2a. Bülent: Ne garip bir durum.. Zavallı kadıncağız.. What an awkward situation! The poor woman!
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
91.1.2a. Emine: Ne aptalca bir şey yaptım.. What a stupid thing I did!
91.3.2b. Kara kara yine ne düşünüyorsun? Why are you in a black mood again? (Lit., What are you thinking black black again?)
96.1.1b. Ne mutlu size. How happy you must be. (Lit., How happy for you.)
96.2.1a. Bülent: Yaa.. Aman ne güzel. Really! Oh how wonderful!
98.3.2b. N’oldu (= Ne oldu) Allah aşkına söyleyin. For God’s sake, tell (me) what’s happened. (Lit., for the love of God)
100.1.2b. Elden ne gelir ki. There’s nothing to be done anyway. (Lit., What comes from the hand anyway?)
100.4.1a. Hüsnü: N’apacaksın? (= Ne yapacaksın) What can one do? (Lit., What will you do?)
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
102.1.2c. Ne feci şey Allahım.. What a terrible thing, my God!
102.2.2b. Ne kötü bir alın yazımız varmış. What a terrible destiny we had. (Lit., How bad a forehead writing we had.)
103.1.2a. Emine: Ne garip dünya.. What a strange world!
103.2.2. Emine: Bunun içinde ne vardı acaba? I wonder what’s inside this? (Lit., was inside this)
105.4.3. Emine: Fakat ne yapabilirim ki. Yes, but what can I do?
107.1.2. Bülent: Bunun içinde ne olduğunu tahmin edebilir misiniz? Can you guess what’s inside this?
108.4.2a. Bülent: Ne duruyorsunuz? What are you waiting for?
109.4.1a. Emine: Ne fark ederdi? What difference would it have made?
113.1.1a. Emine: Ne dediniz? What did you say?
113.1.1b. Ne söylediğinizin farkında mısınız?
Do you realize what you (just) said? (Lit., Are you in the awareness of what you have said?)114.3.2a. Bülent: Teklifime ne cevap verecek acaba? I wonder how she’ll answer my proposal. (Lit., what response she’ll give to)
118.1.1b. Başka ne yapabilirdim ki? What else could I have done anyway?
119.2.3. Emine: Ne güzel bir yer. What a lovely place!
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
121.2.2b. Neydi bu ses? What was that noise?
129.4.1a. Hakkı: Ne demek çok geç? What do you mean too late? (Lit., What does too late mean?)
135.4.1a. Bülent: Ne dedin?! What did you say?!
136.2.1c. Ne söyleyeceğimi şaşırdım birden. Suddenly I was confused about what to say.
144.3.2b. Fakat ne diyeceğimi ben de şaşırdım. But I also don’t know what to say.
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
148.2. Emine: Ne diyorsun Bülent? What are you saying, Bülent?
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
152.4.2a. Emine: Ne garip bir alın yazım varmış.. What a strange hand fate has dealt me! (Lit., What a strange forehead writing I had!)
155.4.2c. Ne yapsam Tanrım? My God, what should I do?
161.1.3. Emine: Tanrım. Ne çılgınca bir şeydi düşündüğüm. My God, what a crazy idea that was! (Lit., What a crazy thing it was that I was thinking.)
162.2.2a. Emine: Neler diyorsun Bülent? What are you saying, Bülent? (Lit., what things)
N’apalım = Ne yapalım.
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
* Ne biçim What kind/sort of.(shows disapproval).
84.2.2b. Ne biçim adam bu. What sort of man is this?
* Ne bileyim. How should I know?, I just don’t know.
92.3.1b. Ne bileyim. Ailevî durumumu bilmesini istemezdim. I just don’t know. I’d rather he didn’t know about my family situation. (Lit., How should I know. I wouldn’t want his knowing [about] my family situation.)
136.1.2a. Emine: Ne bileyim.. Suratın asıldı gibi geldi bana. How should I know... It seemed like your face fell. (Lit., It came to me like your face was hung.)
* Ne çıkar? What harm is there in that? What difference does it make? (Lit., what will come out [of it])
92.3.2a. Hatice: Amaan.. Ne çıkar canım. For goodness sake! What harm is there in that, dear?
* ne de olsa in any case, nevertheless.
14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
* ne diye? Why?
39.1.2a. Emine: Beni ne diye çağırıyor? Why would he be asking for me? (Lit., why is he calling)
* Ne gibi? Like what?, What for example?
140.3.2. Bülent: Ne gibi? Like what?
* ne hali varsa görsün let him see what happens, i.e., let him to his own devices, I don’t care.
143.1.3c. Bırak ne hali varsa görsün. Let him be and let him see what happens. (Lit., Let him see whatever his condition is.)
* ne kadar 1. how much?, how long? 2. ne kadar …! (My) how …! (lovely, etc.) 3. however much ….
4.4.1a. Emine: Sana ne kadar da kolay geliyor bu iş. How easy all this is for you! (Lit., this matter)
5.4.1b. Seninle ne kadar konuşsak boş.. It’s no use talking to you. (Lit., With you no matter how much we talk, it’s no use.)
7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
7.2.1d. Bu böyle ne kadar zaman devam edecek? How long are things going to go on like this? (Lit., is this going to go on)
34.4.2. Driver: Ne kadar hoş bir kadın.. What a lovely woman!
47.1.2e. Sana ne kadar ihtiyacım olduğunu biliyorsun. You know how much I need you. (Lit., how much my need for you is)
54.4.2c. Daha ne kadar katlanacağım bu yalnızlığa. How much longer will I put up with this loneliness?
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
83.3.2a. Emine: Ne kadar iyimsersin. How optimistic you are!
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
124.1.2b. Ne kadar güzel bir mehtap var değil mi? The full moon is really lovely, isn’t it? (Lit., What a lovely full moon there is, isn’t it?)
134.1.3d. Ne kadar üzüldüğümü bilemezsiniz. You don’t know how sorry I was. (Lit., you can’t know)
137.2.2. Nesrin: Sahi mi Bülent? Ay ne kadar sevindim bu havadise.. Really, Bülent? Oh, I’m just thrilled at this news. (Lit., how delighted I am)
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
* ne … ne de neither … nor.
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
130.2.2a. Emine: Senelerce ne beni ne de çocuklarını düşünmedin. For years you thought neither of me nor of your kids.
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
* Ne o? 1.What’s the matter? 2. What’s going on? 3. Is sth wrong?
26.1.1a. Emine: Ne o Hatice. Is something the matter, Hatice? (Lit., What’s that?)
58.1.3a. Emine: Ne o. What’s the matter?
62.1.2a. Hatice: Ne o? What’s going on? (Lit., What’s that?)
69.2.1a. Bülent: Ne o? Is something wrong? (Lit., What’s this?)
91.3.2a. Hatice: Ne o Emine? What’s the matter, Emine?
104.3.1a. Bülent: Ne o Emine? What’s the matter, Emine hanım?
114.4.2a. Jale: Ne o abi? What’s the matter, abi? (Lit., elder brother)
119.1.2a. Emine: Ne o? What’s going on? (Lit., What’s that?)
122.4.2a. Bülent: Ne o Emine? What’s the matter, Emine? (Lit., What’s that?)
* ne olursa olsun In any case, no matter what.
88.3a. Emine: Ne olursa olsun yarın bir kere teklif ederim. In any case, I’ll at least make the request tomorrow. (Lit., proposal)
* Ne oluyor? What’s going on?, What’s happening?
121.2.2a. Emine: Ne oluyor. What’s going on?
132.3.2a. Emine: Ne oluyor? What’s happening?
158.1.1a. Kâmuran: Ne oluyor? What’s going on?
* N’olur = Ne olur Please! (said imploringly).
54.1.2a. Emine: N’olur (= Ne olur) kapat bu bahsi artık. Could you please drop the subject now? (Lit., close this subject)
70.3.1a. Emine: N’olur (= Ne olur) alay etmeyin. Please don’t joke.
113.2.1a. Emine: N’olur (= Ne olur) benimle alay etmeyin. Please don’t make fun of me.
152.3.2b. N’olur kal burada. Please stay here.
* ne şekilde in what way.
her ne şekilde* Ne var ne yok? What’s up? How are things going? (Lit. what existent, what non-existent)
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
* Ne yapalım also N’apalım What can one do? / There’s no way out. (lit. What shall we do?)
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
7.4.1b. Ne yapalım bir müddet katlanırım. What can I do? I’ll (just have to) put up with it for a while. (Lit., what shall we do)
10.3c. Ne yapalım. But what can we do? (Lit., What shall we do?)
16.2.2. Emine: Ne yapalım? Mecburiyet.. What can we do? We have no choice... (Lit., What shall we do? Necessity...)
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
* Ne yazık ki Too bad (that) …
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
* Neyse = Ne ise Never mind, Whatever., Anyway. (Lit., whatever it is)
60.3b. Neyse.. Never mind.
129.2.1. Hakkı: Neyse.. Görüyorsun ki yaşıyorum. Well anyway, you see that I’m alive. (Lit., I’m living)
152.2.2a. Bülent: Çok isterdim ama.. Neyse.. I’d really like to but... Never mind.
* ne zaman when.
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
19.2.2b. Ne zaman gelecekmiş? When does he say he’s coming? (Lit., will come)
41.3.3b. Ne zaman geleceğini söylemedi. He didn’t say when he’d be back.
76.2.2. Emine: Ne zaman geldin Hakkı? When did you get in, Hakkı? (Lit., When did you come?)
103.3.1b. Emine: Tabanca.. Hakkı bunu ne zaman koymuş buraya? A pistol. When did Hakkı put it here?
114.1.2c. Ne zaman arzu ederseniz cevap verirsiniz. Respond whenever you wish.
118.2.1. Hatice: Ee.. Kısmet olursa ne zaman evleniyorsunuz? Well, if fate ordains, when are you getting married?
121.2.1a. Narrator: Ne zaman dalıp gittiğinin farkında değildi. She was not aware when she had drifted off to sleep. (Lit., She was not in the awareness of when her having drifted)
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
* neden Why?, What for?
1.4.2b. Neden yemiyorsun? Why aren’t you eating?
2.1.3. Emine: Ya.. Neden? Really? Why?
2.2.1a. Hakkı: Neden olacak.. Why do you think? (Lit., Why would it be?)
15.2.2a. Emine: Neden o lâf bu kadar dokundu bana? Why did that word have such an effect on me? (Lit., affect me so much)
30.1.2. Hatice: Neden? Beğenmedin mi işi? Why? Don’t you think you’ll like the work? (Lit., didn’t you like)
69.2.1b. Neden acele ettiniz? Why are you hurrying off? (Lit., Why did you hurry?)
71.1.1a. Emine: İnsanlar hakkındaki kanaatleriniz neden bu kadar menfi.. Why are your opinions of people so negative?
73.1.2. Emine: Sonra neden döndünüz? Why did you return after that?
73.3.1a. Bülent: Bütün bunları neden anlattım? Why did I go into all of this? (Lit., relate all these things)
76.3.2. Emine: Peki neden hiç haber vermedin geleceğini? Alright, (but) why didn’t you let me know you were coming? (Lit., give news)
82.2.1. Emine: Niçin? Neden? Anlayamıyorum bir türlü. Why? What for? I just don’t get it. (Lit., I just can’t understand.)
82.4.1a. Emine: Neden imkânsız olsun? Why would it be impossible?
87.2.1a. Bülent: Neden öyle şaştınız? Why are you so surprised?
91.4.2. Hatice: Yaa.. Neden icabetti. Really? Why was that necessary?
92.2.2. Hatice: Neden kabul etmedi mi? Why? Didn’t he agree (to do it)?
95.2.2. Hatice: Neden? Why?
95.3.1a. Emine: Neden olacak. Well, don’t you see? (Lit., Why would it be?)
109.2.2b. Neden gösterdiniz bu resimleri? Why did you show (me) these pictures?
109.2.3a. Bülent: Evet.. Neden anlattım.. Yes, why I told (you)...
112.4.1a. Bülent: Neden anlamak istemiyorsunuz? Why don’t you want to understand?
122.3.2a. Emine: Niçin, neden korktum bu kadar. Why, what was I so afraid of?
125.2.2a. Emine: Neden mühim olmasın? Why wouldn’t it be an issue? (Lit., Why wouldn’t it be important?)
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
158.1.2a. Nesrin: Fakat kocacığım neden kalktın? But my dear, why did you get up? (Lit., my dear husband)
* Neden olmasın? Why not?
28.2.2a. Emine: Evet.. Neden olmasın? Yes... Why not? (Lit., Why should it not be?)
85.2.2a. Emine: Evet.. Neden olmasın.. Yes, why not?
131.1.2b. Neden olmasın? Why shouldn’t there be?
148.3.1a. Bülent: Neden olmasın Emine? Why not, Emine? (Lit., Why shouldn’t it be?)
* neden sonra sometime later, a while later.
8.1.1. Narrator: Neden sonra kapı aralandı. Sometime later the door opened a crack.
133.2.1a. Narrator: Neden sonra çocuklar uyandılar. A while later the children woke up.
* nefes breath.
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
132.4.1d. Derin bir nefes aldı. She took a deep breath.
* nefis glorious, splendid.
104.2.2a. Bülent: Dışarıda nefis bir hava var bu gün. The weather outside today is glorious. (Lit., there is a glorious weather)
* nefret hate.
* nefret et- /DAn/ - hate /Ø/.72.4.1a. Bülent: Etrafımdaki insanlardan nefret ediyordum. I hated the people around me.
* nere (.’.) what place? what part? *
nerede (.’..) where?8.2.1c. Sen nerede kaldın? Where have you been? (Lit., Where have you stayed?)
8.2.2a. Hakkı: Nerede olacak.. Where do you think? (Lit., Where would it be?)
41.3.2b. Nerede acaba? I wonder where he is?
* nerede A nerede B. Where is A, where is B?/A and B are poles apart./How can you compare A and B?/You can’t compare A and B.
53.3.1b. Nerede Kâmuran bey nerede oğlu. Kâmuran bey and his son are poles apart. (Lit., Where is Kâmuran bey, where is his son.)
* nereden (.’..) From where?, How?
17.3.3. Emine: Nereden uydururlar bu lâfları? How do they come up with these remarks? (Lit., from where do they make up)
17.4.1c. “Nereden duydun sen bunları? “Where did you (ever) hear these things?
43.1.2b. Nereden tanıyorum acaba? I wonder where I know (her) from?
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
111.3.2a. Bülent: Bunu da nereden çıkardınız? How did you ever come up with that?
122.2.1b. O zaman takırtının nereden geldiğini anlamıştı. Then she realized where the knocking was coming from.
128.4.2b. Öldüğümü de nereden çıkardın? Where did you ever get (the idea) that I had died? (Lit., from where)
136.1.1b. Onu da nereden çıkarıyorsun? Where did you get that (idea)? (Lit., Where are you getting that from?)
152.1.2a. Bülent: Onu da nereden çıkarıyorsunuz Jalecim (= Jaleciğim). Where did you get that (idea), Jale dear? (Lit., from where)
154.3.1. Bülent: Nereden çıkarıyorsun şimdi bunları? Where are you getting these (ideas) from now?
* neredeyse (.’…) soon.
32.4b. Soğuktan donacağım neredeyse.. Soon I’ll be freezing from the cold.
* nereye (.’..) Where (to)?6.4.2a. Emine: Nereye gitti bu adam?.. Where has that man gone off to? (Lit., this man)
70.1.1a. Jale: Nereye abi (= ağabey)? Where (are you off) to, abi? (Lit., elder brother)
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
118.3.2. Emine: Beni nereye götürüyorsunuz? Where are you taking me?
151.3.2b. Peki abi şimdi nereye gidiyorsun? Well then, abi, where are you off to now? (Lit., going)
* neşe / neş’e joy.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
* neşesiz unhappy, downcast.122.4.2b. Bu gün biraz neşesiz görünüyorsun. You look a little downcast today.
* neyse (.’.) = ne ise Never mind/Well anyway/Oh well.
27.2.2a. Hatice: Neyse.. Üzülme kardeşim. Never mind. Don’t upset yourself, dear. (Lit., my sister)
51.4.2a. Kâmuran: Neyse.. Sen bu işle meşgul ol biraz. Never mind. Get a little involved in this matter. [Lit., busy with)
53.4.1b. Hadi biz neyse.. Never mind us...
74.4.2a. Bülent: Neyse.. Böyle yersiz konuşmalarımı bağışlayın. Never mind. Pardon my inappropriate remarks. (Lit., such out-of-place utterances of mine)
77.2.1a. Hakkı: Neyse.. çok şükür iyisiniz ya. Never mind... thank God you’re well.
123.2.3a. Hatice: Neyse canım. Never mind, dear.
129.2.1. Hakkı: Neyse.. Görüyorsun ki yaşıyorum. Well anyway, you see that I’m alive. (Lit., I’m living)
130.3.1a. Hakkı: Neyse.. O günler geride kaldı artık. Never mind... Now those days are behind (us). (Lit., have remained behind)
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
* nezaket, -ti (.-.) kind gesture, act of politeness, courtesy, kind concern.
59.2.2. Emine: Nezaketinize teşekkür ederim fakat.. I appreciate your kind gesture but... (Lit., thank you for)
64.1.1b. Kâmuran bey onu büyük bir nezaketle karşıladı. Kâmuran bey greeted her with great courtesy.
* nezaket göster- - show kind concern.
111.4.1a. Emine: Gösterdiğiniz alâka ve nezaketinize teşekkürler. Thank you for your interest and concern. (Lit., the interest and concern you’ve shown)
* niçin (.’.)/(-‘.) = ne için Why? / What for?
2.2.2a. Emine: Niçin (= Ne için) böyle düşünüyorsun? Why do you think so? (Lit., think thus)
15.1.2a. Emine: Çocuklarım niçin (= ne için) gariban oluyormuş.. Why would my kids be needy?
77.3.1. Hakkı: Niçin (= Ne için) böyle konuşuyorsun Emine? What are you talking like that for, Emine?
82.2.1. Emine: Niçin? Neden? Anlayamıyorum bir türlü. Why? What for? I just don’t get it. (Lit., I just can’t understand.)
85.2.2b. Bu meseleyi niçin açmadım. Why didn’t I bring this matter up?
100.2.1a. Elif: Annem niçin ağlıyor Hatice teyze. Why is my mother crying, Aunt Hatice?
109.2.2a. Emine: Niçin, niçin anlattınız bütün bunları? Why did you tell (me) all this, why? (Lit., these)
112.3.2a. Emine: Fakat niçin ısrar ediyorsunuz? But why do you persist (in that)?
122.3.2a. Emine: Niçin, neden korktum bu kadar. Why, what was I so afraid of?
130.4.1b. Niçin susuyorsun? Why don’t you say something? (Lit., Why are you silent?)
135.2.1a. Bülent: Canım niçin böyle düşünüyorsun? My dear, why are you thinking that way?
148.3.1b. Niçin böyle düşünüyorsun? Why do you think that? (Lit., think thus)
150.1.3a. Emine: Hayır Bülent sana niçin kızayım? No, Bülent, why should I be angry with you?
151.2.1a. Jale: Bizimkiler de niçin böyle anlayışsızlık gösteriyorlar anlamıyorum.. I just don’t understand why our parents are showing such a lack of understanding.
162.4.1a. Bülent: Fakat niçin ağlıyorsun? But why are you crying?
* nihayet, -ti (.’-.) finally.
10.1.1
a. Narrator: Nihayet Hakkının Almanyaya hareket edeceği gün gelmişti. Finally the day of Hakkı’s departure for Germany had come. (Lit., the day [he] was going to set off)13.1.1a. Narrator: Nihayet tren yavaşca kıpırdadı. Finally the train slowly began to stir.
34.2.1b. Nihayet Aksaraya varmışlardı. Finally they reached Aksaray.
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
65.1.1. Bülent: Merhaba.. Nihayet gelebildiniz demek. Hello. So you finally made it. (Lit., were able to come)
80.1.1a. Narrator: Nihayet baş başa kaldılar. Finally they were alone together. (Lit., remained head to head)
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
128.1.1c. İşte nihayet dönüp gelmişti. So he had finally returned.
* nikâh / nikah marriage.
125.1.1d. Nikâh muamelerini başlatacağım. I’ll get the marriage process started. (Lit., procedures)
134.4.2a. Bülent: Nikah için gerekli muameleleri başlattım. I began the procedures required for the marriage.
* nimet, -ti (-.) benefit, advantage, God’s blessing.
47.3.2b. Bu nimetler senin gibi kaç kişiye nasip olur? How many people have been granted the advantages you’ve enjoyed?
* nişan engagement, engagement party.
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
78.3.2b. Patronun kızının evlerinde nişanı vardı.
The boss’s daughter’s engagement (party) was (held) at their house.86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
139.1.2. Nesrin: Aa! Şu Jalenin nişanına gelen kadın mı? Oh, that woman who came to Jale’s engagement party?
* nişan töreni engagement party.62.4.1b. Bu hafta sonunda nişan töreni var. Her engagement party is this weekend.
* nişanlı engaged person, fiancé; fiancée.66.1.1a. Bülent: Bakın size genç nişanlıları tanıtayım. Here, let me introduce the young engaged couple to you. (Lit., Look..)
67.2.1. Bülent: Hadi bakalım. Genç nişanlıların şerefine! Come on (everybody, gather round)! To the health of the young fiancés! (Lit., to the honor)
* niye Why?/What for?
5.3.2a. Emine: Niye böyle söylüyorsun? Why are you talking like this?
10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)36.2.2b. Hakkı burada iken niye akıl edemedim. Why couldn’t I have thought of that while Hakkı was here?
* niyet, -ti intention.
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
15.2.2b. Adamcağız kötü bir niyetle söylemedi ki.. After all, the poor man didn’t say it with malice. (Lit., with bad intention)
72.4.1e. Bir daha buralara dönmemek niyetiyle yola çıktım. I set out with the intention of never coming back here again. (Lit., back to heres)
82.4.1b. Baştan senin de niyetin bu değil miydi? That was your original idea, wasn’t it? (Lit., Wasn’t this your intention from the start?)
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
136.4.1b. İşi kısa zamanda tatlı bir sonuca bağlamak niyetindeydi. He intended to settle the matter agreeably in a short time. (Lit., He was in the intention to wrap up the matter in a sweet conclusion.)
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
* normal, -li normal, natural.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
* normal şekilde normally, in a normal way.
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
* nüfus population.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
- O -
* o 1.he, she, it.2. that, those.
* o ana kadar until that moment
28.4.1. Narrator: Fakat esas mesele o ana kadar hiç aklına gelmemişti. But the real problem had not even occurred to her until that moment.
* o anda at that moment, just then.
44.3.1. Narrator: O anda kapı açılmış, içeriye Kâmuran bey girmişti. At that moment the door opened and Kâmuran bey came in. (Lit., entered inside)
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
* o gün that day
15.4.1. Narrator: O gün öğleden sonra konu komşu ziyareti başlamıştı. That afternoon the regular neighborly visits began. (Lit., that day in the afternoon)
19.4.1a. Narrator: O gün Emine kartı tekrar tekrar okudu. That day Emine read the postcard again and again.
28.2.1. Narrator: O gün Haticenin verdiği fikir Emineyi düşündürmeğe başlamıştı. Hatice’s suggestion that day had set Emine thinking. (Lit., The idea [she] had given... had begun to make Emine think.)
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
84.1.1. Narrator: O gün akşam üstü. Toward evening that day.
94.3.1a. Narrator: O gün bu meseleyi açmağa bir türlü cesaret edemedi. That day she just didn’t have the courage to bring the matter up. (Lit., to open this matter)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
118.3.1a. Narrator: O gün de beraberce işten çıkmışlardı. That day too they left work together.
124.4.1b. O gün de seni çok beğenmiştim. Even that day I was much taken by you. (Lit., I liked you very much)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
146.1.1. Narrator: O gün akşama doğru Bülent Eminenin odasına girdi. That day toward evening Bülent came into Emine’s room. (Lit., entered)
* o günkü adj. that day’s
54.1.1. Narrator: Yol boyunca Hatice hep o günkü olaydan söz etti. All along the way Hatice kept on about that day’s incident. (Lit., always mentioned)
* o günler those days
130.3.1a. Hakkı: Neyse.. O günler geride kaldı artık. Never mind... Now those days are behind (us). (Lit., have remained behind)
156.4. Emine: Hayır hayır.. o günlerin tekrar geri gelmesini istemiyorum. No, no... I don’t want those days to come back again. (Lit., the return of those days)
* o halde in that case.
69.3.1. Bülent: O halde ben sizi götüreyim. In that case, let me take you (home).
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
107.2.1a. Bülent: O halde söyleyeceklerimi şimdi iyi dinleyin.. In that case, listen carefully now to what I’m going to say.
* o kadar so, so much, that much, so often, too, to that extent38.1.2c. O kadar çocuklarıma bakıyor. She’s looked after my kids so often. (Lit., so much)
49.4.2. Kâmuran: Eh! Gençlik.. olacak o kadar. Well, that’s the way young people are. What do you expect? (Lit., [That’s] youth... that much will be.)
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
79.2.2c. O kadar yoldan geldi. He’s come such a long way. (Lit., He came from so much road.)
100.3.2. Emine: Zavallı Hakkı. O kadar söyledim ona gitme diye. Poor Hakkı. I told him so many times not to go. (Lit., So often I told him saying don’t go.)
123.1.3a. Emine: Yok canım. Pek o kadar mühim değil. Oh, no. It’s not all that serious. (Lit., important)
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
* o kadar … ki so … that, so … , too …
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
77.2.1b. Seni ve çocukları o kadar özledim ki. I missed you and the kids so much.
117.1.2b. Hayat o kadar kısa ki.. Life’s too short (for that). (Lit., Life is so short that...)
118.1.2a. Hatice: O kadar sevindim ki bu habere.. I can’t tell you how pleased I am at this news.
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki. Yes, but my nerves are shot. (Lit., are so broken)
130.3.2b. O kadar geç kaldın ki.. You’re so late that... (Lit., remained so late)
151.1.1. Jale: Meseleyi öğrenince o kadar üzüldüm ki.. You can’t imagine how sorry I was when I learned about the situation. (Lit., When I learned about the matter I was so sorry that...)
* o kadarcık that little bit.
92.3.2b. O kadarcık bir yardımı dokunuversin. Let him at least help that little bit.
* o sabah that morning10.1.1b. O sabah Emine erkenden kalkmış kocasının bavulunu hazırlıyordu. Emine had gotten up early that morning and was preparing her husband’s luggage.
35.2.1b. O sabah ilk okula başlayan bir çocuk gibi heyecanlıydı. That morning she was as excited as a child starting first grade. (Lit., beginning elementary school)
93.1.1b. O sabah Emine büroda çalışırken telefon çaldı. That morning while Emine was working in the office, the telephone rang.
* o sırada at that moment, at that point.12.2.2. Narrator: O sırada Hakkı tekrar yanlarına gelmişti. At that point Hakkı rejoined them. (Lit., came to their sides again)
33.1.1a. Narrator: O sırada yanı başında bir araba belirmişti. At that moment a car appeared alongside her. (Lit., at her side)
114.4.1. Narrator: O sırada yanına kız kardeşi yaklaştı. At that moment his sister approached him. (Lit., came to his side)
157.2.1a. Narrator: O sırada Bülent son defa babasının evine uğramıştı. At that moment, Bülent stopped by his father’s house for the last time.
* o şekilde in that way
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
* o zaman back then, at that time, then.6.1.1h. Esmer, uzun boylu, yakışıklı bir delikanlıydı o zaman. Back then he was a tall, dark, handsome young man. (Lit., dark, tall)
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
81.4.1b. O zaman bu işe razı olmayacaktım. I shouldn’t have agreed to this arrangement back then.
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
83.4b. Ama o zaman çok geç olacak. But then it’ll be too late.
122.2.1b. O zaman takırtının nereden geldiğini anlamıştı. Then she realized where the knocking was coming from.
125.2.1d. Meseleyi o zaman açacağım. I’ll tell (him) about the matter then. (Lit., open the matter at that time)
* o zamana kadar by that time, by then.
70.1.2b. O zamana kadar dönerim. I’ll be back by then.
* o zamandan bu yana since then.
81.2.2a. Emine: O zamandan bu yana çok şey değişti Hakkı.. A lot has changed since then, Hakkı.
* o zamanlar at that time.6.1.1f. O zamanlar liseye gidiyordu. At that time she was going to lyceé.
* ondan sonra after that11.4.2c. Ondan sonra nasıl olsa.. After that (things will be OK), anyway...
* ocak family, household.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
* oda room.
6.3.1c. Çocukların yattığı odaya yöneldi. She headed for the room where the children lay (asleep).
10.4.1.
Narrator: Biraz sonra odaya kocası girdi. A little later her husband entered the room.30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
41.3.1. Narrator: Bir gün Eminenin çalıştığı odanın kapısı açıldı. One day the door of the room where Emine was working opened.
41.3.2a. Young Man: Kâmuran bey odasında yok. Kâmuran bey isn’t in his room.
43.1.1. Narrator: Odadan çıkan genç adamın aklı Emineye takılmıştı. There was something about Emine that had caught the attention of the young man who left the room. (Lit., The mind of the young man... fixed on Emine.)
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
52.2.1. Narrator: Bir gün Bülent öfkeli bir halle Eminenin odasına girdi. One day Bülent entered Emine’s room in a huff. (Lit., with an angry state)
53.1.1b. Akşama doğru odaya Hatice girdi. Toward evening Hatice came in. (Lit., entered the room)
55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
87.1.1. Narrator: Öğleden sonra bir ara Bülent Emine’nin odasına geldi. At one point in the afternoon Bülent came to Emine’s room.
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
91.3.1. Narrator: Bu sırada odaya Hatice girdi. At that moment Hatice entered the room.
94.2.1. Narrator: Emine onun yanından ayrılarak çalıştığı odaya geçti. Leaving him, Emine went to the room (that) she worked in. (Lit., leaving from his side)
102.3.1c. Daha sonra büroya gelen Bülent onun odasına girdi. Bülent, arriving at the office later, came into her room.
105.1.1. Narrator: Öğle paydosuna doğru Emine Bülentin odasına girdi. Toward lunch break, Emine entered Bülent’s room.
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
115.3.1b. Doğruca Eminenin odasına girdi. He went straight to Emine’s room.
120.1c. Şu yandaki odayı da onlara hazırlarız. And we’ll get this side room ready for them. (Lit., prepare)
122.3.1b. Oyalanmak için çocukların odasına girdi. To distract herself she went into the children’s room.
134.4.2b. Ayrıca çocukların odasına eşyalar ısmarlamıştım. In addition, I’ve ordered furniture for the kids’ room.
136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
143.1.1. Narrator: Bülent odadan hızla çıkıp gitmişti. Bülent rushed out of the room.
146.1.1. Narrator: O gün akşama doğru Bülent Eminenin odasına girdi. That day toward evening Bülent came into Emine’s room. (Lit., entered)
157.3.2b. Odamda unuttuğum bazı şeyleri alacağım. I’m (just) going to pick up some things I left in my room. (Lit., things I forgot)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
160.4.1c. Çocukların yattığı odaya girdi. She entered the room where the children lay sleeping.
* odun firewood.
23.4.2b. Ben de kışlık odun kömürü nasıl alacağım diye düşünüyordum. Just as I was wondering how I was going to buy firewood and coal for the winter. (Lit., as I was thinking)
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
* oğlan boy.
26.1.2b. Benim oğlan hastalandı. My boy took sick.
50.1.1. Kâmuran: Biliyor musun Nesrin? Bu oğlanın durumu beni çok düşündürüyor. You know, Nesrin, this boy’s situation is really troubling me. (Lit., makes me think a lot)
* oğul, -ğlu son. el oğlu.
16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda.. Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
17.1.1a. Esma hanım: Darası (read: darısı) Hakkı bey oğlumun başına.. May it be my son Hakkı bey’s turn next! (Lit., His darı [millet; prov. maize, corn] for the head of my son Hakkı bey.)
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
46.2.2. Emine: Patronun oğlu olabileceği hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that he could be the boss’s son. (Lit., had never come to my mind)
46.4.1a. Kâmuran Bey: Ben artık iyice yoruldum oğlum. Son, I’m really quite tired out now. (Lit., my son)
47.1.2a. Kâmuran Bey: Vaz geç bu sevdadan oğlum. Give up this crazy idea, son.
48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
53.3.1b. Nerede Kâmuran bey nerede oğlu. Kâmuran bey and his son are poles apart. (Lit., Where is Kâmuran bey, where is his son.)
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
136.4.3. Kâmuran: Hoş geldin oğlum. Welcome, my son.
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
139.1.1. Kâmuran: Yani.. Emine hanımı mı kastediyorsun oğlum? You mean... are you referring to Emine hanım, my son?
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
159.2.2a. Kâmuran: Evet oğlum. Hadi şimdi bana yardım et. Yes, my son. Come and help me now.
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
160.4.1d. Oğlunu kollarının arasına alıp göğsüne bastırdı. She picked up her son and clasped him to her breast. (Lit., took her son between her arms)
* oku- 1.– read. 2. – study, attend school.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
19.4.1a. Narrator: O gün Emine kartı tekrar tekrar okudu. That day Emine read the postcard again and again.
47.1.2b. Yıllarca orada okudun You studied there for years
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
72.2.1c. Liseyi bitirinceye kadar hep o şekilde okudum. That’s how I was educated until I completed lycée. (Lit., I was always educated in that way)
85.1.2b. Gazetelerde neler okuyoruz. Look at what we read in the papers. (Lit., What things we read in the papers!)
98.3.1c. Bu günkü gazeteyi okumadın galiba. You probably haven’t read today’s paper.
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
* okuma yazma literacy, reading and writing.40.1.2a. Kâmuran Bey: Okuma yazmanızın iyi olduğunu tahmin ediyorum. I imagine that you have good reading and writing skills. (Lit., your reading and writing are good)
* okul school. ilk okul.
78.1.3. Emine: Bu yıl okula başlayacak inşallah. God willing, she’ll start school this year.
95.2.1a. Emine: Elifin de bu yıl okula başlaması lâzım. And this year Elif must begin school.
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
96.3.3b. Okula geç kalacaksın. You’ll be late for school.
100.2.2b. Sen hemen okula git. Off to school with you right now. (Lit., You go to school right away.)
103.1.1h. Talebeliğine ait okul fotoğrafları. School photographs from her student years. (Lit., belonging to her studenthood)
120.1b. Yakındaki okula buradan giderler.. They’ll go from here to the school nearby.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* okul çağı school age.96.1.1a. Bülent: Demek okul çağında kızınız var. So you have a school-age daughter. (Lit., a daughter in school age)
* okul talebesi school student, schoolboy, schoolgirl.
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
* okula ver- /A/ - enroll /IN/, send /to/ a school.72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
* okumuşluk a good education.
27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
* okut- 1. – make it possible for sb to be educated. 2. (slang) – sell, let sth go.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
* ol-, -ur 1. – become, come into being, come about. 2. – be. 3. – happen, occur.4. –have (used with a noun with a possessed suffix, e,g. –sI ol-: Adamın parası olursa…. If a man has money…). Afiyet olsun., eksik olma/olmayın, eskiden olduğu gibi, Geçmiş olsun., hallol-, memnun ol-, nasıl olsa, nasip ol-, her ne şekilde olursa olsun, hiç olmazsa, kısmet olursa, ne olursa olsun, n’olur (= Ne olur), Neden olmasın?, sağ ol-, sağlık olsun, şükürler olsun, yolun/yolunuz açık olsun.
2.2.1a. Hakkı: Neden olacak.. Why do you think? (Lit., Why would it be?)
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
4.2.1. Emine: Fakat... nasıl olur? But... how will this work? (Lit., how will this be?)
4.2.2a. Hakkı: Bayağı olur... That’s no problem.
5.1.3b. Olmaz Hakkı. That won’t do, Hakkı.
5.2.1a. Hakkı: Bal gibi olur.. It’ll be as easy as pie. (Lit., like honey)
5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
6.1.1g. Sonra nasıl olmuşsa Hakkı ile tanışmışlardı. Then somehow she had met Hakkı. (Lit., however it happened, they had gotten acquainted with Hakkı)
7.1.2a. Emine: Durumumuz ne olacak şimdi? What will become of us now? (Lit., What will our condition become now?)
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
8.2.2a. Hakkı: Nerede olacak.. Where do you think? (Lit., Where would it be?)
8.4.1.
Emine: Gitmen belki bizim için hayırlı olur. Maybe it would be a good thing for us if you went. (Lit., maybe your going will be good)9.4.1a. Emine: İnşallah dediklerin olur Hakkı. I hope what you say comes true, Hakkı. (Lit., God willing, what you say will be.)
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
9.4.2. Hakkı: Hepsi olacak Emine. Hepsi.. It’s all going to happen, Emine, all of it. (Lit., Everything will be.)
10.1.2b. İyi günlerin yanında kötü günlerimiz de oldu. We’ve had good days and bad days. (Lit., Beside the good days our bad days happened too.)
13.2.2 Emine: Sen onun yardımcısı ol Allahım.. (You) be his helper, dear God. (Lit., my God)
14.2.1b. Kızım, herhangi bir şeye ihtiyacınız olursa dükkânım size her zaman açık. My child, if you ever need anything at all, my store is always open to you.
14.4.2a. Hüseyin Efendi: Yoo.. Lâfı mı olur iki şekerin? Oh no! For two pieces of candy? Don’t even mention it! (Lit., Is the mention of two candies possible?)
14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
15.1.2a. Emine: Çocuklarım niçin (= ne için) gariban oluyormuş.. Why would my kids be needy?
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
16.4.1e. Kelli felli efendi olmuş. He’s become quite a well-dressed gentleman.
17.1.1c. İnşallah kısa zamanda zengin oluverir. I hope he’ll become rich in no time at all. (Lit., God willing, he’ll become rich)
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
17.3.2b. Şu insanlar ne fesat oluyor.. What trouble-makers these people are. (Lit., These people how... they become.)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
22.4.1a. Emine: Zahmet oldu size. Thank you for going to the trouble. (Lit., It has been trouble for you.)
23.1.3. Emine: Çok zahmet oldu size. Thank you for going to all that trouble. (Lit., It’s been a lot of trouble for you.)
25.2.3b. Allah fakir fukaranın yardımcısı olsun. May God help the poor. (Lit., be the poor’s assistant)
27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
30.4.1b.Yaşlı kadıncağıza külfet olacak. It’ll be a burden for the poor old woman.
32.1a. Hatice: Hadi işin oldu demektir. So you got the job!
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
33.3.2c. Özel olduğunu farketmem lâzımdı. I should have noticed (that) it was (a) private (car).
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
35.1.2b. Ya bir gören olduysa.. What if someone had seen (me)? (Lit., If a seer had been...)
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
36.4.2c. Hasta falan olmasın. I hope he’s not ill or something. (Lit., Let him not be ill...)
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
40.1.2a. Kâmuran Bey: Okuma yazmanızın iyi olduğunu tahmin ediyorum. I imagine that you have good reading and writing skills. (Lit., your reading and writing are good)
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
40.4.3b. Hep senin sayende oldu bunlar. This all happened because of you. (Lit., all these)
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
45.1.1. Kâmuran Bey: Arayan olursa öğleden sonra geleceğimizi söylersiniz. If anyone asks, say we’ll be back in the afternoon. (Lit., If a person asking should be...)
45.4.1. Kâmuran Bey: Oğlum Bülent de bundan sonra bizimle beraber olacak. From now on my son Bülent will be with us too. (Lit., will be together with us)
46.2.2. Emine: Patronun oğlu olabileceği hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that he could be the boss’s son. (Lit., had never come to my mind)
47.1.2e. Sana ne kadar ihtiyacım olduğunu biliyorsun. You know how much I need you. (Lit., how much my need for you is)
47.2.2a. Kâmuran Bey: Memleketin şartlarına intibak edememiş olabilirsin. (Up to now) you may not have been able to adapt to the conditions of this country. (Lit., of the country)
49.4.2. Kâmuran: Eh! Gençlik.. olacak o kadar. Well, that’s the way young people are. What do you expect? (Lit., [That’s] youth... that much will be.)
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
50.3.2. Nesrin: Olabilir ama.. That may be, but...
51.4.2a. Kâmuran: Neyse.. Sen bu işle meşgul ol biraz. Never mind. Get a little involved in this matter. [Lit., busy with)
52.2.2. Emine: Bir şey mi oldu Bülent bey? Is something wrong, Bülent bey? (Lit., Has something happened?)
52.3.1a. Bülent: Daha ne olsun? What more could go wrong? (Lit., What more should be?)
52.3.2b. O yüzden gecikmiş olacak. That’s probably why they were late.
54.4.2b. Ne olacak bu işin sonu. How will all this end? (Lit., What will be the end of this business?)
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
56.4.1a. Bülent: Bazı hadiselere elimde olmayarak fazla hassasiyet gösteriyorum. I’m over-reacting to certain events. (Lit., I’m showing too much not-being-in-my-hand [i.e., being out-of-my-control] sensitivity)
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
60.1.2. Bülent: Evli de olsanız ne farkeder?
60.1.3. Emine: Yani.. benim evli olduğumu biliyor muydunuz? Well, did you know that I am married?
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
60.3e. Artık kalksak nasıl olur? Shall we be going now? (Lit., How would it be if we got up now?)
61.4.1a. Hatice: Nasıl oldu?.. How did that happen?
62.2.1c. Biraz çabuk ol. Come on, hurry up. (Lit., Be a little quick.)
63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
63.2a. Emine: Fakat gitmesem ayıp olur herhalde. But it would probably be improper if I didn’t go.
64.3.1. Emine: Hanfendinin bu kadar genç olabileceğini tahmin etmiyordum. I never imagined the lady of the house could be so young.
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
66.2.1b. İnşallah mutlu olurlar. I hope they’ll be (very) happy. (Lit., God willing, they’ll be)
68.1.2a. Nesrin: Biraz misafirlerle meşgul olsana Bülent. Won’t you please look after the guests a little, Bülent. (Lit., be busy with)
68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
68.3.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go (now). (Lit., It would be good if I went.)
69.1.5. Narrator: Bülent Eminenin oradan ayrılmak üzere olduğunu görmüştü. Bülent noticed that Emine was about to leave. (Lit., saw that... leave from there)
69.2.2a. Emine: Gitsem iyi olacak. I’d better go. (Lit., It would be good if I went.)
69.2.2b. Epeyce geç oldu artık. It’s already quite late. (Lit., gotten quite late)
73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
74.2.1. Bülent: Anlıyorum.. Artık gitsek iyi olacak.. I understand. We’d better be going now. (Lit., It would be good if we went now.)
74.3.1b. Burada kalmaya karar vermeme siz sebep oldunuz. It’s because of you that I’ve decided to stay here. (Lit., You have become the reason for my deciding to stay here.)
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
77.2.2. Emine: Öyle olduğunu pek sanmıyordum. I didn’t think you did. (Lit., I didn’t think it was that way.)
77.4.3a. Hakkı: Fena olmaz. Not a bad idea. (Lit., That wouldn’t be bad.)
78.1.2. Hakkı: Görmeyeli kocaman hanım olmuş benim kızım. My girl has become quite a grown-up lady since I last saw (her).
79.2.3. Hakkı: Yarın sabah gösterirsin. Olur mu kızım? You’ll show (them to me) tomorrow morning. OK, dear?
80.4.1c. Ne oldu? Hiç birini tutmadın. What happened? You didn’t keep a single one of them!
80.4.3a. Hakkı: Geç oldu artık. It’s late now.
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
81.4.1a. Emine: Bütün hata bende oldu. It was all my fault. (Lit., The whole fault was on me.)
81.4.1b. O zaman bu işe razı olmayacaktım. I shouldn’t have agreed to this arrangement back then.
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
82.1.2a. Emine: Haklı veya haksız olmak değil mesele. It’s not a question of being right or wrong. (Lit., Being right or wrong isn’t the issue.)
82.1.2d. Bu kadar vurdum duymaz olamazsın. How can you be so callous? (Lit., You can’t be so callous.)
82.4.1a. Emine: Neden imkânsız olsun? Why would it be impossible?
83.4b. Ama o zaman çok geç olacak. But then it’ll be too late.
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
87.3.1. Narrator: Aralarında kısa bir sessizlik oldu. There was a brief silence between them.
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
90.4.2b. Hakikat düşündüğü gibi bile olsa kendisine ne fayda sağlayabilir? Even if the truth turns out to be as she imagines, what good can it do her? (Lit., what advantage can it provide)
91.1.2b. Durup dururken kocamla olan durumumu ona anlatmakla kendimi küçük düşürmüş oldum. By telling him about the situation with my husband for no good reason, I made him think less of me. (Lit., my situation that exists with my husband... I threw myself small)
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
95.3.1a. Emine: Neden olacak. Well, don’t you see? (Lit., Why would it be?)
95.3.1b. Kardeşiyle iyi kötü o meşgul oluyor. She’s been taking care of her brother as best she can. (Lit., She’s been busy with him good bad.)
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
96.3.3a. Emine: Yer o.. Hadi sen biraz çabuk ol. He’ll eat it. Come on, get a move on. (Lit., be a bit quick)
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
98.1.2b. Üzücü bir şey mi oldu? Has something upsetting happened?
98.3.2b. N’oldu (= Ne oldu) Allah aşkına söyleyin. For God’s sake, tell (me) what’s happened. (Lit., for the love of God)
98.4.1a. Hüsnü: Sakin ol Emine. Stay calm, Emine. (Lit., Be calm)
98.4.1c. Herşey Allahın dediği gibi olur.. Everything happens as God has ordained.
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
99.1.2. Emine: Hakkı.. Hakkıya bir şey mi oldu? Hakkı... Has something happened to Hakkı?
99.3.3a. Emine: Olamaz olamaz. It can’t be, it can’t be!
99.4.3. Emine: Nasıl, nasıl olur Allahım. How can it be, my God, how can it be?
100.1.2a. Hüsnü: Metin ol Emine. Be strong Emine.
100.2.1b. Babama bir şey mi olmuş? Did something happen to my father?
100.4.2b. Hiç bir şeyden haberin olmadığını görünce şaşırdık. We were surprised when we realized you hadn’t heard anything at all. (Lit., We were surprised seeing your news of nothing not being.)
101.2.1b. İşinden olma. Don’t stay away from your job. (Lit., don’t be away)
102.1.2b. Başkası olamaz. It can’t be anyone else.
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
103.2.2b. Hepsi hayal oldu şimdi.. Now this is all (just) a distant memory. (Lit., became an illusion)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
107.1.2. Bülent: Bunun içinde ne olduğunu tahmin edebilir misiniz? Can you guess what’s inside this?
109.1.3c. üstelik bir de çocukları olmuş. And on top of that, they also had a child.
109.4.1c. O tek hayatta olsaydı. If only he were alive. (Lit., in life)
110.2.1a. Bülent: Böyle bir adama karşı beslediğiniz hislerin ve duyduğunuz acıların boşuna olduğunu anlatmak için gösterdim bunları. I showed you these things to explain that the feelings you nourished for such a man and the grief you felt were all for naught.
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
114.2.2. Emine: Evet fena olmayacak. Yes, (that’s) not a bad idea. (Lit., that wouldn’t be bad.)
115.4.1a. Bülent: Fakat saat henüz sekiz olmamış. But it isn’t 8 o’clock yet.
116.1.3b. Bu saatte burada olacağınızı tahmin etmiyordum. I didn’t think you’d be here at this hour.
116.4.2. Emine: Bana karşı duyduğunuz hislerin ve bu arzunuzun geçici bir heves olmadığına emin misiniz? Are you sure that your feelings for me and this desire of yours are not just a passing fancy? (Lit., the feelings that you feel for me)
117.1.1b. Kanaatlerinizde belki bir değişiklik olabilir. You may change your mind. (Lit., There may be a change in your opinions.)
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
117.4.1. Bülent: Sizin geç de olsa akıllanacağınızı biliyordum ben. I knew you’d come to your senses sooner or later! (Lit., even if late)
117.4.2. Emine: Ay! Yapmayın. Bir gelen olur. Oh don’t! Someone might come in. (Lit., Don’t do [that]. A coming person may be.)
118.1.2f. İnşallah bundan sonra mutlu olursun. I hope you’ll be happy from now on. (Lit., God willing, you’ll be)
118.3.3. Bülent: Evvelâ şu siz lâfını aramızdan kaldırsak fena olmayacak. First off, let’s just drop this word siz between ourselves. (Lit., it wouldn’t be bad if we dropped)
119.3.2b. Müşterek evimiz olacak. This will be our home. (Lit., It will be our shared home.)
119.4.2c. Sana lâyık olmaya çalışacağım. I’ll try to be worthy of you.
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi? Yes, all that matters is that we be happy, right? (Lit., it’s enough that we be happy)
120.2.2b. Bundan yana hiç şüphen olmasın Emine. On that score, rest assured, Emine. (Lit., let your doubt not be at all)
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
121.2.2a. Emine: Ne oluyor. What’s going on?
123.2.1a. Narrator: Bülentin olmadığı bir saatte büroya Hatice gelmişti. At a time when Bülent was out, Hatice came to the office. (Lit., when Bülent was not [there])
123.4.1a. Emine: Saçma olduğunu biliyorum. I know they’re foolish.
124.3.2c. Fakat senin olduğun hiç aklıma gelmemişti. But I never imagined it was you. (Lit., never came to my mind)
125.1.2. Emine: Olur Bülent. Fakat.. seninkilere durumu anlattın mı? OK, Bülent. But have you explained the situation to your family? (Lit., to those of yours)
125.2.2a. Emine: Neden mühim olmasın? Why wouldn’t it be an issue? (Lit., Why wouldn’t it be important?)
125.4.1. Emine: Fakat.. benim durumumda birisiyle olduğunu öğrenince.. But when they learn that it’s with someone in my situation...
126.1.1a. Emine: Artık dönsek iyi olacak Bülent. We should get back now, Bülent. (Lit., It would be good if we went back now.)
126.2.3c. Yarın sabaha hazır olsun. (So that) it will be ready for tomorrow morning. (Lit., let it be ready)
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
131.3.1d. Benim hayatta olabileceğimi düşünmedin. You didn’t think I could be alive. (Lit., in life)
131.3.2. Emine: Hayatta olan bir adam bu kadar zaman karısını ve çocuklarını aramaz mı? Wouldn’t a man who is alive look up his wife and kids after such a long time? (Lit., a man who is in life)
132.3.2a. Emine: Ne oluyor? What’s happening?
135.4.1b. Demek bir çocuğumuz olacak. So we’re going to have a child!
136.2.1b. Baba olmak düşüncesi heyecanlandırdı beni. The thought of becoming a father moved me.
136.3.1a. Bülent: Desene çocuklarımız iki derken üç olacak. So here we were thinking we had two kids, and now we’re going to have three. (Lit., While thinking our kids [were] two, it’s going to be three.)
137.1.2b. İkinizin bir arada olması daha iyi. It would be better if both of you were together. (Lit., Both of your being together is better.)
139.2.1a. Narrator: Garip bir sessizlik oldu ortalıkda. There was an uneasy silence in the room. (Lit., in the area round about)
139.2.3. Bülent: Evet. Sizin için bu belki bir sürpriz oldu. Yes, this probably comes as a surprise to you. (Lit., became a surprise for you)
139.3.2b. Fakat kocası öleli epey oluyor. But it’s been quite a while since her husband passed away.
140.1.1. Bülent: Bu kararımda tuhaf olan bir taraf göremiyorum ben. I can’t see anything odd about my decision. (Lit., an aspect that is odd in my decision)
141.1.1a. Kâmuran: Bazı sebeplerle böyle bir karar vermiş olabilirsin.. For certain reasons, you may have reached such a decision.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
141.2.1b. Bu konuyu henüz ona açmamış olduğunu sanıyorum. I’m assuming you haven’t taken this matter up with her yet.
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
142.4.1b. Siz kendinize göre haklı olabilirsiniz. You may be right according to your own lights. (Lit., in accordance with yourself)
143.1.2c. Olacak iş mi bu? How can this be? (Lit., Is this a thing that is going to be?)
144.1.1. Emine: Fakat nasıl, nasıl olacak şimdi? But how, how are things going to work out now? (Lit., how will it be)
144.1.2c. Benim sana vermiş olduğum bir söz var. I gave you my word. (Lit., There’s a word I’ve given you.)
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
145.1.1b. Bundan sonra çocuklarla ve evimizle meşgul olacaksın. From now on you’ll be busy with the kids and our home.
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
148.2.1c. Ayrıca sana lüzumlu olan parayı da bırakırım. And I’ll leave you money for expenses too. (Lit., besides that... money that is necessary)
148.2.2. Emine: Hayır Bülent hayır. Olamaz bu. No, Bülent, no. This isn’t going to work. (Lit., This can’t be.)
149.1.1a. Emine: Bu olacak bir iş değil Bülent. This isn’t going to work out, Bülent. (Lit., This is not a matter that will be.)
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
150.2.2. Emine: İnşallah dediğin gibi olur.. I hope everything turns out as you say... (Lit., God willing, it will be as you say.)
152.3.2a. Jale: Gitmesen olmaz mı sanki? Couldn’t you just not go? (Lit., If you didn’t go wouldn’t that be OK?)
152.3.3b. Epey geç oldu. It’s quite late. (Lit., It’s become quite late.)
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
154.3.2b. Bizim evlenmemiz çok saçma bir şey olacak. It would be very foolish for us to get married. (Lit., Our getting married would be a very foolish thing.)
154.4.1b. Gerçekleri olduğu gibi kabul etmemiz lâzım. We have to accept the facts as they are. (Lit., Our accepting the facts as they are is necessary.)
155.3.3. Emine: Ne yazık ki senin istediğin kadar anlayışlı olamıyorum. Too bad I can’t be as understanding as you’d like.
155.4.2a. Emine: Olmayacak, olmayacak. It won’t happen, it won’t.
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
156.3.1b. Vermiş olduğu sözden dönmek ona zor geliyor. It’s hard for him to go back on his promise. (Lit., To turn from the word he gave comes difficult to him.)
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
158.1.1a. Kâmuran: Ne oluyor? What’s going on?
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
158.4.1b. İnsanlar yaşlandıkça daha bencil oluyorlar. As people grow older, they become more self-centered.
158.4.1e. Fakat verdiğin kararla mutlu olacağına inanıyorsan benim mâni olmaya çalışmam manasız bir iş. But if you believe you’ll be happy with the decision you’ve made, it makes no sense for me to try to stop you. (Lit., my trying to be a hindrance is a meaningless task)
159.1.1b. Mutlu olacağına inanıyorsan, hemen evlen. If you believe you’ll be happy, get married right away.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
159.3.2c. Beni unutacağına ve mutlu olacağına inanıyorum. I believe that you’ll forget me and that you’ll be happy.
* olan 1.what happened, occurred. 2. the one who is or was.
26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
56.3.1a. Bülent: Dün olanlar için özür dilerim. I apologize for what happened yesterday. (Lit., for the things that happened)
106.1.1b. Hiç düşünmeyin artık olanları. Don’t think about those things anymore at all. (Lit., the things that happened)
* olarak being, as. ilk olarak, son olarak.
57.3.2b. Bir patron olarak sizin prensiplerinize saygı göstermek bizim vazifemiz. Since you’re the boss, it’s our duty to show respect for your principles. (Lit., you being the boss)
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
140.2.1a. Kâmuran: Emineyi bir sekreter olarak ben de beğeniyorum. I too like Emine as a secretary.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
* olay event, incident, occasion
54.1.1. Narrator: Yol boyunca Hatice hep o günkü olaydan söz etti. All along the way Hatice kept on about that day’s incident. (Lit., always mentioned)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
111.2.2b. Belki haklısınız fakat ben olayları normal şekilde değerlendirebilecek durumda değilim. Maybe you’re right, but I’m in no condition to be able to judge events normally. (Lit., in a normal way)
123.2.1b. Emine akşamki olayı ona anlattı. Emine told her about what had happened the previous night. (Lit., about the previous night’s event)
124.3.2b. Olayı hatırladım. I remember the occasion. (Lit., I remembered the event.)
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* oldukça (..’.) rather, quite, pretty
27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
74.2.2. Emine: Evet, oldukça geç kaldım. Yes, I’m really quite late. (Lit., I remained quite late.)
81.2.2b. Oldukça iyi bir işim var. I have a pretty good job.
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
147.2.1c. Benim burada istediğim gibi bir iş bulup çalışmam oldukça güç. It’s quite difficult for me to find the kind of job here that I would like. (Lit., My finding here a job like I like and working is quite difficult.)
150.1.2b. Bu ara sinirlerim oldukca gergin. My nerves are quite on edge right now.
* olun- (used to make passive verbs)
rica olun-.* olur OK, alright, sure, agreed, of course.
11.4.3a. Emine: Olur Hakkı. Alright, Hakkı.
12.1.3. Emine: Olur Hakkı biz burada bekleriz. OK Hakkı. We’ll wait right here.
20.4.2. Emine: Olur Hüseyin efendi yazarım. I’ll do that, Hüseyin efendi. (Lit., I’ll write)
31.4.2a. Emine: Olur efendim. Teşekkür ederim. Very good, sir. Thank you.
38.2.3a. Hüseyin Efendi: Olur kızım olur.. That’s quite alright, my child, quite alright.
45.1.2. Emine: Olur efendim. Very good, sir.
55.4.2. Emine: Olur efendim. Alright, sir.
70.1.2a. Bülent: Olur olur Jale. Sure, sure, Jale.
79.3.2a. Hakkı: Olur kızım olur. Of course, my girl, of course.
85.1.2a. Hatice: Olur olur kardeşim. It’s quite possible, my dear. (Lit., Could be, could be.)
86.1.3. Emine: Olur efendim. Alright, sir.
89.3.2. Bülent: Olur. Siz adresini yazıp bana verin. Sure, (just) write down his address and give it to me.
91.3.3. Emine: Olur. Çıkarız şimdi. OK. We’re on our way. (Lit., We’re leaving now.)
101.3.2. Hatice: Olur. Akşama yine gelirim. Alright. I’ll come (by) again in the evening.
147.1.3a. Emine: Olur Bülent. Alright, Bülent.
* Oo.. Oh
45.2.2a. Bülent: Oo.. Biz çoktandır tanışıyoruz. Oh, we’ve known each other for a long time.
97.1.3. Emine: Oo.. buyrun. Hoş geldiniz. Oh, come in. Welcome.
119.3.3a. Emine: Oo.. şahane bir yer. Oooo. It’s a splendid place.
*ora (.’.) that place.
şura
* orada there, in/at that place (position).
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
4.3.2c. Orada çalışıp para kazanacağım. I’m (just) going there to work and earn some money. (Lit., I’ll work there and earn money.)
5.1.2b. Bak orada ne para yapacağım. Just think of the money I’ll make over there. (Lit., Look what money...)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
29.3.2a. Emine: Peki ben orada ne iş yapacağım? OK, but what kind of work will I do there?
35.3.1b. Ben dönene kadar orada oturursunuz. You’ll stay there until I come back.
47.1.2b. Yıllarca orada okudun You studied there for years
61.2.1. Hatice: Yemeği de orada yedin demek. So you ate over there too.
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
80.3.2b. Orada çalışıyorum. I work there.
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
85.1.1. Emine: Orada başka bir kadınla ilişki kurması benim de aklıma gelmedi değil. Don’t think it hasn’t occurred to me too that he might have taken up with another woman over there. (Lit., It isn’t that it hasn’t come to my mind too...)
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
90.1.2b. Kocanız uzun zamandır orada yalnız. Your husband has been alone over there for a long time.
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
107.4.1a. Bülent: Orada istediğiniz şeyi yerine getirdim. I carried out your request there. (Lit., I brought the thing you requested to its place there.)
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
130.2.2b. Orada sadece kendin için yaşadın. Over there you lived only for yourself.
147.4. Bülent: Orada kendime çok daha iyi bir iş bulabilirim. There I can find a job that’s much better for me.
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
151.3.3. Bülent: Avrupaya Jale. Orada iş bulup çalışacağım. To Europe, Jale. I’ll find a job there and (go to) work.
151.4.1. Jale: Yaa! Demek orada kalacaksın artık.. Really? So you’re going to stay there for good?
* oradan from there, from that place (motion away from).32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
69.1.5. Narrator: Bülent Eminenin oradan ayrılmak üzere olduğunu görmüştü. Bülent noticed that Emine was about to leave. (Lit., saw that... leave from there)
156.3.1d. Eskiden olduğu gibi boşyere oradan gelecek bir haber bir mektup bekleyeceğim. I’ll wait in vain for news, for a letter from there, just like before. (Lit., to come from there)
* oralar there, those places, those parts, over there (an area usually larger than that indicated by ora)
* oralara there, to those places (usually motion to).
16.2.1c. “İnsan genç karısını iki çocuğuyla bırakır da oralara çalışmağa gider mi?” diyor. He says, “How can a person leave his young wife with two children and go over there to work?” (Lit., does a person leave...)
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
* orası, -nı (.’..) 1.that place. 2. that issue, that matter.
81.4.2. Hakkı: Orası doğru. That’s true.
125.2.1f. Orası mühim değil. That’s not an issue. (Lit., That isn’t important.)
* oraya (.’..) there, to that place (motion to).
4.4.1b. Sen oraya gideceksin. You’ll go there.
80.1.2. Emine: Tekrar dönecek misin oraya Hakkı? Are you going back there again, Hakkı?
82.3.2b. Biz de oraya gelelim. What if we came there? (Lit., Let us come over there.)
93.2.1e. Birazdan oraya gelmek için evden çıkacağım. I’m about to leave home and I should be there shortly. (Lit., I’ll leave home in order to arrive)
* orta the middle.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* ortada 1.in the middle, out there. 2. evident, obvious.
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
* ortalık the area round about.
6.4.1b. Bulaşıkları yıkadı, ortalığı sildi süpürdü. She washed the dishes and wiped and swept up. (Lit., the area round about)
126.4.1c. Ortalık henüz ağarmamıştı. It wasn’t light yet. (Lit., The area round about hadn’t turned grey yet.)
133.1.1c. Ortalık yeni ağarmaya başlamıştı. Dawn had just begun to break. (Lit., The area round about had begun to turn grey.)
* ortalıkda more commonly ortalıkta in the area round about
139.2.1a. Narrator: Garip bir sessizlik oldu ortalıkda. There was an uneasy silence in the room. (Lit., in the area round about)
* otobüs bus.
32.3.1a. Narrator: Gelen otobüsler tıklım tıklım doluydu. The busses that came were packed. (Lit., full to overflowing)
65.2.1a. Bülent: Bu gün ev belediye otobüsünden farksız. Today the house is just like a city bus. (Lit., no different from)
* otobüs bileti bus ticket
22.4.2c. Otobüs bileti neyi aldım. I bought my bus ticket and so on.
* otobüs durağı
32.2.1c. Otobüs durağında beklemeğe başladı. She began to wait at the bus stop.
* otur- 1. – sit. 2. /A/ - sit down /AT/ (a place, table), /IN/ (a chair), /to/ (a game, a meal). 3. /DA/ - live /AT/IN/ (a place).
1.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber mütevazı sofralarına oturdular. Later they all sat down together at their modest table.
6.4.2b. Herhalde köşedeki kahvede pişpiriğe oturmuştur.. He’s probably sat down to a game of pinochle (?) at the corner coffee house.
16.1.1. Emine: Buyur otur Esmanım teyze. Come, please have a seat, Aunt Esmanım.
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
17.3.2c. Bizim arkada oturan Zehra var ya.. You know Zehra who lives in back of us...
21.4.1a. Narrator: Emine oturduğu iskemleden kalkarak kapıyı açtı. Emine got up from the chair she was sitting on and opened the door.
26.2.2b. Hadi gel beş dakika otur. Come on over and sit for five minutes.
31.2.3. Boss: Ya, iyi, buyrun oturun. Oh yes, very good, please come in, sit down.
35.3.1b. Ben dönene kadar orada oturursunuz. You’ll stay there until I come back.
39.2.2. Boss: Ha evet. Buyrun oturun kızım. Oh, yes. Come in, sit down, my child.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
58.3.1a. Bülent: Şurada oturup bir yemek yiyelim. Let’s sit down here and have lunch. (Lit., a meal)
58.4.1. Narrator: Gölgelik bir yerdeki boş masaya oturdular. They sat down at an empty table in the shade. (Lit., in a shady place)
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
65.2.1c. Belki size oturacak bir yer bulabilirim. Perhaps I can find you a place to sit.
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
97.2.1a. Emine: Biz de şimdi kahvaltıya oturmuştuk. We’ve just now sat down to breakfast.
97.3.1a. Emine: Ee.. Biraz oturun bari hep birlikte çıkarız. Well, at least sit for a while (and then) we’ll all leave together.
97.3.2b. Şöyle bir kaç dakika oturalım da.. Let’s just sit here for a few minutes.
98.3.1a. Hüsnü: Şöyle otur. Come and sit down.
101.4.1b. Oturduğu köşede dalmış She plunged into reverie in the corner where she sat.
112.1.2c. Oturun şöyle. Sit down here.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
120.1a. Bülent: Çocuklarınla, daha doğrusu çocuklarımızla birlikte burada oturacağız.. We’ll live here together with your kids, or rather, our kids.
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
133.2.2. Man: Affedersiniz.. Emine hanım burada mı oturuyor? Excuse me, does Emine hanım live here?
135.1.1. Narrator: Genç adam gelip Eminenin yanına oturdu. The young man came and sat down beside Emine. (Lit., at Emine’s side)
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
148.2.1a. Bülent: Bu müddet içinde burada oturursun. Meanwhile you’ll live here.
* oturt- - have sb sit down, seat sb.
96.3.1. Narrator: Her sabah olduğu gibi o gün de işe gitmeden evvel çocukları, hazırladığı kahvaltı masasına oturtmuştu. As (she did) every morning before going to work, that day too she had sat the children down at the breakfast table she’d prepared.
* otuz thirty. This number is often used to indicate a large number of items.
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
* oyalan- - amuse oneself, distract oneself, get one’s mind off one’s troubles.
30.4.2d. Onlarla oyalanır. They’ll be a distraction for her. (Lit., She’ll keep herself amused with them.)
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
103.4.3b. Burada işlerle oyalanacağımı düşündüm. I thought I’d take my mind off my troubles with the work here. (Lit., distract myself with the tasks)
122.3.1b. Oyalanmak için çocukların odasına girdi. To distract herself she went into the children’s room.
* oyalı edged with a kind of embroidery.
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
* oyna- /lA/ - play /with/. kağıt oyna-.
1.1.1b. Kızı Elif de küçük kardeşi Mehmet ile oynuyordu. And her daughter Elif was playing with her little brother Mehmet.
26.1.2d. Dün karda oynamışlar. Yesterday they played in the snow.
30.3d. Bir odanın içinde oynarlar, kaynanam da onlara göz kulak olur. They’ll (all) play in one room, and my mother-in-law will watch over them.
35.4.2a. Emine: Güzel güzel oynayın. Play nicely.
* oyuncak toy, plaything.
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
79.2.1. Elif: Baba, hadi gel sana oyuncaklarımı göstereyim. Father, come and let me show you my toys.
- Ö -
* öbür theother
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
* öde- - pay (money, a bill). hakkını öde-, hesabını öde-.
* ödev homework.
126.2.2. Elif: Ödevimi bitirdim annecim (= anneciğim). I finished my homework, Mommy.
* Öff Ugh! / Oof! (an expression of disgust).
70.3.2. Bülent: Öff.. Ben de sıkılmaya başlamıştım zaten. Phf! I’ve already had enough of this too. (Lit., started to get bored)
* öfke anger, fury, rage.
* öfkeli angry, furious.
52.2.1. Narrator: Bir gün Bülent öfkeli bir halle Eminenin odasına girdi. One day Bülent entered Emine’s room in a huff. (Lit., with an angry state)
* öğle noon.
.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
* öğle paydosu lunch break.
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
105.1.1. Narrator: Öğle paydosuna doğru Emine Bülentin odasına girdi. Toward lunch break, Emine entered Bülent’s room.
* öğleden sonra afternoon, in the afternoon.
15.4.1. Narrator: O gün öğleden sonra konu komşu ziyareti başlamıştı. That afternoon the regular neighborly visits began. (Lit., that day in the afternoon)
45.1.1. Kâmuran Bey: Arayan olursa öğleden sonra geleceğimizi söylersiniz. If anyone asks, say we’ll be back in the afternoon. (Lit., If a person asking should be...)
78.3.2a. Emine: Hayır. Bu gün öğleden sonra çalışmadım zaten. No. I didn’t work this afternoon anyway.
87.1.1. Narrator: Öğleden sonra bir ara Bülent Emine’nin odasına geldi. At one point in the afternoon Bülent came to Emine’s room.
103.1.1a. Narrator: Emine öğleden sonra bürodan ayrıldı. Emine left the office in the afternoon.
* öğren- /DAn/ - learn, find out /from/; get wind of /from/.
6.1.1j. Anası, babası meseleyi öğrenince çok direttiler. When her parents got wind of the situation, they objected strenuously. (Lit., When her mother, her father learned the problem...)
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)25.1.2b. Herseyi öğrenmeden yapamaz.. She won’t be satisfied until she finds out everything. (Lit., can’t do without learning)
29.4.1d. Çabuk öğrenirsin. You’ll learn quickly.
40.3a. Kâmuran Bey: Mühim değil. Öğrenirsiniz. That doesn’t matter. You’ll learn. (Lit., [That’s] not important.)
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
60.2.1a. Bülent: Yoo.. yeni öğreniyorum. No, I’m just learning that now.
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
90.2.1b. Öğrenmek istediğim kocamın orada başka bir kadınla ilişkisi olup olmadığı. What I want to know is whether or not my husband is involved with another woman over there.
92.1.2. Hatice: Ha evet.. O meseleyi öğrenebilir mi dersin? Ah yes. Do you think he might be able to learn something about that matter?
93.3.2b. Bir şeyler öğrenebildi mi ki? But was he able to find out anything? (Lit., anythings)
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
109.3.1b. Öğreneceğiniz şeylerin bir işe yaramıyacağını biliyordum.. I knew that the things you’d learn would be of no use.
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
125.4.1. Emine: Fakat.. benim durumumda birisiyle olduğunu öğrenince.. But when they learn that it’s with someone in my situation...
130.1.2c. Bunları öğrendikten sonra sen benim için zaten ölmüştün. After I learned about these things, you were already dead as far as I was concerned. (Lit., you had already died)
131.4.1a. Hakkı: Fakat sen isteseydin benim sağ olduğumu pekâlâ öğrenebilirdin. But you could easily have found out that I was alive if you’d wanted to.
131.4.1c. Gerçeği öğrenmek lüzumunu duymadın. You didn’t feel the need to learn the truth.
151.1.1. Jale: Meseleyi öğrenince o kadar üzüldüm ki.. You can’t imagine how sorry I was when I learned about the situation. (Lit., When I learned about the matter I was so sorry that...)
* öl-, -ür – die.
109.2.3b. Ölmüş bir insanın arkasından konuşmak ne kadar boş değil mi? It is useless to speak of the dead, isn’t it? (Lit., How useless it is to speak from the back of a person who has died, isn’t it?)
128.4.1b. Öldüğüne hiç bir zaman inanamamıştım zaten. I was never convinced that you had died anyway. (Lit., was never able to believe)
128.4.2b. Öldüğümü de nereden çıkardın? Where did you ever get (the idea) that I had died? (Lit., from where)
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
129.1.1b. Herkes de seni ölmüş biliyor. And everybody thinks you’re dead. (Lit., knows you dead)
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
130.1.2c. Bunları öğrendikten sonra sen benim için zaten ölmüştün. After I learned about these things, you were already dead as far as I was concerned. (Lit., you had already died)
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
131.4.1d. Çünkü benim ölmemi istiyordun değil mi? Because you wanted me to die, didn’t you? (Lit., you wanted my dying)
132.1.1b. İşte ben ölmedim. You see, I didn’t die.
139.3.2b. Fakat kocası öleli epey oluyor. But it’s been quite a while since her husband passed away.
* ölçü measure.
* ölçüsünü al- - take the measure of sth, test one’s ability to do sth.
3.2.2. Hakkı: Yok canım. Ondan boyumuzun ölçüsünü aldık. No way. We’ve already tried our hand at that. (Lit., No my soul. We’ve taken the measure of our stature from that.)
* ölçüyü kaçır- - exceed the (reasonable) measure, go too far.
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
*
ölü dead person.110.2.1b. Bir ölünün arkasından konuşmak küçüklüğünü bile bile.. Knowing quite well how mean spirited it is to speak ill of the dead. (Lit., speaking from the back of a dead person)
* ölüm death
11.1.2c. Ölüme gitmiyorum ya.. I’m not going off to (my) death, you know.
131.3.1c. Uydurma bir ölüm haberine kendini inandırdın. You made yourself believe a cooked-up story of my death.
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
* ömür, -mrü life, life-span.
101.1.2c. Allah sana ve çocuklarına uzun ömür versin. May God give you and your children long life.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* ön 1. front, the front part of sth. 2. the space in front of sth.
14.1.1b. Hüseyin efendi dükkânın önüne iskemlesini atmış gazetesini okuyordu. Hüseyin efendi had set up his chair in front of the store and was reading his newspaper.
33.2.1a. Narrator: Araba önünde durmuştu. The car stopped in front of her.
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
119.2.1. Narrator: Daha sonra araba lüks bir binanın önündeki düzlükte durmuştu. Later the car stopped in an open area in front of an imposing, upscale building.
133.1.1b. Pencerenin önüne gidip perdeyi açtı. She went to the window and opened the curtain. (Lit., to the front of the window)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)* önce (.’.) ago.
80.4.1b. İki yıl önce giderken verdiğin sözleri hatırlıyor musun? Do you remember the promises you made when you left two years ago?
* önem importance.
33.3.3a. Driver: Ne önemi var hanfendi (= hanımefendi)? What does it matter, Madame? (Lit., What importance does it have?)
* öp- /DAn/ - kiss /ON/ (the cheeks, etc.).
19.3.1. Emine: Elifimin Mehmedimin yanaklarından öperim diyor. It says I kiss my Elif and my Mehmet on the cheeks. (Lit., from [their] cheeks)
*
örnek example.39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
* ört- - cover.
122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
* örtü cloth covering
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
* öte the rest of.
* öte beri 1. this and that, various things, a variety of things. 2. various.
23.3.1b. Hakkı onlara öte beri bir şeyler göndermişti. Hakkı had sent them a variety of things.
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
79.4.1b. Sizlere öte beri bir şeyler getirdim. I brought various things for (all of) you.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
* öyle (.’.) 1. like that, that way, so, thusly. 2. such, like that.
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
22.3.1a. Emine: Öyle mi?! Really?!
24.2.1. Esma hanım: Dün kapıda konuştuğun adam kimdi öyle? So who was the man you were speaking to at the door yesterday?
38.1.2a. Emine: Öyle deme kardeşim.. Don’t say that, dear. (Lit., my sister)
38.1.3b. Çocukları da öyle. The same goes for the kids. (Lit., The kids so too.)
41.2.1b. Öyle hayırsız kocan olacağına hiç olmasın daha iyi. Better no husband than a good-for-nothing like that. (Lit., Rather than have such a good-for-nothing husband, better let there not be [one] at all.)
45.2.2b. Öyle değil mi Emine hanım? Isn’t that so, Emine hanım?
47.3.1. Bülent: Pek öyle kolay değil. But it’s not that easy.
50.2.1a. Kâmuran: Öyle deme karıcım (= karıcığım). Don’t talk like that, dear. (Lit., dear wife)
51.4.1. Nesrin: Amaan.. Senin oğlun beğenir mi öyle kimseleri hiç? For goodness sake! Would your son ever take a liking to such people?
53.2.2a. Emine: Ya öyle. Yes, I know. (Lit., Yes thus.)
59.1.3. Emine: Yoo.. pek öyle sayılmaz. No, I don’t see it like that. (Lit., It really isn’t considered that way.)
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
70.2.2a. Bülent: Öyle demeyin. I won’t hear of it. (Lit., Don’t talk thus.)
71.1.1c. Mesela babanız fevkalâde bir insan. Anneniz de öyle. Your father, for example, is a wonderful person. So is your mother.
71.3.2. Bülent: Evet öyledir. Yes, that’s how it is.
77.2.2. Emine: Öyle olduğunu pek sanmıyordum. I didn’t think you did. (Lit., I didn’t think it was that way.)
82.2.2b. Öyle icabediyor. That’s the way it has to be. (Lit., That’s what is required.)
82.4.1c. Öyle söylememiş miydin? Isn’t that what you said? (Lit., Didn’t you say so?)
87.2.1a. Bülent: Neden öyle şaştınız? Why are you so surprised?
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
116.2.2a. Emine: Öyle sayılır. So it seems. (Lit., It might be considered so.)
121.2.2c. Bana mı öyle geldi acaba? Did I just imagine it? (Lit., Did it come to me thus I wonder?)
123.3.3b. Öyle üzerinde durulacak bir mesele değil. It’s not worth dwelling on like that. (Lit., not a problem worth dwelling on)
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
145.3a. Bülent: Öyle hareket etmemiz gerekiyor. That’s what we have to do. (Lit., Our behaving thus is required.)
149.3.3. Emine: Peki Bülent. Nasıl istersen öyle yap. Alright, Bülent, do as you wish.
* öyle … ki so …
76.4.2b. Çocuklar da seni öyle özlemişlerdi ki.. I can’t tell you how much the kids have missed you. (Lit., And the kids have missed you so [much] that...)
78.2.2b. Öyle acıkmıştım ki. I was so hungry! (Lit., I was so hungry that...)
115.2.2c. Öyle uykum var ki.. I’m so sleepy... (Lit., I have such sleepiness that...)
* öylece (.’..) like that, in that way.
?? 6.1.1b. Genç kadın bir müddet öylece durdu. The young woman stood motionless for a moment. (Lit., stood like that)
134.3.1f. Uzun müddet öylece kaldı... She remained like that for a long time.
* öz real
71.2.1. Emine: Yani.. sizin öz anneniz değil mi? You mean... she isn’t your real mother?
* özel private.33.3.2c. Özel olduğunu farketmem lâzımdı. I should have noticed (that) it was (a) private (car).
34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
* özle- - miss (after an absence).
76.4.2b. Çocuklar da seni öyle özlemişlerdi ki.. I can’t tell you how much the kids have missed you. (Lit., And the kids have missed you so [much] that...)
77.2.1b. Seni ve çocukları o kadar özledim ki. I missed you and the kids so much.
78.1.4a. Elif: Seni çok özledim babacım.. I missed you a lot, Daddy.
* özlem (a)longing, (a) yearning.
* özlemini çek- - long for sth.72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
131.1.2d. Özlemini çektiğim mutluluğu aramak hakkım değil miydi? Didn’t I have a right to seek the happiness I longed for?
* özür, -rü pardon.
* özür dile- - apologize, beg sb’s pardon.56.3.1a. Bülent: Dün olanlar için özür dilerim. I apologize for what happened yesterday. (Lit., for the things that happened)
86.2b. Geçen haftaki konuşmalarım için sizden özür dilemek istiyordum. I’d like to apologize to you for my remarks last week. (Lit., I wanted to apologize)
90.3.2c. Özür dilerim. I apologize.
111.2.2a. Emine: Sizden özür dilemek istiyorum. I want to ask your pardon.
142.4.1c. Böyle bir konuyu açarak canınızı sıktığım için özür dilerim. I apologize for having upset you by bringing up such a matter. (Lit., having squeezed your soul by opening)
155.1.2a. Emine: Özür dilerim. I apologize. (Lit., I request pardon.)
- P -
* paket, -ti pack, package.
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
93.2.1b. Çantasından çıkardığı küçük bir paketi Emineye uzattı. He held out to Emine a small package he had taken from his briefcase.
* palto (.’.) coat, overcoat.
35.2.2a. Emine: Hadi Elif sen de paltonu giy. Come on Elif, you put on your coat too.
* para money.
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
7.2.1c. Çalışsa da eline ne kadar para geçiyor ki.. Even if he were to work, how much money would he actually make anyway? (Lit., get into his hand)
9.3.1
a. Hakkı: Ben gider gitmez para göndermeğe başlarım sana. I’ll start sending you money as soon as I get there. (Lit., as soon as I go)9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
14.2.1c. Parasını düşünmeyin. Don’t give the money a (second) thought. (Lit., Don’t [even] think about its money, i.e., for what you buy)
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
23.1.1. Narrator: Adam cebinden bir tomar para çıkardı. The man took a roll of bills from his pocket.
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
25.2.1b. artık eskisi gibi para da göndermiyordu. and he was no longer sending money like before either.
26.4.1. Hatice: Para gönderiyor mu bari? Is he at least sending money?
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
37.2.1c. “Şimdilik sana para gönderemiyeceğim “For the time being I won’t be able to send you any money,
38.2.3c. Sakın parayı düşünmeyin. Mind you, don’t give the money a (second) thought. (Lit., don’t think about the money)
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
81.2.1c. Adamın karnı tok, cebinde parası olursa farkına varıyor bu güzelliğin. If a man has a full stomach and money in his pocket, (then) he’ll notice this beauty.
129.3.1c. Biraz da param var. And I have a little money too.
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
148.2.1c. Ayrıca sana lüzumlu olan parayı da bırakırım. And I’ll leave you money for expenses too. (Lit., besides that... money that is necessary)
* para kazan- - earn money.4.3.2c. Orada çalışıp para kazanacağım. I’m (just) going there to work and earn some money. (Lit., I’ll work there and earn money.)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
37.3.2b. Hayatımda kazandığım ilk para.. The first money I ever earned in my life!
* para yap- - make money, earn money.5.1.2b. Bak orada ne para yapacağım. Just think of the money I’ll make over there. (Lit., Look what money...)
* parça piece, part. demir parçası, tahta parçası.
159.1.1c. Ömrümün arta kalan şu parçasında senin burada olduğunu görmek ve bilmek benim mutlu olmam için kâfi.. In what remains of my life, to see and to know that you’re here is enough for me to be happy. (Lit., in this part of my life that remains)
* parçalan- - shatter, break into pieces.127.2.1b. Yere düşüp parçalandı. It fell to the floor and shattered.
* parfüm perfume.
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
* parılda- - glitter.
71.4.1b. Dalgın gözlerini boğazın karşı kıyısında parıldayan ışıklara dikmişti. His eyes (were) lost in thought, fixed on the glittering lights on the far shore of the Bosphorus. (Lit., the opposite shore)
* parla- - light up, shine.
43.2.1. Narrator: Sonra bir an gözleri parladı. Then suddenly his eyes lit up.
* park, -kı park
79.3.1b. Yarın beraber parka gidelim mi? Shall we go to the park together tomorrow?
* parmak finger.
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
109.1.1a. Narrator: Emine titreyen parmaklarıyla zarfı açtı. With trembling fingers Emine opened the envelope.
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
* pasaport, -tu passport.
148.1.1b. Pasaportum hazır olunca hemen gideceğim. I’m going as soon as my passport is ready. (Lit., When my passport is ready, I’ll go at once.)
153.3.3b. Pasaport ve dövizimi aldım. I got my passport and foreign exchange.
* pastırma pastrami-like beef.
104.2.2b. Eskilerin pastırma yazı dedikleri bu herhalde. This must be what the old-timers call Indian summer. (Lit., pastrami summer)
* patırtı chirp, noise of a disturbance.
17.4.1f. “En ufak bir patırtılarını duymadım” dedim. “(and) I haven’t heard the slightest chirp from them,” I said.
* patron boss.
2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
29.3.1a. Hatice: Dün bizim patrona senden bahsettim. Yesterday I mentioned you to my boss.
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
32.1b. Ne ton ton adam değil mi bizim patron? Our boss is quite a sweetheart, isn’t he?
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
43.3.1. Narrator: Ertesi sabah Emine elinde bazı kağıtlarla patronun odasına girmişti. The next morning Emine entered the boss’s room with some papers in her hand.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
46.2.2. Emine: Patronun oğlu olabileceği hiç aklıma gelmemişti. It never occurred to me that he could be the boss’s son. (Lit., had never come to my mind)
57.3.2b. Bir patron olarak sizin prensiplerinize saygı göstermek bizim vazifemiz. Since you’re the boss, it’s our duty to show respect for your principles. (Lit., you being the boss)
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime.
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
59.2.1b. Beni de patron olarak değil de bir arkadaş olarak kabul edin. Sizi çok beğenen bir arkadaş.. And think of me not as a boss but as a friend. A friend who is very fond of you. (Lit., accept me as)
62.1.2c. Yoksa yakışıklı patronumuz.. Could it be that our handsome boss...
78.3.2b. Patronun kızının evlerinde nişanı vardı.
The boss’s daughter’s engagement (party) was (held) at their house.79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
* paydos (.’.) break, rest period (from work).
öğle paydosu.* paydos saatleri time off of work (during the workday).
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
* pazar Sunday.
*pazar günü Sunday.63.1.2a. Emine: Pazar günü.. Kâmuran beyin bir de kızı olduğunu bilmiyordum. Sunday... I didn’t know Kâmuran bey had a daughter too.
* pazar sabahı Sunday morning.
49.3.1. Narrator: O pazar sabahı Kâmuran bey kahvaltı masasında sabah gazetelerini okumakla meşguldü. That Sunday morning Kâmuran bey was busy reading the morning papers at the breakfast table.
* peder father.
* Peder bey. Father. A formal, very polite way of referring to or addressing one’s father.46.1.2a. Bülent: Peder bey yaman adamdır. My father is a fantastic man.
49.1.2a. Bülent: Hayır.. Peder bey bir müddet izin yapmağa karar vermiş. No... (My) father has decided to take some time off for a while. (Lit., to make a period of leave)
62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
87.3.2a. Bülent: Bu arada peder bey herhalde gelir buraya.. During this time my father will probably come here.
* pek much, a lot, very, quite.
10.4.2a. Hakkı: Tren saatine pek bir şey kalmadı Emine. There isn’t much time left till the train leaves, Emine. (Lit., to the train hour not much of a thing remained)
15.4.2c. Pek dokundu bana doğrusu. It really made me quite sad.
20.1.1f. Lisan bakımından pek zorluk çekmiyorum. I’m not having much trouble with the language. (Lit., from the point of view of language)
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
38.2.3b. Eskisi gibi pek göremiyorum sizi. I don’t see you as often as I used to. (Lit., I can’t see you as formerly.)
47.3.1. Bülent: Pek öyle kolay değil. But it’s not that easy.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
59.1.3. Emine: Yoo.. pek öyle sayılmaz. No, I don’t see it like that. (Lit., It really isn’t considered that way.)
60.4.1a. Narrator: Dönüşte pek konuşmadılar. On the way back they didn’t say much.
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
63.3.2c. Bu basit kıyafetimle beni pek mi acaip karşılarlar acaba? I wonder if they’ll find me very out of place in this simple outfit. (Lit., find me strange)
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
77.2.2. Emine: Öyle olduğunu pek sanmıyordum. I didn’t think you did. (Lit., I didn’t think it was that way.)
84.2.1a. Emine: Pek sanmıyorum. I really doubt it. (Lit., I don’t think so much.)
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
90.3.3b. Pek kolay bir iş değil demek istedim. I meant to say that it’s not a very easy matter.
94.1.1a. Bülent: Hanımların kullandıkları kokulardan pek anlamam ama size bir parfüm getirdim. I don’t know much about the scents women use, but I brought you a perfume.
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
114.4.2b. Bu akşam pek dalgınsın. Your mind is off somewhere this evening.
123.1.3a. Emine: Yok canım. Pek o kadar mühim değil. Oh, no. It’s not all that serious. (Lit., important)
135.4.2. Emine: Pek memnun olmadın galiba? You’re probably not too pleased.
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
139.2.1b. Bu havadis karı kocayı pek şaşırtmıştı. This news stunned the couple.
144.2.1b. Ailen itiraz etmekte pek haksız da değiller. And besides, your family isn’t entirely wrong in objecting.
146.3.2c. Havadisi pek mühimsemediğini sanırım. I think she didn’t consider the news very important.
158.2.2a. Kâmuran: Sen doktorlara pek kulak asma hanım. Don’t pay too much attention to the doctors, woman. (Lit., don’t hang much ear to)
* pekâlâ / pekâla / pek ala (.- -) 1. surely, most certainly. 2. all right, very well, very good, OK.28.2.2b. Herkes nasıl çalışıyor.. Ben de pekâla kendime göre bir iş bulabilirim. Others are working... Surely I too can find a job that’s right for me. (Lit., How everyone is working...)
31.4.1a. Boss: Pekâla kızım. All right, young lady. (Lit., my girl)
40.2.1a. Kâmuran Bey: Pekâlâ.. Büro işlerimize bakan arkadaş ayrılıyor. Very good... The person who has been attending to our office matters is leaving.
81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
114.1.2a. Bülent: Pekâlâ.. Very well.
116.4.1. Bülent: Yine mi? Pekâla. Sizi dinliyorum. Again? OK. I’m listening. (Lit., to you)
131.4.1a. Hakkı: Fakat sen isteseydin benim sağ olduğumu pekâlâ öğrenebilirdin. But you could easily have found out that I was alive if you’d wanted to.
* peki (.’.) (short for pek iyi)alright, OK.
2.3.2a. Emine: Peki peki. Alright, alright. (i.e., Enough already.)
3.3.1b. Peki? So?
12.2.4a. Elif: Peki babacığım. OK, Daddy.
15.3.3. Elif: Peki anne. OK mother.
21.3.3. Emine: Peki, peki.. Ben bakarım. OK, OK, I’ll get it.
29.3.2a. Emine: Peki ben orada ne iş yapacağım? OK, but what kind of work will I do there?
35.3.2. Elif: Peki annecim. OK, Mommy.
48.2.2a. Bülent: Peki baba peki. Haklısınız. OK, Father, OK. You’re right.
54.1.3a. Hatice: Peki peki.. OK, OK.
68.2.3. Bülent: Peki peki.. geliyorum. OK, OK, I’m coming.
76.3.2. Emine: Peki neden hiç haber vermedin geleceğini? Alright, (but) why didn’t you let me know you were coming? (Lit., give news)
79.3.1a. Elif: Peki babacığım. OK, Daddy.
82.3.2a. Emine: Peki Hakkı. Sana başka bir teklifim var. Alright then Hakkı, I have another proposal for you.
84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
126.3.2. Elif: Peki annecim şimdi. OK, Mommy, right away.
145.1.2. Emine: Yaa.. Peki Bülent fakat.. Well, alright, Bülent, but...
149.3.3. Emine: Peki Bülent. Nasıl istersen öyle yap. Alright, Bülent, do as you wish.
151.3.2b. Peki abi şimdi nereye gidiyorsun? Well then, abi, where are you off to now? (Lit., going)
* pencere (.’..) window.
15.4.2b. Sabahleyin giderken pencereden gördüm. I saw (you) from the window this morning when you were leaving. (Lit., in the morning while you were going)
21.1.3a. Elif: Hayır. Pencereden geçerken gördüm. No (he hasn’t). I saw him from the window (as he was) passing by.
46.3.1. Narrator: Pencereden bakarken genç adama karşı davranışlarını hatırladı. As she was looking out the window, she recalled her behavior toward the young man.
122.2.1a. Narrator: Dışarıya bakmak için pencere kenarına gitti. She went to the window to look outside. (Lit., to the side of the window)
133.1.1b. Pencerenin önüne gidip perdeyi açtı. She went to the window and opened the curtain. (Lit., to the front of the window)
* perde curtain.
133.1.1b. Pencerenin önüne gidip perdeyi açtı. She went to the window and opened the curtain. (Lit., to the front of the window)
* perişan (.-.) distressed, suffering, miserable, beside oneself.
109.2.1. Narrator: Genç kadın şimdi perişan bir durumdaydı. The young woman was now beside herself. (Lit., in a distressed state)
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* perişanlık (.-..) distress.
99.4.1a. Narrator: Emine perişanlık içinde, duyduklarına inanamıyordu. In (her) distress, Emine couldn’t believe what she was hearing.
* peron (railroad station) platform.
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
* peş the space behind, the back, the rear: hayal peşinde koş-.
* peşinde / peşinden koş- - run after, pursue.
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
* peşi sıra right behind
58.2.1b. Arabadan inerek genç adamın peşi sıra bahçenin merdivenlerini çıkmağa başladı. Getting out of the car, she began to climb the garden stairs behind the young man.
* peşin in advance.
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
* peynir cheese.
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
* pişir- - cook. kahve pişir-.
* pişman regretful.
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
* pişmanlık regret.
* pişmanlık duy- - regret, feel regret.91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
* pişpirik pinochle, a card game.
6.4.2b. Herhalde köşedeki kahvede pişpiriğe oturmuştur.. He’s probably sat down to a game of pinochle (?) at the corner coffee house.
* plastik plastic
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
* posta (.’.) mail.
18.3.2. Mailman: Posta! Mail!
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
* postacı (.’..) postman.21.1.2. Emine: Postacı uğramadı mı Elif? Hasn’t the postman stopped by, Elif?
* pot, -tu faux pas, misstep, gaffe.
* pot kır- - commit a faux pas, say the wrong thing.
46.3.2. Emine: Bir pot kırmadım herhalde.. ama nereden bilebilirdim ki.. I hope I didn’t do anything foolish, but then how could I have known? (Lit., I probably didn’t commit a faux pas, but from where...)
* prensip principle
57.3.2b. Bir patron olarak sizin prensiplerinize saygı göstermek bizim vazifemiz. Since you’re the boss, it’s our duty to show respect for your principles. (Lit., you being the boss)
* proje planning, project.
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
- R -
* Rab, -bbi the Lord, God. Ya Rabbim!
* radyo (.’.) radio.
60.4.1b. Bülent arabanın radyosunu açmış ikisi de müzik dinler görünüyorlardı. Bülent had turned on the car radio and the two of them appeared to be listening to the music.
* rağmen (.’.) /A/ in spite /of/, despite /Ø/.
36.4.1. Narrator: Emine herşeye rağmen kocasının hakkında kötü şeyler düşünmek istemiyordu. In spite of everything, Emine didn’t want to think badly of her husband. (Lit., think bad things about)
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
156.1.1b. Herşeye rağmen ondan kuşkularını yok edecek sözler bekliyordu. In spite of everything, she was expecting reassuring words from him. (Lit., words that would dispel her doubts)
161.3.2. Emine: Herşeye rağmen yaşamak zorundayım. In spite of everything, I’m forced to live.
* rahat, -tı 1. comfort, peace. 2.comfortable, in peace.
59.1.1a. Narrator: Eminenin içi hiç rahat değildi. Emine was quite ill at ease. (Lit., Emine’s heart was not comfortable at all.)
* rahat bırak- - leave in peace.
79.2.2a. Emine: Elif babanı rahat bırak kızım. Elif, leave your father in peace, dear.
* rahat et- - be satisfied, at ease.
25.1.1. Narrator: Eminenin verdiği izahattan sonra Esmanımın içi rahat etmişti. After the explanation Emine had given, Esmanım was satisfied. (Lit., [her] heart became comfortable)
* rahatça (..’.) comfortably.81.2.2c. Sen de burada pek ala bir iş bulup çalışırsan rahatça geçiniriz. If you too find a good job here, we can live comfortably. (Lit., find a good job and work)
* rahatını boz- - give up one’s comfort, one’s comfortable state.
154.1.2b. Sen sadece benim yüzümden buradaki rahatını bozup uzaklara gideceksin. It’s only because of me that you’re giving up your comfortable life here and going far away. (Lit., you’ll spoil your comfort and go)
* rahatsız 1. uncomfortable. 2. unwell, under the weather.
1.4.2a. Emine: Rahatsız mısın Hakkı. Aren’t you feeling well, Hakkı?
104.3.1b. Rahatsız mısınız? Don’t you feel well?
* rahatsız et- - disturb.
142.4.1d. Bir daha hiç bir şekilde sizi rahatsız etmeyeceğim. I won’t disturb you in any way ever again.
* rast (-) well, properly, smoothly, as they should.
* rast git- (for things) - go well, smoothly.
7.3.2c. Bu güne kadar bir türlü işi rast gitmedi. So far things haven’t gone well for him at all. (Lit., up to today)
* rastla- /A/ - meet /Ø/, encounter /Ø/.
52.1.1d. Belki aralarında beğeneceği birine rastlar. Maybe he’ll meet one among them (that) he’ll like.
* razı (-.) /A/ accepting /Ø/, agreeing /to/, consenting /to/, content /with/.
3.1.1e. Emine buna da razıydı. Fakat.. Emine had accepted this too, but... (Lit., had consented to)
6.1.1l. Razı değillerdi. They did not give their consent (to the marriage). (Lit., They were not willing [to give their consent].)
81.4.1b. O zaman bu işe razı olmayacaktım. I shouldn’t have agreed to this arrangement back then.
106.2.2b. Fakat baştan ben razı olmasaydım kocam oralara gitmez bu kaza da başına gelmezdi. But if I hadn’t consented in the first place, my husband wouldn’t have gone there and this accident wouldn’t have befallen him. (Lit., would not have come to his head)
120.2.1b. Ben daha basit bir hayata da razıyım. I’d be quite content with a simpler life too. (Lit., I’m quite content)
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
* resim, -smi picture, photograph.
109.1.2a. Emine: Onun resimleri.. Pictures of him.
109.1.3b. İki yıldır resimdeki kadınla yaşıyormuş He had apparently been living with the woman in the picture for two years.
109.2.2b. Neden gösterdiniz bu resimleri? Why did you show (me) these pictures?
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
* resim çek- - take pictures.
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
* resim çekil- for pictures - be taken.
103.1.1g. Anne ve babasıyla birlikte çekilmiş çocukluk resimleri. Childhood photographs taken together with her parents.
103.1.1i. Düğünlerinde çekilmiş Hakkı ile başbaşa ve gurup resimler.. Pictures of (her) alone with Hakkı and of the group taken at their wedding.
103.1.1j. Elifin doğumunda çekilmiş şu resim.. This picture taken at Elif’s birth.
* resim çektir- - have pictures taken.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
* resmî (.-) formal, official, ceremonial
63.4.1. Narrator: Kapıyı resmî elbiseli bir garson açtı. A uniformed waiter opened the door.
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
* rica (.-) request, requesting
88.1.3b. Hiç bir ricam yok. (But) there’s nothing I want. (Lit., I have no request.)
89.1.2b. Bu.. şey.. Başka türlü benim ricam. This... well.. What I’m asking for is something different. (Lit., my request)
* rica et- - request sth of sb; request sb to do sth.
* Rica ederim. 1.No, please (a polite refusal).2. By all means, please ( a polite agreement to a request). 3. No need to apologize (a polite response to an apology).
33.2.3. Driver: Yo (= Yok).. Rica ederim. No, please.
56.3.2. Emine: Rica ederim. Don’t mention it.
67.3.3. Emine: Rica ederim. By all means, please.
86.4.2a. Emine: Rica ederim. No need to apologize. (Lit., Please.)
* rica olun- - be requested.
12.2.1c. Sayın yolcuların yerlerini almaları rica olunur.. Passengers are requested to board the train. (Lit., The esteemed passengers’ taking their places is requested.)
* ricada bulun- /A/ - make a request /OF/ sb, ask a favor /OF/ sb.
88.4.2. Emine: Dünkü teklifinizden cesaret alarak sizden bir ricada bulunmak istiyordum. Taking you up on your proposal yesterday, I’d like to make a request. (Lit., taking courage from your yesterday’s proposal)
* röportaj aseries of newspaper articles on a particular topic.
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
* ruhen (-.) in spirit.
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
* rüya (.-) dream.
*
rüya gör- - dream.132.3.2b. Rüya mı görüyorum? Am I dreaming? (Lit., seeing a dream)
132.4.2b. Allahım rüya idi görduğüm.. evet rüya.. My God, it was all a dream, yes, a dream. (Lit., what I saw was a dream)
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
* rüzgâr wind.
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
122.2.3. Emine: Rüzgârdan sallanan bir tahta parçasıymış. It was a loose board flapping in the wind. (Lit., a piece of wood board flapping from the wind)
- S -
* saadet, -ti (.-.) happiness.
66.1.3b. Saadetler dilerim. I hope you’ll be very happy. (Lit., I wish you much happiness.)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
121.1.2b. Tanrım. N’olur bana bu saadeti çok görme. Dear God, please don’t regard this happiness as too great for me. (Lit., My God.)
158.4.1d. Benim de endişem sizin saadetiniz.. My (main) concern is your happiness.
* saat, -ti 1.hour. 2. time; time of day. 3. clock. çıkış saati, paydos saatleri, tren saati.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.32.4a. Emine: Yarım saattir bekliyorum. I’ve been waiting for half an hour (now).
44.2.1b. Yarım saattir bir hat düşüremedim. I haven’t been able to get through for half an hour now. (Lit., to make a line fall)
48.3.3b. Bir buçuk saatte ancak gelebildim. I was barely able to make it in an hour and a half. (Lit., to come)
49.4.1b. Sabah saat dörttü eve döndüğünde.. It was four o’clock in the morning when he came home. (Lit., returned home)
56.1.1. Narrator: İki saat sonra Bülent kapıda göründü. Two hours later Bülent appeared at the door.
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
91.3.2d. Saat altıya geliyor.; It’s getting close to six o’clock.
115.4.1a. Bülent: Fakat saat henüz sekiz olmamış. But it isn’t 8 o’clock yet.
116.1.3b. Bu saatte burada olacağınızı tahmin etmiyordum. I didn’t think you’d be here at this hour.
123.2.1a. Narrator: Bülentin olmadığı bir saatte büroya Hatice gelmişti. At a time when Bülent was out, Hatice came to the office. (Lit., when Bülent was not [there])
128.3.1c. Anlaşıldı, bu saatte uyandırdım seni. It seems that I woke you up at this hour.
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
147.1.1. Narrator: Ertesi gün kararlaştırdıkları saatte buluşup birlikte boğazdaki eve gelmişlerdi. The next day they met at the time they had agreed on, and together they came to the house on the Bosphorus. (Lit., met at the hour they had decided upon)
156.1.1a. Narrator: O gece geç saatlere kadar boşyere Bülenti bekledi. Far into the night she waited in vain for Bülent. (Lit., that night until late hours)
161.4.2b. Fakat bu saatte? But at this hour?
* sabah morning. bu sabah, ertesi sabah, her sabah, o sabah, pazar sabahı, yarın sabah.
7.1.1a. Narrator: Emine sabahtan beri ayaktaydı. Emine had been on (her) feet since morning.
20.1.1c. Sabahın karanlığında işe başlıyoruz. We start work before dawn. (Lit., in the darkness of morning)
49.4.1b. Sabah saat dörttü eve döndüğünde.. It was four o’clock in the morning when he came home. (Lit., returned home)
77.4.3b. Sabahtan beri yolda birşey yemedim. I haven’t eaten a thing since I set out this morning. (Lit., On the road since morning I didn’t eat anything.)
104.2.1c. Bir sabah.. One morning...
123.2.2. Emine: ..Ondan sonra sabaha kadar gözüme bir damla uyku girmedi. And from then until morning I didn’t get a wink of sleep. (Lit., a drop of sleep did not enter my eye)
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
161.4.3b. Fakat sabaha kadar bekleyemezdim. But I couldn’t wait until morning. (Lit., couldn’t have waited)
* sabah sabah so early in the morning, very early in the morning.
96.4.2b. Sabah sabah kim acaba? I wonder who it is so early in the morning?
* sabahleyin (..’..) in the morning
15.4.2b. Sabahleyin giderken pencereden gördüm. I saw (you) from the window this morning when you were leaving. (Lit., in the morning while you were going)
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
* sabırlı patient
114.2.1a. Bülent: Ben sabırlı adamım beklerim. I’m a patient man, I’ll wait.
* sabret- (.’.) - be patient.
119.1.3a. Bülent: Biraz sabret Just be a little patient.
* saçma foolish.
90.3.2a. Emine: Benimki de gerçekten saçma bir düşünce.. That was a foolish idea. (Lit., Mine (is) a really foolish thought.)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
123.3.2. Hatice: Bırak şekerim böyle saçma düşünceleri. Sweetie, stop thinking such foolish thoughts. (Lit., leave such...)
123.4.1a. Emine: Saçma olduğunu biliyorum. I know they’re foolish.
154.3.2b. Bizim evlenmemiz çok saçma bir şey olacak. It would be very foolish for us to get married. (Lit., Our getting married would be a very foolish thing.)
* saçma bul- - find foolish.
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
* sadece (-‘..) only, merely.
71.1.2a. Bülent: Annem mi? O sadece babamın karısıdır. My mother? She’s only my father’s wife.
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
80.4.1a. Emine: Hayır. Sen sadece kendini düşünüyorsun. No (you’re not). You’re only thinking of yourself.
84.2.2c. Sadece kendi keyfini düşünüyor. He thinks only of his own pleasure.
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
130.2.2b. Orada sadece kendin için yaşadın. Over there you lived only for yourself.
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
154.1.2b. Sen sadece benim yüzümden buradaki rahatını bozup uzaklara gideceksin. It’s only because of me that you’re giving up your comfortable life here and going far away. (Lit., you’ll spoil your comfort and go)
* safa (.-) pleasure.
* Safa geldiniz. Welcome!64.2.2a. Nesrin: Safa geldiniz hanfendi (= hanımefendi). Welcome, Madame.
* safha stage, phase (of life, of a project).
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
* sağ healthy, alive.
* sağ ol- - be healthy, alive. Başınız sağ olsun.
101.4.2b. Sağ olsaydı da yine ayrı kalsaydık. If only he were alive, even if we still remained apart.
131.4.1a. Hakkı: Fakat sen isteseydin benim sağ olduğumu pekâlâ öğrenebilirdin. But you could easily have found out that I was alive if you’d wanted to.
102.4.1a. Bülent: Başınız sağ olsun. I’m so sorry to hear the news. (Lit., May your head be healthy.)
* Sağ ol. / Sağ olasın. Thank you.
17.1.2. Emine: Sağ olasın Esmanım teyze. Thank you, Aunt Esmanım. (Lit., May you be healthy.)
101.1.3a. Emine: Sağ ol Hüsnü abi. Thank you, Hüsnü abi.
* sağ salim safe and sound.
19.4.1c. Sağ salim buraya vardım diyordu. He said, I arrived here safely.
* sağla- - provide for, secure, assure. fayda sağla-, geçimini sağla-.
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
* sağlık good health, health. baş sağlığı.
* Sağlık olsun (words of consolation)Never mind./Don’t worry about it./That’s alright.
25.3.3a. Hüseyin Efendi: Sağlık olsun kızım. That’s alright, my child.
* sahi (-.) really, truly.
30.2.1a. Hatice: Haa.. sahi.. Oh, right...
124.3.2a. Emine: Sahi mi? Really!?
137.2.2. Nesrin: Sahi mi Bülent? Ay ne kadar sevindim bu havadise.. Really, Bülent? Oh, I’m just thrilled at this news. (Lit., how delighted I am)
* sahil (-.) shore.
* sahil yolu shore road.
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
* sahte phony, fake.
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
* sakın mind you, take care, let’s just hope.
38.2.3c. Sakın parayı düşünmeyin. Mind you, don’t give the money a (second) thought. (Lit., don’t think about the money)
84.4.2b. Sakın kendini orada bir Alman karısına kaptırmış olmasın. Let’s (just) hope he hasn’t let himself fall into the hands of a German woman over there.
95.3.2b. Sakın ihmal etme. Mind you, don’t neglect (this matter).
96.2.1b. Fakat başkalarına söylemeyin sakın. But take care, don’t tell anyone else.
148.1.1a. Bülent: Sakın beni yanlış anlama sevgilim. Mind you, don’t misunderstand me, darling.
* sakin (-.) peaceful, calm.
58.4.2a. Bülent: Güzel ve sakin bir yer değil mi? This is a nice, peaceful place, isn’t it?
98.4.1a. Hüsnü: Sakin ol Emine. Stay calm, Emine. (Lit., Be calm)
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* sakinleş- (-..) - calm down, - become calm, peaceful.
100.3.1. Narrator: Bir müddet sonra genç kadının hıçkırıkları dinmiş biraz sakinleşmeğe başlamıştı. After a while the young woman stopped sobbing and began to calm down a little. (Lit., her sobs stopped and she began to)
* sakla- 1.– hide. 2. – save, keep.
61.3.1. Narrator: Emine bu candan arkadaşından bir şey saklayamazdı. Emine couldn’t hide anything from this bosom friend of hers.
103.1.1e. Bu arada hatıra olarak sakladığı anasının namazda kullandığı oyalı, beyaz baş örtüsü, Among them (were) the embroidered white headscarf her mother had used for namaz prayer and which she had saved as a keepsake,
109.3.2. Onun için bu kadar zaman gerçeği sizden sakladım. That’s why I hid the truth from you for so long.
131.1.1. Narrator: Emine hakikatı saklamakda bir sebep görmüyordu. Emine saw no reason to hide the truth. (Lit., in hiding the truth)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
* salim (-.) sound, healthy. sağ salim.
114.1.2b. Teklifimi salim kafayla düşünün. Consider my proposal with a cool head. (Lit., a sound mind)
*
sallan- 1.- be waved. 2. – be tossed about, be flapping.13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
122.2.3. Emine: Rüzgârdan sallanan bir tahta parçasıymış. It was a loose board flapping in the wind. (Lit., a piece of wood board flapping from the wind)
* salon drawing room, living room.
64.1.1a. Narrator: Emine kendisini kalabalık bir salonda bulmuştu. Emine found herself in a crowded drawing room.
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
119.3.1d. Geniş bir salona girmişlerdi. They entered a spacious living room.
* san-, -ır - think, suppose.
33.3.2b. Ben dolmuş sanmıştım. I thought (this was) a share cab.
41.4.1a. Emine: Fakat fazla gecikmez sanırım. But I don’t think he’ll be gone long. (Lit., But I think he won’t be very late.)
77.2.2. Emine: Öyle olduğunu pek sanmıyordum. I didn’t think you did. (Lit., I didn’t think it was that way.)
84.2.1a. Emine: Pek sanmıyorum. I really doubt it. (Lit., I don’t think so much.)
89.1.1. Narrator: Genç adam Eminenin bir şey ısmarlıyacağını sanmıştı. The young man thought Emine was going to order an object of some kind. (Lit., a thing)
100.4.2a. Hatice: Gelirken durumu senin bildiğini sanıyorduk. We came thinking you knew what had happened. (Lit., While coming we thought you knew the situation.)
102.3.2b. Daha doğrusu bu gibi klâsik lâfların pek fayda sağlayacağını sanmıyorum. Actually, I don’t think the usual clichés will do much good. (Lit., traditional words like this... provide much benefit)
103.3.1d. Fakat sattığını sanıyordum. Demek.. But I thought he had sold it. So...
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
124.3.1d. Taksi sanıp seslenmiştin bana.. You thought (my car) was a taxi and you hailed me. (Lit., called out to me)
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
130.2.2c. Hayatımın sonuna kadar seni bekleyeceğimi mi sanıyordun? Did you think I was going to wait for you forever? (Lit., until the end of my life)
141.2.1b. Bu konuyu henüz ona açmamış olduğunu sanıyorum. I’m assuming you haven’t taken this matter up with her yet.
142.4.1a. Bülent: Sanmıyorum... I don’t think so.
146.3.2c. Havadisi pek mühimsemediğini sanırım. I think she didn’t consider the news very important.
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
157.2.3. Bülent: Evet. Buradan uzaklaşmama memnun olacağınızı sanırım. Yes. I guess you’ll be pleased that I’m going far away from here.
* sandık largechest, trunk.
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
159.4.1b. Gidip sandığın kapağını açtı. She went and opened the cover of the (dowry) chest.
160.1.1a. Narrator: Sandığın dibindeki bohçayı çıkarıp açtı. She took out the bundle at the bottom of the trunk and opened it.
* saniye (-..) second (unit of time).
34.2.3b. Yalnız bir saniye. Just a second.
* sanki (.’.) as if.
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
152.3.2a. Jale: Gitmesen olmaz mı sanki? Couldn’t you just not go? (Lit., If you didn’t go wouldn’t that be OK?)
152.4.2b. Talih sanki benimle alay ediyor. It’s as if fate were mocking me.
* sap- /A/ - turn /into/, make a turn /into/ (a street).
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
75.2.1a. Narrator: Arabadan inip yan sokağa saptı. She got out of the car and turned into a side street.
* sarhoş drunk, tipsy.
113.1.2. Bülent: Elbette. Görüyorsunuz ki sarhoş falan değilim. Certainly. You see that I’m not drunk or anything.
* sarılı /A/ wrapped /IN/.
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
* sat- - sell.
2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
2.3.1c. Kendi eğlencem için satmadım ya.. You know very well I didn’t sell it just for my own amusement.
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
103.3.1d. Fakat sattığını sanıyordum. Demek.. But I thought he had sold it. So...
* satır (a) line of writing.
19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
* saye (-.) 1. obs. shadow. 2. protection.
* sayesinde thanks to, because of.
40.4.3b. Hep senin sayende oldu bunlar. This all happened because of you. (Lit., all these)
* sayfa page (of a book, etc.) ilân sayfası.
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* saygı respect.
* saygı göster- - show respect.
57.3.2b. Bir patron olarak sizin prensiplerinize saygı göstermek bizim vazifemiz. Since you’re the boss, it’s our duty to show respect for your principles. (Lit., you being the boss)
* sayıkla- - talk in one’s sleep or while delirious.
128.4.2a. Hakkı: Neler sayıklıyorsun kuzum? What are you mumbling, my lamb? (Lit., what things)
* sayıl- - be considered, counted.
14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
59.1.3. Emine: Yoo.. pek öyle sayılmaz. No, I don’t see it like that. (Lit., It really isn’t considered that way.)
66.3.2a. Bülent: Böyle bir gün için fazla sayılmaz.. Not too much for a day like this. (Lit., It isn’t considered too much for...)
67.1.2. Bülent: Alın canım. Bunlar içkiden sayılmaz. Just take it, dear. Don’t think of it as an (alcoholic) drink. (Lit., These are not to be considered from [alcoholic] drinks.)
116.2.2a. Emine: Öyle sayılır. So it seems. (Lit., It might be considered so.)
135.2.1b. Senin çocukların artık benim de çocuklarım sayılır. Now your kids are considered my kids too.
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
140.4.1b. Henüz çok genç sayılırsın. You’re still considered quite young.
* Sayın esteemed, dear (usually used before the name of a person in a letter when addressing him/her or speaking of him/her.It is also used when politely and respectfully addressing the members of a group, as here, but a similar term is often omitted in the corresponding English).
12.2.1c. Sayın yolcuların yerlerini almaları rica olunur.. Passengers are requested to board the train. (Lit., The esteemed passengers’ taking their places is requested.)
* sebep /A/ reason /for/.
74.3.1b. Burada kalmaya karar vermeme siz sebep oldunuz. It’s because of you that I’ve decided to stay here. (Lit., You have become the reason for my deciding to stay here.)
77.3.2. Emine: Sebeplerini sen daha iyi bilirsin. You know very well why. (Lit., You know its reasons better.)
83.2.1d. Bu kadar ısrar etmene ne sebep var? Why are you so persistent? (Lit., What reason is there for your insisting so much?)
83.2.2a. Emine: Bir çok sebep var ama sen bunları anlamıyorsun, There are lots of reasons, but you don’t understand them.
84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
110.3.1a. Emine: Bütün bunlara sebep ne? What is the reason for all this? (Lit., these [remarks])
110.3.1b. Benim kutsal duygularımı yıkmağa çalışmanızın sebebi ne? Why are you trying to destroy my sacred feelings? (Lit., what is the reason of your trying to)
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
131.1.1. Narrator: Emine hakikatı saklamakda bir sebep görmüyordu. Emine saw no reason to hide the truth. (Lit., in hiding the truth)
141.1.1a. Kâmuran: Bazı sebeplerle böyle bir karar vermiş olabilirsin.. For certain reasons, you may have reached such a decision.
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
150.2.1a. Bülent: Kendini itham etmen için bir sebep yok. There’s no reason for you to blame yourself.
* seç- /A/ - choose /for/, select /for/.
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder. But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* sehpa (.-) 1. tripod.2.gallows. idam sehpası.
* sekreter secretary.
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
42.1.2a. Young Man: Siz yeni sekretersiniz değil mi? You’re the new secretary, aren’t you?
42.4.2. Bülent: Ne tatlı sekreter bu böyle.. What a charming secretary she is. (Lit., this thus)
64.2.1. Kâmuran Bey: Bak Nesrin sizi tanıştırayım.. Sekreterimiz Emine hanım. Here Nesrin, let me introduce you. Our secretary, Emine hanım. (Lit., Look Nesrin...)
64.3.2b. Ben de kocamın bu kadar güzel bir sekreteri olduğunu bilmiyordum. And I didn’t know my husband had such a beautiful secretary.
67.1.5. Nesrin: O mu? Kocamın sekreteri.. Her? That’s my husband’s secretary.
138.4.3. Bülent: Evet.. tanırsınız. Bizim büroda çalışan sekreter.. Yes, you do. The secretary who works in our office.
140.2.1a. Kâmuran: Emineyi bir sekreter olarak ben de beğeniyorum. I too like Emine as a secretary.
* seksen eighty.
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
* selam greeting.
20.4.1. Hüseyin Efendi: Yazarsanız benden de çok selam. When you write, send him best wishes from me too. (Lit., many greetings)
22.2.2b. Çok selam getirdim. I bring warm greetings (from him). (Lit., I brought many greetings.)
24.3.2b. Hepinize çok selam yazıyor. He sends warm greetings to all of you. (Lit., is writing many greetings)
* sene year. uzun seneler.
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
2.2.3. Kaç sene boş gezdiğini unutuyor musun? Are you forgetting how many years you were running around without a job?
3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)9.2.2c. Çok değil en fazla bir sene dişimizi sıkarız. It won’t take long, we’ll (just have to) grit our teeth for a year at most. (Lit., Not a lot...)
77.1.1a. Hakkı: Şaka maka iki seneye yaklaşıyor gideli. It’s getting close to two years since I left.
81.1.2c. İki sene nasıl burnumda tüttü. How I longed for it these two years! (Lit., How it smoked in my nose for two years.)
* senelerce for years.
130.2.2a. Emine: Senelerce ne beni ne de çocuklarını düşünmedin. For years you thought neither of me nor of your kids.
* senelik lasting or extending over a period of (so many) years.
80.3.1b. İki senelik ayrılık yetmez mi? Isn’t two years of being apart enough?
* serin cool.
* serin kanlılık cool headedness. (Lit., cool bloodedness)
142.3.1b. İşi serin kanlılıkla düşününce bana hak vereceğini umarım. When you have considered the matter with a cool head, I hope you’ll see that I’m right. (Lit., with cool bloodedness... you’ll give me right)
* serseri bum, tramp, hobo.
16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda.. Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
* sert 1.hard (substance). 2. harsh (speech).
103.2.1. Narrator: Bir ara eline sandığın dibinde beze sarılı sert bir cisim değmişti. At one point she felt a hard object wrapped in linen at the bottom of the chest. (Lit., [an object] touched her hand)
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
156.1.1c. Fakat aldığı sert cevaplar onu ruhen daha da çökertiyordu. But the harsh response she had received only depressed her even more. (Lit., the harsh responses... were depressing her even more in spirit)
* ses 1.sound; noise. 2. voice.
19.1.1b. Kızının sesini işitince kapıya koştu. Hearing her daughter’s voice, she ran to the door
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
43.1.2a. Bülent: Sesi ve yüzü hiç yabancı gelmedi bana.. Her voice and her face didn’t seem at all unfamiliar to me. (Lit., didn’t come)
63.3.2a. Emine: İçerden sesler geliyor. Sounds are coming from inside.
77.4.1a. Narrator: Hakkı hiç sesini çıkarmadı. Hakkı didn’t say a word. (Lit., didn’t bring forth his voice)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
121.2.1b. Birden bir sesle gözlerini açtı. Suddenly, upon hearing a noise, she opened her eyes. (Lit., with a noise)
121.2.2b. Neydi bu ses? What was that noise?
121.3.2a. Emine: İşte aynı ses.. There it is, the same sound.
128.1.1a. Narrator: Bu ses çok iyi tanıdığı bir sesti. This voice was a voice that she knew very well.
128.1.1b. Kocası Hakkının sesi.. It was her husband Hakkı’s voice.
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
146.3.2b. Sesini çıkarmadı. She didn’t say a word. (Lit., didn’t bring forth her voice)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
* seslen- /A/ - call out /to/ sb, – hail /Ø/ sb.
122.1.1a. Narrator: Bir daha seslendi. She called out again.
124.3.1d. Taksi sanıp seslenmiştin bana.. You thought (my car) was a taxi and you hailed me. (Lit., called out to me)
* sessiz silent, quiet.
* sessiz sessiz silently.
6.2.1c. Başını eline yaslayıp sessiz sessiz ağlamaya başladı.. She rested her head in her hand and began to weep silently.
* sessizlik silence, period of silence.
87.3.1. Narrator: Aralarında kısa bir sessizlik oldu. There was a brief silence between them.
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
139.2.1a. Narrator: Garip bir sessizlik oldu ortalıkda. There was an uneasy silence in the room. (Lit., in the area round about)
* sev- - love, like, be fond of.
17.1.1b. Çok severim onu, iyi çocuktur. I’m very fond of him, he’s a good kid.
30.4.2b. O çocukları çok sever. She just adores children.
38.1.3a. Hatice: O seni çok sever. She’s very fond of you.
81.1.2a. Hakkı: Canını sevdiğim İstanbulu. (for Canını sevdiğim İstanbul.) The Istanbul I love so well! (Lit., whose soul I love)
112.4.1b. Sizi seviyorum.. I love you.
113.2.2b. Sizi ilk gördüm andan beri seviyorum. I’ve loved you from the moment I first saw you.
113.4.2b. Ben sizi seviyorum ve sizinle evlenmek istiyorum. I love you and I want to marry you.
144.4.2b. Seni seviyorum ve evlenmemizi hiç bir şey engelleyemez. I love you and nothing can stop us from getting married. (Lit., obstruct our getting married)
151.2.1b. Onu gerçekten çok mu seviyorsun abi? Do you really love her a lot, abi? (Lit., elder brother)
156.2.1a. Emine: Evet. Belki beni seviyor Yes, maybe he loves me,
* sevda (.-) 1. passionate love, passion. 2. wild idea, crazy idea.
47.1.2a. Kâmuran Bey: Vaz geç bu sevdadan oğlum. Give up this crazy idea, son.
* sevgi love.
110.1.1a. Bülent: Bunları yapabilen bir insan sizin sevginize lâyık mıydı? Was a person who could do these things worthy of your love?
* sevgilim darling, my darling.
135.1.2. Bülent: Evet sevgilim. Seni dinliyorum. Yes, darling. I’m listening. (Lit., to you)
143.2.3. Bülent: Merhaba sevgilim. Evet güzel bir hava.. Hello, darling. Yes, splendid weather.
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
146.1.2a. Bülent: Hazır mısın sevgilim? Are you ready, darling?
148.1.1a. Bülent: Sakın beni yanlış anlama sevgilim. Mind you, don’t misunderstand me, darling.
148.4.1a. Bülent: Bana güven sevgilim. Trust me, darling.
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
153.3.3a. Bülent: Merhaba sevgilim. Hello, darling.
162.3.2. Bülent: İnan sevgilim. İnan bana. Believe it, my darling. Believe me.
* sevin- /A/ - be pleased /with/at/about/.
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
118.1.2a. Hatice: O kadar sevindim ki bu habere.. I can’t tell you how pleased I am at this news.
125.3.1c. Böyle bir havadise sevineceklerine eminim. I’m sure they’ll be delighted at such news.
137.2.2. Nesrin: Sahi mi Bülent? Ay ne kadar sevindim bu havadise.. Really, Bülent? Oh, I’m just thrilled at this news. (Lit., how delighted I am)
* sevinç joy, delight.
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
* seviye level.
48.1b. Türlü fedakarlıklarla bu seviyeye geldim. I reached this position by making all kinds of sacrifices. (Lit., I came to this level in society by means of)
* seyahat, -ti trip.
87.2.1c. Bir hafta kadar kalıp geri döneceğim. İş seyahatı.. I’ll stay (for) about a week and then return. It’s a business trip.
* seyahate çık- - set off on a journey, take off on a trip, go on a trip.
150.4.1d. Seyahate mi çıkıyorsun yoksa? So you’re taking off on a trip?
157.2.2. Nesrin: Demek şimdi de seyahate çıkıyorsunuz. So even now you’re going off on a trip.
* seyrekleş- - become less frequent.
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
* seyret- (.’.) - observe, watch.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* sez- - sense.
98.1.1. Narrator: Hatice ve kocasının garip hallerinden bir fevkaladelik olduğunu sezen Eminenin kalbi heyecanla çarpmağa başlamıştı. Sensing from Hatice and her husband’s strange behavior that something unusual had happened, Emine’s heart began to pound with anxiety.
* sezinle- - sense.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
* sıfır zero, nothing.
48.1a. Kâmuran Bey: Ben işe sıfırdan başladım Bülent. I started the business from nothing, Bülent. (Lit., from zero)
* sıhhatlı healthy.
104.2.1b. eski canlılığını, sıhhatlı görünüşünü bulamıyordu bir türlü. She just couldn’t regain her former energy and healthy appearance. (Lit., couldn’t find in any way)
* sık (1. frequent.)2.frequently.
21.1b. Hakkının mektupları eskisi gibi sık gelmiyordu artık. Hakkı’s letters were no longer coming as frequently as before.
* sık- 1.- grit (one’s teeth). 2. - annoy, make uneasy, get on one’s nerves, upset. canını sık-, dişini sık-.
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
59.3b. Tabii o erkek sizi sıkmıyorsa.. If that man doesn’t annoy you, of course...
80.4.2. Narrator: Karısının sözleri Hakkıyı sıkmaya başlamıştı. His wife’s words began to annoy Hakkı.
* sıkı firm, strict.
* sıkı sıkı strictly.
62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
* sıkıl- /A/ - be embarrassed /to/, bored, annoyed /AT/, out of sorts, upset, bothered, - have enough of. canı sıkıl-.
25.3.1. Narrator: Emine artık bu iyi kalpli adamdan alış veriş etmeğe de sıkılıyordu. Emine had now reached the point where she felt embarrassed to do (any further) business with this kindhearted man. (Lit., do business from)
68.3.1b. Artık sıkılmaya başlamıştı. Now she began to get bored.
70.3.2. Bülent: Öff.. Ben de sıkılmaya başlamıştım zaten. Phf! I’ve already had enough of this too. (Lit., started to get bored)
74.1.2. Emine: Yoo.. sıkılmadım fakat.. No, I’m not annoyed, but... (Lit., I didn’t get annoyed)
103.4.3a. Emine: Çalışmağa alıştım da evde boş kalınca daha çok sıkılıyorum. It’s just that I’ve gotten used to working, and when I stay home with nothing to do, I get even more out of sorts.
* sıkıntı embarrassment, boredom.
* sıkıntı duy- - be embarrassed, feel boredom.
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
54.4.1. Narrator: İçinde müthiş bir yalnızlık hissi ve sıkıntı duyuyordu. She felt a terrible feeling of loneliness and boredom in her heart.
* sıkışık hard up, pressed (for money).
36.4.2a. Emine: Belki gerçekten sıkışık durumda. Maybe he’s really pressed (for money).
* sıra point (in time), moment, time. ara sıra, bu sırada, o sırada, peşi sıra.
155.1.1b. Manasız lâflarla canımı sıkmanın sırası mı? Is this the time to upset me with foolish talk? (Lit., to squeeze my soul)
* sırası gel- for the time for sth to come.
80.1.1b. Eminenin zihnini kurcalayan soruyu kocasına sormanın sırası gelmişti. The time had come for Emine to ask her husband the question that was troubling her. (Lit., The time to ask her husband the question that had been irritating Emine’s mind had come.)
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
* sıva- - roll up (sleeves). kolları/kollarını sıva-.
* sigara cigarette.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
* sil- - wipe.
6.4.1b. Bulaşıkları yıkadı, ortalığı sildi süpürdü. She washed the dishes and wiped and swept up. (Lit., the area round about)
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
162.4.1b. Hadi sil gözlerini. Come on, wipe your tears. (Lit., your eyes.)
* sinema (..’.) movies.
54.1.3b. Ha! Bu akşam sinemaya gideceğiz. Hey! We’re going to go to the movies this evening.
54.3.2a. Emine: Keşki ben de Haticelerle beraber gitseydim sinemaya.. I wish I had gone to the movies with Hatice and her party. (Lit., if only I too had gone)
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
* sinir nerve.
44.1.1a. Narrator: Genç adamın davranışları sinirine dokunmuştu. The young man’s behavior had touched a nerve. (Lit., her nerve)
123.3.1a. Emine: Evet. Fakat sinirlerim o kadar bozuk ki. Yes, but my nerves are shot. (Lit., are so broken)
144.3.1a. Bülent: Kusuruma bakma sevgilim. Bu gün sinirlerim oldukça gergin. Forgive me, darling. I’m rather on edge today. (Lit., my nerves are quite tense)
150.1.2b. Bu ara sinirlerim oldukca gergin. My nerves are quite on edge right now.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* sinirlen- - get angry/upset.
48.2.2b. Boş yere sinirlenip kendinizi üzmeyin. Don’t get angry for no reason and upset yourself.
56.3.1b. Aşırı derecede sinirlendiğimin farkındayım. I realize that I lost my temper. (Lit., I am in the awareness of my having gotten angry in the highest degree.)
143.1.3a. Nesrin: Sinirlenme kocacığım. Don’t get upset, dear. (Lit., my dear husband)
* sinirli angry.
* sinirli bir şekilde angrily. (Lit., in an angry way)
53.1.1a. Narrator: Genç adam sinirli bir şekilde kapıyı vurup çıkmıştı. The young man angrily slammed the door and left. (Lit., in an angry way)
* sipariş (.-.) (an)order (for goods).
52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
* Sirkeci Sirkeci, the site of the main railroad station on the European side of Istanbul.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.23.1.2b. Sirkeciye gelende onu da garda bozdurdum. When I got to Sirkeci, I exchanged it (for liras) at the station. (Lit., On coming to Sirkeci...)
* soba (.’.) stove (for heating).
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
* sofra dining table.
1.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber mütevazı sofralarına oturdular. Later they all sat down together at their modest table.
15.3.1. Narrator: Yerinden kalkarak sofrayı hazırladı, yemeği ısıttı. Getting up from her place, she set the table and heated up the food.
* soğuk cold.
25.2.2. Emine: Bu ne soğuk böyle Hüseyin efendi. This is some cold weather we’re having, Hüseyin efendi. (Lit., What cold this is thus.)
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
25.4.3b. Soğuktan insanın gözü bir şey görmüyor. One can’t see a thing in this cold. (Lit., Because of the cold a person’s eye doesn’t see anything.)
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
32.4b. Soğuktan donacağım neredeyse.. Soon I’ll be freezing from the cold.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
161.3.1b. Elindeki soğuk demir parçasını derin, kör kuyunun içine bıraktı. She dropped the cold, iron piece in her hand into the deep, dried up well. (Lit., she left)
* sok- /A/ - put sth /in/, insert sth /INTO/.
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
* sokak street. ara sokak,
yan sokak.16.4.1a. Esma hanım: Bizim Hatçanımın (= Hatice hanımın) oğlu serseri gibi dolaşıp dururdu sokaklarda.. Our Hatice hanım’s son used to roam the streets constantly like a bum...
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
* sokağa çık- /için/ - go out /for/ (some purpose: shopping, a destination), lit., - go out to the street.
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
* sokak başı the head of a street (where a street joins another).
75.1.1a. Narrator: Eminenin oturduğu sokağın başına gelinceye kadar hiç bir şey konuşmadılar. They didn’t say anything until they reached the corner of the street where Emine lived.
* sokak kapısı front door (door onto the street).
121.4.1c. Nefes almaktan korkarak sokak kapısına doğru ilerledi.. Fearing (even) to take a breath, she headed for the front door. (Lit., advanced toward the street door)
* sol- - fade, lose color.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
* soluk pale.
104.4.1a. Bülent: Renginizi soluk gördüm de.. Anlıyorum.. It’s just that I noticed you look pale. I understand. (Lit., I saw your color pale.)
* son 1.end.2.last. hafta sonu.
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
27.2.1b. Almanya bizim için son şanstı. Germany was the last chance for us.
54.4.2b. Ne olacak bu işin sonu. How will all this end? (Lit., What will be the end of this business?)
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
158.4.1a. Kâmuran: Hastalanınca son olayları daha sakin inceleme imkânını buldum. When I became ill, I had a chance to examine recent events more calmly. (Lit., I found the opportunity)
* son defa for the last time.
157.2.1a. Narrator: O sırada Bülent son defa babasının evine uğramıştı. At that moment, Bülent stopped by his father’s house for the last time.
* son derece extremely.
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
* son olarak finally.
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
* son ver- /A/ - end, bring an end /to/.
54.4.2d. Buna bir son vermek lâzım. This must end. (Lit., It is necessary to give an end to this.)
* sonunda finally, at the end of.
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
62.4.1b. Bu hafta sonunda nişan töreni var. Her engagement party is this weekend.
* sonra (.’.) 1. later, afterwards, then. 2. /DAn/ after, DiktAn sonra after …-ing.3. and what’s more.
biraz sonra, bir müddet sonra, bundan sonra, daha sonra, neden sonra, ondan sonra, öğleden sonra.2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
4.4.2b. İşi yoluna koyduktan sonra hemen sizi aldırırım. After arranging things, I’ll send for you right away. (Lit., After putting the work on its road, I’ll have you brought...)
6.1.1g. Sonra nasıl olmuşsa Hakkı ile tanışmışlardı. Then somehow she had met Hakkı. (Lit., however it happened, they had gotten acquainted with Hakkı)
6.3.1a. Narrator: Sonra yerinden kalktı. Then she got up. (Lit., rose from her place)
7.4.1c. Sonra belki ben de çocukları alır giderim.. Then maybe I’ll take the kids and go (join him) too.
9.3.1d. Sonra hep beraber döneriz oraya.. Then we’ll all go back there together.
12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
16.4.1b. Sonra kalktı Alamanya’ya gitti.. Then he up and went off to Germany.
20.1.1a. Narrator: Bir hafta sonra Hakkıdan bir mektup daha gelmişti. A week later another letter came from Hakkı.
25.1.1. Narrator: Eminenin verdiği izahattan sonra Esmanımın içi rahat etmişti. After the explanation Emine had given, Esmanım was satisfied. (Lit., [her] heart became comfortable)
27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
29.1.1. Narrator: İki gün sonra sabahleyin Emine öte beri almak için sokağa çıkmıştı. One morning two days later, Emine went out to buy various things.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
41.1.2c. Çalıştığımı öğrendikten sonra hiç para göndermez oldu. After he learned that I was working, he stopped sending any money at all.
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
43.2.1. Narrator: Sonra bir an gözleri parladı. Then suddenly his eyes lit up.
48.3.1. Narrator: O günden sonra Bülent her sabah büroya gelmeğe başlamıştı. From that day on Bülent began to come to the office every morning.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
56.1.1. Narrator: İki saat sonra Bülent kapıda göründü. Two hours later Bülent appeared at the door.
61.4.2. Emine: Evet.. sonra pek öyle göründüğü gibi kötü bir insan değil. Yes... he’s not as bad as he appears after all. (Lit., not as bad a person)
62.3.1. Narrator: Bir kaç gün sonra Bülent bir ara onu odasına çağırdı. At one point a few days later Bülent called her to his room.
63.1.1. Narrator: Bülentin odasından çıktıktan sonra davetiyeyi açarak okumağa başladı. After leaving Bülent’s room, she opened the invitation and began to read.
63.1.2c. Sonra ne kıyafet giyeceğim. And besides, what outfit shall I wear?
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
73.1.2. Emine: Sonra neden döndünüz? Why did you return after that?
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
83.1.3. Emine: Hayır, işe geç kalırım sonra. No, otherwise I’ll be late for work.
84.2.1b. Bu kadar zamanda anlamadıktan sonra. After not getting it for this long. (Lit., not understanding)
87.1.2. Bülent: Ben yarından sonra Almanya’ya gidiyorum Emine hanım. Siz.. I’m going to Germany the day after tomorrow, Emine hanım. You... (Lit., I’m going after tomorrow)
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
93.3.1. Narrator: Emine telefonu kapattıktan sonra düşünmeğe başladı. After Emine hung up, she began to think. (Lit., closed the phone)
95.1.3a. Emine: Gittikten sonra bir tane göndermişti. He sent one after he left.
95.4.3b. İşinizi bitirdikten sonra gelirsiniz. (Just) come after you’ve finished your business. (Lit., you’ll come)
106.2.1b. Bu yükün altında ezilirsiniz sonra. Or else you’ll be crushed under the burden.
108.2.2. Emine: Sonra? Then what?
113.4.1b. Sonra.. And furthermore...
119.3.1c. Sonra cebinden çıkarttığı anahtarla kapıyı açtı. Then he opened the door with a key that he took from his pocket.
122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
123.2.2. Emine: ..Ondan sonra sabaha kadar gözüme bir damla uyku girmedi. And from then until morning I didn’t get a wink of sleep. (Lit., a drop of sleep did not enter my eye)
124.2.2c. Sonra Kâmuran beyin masasında laubâli bir şekilde otururken görünce kim bu münasebetsiz adam demiştim kendi kendime. Then when I saw you sitting at Kâmuran bey’s desk in such a casual manner, I said to myself, who is this impertinent fellow?
124.3.1e. Sonra Aksaraya kadar götürmüştüm. Then I took you as far as Aksaray.
125.2.1c. Bir kaç gün sonra gelecek. He’ll be back in a few days. (Lit., he’ll come)
125.4.2a. Bülent: Ben herşeyi kabulettikten sonra.. As long as I agree to everything...
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
130.1.2c. Bunları öğrendikten sonra sen benim için zaten ölmüştün. After I learned about these things, you were already dead as far as I was concerned. (Lit., you had already died)
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
134.1.3c. O feci kazadan sonra.. After that terrible accident...
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
137.3.2. Nesrin: A tabii.. Bülentçiğim istedikten sonra.. Oh, of course, if that’s what (our) dear Bülent wants. (Lit., after he has wanted)
143.3.1a. Emine: Evden çıktıktan sonra bir hayli yürüdüm. I took quite a long walk after I left the house.
145.2.2. Emine: Doğru.. Fakat sen istedikten sonra. That’s right, but if that’s what you want. (Lit., but after you have requested)
145.4.1. Bülent: Babamla aramızda geçen konuşmalardan sonra artık ne sen ne de ben burada kalmamalıyız. After the conversations that took place between my father and me, neither you nor I must remain here any longer. (Lit., conversations that passed between)
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
148.1.1c. Orada durumu ayarladıktan sonra bir kaç ay içinde sen de çocukları alır gelirsin. After I’ve arranged matters there, you’ll take the kids and come within a few months. (Lit., after I’ve settled my situation)
150.3.1a. Narrator: Genç adam Emine’den ayrıldıktan sonra eşyalarını almak için geç vakit eve gelmişti. After leaving Emine, the young man came home late to pick up his things.
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
155.2.2c. Sonra ararım seni. I’ll call you later.
159.4.1a. Narrator: Mektubu bitirdikten sonra yerinden kalktı. After finishing the letter, she got up. (Lit., from her place)
160.4.1b. Sonra yerinden kalktı. Then she stood up. (Lit., from her place)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* sonradan (.’..) afterwards, later.
56.4.1b. Sonradan bu aşırı hareketlerimden dolayı üzüntü duyuyorum. Afterwards I regret my over-reaction. (Lit., these over-reactions of mine)
86.3a. Bülent: Sonradan düşündüğümde.. When I thought about it later...
* sonrası the result, what follows.
108.3.1a. Bülent: Sonrasını bu zarfın içindekiler size daha iyi anlatacak. The contents of this envelope will better explain the result to you.
* sonuç, -cu result.
* (bir işi) sonuca bağla- - settle (a matter), wrap up (a matter). (Lit., - tie [a matter] to a result)
136.4.1b. İşi kısa zamanda tatlı bir sonuca bağlamak niyetindeydi. He intended to settle the matter agreeably in a short time. (Lit., He was in the intention to wrap up the matter in a sweet conclusion.)
* sonuç ver- - produce a result, bear fruit.
83.1.1c. Eminenin çabaları bir sonuç vermemişti. Emine’s efforts had not borne fruit. (Lit., had not given a result.)
* sonuçlan- - end, turn out.
153.2.1a. Emine: İşin nasıl sonuçlanacağını biliyorum. I know how things will end. (Lit., the matter will end)
* sonunda son.
* sor- /A/ - ask /Ø/ sb sth. fikrini sor-.
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
36.3b. Bu kadar zamandır değil para göndermek bir mektupla bile çocuklarını sormadı.. Not only has he not sent any money for quite a while now, he hasn’t even written a letter to ask about the kids. (Lit., asked about the kids with a letter)
42.1.2b. Adınızı sorabilir miyim? May I ask your name?
53.2.1. Hatice: Bülent bey bugün hepimizi bir haşladı ki sorma. Bülent bey gave us all a real dressing down today, let me tell you. (Lit., scalded all of us [so much] that don’t ask)
77.1.2. Emine: Bir de bana sor Hakkı bu kadar zamanın nasıl geçtiğini. As if I don’t know, Hakkı, how so much time has passed. (Lit., Just ask me, Hakkı...)
80.1.1b. Eminenin zihnini kurcalayan soruyu kocasına sormanın sırası gelmişti. The time had come for Emine to ask her husband the question that was troubling her. (Lit., The time to ask her husband the question that had been irritating Emine’s mind had come.)
80.2.1a. Narrator: Genç kadın bu cevabı alacağını bile bile sormuştu. The young woman had asked knowing full well she was going to get this answer.
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
* soru question.78.2.1. Narrator: Hakkı kızının sorusunu cevapsız bırakmıştı. Hakkı left his daughter’s question unanswered.
80.1.1b. Eminenin zihnini kurcalayan soruyu kocasına sormanın sırası gelmişti. The time had come for Emine to ask her husband the question that was troubling her. (Lit., The time to ask her husband the question that had been irritating Emine’s mind had come.)
151.3.1. Narrator: Kardeşinin bu sorusunu Bülent cevapsız bırakmıştı. Bülent left his sister’s question unanswered. (Lit., this question of his sister’s)
* sosyal social.
140.4.1a. Kâmuran: Meselâ sosyal durumu.. (Well,) for example, her social standing. (Lit., situation)
140.4.1c. İlk defa evleneceğin için daha genç, sosyal ve iktisadî durumu iyi, köklü bir aile kızı seçmen lâzım gelir. Since you’re getting married for the first time, you must choose a younger girl from a well-established family with a good social and economic position. (Lit., situation)
* soy family, race.
99.4.2. Hüsnü: İnşallah öyledir ama soy adı da aynen tutuyor. I hope so, but his family name is the same too. (Lit., God willing, it will be thus, but)
* soyun- - get undressed, undress os.
8.3.1.
Narrator: Kocası soyunup yatağa uzandı. Her husband got undressed and stretched out on the bed.* söyle- - say; /A/ - say sth /to/ sb, tell /Ø/ sb sth.
lâf söyle-.2.1.2. Hakkı: Bu gün patrona işi bırakmağa karar verdiğimi söyledim.. Today I told the boss that I’ve decided to quit the job.
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
5.3.2a. Emine: Niye böyle söylüyorsun? Why are you talking like this?
15.2.2b. Adamcağız kötü bir niyetle söylemedi ki.. After all, the poor man didn’t say it with malice. (Lit., with bad intention)
28.1.1b. Ben çalışmayı küçümsediğimden söylemiyorum ki.. But I’m not saying (that) because I look down on work(ing).
40.1.1. Narrator: Kâmuran beyin söylemek istediği başkaydı. (But) Kâmuran bey had something else in mind. (Lit., What [he] wanted to say was something else.)
41.1.1c. Sen onu söyle. Tell (me) about that.
41.3.3b. Ne zaman geleceğini söylemedi. He didn’t say when he’d be back.
45.1.1. Kâmuran Bey: Arayan olursa öğleden sonra geleceğimizi söylersiniz. If anyone asks, say we’ll be back in the afternoon. (Lit., If a person asking should be...)
49.2.1b. Tekrar arayacaklarını söylediler. They said they’d call back.
49.2.2b. Bu arada lütfen bir kahve söyler misiniz Emine hanım? In the meantime, would you please order a coffee (for me), Emine hanım?
52.1.1a. Kâmuran: En iyisi Jale’ye söyle. Best of all, tell Jale.
52.3.2a. Emine: Dün makinelerden birinin arıza yaptığını söylemişlerdi. They said one of the machines broke down yesterday.
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
74.4.1c. Hiç bir şey söyleyemedi. She was speechless. (Lit., couldn’t say a thing)
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
82.4.1c. Öyle söylememiş miydin? Isn’t that what you said? (Lit., Didn’t you say so?)
85.3a. Emine: Söylesem de ne farkederdi. Even if I had said something, what difference would it have made?
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı.
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
92.2.1. Emine: Bilmem.. Fakat söyledikten sonra da pişman oldum. I don’t know... But after telling him (about it), I regretted (it).
94.4.1a. Bülent: Haa.. söylemeyi unuttum. Oh, by the way, I forgot to tell (you).
96.2.1b. Fakat başkalarına söylemeyin sakın. But take care, don’t tell anyone else.
98.2.1b. Hatice sen söylesene. Hatice, come on, tell me.
98.3.2b. N’oldu (= Ne oldu) Allah aşkına söyleyin. For God’s sake, tell (me) what’s happened. (Lit., for the love of God)
98.4.1b. Evvela sana şunu söyleyeyim.. First let me say this to you.
100.3.2. Emine: Zavallı Hakkı. O kadar söyledim ona gitme diye. Poor Hakkı. I told him so many times not to go. (Lit., So often I told him saying don’t go.)
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
107.2.1a. Bülent: O halde söyleyeceklerimi şimdi iyi dinleyin.. In that case, listen carefully now to what I’m going to say.
107.3.1. Bülent: Dönüşte size yalan söylemeyi daha uygun bulmuştum. On (my) return I thought it better to tell you a lie. (Lit., I found it more fitting)
108.2.1b. Kendisine günlük yaşayışına ait resimler çekmek istediğimi söyledim. I told him I wanted to take some pictures featuring his daily life. (Lit., belonging to)
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
112.2.1a. Bülent: Şimdi söyleyeceklerimi dinleyin. Now listen to what I’m going to say. (Lit., the things I’m going to say)
113.1.1b. Ne söylediğinizin farkında mısınız?
Do you realize what you (just) said? (Lit., Are you in the awareness of what you have said?)118.1.2b. Her yerde söylerim. I’ve always said (it). (Lit., I tell [it] everywhere.)
131.4.1e. Söyle. Söyle! Say it. Say it!
134.4.3a. Emine: Fakat Bülent.. Sana söylemem icabeden bir şey var. But Bülent, there’s something I have to tell you.
136.2.1c. Ne söyleyeceğimi şaşırdım birden. Suddenly I was confused about what to say.
138.4.2a. Nesrin: Hadi Bülent söyle. Come on, Bülent, tell (us).
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
144.2.2. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebilirsin? How can you say such a thing?
152.4.2c. Aynı şeyin tekrar başıma geleceğini söyleseler gülerdim. If they had told me the same thing would happen to me again, I would have laughed. (Lit., would come to my head again)
153.2.1b. Belki de Bülent bana herşeyi açıkça söylemiyor. And maybe Bülent isn’t being completely frank with me. (Lit., telling me everything openly)
153.4.2. Emine: Fakat Bülent. Sana söyleyeceklerim var. But Bülent, I have something to say to you. (Lit., somethings)
155.1.1a. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebiliyorsun Emine? How can you say such a thing, Emine?
156.3.1a. Emine: Bunu açıkça söyleyemiyor. He can’t tell me that openly.
162.2.2b. Gerçek mi söylediklerin? Is it true? (Lit., Are the things you’re saying true?)
* söz 1. word, utterance. 2. word, promise.
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
80.4.2. Narrator: Karısının sözleri Hakkıyı sıkmaya başlamıştı. His wife’s words began to annoy Hakkı.
144.4.2a. Bülent: Bırak bu manasız sözleri. Stop talking nonsense. (Lit., Leave these meaningless words.)
155.1.2b. Sözlerimi aptalca bulacağını tahmin edemedim. I couldn’t imagine that you would find my words stupid.
156.1.1b. Herşeye rağmen ondan kuşkularını yok edecek sözler bekliyordu. In spite of everything, she was expecting reassuring words from him. (Lit., words that would dispel her doubts)
* söz et- /DAn/ - speak /about/, talk /about/.
54.1.1. Narrator: Yol boyunca Hatice hep o günkü olaydan söz etti. All along the way Hatice kept on about that day’s incident. (Lit., always mentioned)
* söz tut- - keep one’s word, promise.
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
* söz ver- /A/ - promise /Ø/ sb, give one’s word /to/.
37.1.2a. Emine: Vermiş olduğun sözlerin sence bir değeri olmadığını artık daha iyi anlamış bulunuyorum.. I’ve finally understood that your promises don’t mean anything to you. (Lit., the words you gave don’t have any value for you)
80.4.1b. İki yıl önce giderken verdiğin sözleri hatırlıyor musun? Do you remember the promises you made when you left two years ago?
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
144.1.2c. Benim sana vermiş olduğum bir söz var. I gave you my word. (Lit., There’s a word I’ve given you.)
144.2.1a. Emine: Hayır Bülent. Eğer bana verdiğin sözü düşünerek... No, Bülent. If you’re worried about the promise you gave me.... (Lit. If [you’re] considering the word you gave me...)
156.3.1b. Vermiş olduğu sözden dönmek ona zor geliyor. It’s hard for him to go back on his promise. (Lit., To turn from the word he gave comes difficult to him.)
* sözden dön- - go back on one’s promise.
156.3.1b. Vermiş olduğu sözden dönmek ona zor geliyor. It’s hard for him to go back on his promise. (Lit., To turn from the word he gave comes difficult to him.)
* steno (.’.) stenography, shorthand.
28.3.2a. Emine: Steno daktilo bilen genç bayan sekreter aranıyor.. Wanted: Young female secretary who knows stenography and typing. (Lit., is being sought)
* sual, -li (.-) question.
151.3.2a. Jale: Ben de ne manasız sual soruyorum di (for değil) mi? That’s a really dumb question for me to ask, isn’t it? (Lit., What a meaningless question I’m asking, am I not?)
* suç fault.
5.2.2a. Emine: Suç memleketin mi? Is it the country’s fault?
* suçlu guilty.
* suçlu gör- - consider guilty, feel guilty, regard guilty.106.3.1a. Bülent: Üstelik kendinizi de suçlu görüyorsunuz. On top of that, you feel guilty too. (Lit., regard yourself guilty)
* surat, -tı face (used derogatorily).
83.2.1b. Yalnız bırak artık bu suratı. But stop making such a face. (Lit., Only leave now this face.)
* suratı asıl
– – put on a sour face (lit. for one’s face to be hung).136.1.2a. Emine: Ne bileyim.. Suratın asıldı gibi geldi bana. How should I know... It seemed like your face fell. (Lit., It came to me like your face was hung.)
* suratsız sourpuss (lit. faceless).
53.4.1c. Ama sen hergün akşama kadar o suratsızla karşı karşıyasın. But you’re face to face with that sourpuss every day (from morning) to night. (Lit., every day until evening)
* sus- - keep silent, not to say anything.
130.4.1b. Niçin susuyorsun? Why don’t you say something? (Lit., Why are you silent?)
* sünger sponge.
118.4.2a. Bülent: Bütün eskilerin üzerine bir sünger çekeceksin. Just pass a sponge over the whole past. (Lit., you’ll pass)
* süpür- - sweep.
6.4.1b. Bulaşıkları yıkadı, ortalığı sildi süpürdü. She washed the dishes and wiped and swept up. (Lit., the area round about)
* sür- 1.- last, take time. 2. – put forward, advance, set forth (ideas, excuses). ileri sür-, uzun sür-.
* süre period (of time).73.1.1b. Bu süre içinde bir kere olsun buraya gelmedim. In all that time I didn’t come here even once. (Lit., in this period... be it one time)
* sürgün exile.
* sürgüne git- - go into exile.
4.3.2b. Sürgüne gitmeyeceğim ya.. I’m not going into exile, you know!
* sürpriz surprise.
139.2.3. Bülent: Evet. Sizin için bu belki bir sürpriz oldu. Yes, this probably comes as a surprise to you. (Lit., became a surprise for you)
* sürü set, bunch, series, flock.
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
70.4.1a. Bülent: Davetli dedikleriniz boyalar ve mücevherler içinde birbirleriyle gösteriş yarışına çıkmış bir sürü kadın, Those you call guests are a flock of women in make-up and jewels who’ve set out to out-do one another in a contest of finery, (Lit., set out on a show-off contest with one another)
70.4.1b. sahte gülüşlü arkanızı döner dönmez aleyhinizde konuşan bir sürü insan. a set of folks with phony smiles who run you down as soon as you turn your back. (Lit., who talk against you)
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
Ş
* şahane (- -.) splendid, magnificent.
119.3.3a. Emine: Oo.. şahane bir yer. Oooo. It’s a splendid place.
* şaka joke, kidding.
62.2.1a. Hatice: Şaka şaka.. Just kidding... (Lit., a joke)
* şaka maka without even being aware of it, without even having considered it seriously, and before we even knew it: and before we knew it, it had been close to two years since I left.
77.1.1a. Hakkı: Şaka maka iki seneye yaklaşıyor gideli. It’s getting close to two years since I left.
* şaka yollu in a joking manner, by way of a joke, as a joke.
62.1.1. Narrator: Hatice şaka yollu Emineye takılmadan edemedi. Hatice couldn’t help teasing Emine a little. (Lit., couldn’t do without)
* şans chance.
27.2.1b. Almanya bizim için son şanstı. Germany was the last chance for us.
* şart condition.
47.2.2a. Kâmuran Bey: Memleketin şartlarına intibak edememiş olabilirsin. (Up to now) you may not have been able to adapt to the conditions of this country. (Lit., of the country)
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
51.1.1. Kâmuran: Bülent’i buraya bağlayabilmenin tek şartı onu evlendirmek. The only thing that can tie Bülent to this place is to get him married. (Lit., the only condition of being able to tie Bulent to here)
* şaş- /A/ - be surprised /AT/.
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
87.2.1a. Bülent: Neden öyle şaştınız? Why are you so surprised?
139.2.2a. Nesrin: Şaştım doğrusu. I’m really surprised.
* şaşır- 1. – be bewildered, not know what to say, how to react, - be taken aback. 2. – be surprised.
33.4.1b. Ne diyeceğini şaşırmıştı. She didn’t know what to say.
43.4.1a. Narrator: Genç kadın şaşırmıştı. The young woman was taken aback. (Lit., was surprised)
74.4.1a. Narrator: Emine şaşırmıştı. Emine was taken aback.
76.1.1. Narrator: Kocasını karşısında gören Emine ne söyleyeceğini şaşırmıştı. Seeing her husband facing her, Emine didn’t know what to say.
100.4.2b. Hiç bir şeyden haberin olmadığını görünce şaşırdık. We were surprised when we realized you hadn’t heard anything at all. (Lit., We were surprised seeing your news of nothing not being.)
103.4.1b. Bülent onu görünce şaşırmıştı. Bülent was surprised when he saw her.
128.1.3b. Şaşırdın değil mi? You’re surprised, aren’t you?
136.2.1c. Ne söyleyeceğimi şaşırdım birden. Suddenly I was confused about what to say.
144.3.2b. Fakat ne diyeceğimi ben de şaşırdım. But I also don’t know what to say.
* şaşırt- - surprise, stun, catch off guard.
113.3.2a. Emine: Beni şaşırtıyorsunuz. You’ve caught me off guard.
139.2.1b. Bu havadis karı kocayı pek şaşırtmıştı. This news stunned the couple.
* şaşkın stunned, perplexed.
155.4.1b. Genç kadın şaşkın ve perişan, karışık hisler altında bunalıyordu.. Perplexed and miserable, the young woman was suffering under (a burden of) mixed feelings.
* şaşkına dön- - be stunned, utterly bewidlered.
155.2.1a. Narrator: Bülentin gösterdiği tepki karşısında Emine şaşkına dönmüştü. Emine was stunned by Bülent’s reaction. (Lit., the reaction Bülent showed)
* şaşkınlık surprise, shock.
4.1.1. Narrator: Eminenin üzüntüsü yerini şimdi şaşkınlığa bırakmıştı. Emine’s distress had now given way to surprise. (Lit., had given its place)
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
* şehir, -hri city.
89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
* şeker 1. sugar, candy. 2. sweetie (for a person).
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
14.4.2a. Hüseyin Efendi: Yoo.. Lâfı mı olur iki şekerin? Oh no! For two pieces of candy? Don’t even mention it! (Lit., Is the mention of two candies possible?)
15.1.1. Narrator: Bakkal Hüseyin efendinin iyi niyetle çocuklara şeker ikram etmesi Eminenin hoşuna gitmişti ama, o söylediği laf.. The grocer Hüseyin efendi’s well-intentioned offer of candy to the children had pleased Emine, but the word he used... (Lit., the word he said)
115.1.2a. Bülent: Yok şekerim. Yorgunum. No sweetie, I’m tired.
123.3.2. Hatice: Bırak şekerim böyle saçma düşünceleri. Sweetie, stop thinking such foolish thoughts. (Lit., leave such...)
151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
* şekil, -kli 1. shape, form. 2. way, manner.
* şekilde in a certain way/manner.
bu şekilde, her ne şekilde olursa olsun, hiç bir şekilde, laubâli bir şekilde, normal şekilde, o şekilde, sinirli bir şekilde.* şeref honor, health (in toasts). aile şerefi.
67.2.1. Bülent: Hadi bakalım. Genç nişanlıların şerefine! Come on (everybody, gather round)! To the health of the young fiancés! (Lit., to the honor)
67.2.2. Şereflerine.. To their health! (Lit., their honor)
* şerit strip (of material), band.
101.4.1c. Hakkı ile evlendikleri günden bu yana geçen müşterek hayatları bir sinema şeridi gibi gözlerinin önünde beliriyordu. The life she had shared with Hakkı from the day of their marriage until now was materializing before her eyes like a movie. (Lit., a filmstrip)
* şey 1.thing, object.2. er..., well; but, well; that is … (a word expressing hesitation that gives the speaker a moment to think, when he doesn’t know what to say, is surprised, etc.). aynı şey, çok şey,
herşey/her şey, herhangi bir şey, hiç bir şey.1.4.3b. Bir şeyim yok. I’m OK. (Lit., I don’t have anything.)
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
2.3.2c. Artık satacak bir şeyimiz de kalmadığına göre.. Seeing that we don’t have anything else left to sell now...
4.3.2a. Hakkı: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)10.3
a. Emine: Niye böyle hep kötü şeyler gelir aklıma.. Why do I always have such negative thoughts? (Lit., negative things)10.4.2a. Hakkı: Tren saatine pek bir şey kalmadı Emine. There isn’t much time left till the train leaves, Emine. (Lit., to the train hour not much of a thing remained)
17.3.1. Narrator: Esmanımın dilinin altında başka bir şey vardı. There was something else behind Esmanım’s remarks. (Lit., under [her] tongue)
18.1.1. Narrator: Esmanım belki daha çok şeyler anlatacaktı ama.. Esmanım might have gone on to tell much more, but...
19.4.1b. Fazla bir şey yazmamıştı Hakkı. Hakkı hadn’t written very much of anything.
23.3.1b. Hakkı onlara öte beri bir şeyler göndermişti. Hakkı had sent them a variety of things.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
25.4.3b. Soğuktan insanın gözü bir şey görmüyor. One can’t see a thing in this cold. (Lit., Because of the cold a person’s eye doesn’t see anything.)
33.4.2. Emine: Teşekkür ederim.. Fakat şey.. ben.. Thank you... But, well... I...
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
36.4.2b. Belki de başına bir şey gelmiştir. Or maybe something has happened to him. (Lit., something has come to his head)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
37.3.2c. Bununla epeyce şeyler yapabilirim. I can do quite a lot with this.
37.4.1b. Pek iyi bir şey değil ama bu soğuklarda giyer. It’s nothing special, but she can wear it in this cold weather. (Lit., it’s not a very nice thing)
43.3.3. Emine: A.. şey.. Oh... er...
49.1.2b. Bir şey mi vardı? Was there something (that needs to be done)?
52.2.2. Emine: Bir şey mi oldu Bülent bey? Is something wrong, Bülent bey? (Lit., Has something happened?)
55.3.2b. Başka bir şeyle meşgul olmama kızar herhalde. He’ll probably be angry that I was busy with something else. (Lit., at my being busy)
57.2.2b. Böyle bir şey düşünmemiştim. I never thought such a thing.
58.2.1a. Narrator: Emine bir şey anlamamıştı. Emine still hadn’t caught on. (Lit., hadn’t understood a thing)
58.3.2. Emine: Ben mi? Şey.. Me? Well...
60.2.1b. Fakat bu bir şeyi değiştirmez ki.. But that doesn’t change anything anyway. (Lit., this doesn’t change a thing)
61.3.1. Narrator: Emine bu candan arkadaşından bir şey saklayamazdı. Emine couldn’t hide anything from this bosom friend of hers.
62.1.3b. Nasıl böyle bir şey düşünebilirsin Hatice? How could you think such a thing, Hatice!
70.2.1b. Ben şuradan bir şeye biner giderdim. I would’ve caught something from here and gone home. (Lit., I would’ve gotten on something)
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
79.4.1b. Sizlere öte beri bir şeyler getirdim. I brought various things for (all of) you.
81.2.2a. Emine: O zamandan bu yana çok şey değişti Hakkı.. A lot has changed since then, Hakkı.
82.2.2a. Hakkı: Anlayamıyacak bir şey yok. There’s nothing to get. (Lit., There’s nothing to be unable to understand.)
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
87.2.2. Emine: Ben de birden şey zannetmiştim. I had suddenly thought...
88.1.1. Narrator: Kapıdan çıkmakta olan Bülent bir şey hatırlamış gibi geri döndü. On his way out, Bülent turned back as if he had remembered something. (Lit., going out [from] the door)
88.1.2a. Bülent: Almanyadan arzu ettiğiniz bir şey var mı? Is there something you’d like from Germany?
89.1.1. Narrator: Genç adam Eminenin bir şey ısmarlıyacağını sanmıştı. The young man thought Emine was going to order an object of some kind. (Lit., a thing)
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
89.1.2b. Bu.. şey.. Başka türlü benim ricam. This... well.. What I’m asking for is something different. (Lit., my request)
89.2.3c. Herhalde kendisine bir şeyler göndereceksiniz. You probably want to send him some things. (Lit., you’re probably going to send)
89.3.1. Emine: Hayır. Bir şey göndermeyeceğim ama onu görmenizi istiyorum. No, I’m not going to send anything, but I want you to see him. (Lit., I want your seeing him)
89.4.1a. Emine: Yalnız.. şey.. But... well...
90.1.1. Emine: Yani, şey.. meseleyi biliyor musunuz yoksa? So, well... so then you know the problem?
90.1.2c. Sizin de merak ettiğiniz şeyi kestirmek güç değil. It’s not hard to guess what you’re concerned about. (Lit., the thing you’re concerned about)
91.1.2a. Emine: Ne aptalca bir şey yaptım.. What a stupid thing I did!
93.3.2b. Bir şeyler öğrenebildi mi ki? But was he able to find out anything? (Lit., anythings)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
95.3.2a. Hatice: Amaan düşündüğün şeye bak. Oh for goodness sake! What are you worrying about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
97.4.2b. Bir şey mi var? Is something the matter?
97.4.3. Hüsnü: Şey.. evet.. yani.. Well... yes... I mean...
98.1.2b. Üzücü bir şey mi oldu? Has something upsetting happened?
98.4.1d. Yani demek istediğim şey.. What I mean is... (Lit., I mean, the thing that I mean...)
99.1.2. Emine: Hakkı.. Hakkıya bir şey mi oldu? Hakkı... Has something happened to Hakkı?
100.1.3. Hatice: Evet üzülmekle bir şeyi değiştiremeyiz. Yes, we can’t change anything by being upset.
100.2.1b. Babama bir şey mi olmuş? Did something happen to my father?
102.1.2c. Ne feci şey Allahım.. What a terrible thing, my God!
103.1.1d. Oyalanmak için çeyiz sandığında kalmış öte beri şeyleri karıştırdı. To distract herself, she rummaged among the various things that remained in her dowry chest.
104.1.2b. Avunmak için en iyi şey çalışmak. To forget one’s troubles the best thing is to get busy. (Lit., to work)
104.3.2. Emine: Hayır. Bir şeyim yok. No, nothing’s wrong. (Lit., I don’t have anything.)
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
106.4.1b. Fakat size bazı şeyleri göstermenin sırası geldi sanıyorum. But I think the time has come (for me) to show you certain things. (Lit., the time of showing... has come)
107.4.1a. Bülent: Orada istediğiniz şeyi yerine getirdim. I carried out your request there. (Lit., I brought the thing you requested to its place there.)
109.3.1b. Öğreneceğiniz şeylerin bir işe yaramıyacağını biliyordum.. I knew that the things you’d learn would be of no use.
111.1.2b. Bir şeyler yapmalıyım. I have to do something. (Lit., I must do somethings.)
114.4.2c. Canın bir şeye mi sıkıldı yoksa? So is something bothering you?
114.4.3. Bülent: Yoo.. bir şeyim yok. No, I’m OK. (Lit., I don’t have anything.)
116.2.1b. Şey.. Siz de erken geldiniz. And... you came early too.
116.3.2a. Emine: Kafamı kurcalayan bazı şeyler var. There are some things troubling me. (Lit., irritating my head, i.e., my mind)
120.2.1a. Emine: Bunlar benim için çok lüks şeyler. These are all luxuries for me. (Lit., very luxurious things)
120.3.1b. Sana çok şeyler borçluyum. I owe you a lot. (Lit., I’m indebted to you for many things.)
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
122.4.2c. Yine canın bir şeye mi sıkıldı? Is something bothering you again?
125.2.1a. Bülent: Henüz bir şeyden haberleri yok. They don’t know anything yet. (Lit., don’t have news of anything)
125.2.2b. Şey.. yani belki.. That is... I mean maybe..
125.3.1a. Bülent: Düşündüğün şeye bak. What are you worried about? (Lit., Look at the thing that you’re thinking.)
132.1.1a. Hakkı: Tasarladığın şeyleri yapamıyacaksın. You’re won’t be able to do the things you planned.
133.2.3b. Bir şey mi vardı? Can I help you? (Lit., Was there something [you wanted]?)
133.4.1b. Size ait bazı şeyler getirmiştim. I’ve brought some things that belong to you.
134.1.2. Emine: Fakat kocam.. yani.. şey. But my husband... that is... well...
134.4.3a. Emine: Fakat Bülent.. Sana söylemem icabeden bir şey var. But Bülent, there’s something I have to tell you.
135.1.3. Emine: Şey.. çocuk meselesi.. Well... about the kids... (Lit., child matter)
143.3.1b. Şey.. Canın bir şeye mi sıkıldı senin. Look... Are you upset about something? (Lit., Is your soul annoyed at something?)
144.2.2. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebilirsin? How can you say such a thing?
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
151.1.2. Bülent: Sen böyle şeylere kulak verip canını sıkma şekerim. Don’t pay attention to such things and upset yourself, sweetie. (Lit., squeeze your soul)
154.1.1b. Fakat bu konuda artık konuşacak bir şeyin kalmadığını sanıyorum. But on this subject I think there’s nothing left to say. (Lit. nothing further remaining)
154.2.2a. Emine: Evet.. Sana çok şey borçluyum. Yes... I owe you a lot.
154.3.2b. Bizim evlenmemiz çok saçma bir şey olacak. It would be very foolish for us to get married. (Lit., Our getting married would be a very foolish thing.)
155.1.1a. Bülent: Nasıl böyle bir şey söyleyebiliyorsun Emine? How can you say such a thing, Emine?
157.3.2b. Odamda unuttuğum bazı şeyleri alacağım. I’m (just) going to pick up some things I left in my room. (Lit., things I forgot)
159.3.2b. Sana çok şey borçluyum. I owe you a lot.
161.1.3. Emine: Tanrım. Ne çılgınca bir şeydi düşündüğüm. My God, what a crazy idea that was! (Lit., What a crazy thing it was that I was thinking.)
* şık –kı elegant, stylish.
68.3.1a. Narrator: Emine bir türlü bitiremediği içki bardağı elinde bir müddet etrafındaki birbirinden şık ve neş’e içinde kahkahalar atan kalabalığı seyretti. (Holding) in her hand the drink that she had been quite unable to finish, for a while Emine observed the joyful, laughing crowd around her, each person more elegant than the next.
* şırıltı splashing (of rain).
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
* Şırraak Crash! (the sound of a breaking glass).
127.2.2. Glass: Şırraak. Crash!
* şiddet, -ti force, strength.
25.2.1d. kara kış bütün şiddetiyle bastırmıştı. severe winter weather had struck in full force. (Lit., with all its force)
* şikayet, -ti (.-.) /DAn/ complaining /OF/about/, complaint /about/.
* şikayet et- /DAn/ - complain /of/about/.
20.2.2b. Yalnız yorgunluktan şikayet ediyor. Except that he complains that he’s tired. (Lit., complains of tiredness)
150.2.1b. Ben halimden şikayet etmiyorum ki. Anyway, I’m not complaining about my situation.
* şimdi (.’.) now, just now, right away.
4.1.1. Narrator: Eminenin üzüntüsü yerini şimdi şaşkınlığa bırakmıştı. Emine’s distress had now given way to surprise. (Lit., had given its place)
7.1.2a. Emine: Durumumuz ne olacak şimdi? What will become of us now? (Lit., What will our condition become now?)
10.2.1
a. Emine: Halbuki şimdi.. yabancı bir memlekete gidiyor. But now... he’s going to a foreign country.14.4.2b. Hem şimdi onlar ne de olsa gariban sayılır. Especially now that they must in any case be counted (among the) needy.
16.4.1f. Şimdi Akbıyıkta bir de kat almış. And now he’s gone and bought (himself) a condominium in Akbıyık.
22.4.2b. Ben şimdi melmekete gideceem (for memlekete gideceğim).I’m on my way to my hometown now. (Lit., I’m going to)
29.1.2a. Hatice: Emine merhaba. Şimdi ben de sana geliyordum. Hi, Emine. I was just on my way to your place. (Lit., was coming to you)
31.1.1b. İstersen şimdi beraber gidip konuşalım patronla. Why don’t we go together and talk with the boss now? (Lit., if you like, let’s)
32.1c. Gel şimdi atölyeye gidelim. Come, let’s go over to the workshop now.
38.4.3. Emine: Beni mi? Şimdi gidiyorum. For me? I’ll be right there. (Lit., I’m going right now.)
43.2.2. Bülent: Tamaam.. Şimdi hatırladım. OK, now I remember. (Lit., I remembered.)
43.4.2a. Bülent: Kâmuran bey şimdi gelir. Kâmuran bey will be here shortly. (Lit., will come now)
71.3.1a. Emine: Şimdi anlıyorum.. Now I understand.
79.3.2b. Hadi sen şimdi git yat bakalım. Come on now, off to bed with you. (Lit., you now go, sleep)
85.2.1. Narrator: Emine eve geldiğinde kafasını şimdi bu mesele kurcalıyordu. When Emine came home, this was the matter that was troubling her now. (Lit., this matter was irritating her head, i.e., her mind)
86.1.2a. Bülent: Tamam.. şimdi lütfen telefon edin. OK. Please call (them) now.
89.2.3a. Bülent: Ha.. Tamam. Şimdi anladım. Oh, OK. Now I get it. (Lit., I understood)
91.2a. Emine: Kim bilir hakkımda şimdi neler düşünür. Who knows what he thinks of me now.
91.3.3. Emine: Olur. Çıkarız şimdi. OK. We’re on our way. (Lit., We’re leaving now.)
97.2.1a. Emine: Biz de şimdi kahvaltıya oturmuştuk. We’ve just now sat down to breakfast.
100.1.1. Narrator: Şimdi karı koca Emine’yi teselliye çalışıyorlardı. Now the couple tried to comfort Emine.
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
102.2.1a. Narrator: Şimdi bütün dünya ona kap karanlık geliyor, Now the whole world seemed terribly dark to her. (Lit., was coming)
103.2.2b. Hepsi hayal oldu şimdi.. Now this is all (just) a distant memory. (Lit., became an illusion)
107.2.1a. Bülent: O halde söyleyeceklerimi şimdi iyi dinleyin.. In that case, listen carefully now to what I’m going to say.
109.2.1. Narrator: Genç kadın şimdi perişan bir durumdaydı. The young woman was now beside herself. (Lit., in a distressed state)
109.4.2. Bülent: Acaba? Ona acıdığınız için şimdi böyle konuşuyorsunuz. I wonder. Are you talking like this now because you pity him?
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
112.2.1a. Bülent: Şimdi söyleyeceklerimi dinleyin. Now listen to what I’m going to say. (Lit., the things I’m going to say)
114.2.1b. Hatta şimdi işi bırakıp gidin. In fact, leave work now and go.
115.2.2b. Şimdi yatmağa gidiyorum. I’m off to bed now. (Lit., I’m going to bed now.)
116.1.2b. Ben de şimdi size baktım. I was just looking for you.
119.1.3b. şimdi anlayacaksın. You’ll understand in a moment. (Lit., now)
119.2.2. Bülent: Hadi bakalım şimdi inebilirsin. Come on, you can get out now.
124.1.3b. Şimdi ise herşey gibi o da gözüme daha güzel görünüyor. But now, like everything, it too appears more beautiful to my eyes.
126.3.2. Elif: Peki annecim şimdi. OK, Mommy, right away.
129.3.2b. Fakat şimdi çok geç. But now it’s too late.
130.3.1b. Şimdi eski güzel günlerimize dönebiliriz. Now we can go back to those good old days of ours.
138.3.2a. Nesrin: Ay merak ettim şimdi. Oh, now I’m dying of curiosity. (Lit., I’m curious now.)
143.1.2b. Şimdi de yediği naneye bak. Just look at the situation he’s gotten himself into now. (Lit., Look at the mint he’s eaten now!)
144.1.1. Emine: Fakat nasıl, nasıl olacak şimdi? But how, how are things going to work out now? (Lit., how will it be)
146.1.3. Emine: Şimdi kalkıyorum. I’m coming now. (Lit., getting up)
151.3.2b. Peki abi şimdi nereye gidiyorsun? Well then, abi, where are you off to now? (Lit., going)
153.1.1a. Emine: Biliyorum şimdi her şey yeniden başlayacak. I know everything is going to start all over again now.
154.3.1. Bülent: Nereden çıkarıyorsun şimdi bunları? Where are you getting these (ideas) from now?
157.2.2. Nesrin: Demek şimdi de seyahate çıkıyorsunuz. So even now you’re going off on a trip.
159.2.2a. Kâmuran: Evet oğlum. Hadi şimdi bana yardım et. Yes, my son. Come and help me now.
* şimdiden (.’..) right now.136.3.1b. Onun için de ayrı bir oda hazırlamamız lâzım şimdiden. And that’s why we need to get a separate room ready right now. (Lit., our preparing is necessary)
* şimdilik (.’..) for the time being, at present.37.2.1c. “Şimdilik sana para gönderemiyeceğim “For the time being I won’t be able to send you any money,
82.1.1b. Şimdilik burada kalmama imkân yok. At present there’s no way I can stay here. (Lit., there’s no possibility of my staying)
82.3.3. Hakkı: O şimdilik imkânsız. At present that’s impossible.
* şimdiye kadar up to now, so far.5.3.2b. Şimdiye kadar hep kendi kafanın bildiğine gittin de ne oldu? Up to now you’ve always done (exactly) what you want, and (just look) what happened. (Lit., you’ve gone to what your own head knows)
* Şişli Şişli (A residential section of Istanbul for many years occupied by a trading middle class composed of Jews, Greeks, and Armenians as well as Turks and migrants from former Ottoman lands in Greece and the Balkans.)
55.4.1a. Bülent: Emine hanım. Öğleye doğru sizinle Şişlideki mağazaya kadar gitmemiz gerekecek. Emine hanım, toward noon we’ll have to go over to the store at Şişli. (Lit., our going with you... will be necessary)
58.1.1a. Narrator: Şişlideki işleri epeyce uzun sürmüştü. Their business in Şişli took quite a while.
61.1.3b. Bülent beyle beraber Şişliye kadar gitmiştik. Bülent bey and I went over to Şişli together. (Lit., We went over to Şişli together with Bülent bey.)
* şoför driver.
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
* şöyle (.’.) like this, like that, this way, in the following way.
34.2.3c. Şöyle yolun kenarına yanaşalım da.. Let’s just get a little closer to the curb. (Lit., to the side of the road)
65.2.1b. Şöyle gelin. Come this way.
97.3.2b. Şöyle bir kaç dakika oturalım da.. Let’s just sit here for a few minutes.
98.3.1a. Hüsnü: Şöyle otur. Come and sit down. ???? over here
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
112.1.2c. Oturun şöyle. Sit down here.
140.1.2. Kâmuran: Şöyle otur da meseleyi etraflıca konuşalım oğlum. Sit down and let’s discuss the matter thoroughly, my son.
* şu, -nu this, that.
* şu anda at this moment
114.1.1. Emine: N’olur şu anda benden bir cevap beklemeyin. Please don’t expect an answer from me at this moment.
* şura (.’.) this place, that place; here, there.
* şurada (.’..) there, in/at that place; here, in this place (position).
3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
58.3.1a. Bülent: Şurada oturup bir yemek yiyelim. Let’s sit down here and have lunch. (Lit., a meal)
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
* şuradan (.’..) from here, from this place (motion away from).
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Just hold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
70.2.1b. Ben şuradan bir şeye biner giderdim. I would’ve caught something from here and gone home. (Lit., I would’ve gotten on something)
* şükür, krü /A/ 1. gratitude.2.thank /Ø/ God, thanks be /to/ God. çok şükür.
* şükürler olsun thanks be (to God).
133.1.2. Emine: Tanrım! Sana şükürler olsun. Dear God! Thanks be to you.
* şüphe doubt.
120.2.2b. Bundan yana hiç şüphen olmasın Emine. On that score, rest assured, Emine. (Lit., let your doubt not be at all)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
- T -
* tabanca (..’.) pistol.
103.3.1b. Emine: Tabanca.. Hakkı bunu ne zaman koymuş buraya? A pistol. When did Hakkı put it here?
160.1.1b. İçindeki tabancayı eline aldı.. She picked up the pistol inside. (Lit., She took into her hand the pistol that was inside.)
160.2.1a. Narrator: Tabancanın namlusunu kalbine doğru çevirdi. She aimed the pistol at her heart. (Lit., turned the pistol’s barrel toward)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
161.1.2. Bir an yerde duran tabancaya ilişti gözü. Suddenly she noticed the pistol still on the floor. (Lit., her eye latched onto the pistol lying on the ground)
161.2.1. Narrator: Eğilip tabancayı eline aldı. She bent down and picked up the pistol. (Lit., took the pistol in her hand)
* tabii (.’ -) of course.
16.3.1a. Esma hanım: Tabii kızım.. Of course, my child.
29.4.1a. Hatice: Tabii canım. Of course, my dear.
40.4.3a. Emine: Tabii Hatice. Kâmuran bey de çok anlayışlı bir insan. Of course, Hatice. And what’s more, Kâmuran bey is a very understanding person.
59.3b. Tabii o erkek sizi sıkmıyorsa.. If that man doesn’t annoy you, of course...
72.3.1b. Çocukluk tabii.. That was childhood, of course.
84.3.2a. Hatice: Kolay değil tabii. That’s not easy, of course.
94.1.2a. Emine: A tabii.. Oh, of course.
95.4.3a. Bülent: Tabii tabii. Of course, of course.
124.2.2a. Emine: Tabii.. Of course.
126.1.2b. Bundan sonra onları da hesaba katmam lâzım tabii. From now on I’ll have to consider them too, of course.
128.1.3a. Hakkı: Benim tabii.. Of course it’s me.
137.3.2. Nesrin: A tabii.. Bülentçiğim istedikten sonra.. Oh, of course, if that’s what (our) dear Bülent wants. (Lit., after he has wanted)
152.1.2b. Ara sıra geleceğim tabii.. Of course I’ll come (back) once in a while.
* tahammül bearing, enduring, putting up with, taking.
* tahammül et- /A/ - put up /with/, bear /Ø/, take /Ø/, endure /Ø/.157.1.2. Emine: Yeter yeter! Tahammül edemiyeceğim artık.. Enough, enough! I can’t take it anymore!
* tahmin guess, conjecture, thought.
128.4.1a. Emine: Tahminim doğruymuş. I guess I was right. (Lit., It seems my guess was correct.)
* tahmin et- 1.- imagine, think. 2. – guess, suspect.
40.1.2a. Kâmuran Bey: Okuma yazmanızın iyi olduğunu tahmin ediyorum. I imagine that you have good reading and writing skills. (Lit., your reading and writing are good)
64.3.1. Emine: Hanfendinin bu kadar genç olabileceğini tahmin etmiyordum. I never imagined the lady of the house could be so young.
87.2.1b. Ha evet.. Yok tahmin ettiğiniz gibi değil. Oh, I see... No, it’s not what you think. (Lit., as you think)
97.1.1b. Tahmin ettiği gibi Hatice gelmişti. Just as she thought, it was Hatice. (Lit., Hatice had come)
107.1.2. Bülent: Bunun içinde ne olduğunu tahmin edebilir misiniz? Can you guess what’s inside this?
109.1.3a. Bülent: Evet.. herşey tahmin ettiğiniz gibi. Yes, everything as you suspected.
116.1.3b. Bu saatte burada olacağınızı tahmin etmiyordum. I didn’t think you’d be here at this hour.
155.1.2b. Sözlerimi aptalca bulacağını tahmin edemedim. I couldn’t imagine that you would find my words stupid.
* tahsil education.
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
40.1.2b. Tahsil dereceniz neydi? What was the highest level of school you completed? (Lit., What was your degree of education?)
47.1.2c. tahsilini bitirdin. (and) you completed your education.
* tahsil yap- - be educated.
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
* tahta board, plank.
* tahta parçası piece of board.122.2.3. Emine: Rüzgârdan sallanan bir tahta parçasıymış. It was a loose board flapping in the wind. (Lit., a piece of wood board flapping from the wind)
* tak tak knock knock (the sound of a loose board flapping in the wind)
122.2.2. Loose Board: Tak tak Knock knock.
* takdir (.-) appreciation.
81.1.3b. Hiç olmazsa memleketini hatırlaman bile takdire değer. At least it’s worth appreciating that you remember your homeland.
takıl- /A/ 1. – fix /on/. 2. – tease /Ø/. aklı takıl-.62.1.1. Narrator: Hatice şaka yollu Emineye takılmadan edemedi. Hatice couldn’t help teasing Emine a little. (Lit., couldn’t do without)
* takım set(of items).
105.3.1a. Bülent: Yine bir takım mazeretler ileri süreceksiniz değil mi? You’re going to come up with a list of excuses again, aren’t you? (Lit., put forward a set of)
* takırtı knocking sound, rattling.
122.2.1b. O zaman takırtının nereden geldiğini anlamıştı. Then she realized where the knocking was coming from.
* taksi taxi.
32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
124.3.1d. Taksi sanıp seslenmiştin bana.. You thought (my car) was a taxi and you hailed me. (Lit., called out to me)
* Taksim Taksim (The area around Taksim square, the heart of modern Istanbul, it is a center of public transportation, business, hotels, and entertainment.)
44.4.1b. Hadi Bülent. Taksime kadar gidip o meseleyi halledelim. Come on Bülent. Let’s go up to Taksim and solve that problem.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
* talebe student, pupil, schoolboy. okul talebesi.
* talebelik studenthood, student years.
103.1.1h. Talebeliğine ait okul fotoğrafları. School photographs from her student years. (Lit., belonging to her studenthood)
* talih (-.) fate.
152.4.2b. Talih sanki benimle alay ediyor. It’s as if fate were mocking me.
* talihsiz (-..) unlucky, unfortunate.
7.3.2b. Talihsiz adam.. Unlucky man.
101.4.2a. Emine: Zavallı Hakkı. Talihsiz adam. Poor Hakkı. Unlucky man.
157.4.1b. Bu kadar merhametsiz bir oğlu olduğu için gerçekten talihsiz.. He really is unfortunate to have such a pitiless son. (Lit., for his having a son this pitiless)
* tam 1.exactly, just, a whole … 2. just (when) …
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
127.1.1c. Tam bardağı ağzına götürmüştü ki.. She had just brought the glass to her mouth when...
* tam zamanında at just the right time.23.4.2a. Emine: Tam zamanında geldi. It came at just the right moment.
* Tamam. OK. / That’s it.
43.2.2. Bülent: Tamaam.. Şimdi hatırladım. OK, now I remember. (Lit., I remembered.)
86.1.2a. Bülent: Tamam.. şimdi lütfen telefon edin. OK. Please call (them) now.
88.2.2a. Emine: Tamam.. meseleyi onun yardımıyla çözebilirim. That’s it... I can solve the problem with his help.
89.2.3a. Bülent: Ha.. Tamam. Şimdi anladım. Oh, OK. Now I get it. (Lit., I understood)
* tamamla- - complete, finish.
3.4.2b. Müracaatımı yaptım da muameleleri bile tamamladım. I’ve made my application, and I’ve already completed the procedures.
133.2.1c. Sabah işlerini tamamladıktan sonra büroya gitmek için sokağa çıktı. After finishing the morning chores, she left for the office. (Lit., went out to the street)
* tane (-.) a single unit of a thing, item, piece (usually left untranslated).
56.2.1b. Genç adam çıkardığı sigara paketinden bir tane aldı. The young man took a cigarette from the pack he had taken out. (Lit., took one from the cigarette pack)
66.3.2b. Hele durun şuradan birer tane alalım. Just hold on a minute, let’s each take one of these. (Lit., from here)
95.1.3a. Emine: Gittikten sonra bir tane göndermişti. He sent one after he left.
103.3.1c. Vaktiyle bir tane vardı. At one time there was one.
* tanı- 1. – know, be familiar with. 2. – recognize.
21.4.1b. Karşısında hiç tanımadığı bir adam duruyordu. A man she didn’t know at all stood facing her. (Lit., was standing facing her)
33.4.1a. Narrator: Emine hiç tanımadığı bir adamın arabasına binmiş olmaktan sıkıntı duyuyordu. Emine was embarrassed at having gotten into the car of a man she didn’t know at all.
43.1.2b. Nereden tanıyorum acaba? I wonder where I know (her) from?
45.3.1. Kâmuran Bey: Demek bir birinizi daha evvelden tanıyorsunuz. So you already know each other.
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
84.3.2c. Hadi seni tanımasam.. Come on now, as if I didn’t know you.
128.1.1a. Narrator: Bu ses çok iyi tanıdığı bir sesti. This voice was a voice that she knew very well.
138.4.2c. Biz tanıyor muyuz? Do we know her?
138.4.3. Bülent: Evet.. tanırsınız. Bizim büroda çalışan sekreter.. Yes, you do. The secretary who works in our office.
147.3.1b. Avrupada tanıdığım bir kaç firma var. In Europe there are several companies I’m familiar with.
* tanıdık acquaintance, a person one knows, is acquainted with.34.1.2. Emine: Beni böyle özel arabada gören bir tanıdık çıksa kim bilir neler düşünür.. If someone I knew came along and saw me in a private car like this, who knows what they would think. (Lit., Should a seeing-me-in-such-a-private-car acquaintance turn up...)
* tanış- /lA/ - meet /Ø/ sb, get acquainted /with/, be acquainted /with/ each other, know one another.6.1.1g. Sonra nasıl olmuşsa Hakkı ile tanışmışlardı. Then somehow she had met Hakkı. (Lit., however it happened, they had gotten acquainted with Hakkı)
45.2.2a. Bülent: Oo.. Biz çoktandır tanışıyoruz. Oh, we’ve known each other for a long time.
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
68.2.1b. Seninle tanışmak isteyen genç hanımların yanına gidelim. Let’s go over by the young ladies who wish to meet you. (Lit., let’s go to the side of)
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
124.2.1. Bülent: Seninle ilk tanıştığımız günü hatırlıyor musun? Do you remember the day we first met? (Lit., the day we first met with you)
* tanıştır- /lA/ - introduce (one person) /to/ (another).45.2.1. Kâmuran Bey: Ha! Bakın sizi tanıştırayım. Bu delikanlı.. Ah, here, let me introduce you. This young man...
52.1.1c. Ağabeysini tanıştırsın onlarla. Get her to introduce her older brother to them. (Lit., with them)
64.2.1. Kâmuran Bey: Bak Nesrin sizi tanıştırayım.. Sekreterimiz Emine hanım. Here Nesrin, let me introduce you. Our secretary, Emine hanım. (Lit., Look Nesrin...)
* tanıt- /I/ - introduce.66.1.1a. Bülent: Bakın size genç nişanlıları tanıtayım. Here, let me introduce the young engaged couple to you. (Lit., Look..)
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
* Tanrı God.
* Tanrım Dear God. / My God.121.1.2b. Tanrım. N’olur bana bu saadeti çok görme. Dear God, please don’t regard this happiness as too great for me. (Lit., My God.)
122.3.2b. Tanrım bana cesaret ver. Dear God, give me courage. (Lit., my God)
127.3.3. Emine: Tanrım. Sen bana cesaret ver. Dear God, give me courage. (Lit., My God. You, give me courage.)
133.1.2. Emine: Tanrım! Sana şükürler olsun. Dear God! Thanks be to you.
155.4.2c. Ne yapsam Tanrım? My God, what should I do?
159.3.2d. Tanrıya günahlarımı bağışlaması için duanı esirgeme. Don’t spare your prayers to God to pardon me for my sins.
160.2.2. Emine: Beni affet Tanrım. Dear God, forgive me. (Lit., my God)
161.1.3. Emine: Tanrım. Ne çılgınca bir şeydi düşündüğüm. My God, what a crazy idea that was! (Lit., What a crazy thing it was that I was thinking.)
* tansiyon blood pressure.
143.1.3b. Yine tansiyonun çıkacak. Your blood pressure is going to rise again.
* taraf 1. direction, side.2.aspect. 3. part, portion. üst tarafı.
33.3.3b. Ben de zaten o tarafa gidiyorum. Anyway, I’m going in that direction too.
64.1.2c. Şu tarafa buyrun kızım. This way (please), my child. (Lit., To this direction, my girl.)
140.1.1. Bülent: Bu kararımda tuhaf olan bir taraf göremiyorum ben. I can’t see anything odd about my decision. (Lit., an aspect that is odd in my decision)
* tarif (-.) description.
* tarif et- - describe.75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
* tarz manner, way. düşünce tarzı.
* tasarla- - plan.
132.1.1a. Hakkı: Tasarladığın şeyleri yapamıyacaksın. You’re won’t be able to do the things you planned.
* tasnif classification.
* tasnif et- - classify.104.1.2d. Onları beraberce bir tasnif edelim. Let’s sort them out together. (Lit., classify them)
* taşın- /A/ - move /to/ (a new residence, place of business).
71.4.2c. Daha doğrusu biz annemle başka eve taşındık. More precisely, my mother and I moved to another house. (Lit., we with my mother)
147.1.2. Bülent: Bir kaç gün içinde çocukları da alarak buraya taşınacak, artık burada oturacaksın. In the next few days you’ll take along the kids and move here, now you’ll live here.
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
* tatar Tatar.
92.4.1c. Bu akşam tatar böreği yapacağım. I’m making Tatar börek this evening. (Lit., I’m going to make)
* tatil (-.) holiday.
72.3.1a. Bülent: Tatillerde bir misafir gibi gelirdim eve.. On holidays I would return home (feeling) like a guest.
* tat 1. flavor, taste. 2. sweetness. 3. pleasure. *
tatlı sweet, dear, charming, lovely.37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
41.2.1a. Hatice: Üzme tatlı canını. Don’t worry your dear little heart.
42.4.2. Bülent: Ne tatlı sekreter bu böyle.. What a charming secretary she is. (Lit., this thus)
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
66.2.1a. Emine: Ne tatlı bir kardeşiniz var. What a charming sister you have!
66.2.2a. Bülent: Evet.. Tatlı kızdır Jale.. Yes. Jale is a charming girl.
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
136.4.1b. İşi kısa zamanda tatlı bir sonuca bağlamak niyetindeydi. He intended to settle the matter agreeably in a short time. (Lit., He was in the intention to wrap up the matter in a sweet conclusion.)
* tatsız unpleasant, disagreeable.74.1.1. Bülent: Bu tatsız hikâyelerle epeyce canınızı sıktığımın farkındayım. I’m aware that I’ve annoyed you with these unpleasant stories. (Lit., I am in the awareness of my having considerably annoyed your soul with these)
83.3.1a. Hakkı: Yeter bu tatsız konuşmalar.. That’s enough of these unpleasant remarks.
* tatsızlık unpleasantness.
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
* tebrik, -ki congratulating, congratulations.
* tebrik et- - congratulate.64.1.3. Emine: Tebrik ederim beyfendi. Congratulations, sir.
* tecrübe experience.
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
* tefek ufak tefek
* tek 1.only, single. 2. (with the conditional) if only.
51.1.1. Kâmuran: Bülent’i buraya bağlayabilmenin tek şartı onu evlendirmek. The only thing that can tie Bülent to this place is to get him married. (Lit., the only condition of being able to tie Bulent to here)
109.4.1c. O tek hayatta olsaydı. If only he were alive. (Lit., in life)
149.4.1a. Bülent: Benim için tek çıkar yol bu Emine. This is the only way out for me, Emine.
* teklif proposal; offer; suggestion.
82.3.2a. Emine: Peki Hakkı. Sana başka bir teklifim var. Alright then Hakkı, I have another proposal for you.
88.2.1. Narrator: Genç adam gittikten sonra onun teklifini düşünmeğe başlayan Eminenin aklına bir fikir gelmişti. Beginning to consider his offer after the young man had left, Emine got an idea.
88.4.2. Emine: Dünkü teklifinizden cesaret alarak sizden bir ricada bulunmak istiyordum. Taking you up on your proposal yesterday, I’d like to make a request. (Lit., taking courage from your yesterday’s proposal)
94.2.2c. Belki de teklifimi çok saçma bulduğu için böyle bir şeyi düşünmemiştir bile. Maybe he didn’t even consider such a thing because he found my request foolish. (Lit., my suggestion very foolish)
114.1.2b. Teklifimi salim kafayla düşünün. Consider my proposal with a cool head. (Lit., a sound mind)
114.3.2a. Bülent: Teklifime ne cevap verecek acaba? I wonder how she’ll answer my proposal. (Lit., what response she’ll give to)
117.2.2b. Sizin bu cazip teklifinizi her kadın düşünmeden kabul eder fakat.. Any woman would accept this attractive proposal of yours without a second thought, but... (Lit., accept without thinking)
* teklif et- /A/ - propose, suggest /to/.88.3a. Emine: Ne olursa olsun yarın bir kere teklif ederim. In any case, I’ll at least make the request tomorrow. (Lit., proposal)
* teklifte bulun
– /A/ – propose, suggest /to/ (lit. – be in a suggestion, proposal).90.3.2b. Size böyle bir teklifte bulunmamalıydım. I shouldn’t have suggested such a thing to you. (Lit., I shouldn’t have found myself in such a suggestion to you.)
* tekrar again.
7.2.1b. Tekrar burada çalışır mı? Will he work here again?
10.2.1b. Kim bilir tekrar ne zaman gelir? Belki de.. Who knows when he’ll come back? And maybe...
12.2.2. Narrator: O sırada Hakkı tekrar yanlarına gelmişti. At that point Hakkı rejoined them. (Lit., came to their sides again)
42.2.1a. Narrator: Soğuk bir sesle verdiği cevaptan sonra başını tekrar önündeki kağıtlara eğdi. After responding cooly, she again bent over the papers in front of her. (Lit., After the response she had given with a cool voice, she again bent her head over)
73.2.1c. Çocukluk anılarımın beni bir gün tekrar buralara çekeceğini düşünmemiştim. I never thought my childhood memories would one day draw me back here again.
80.1.2. Emine: Tekrar dönecek misin oraya Hakkı? Are you going back there again, Hakkı?
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
102.3.1b. Ertesi sabah tekrar işe başlamıştı. The next morning she went back to work. (Lit., began work again)
103.4.1a. Narrator: Ertesi sabah tekrar büroya geldi. The next morning she returned to the office. (Lit., came back to the office)
111.1a. Narrator: Bülent hiç sesini çıkarmadan geri dönmüş onu tekrar büroya getirmişti. Without a word, Bülent turned around and brought her back to the office. (Lit., Without bringing forth his voice, Bülent turned back and brought her to the office again.)
122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
129.4.2b. Sen artık benim için ölmüş birisin tekrar gelmiş olmana rağmen. For me now you’re someone who has died, despite the fact that you’ve returned.
134.3.1c. Adam gittikten sonra çantayı alıp tekrar eve girdi. Once the man had left, she took the suitcase and went back into the house. (Lit., entered the house again)
152.4.2c. Aynı şeyin tekrar başıma geleceğini söyleseler gülerdim. If they had told me the same thing would happen to me again, I would have laughed. (Lit., would come to my head again)
153.1.1b. O kâbuslu günler tekrar geri gelecek. Those nightmarish days will come back again.
156.4. Emine: Hayır hayır.. o günlerin tekrar geri gelmesini istemiyorum. No, no... I don’t want those days to come back again. (Lit., the return of those days)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
161.4.1a. Narrator: Tekrar içeriye girdiğinde kapının zili çalıyordu. When she went back inside, the doorbell was ringing.
162.1.1c. Eskisi gibi tekrar işimin başına döneceğim. I’m going back to my job, like before.
* tekrar ara- - call back (on the telephone).
49.2.1b. Tekrar arayacaklarını söylediler. They said they’d call back.
* tekrar tekrar
again and again.19.4.1a. Narrator: O gün Emine kartı tekrar tekrar okudu. That day Emine read the postcard again and again.
27.1.2b. Her mektubumda durumumuzu tekrar tekrar yazıyorum. In every one of my letters I explain our situation again and again. (Lit., I’m writing in every letter of mine...)
* telefon phone, telephone.
44.2.1a. Bülent: Bu telefonlarla konuşabilmek mesele. It’s a real problem (just) to use these phones. (Lit., to be able to talk with these phones)
* telefon çal- (for the telephone) – ring.
93.1.1b. O sabah Emine büroda çalışırken telefon çaldı. That morning while Emine was working in the office, the telephone rang.
* telefon et- /A/ - telephone /to/, make a telefon call /to/.
49.2.1a. Emine: Bursadaki fabrikadan telefon etmişlerdi. There was a call from the factory in Bursa. (Lit., they telephoned)
52.3.1d. Adamlar ikidir telefon ediyorlar. The men have already called twice.
86.1.2a. Bülent: Tamam.. şimdi lütfen telefon edin. OK. Please call (them) now.
146.3.2a. Bülent: Eve telefon edip durumu babama bildirmesi için annemle konuştum. I telephoned home and told my mother to tell my father about the situation. (Lit., spoke with my mother for telling the situation to my father)
* telefonu bağla- /A/ - put a call through /to/.
49.2.2a. Bülent: Bana bağlarsınız telefonu. Put the call through to me. (Lit., Connect the telephone to me.)
* telefonu kapat- - hang up.93.3.1. Narrator: Emine telefonu kapattıktan sonra düşünmeğe başladı. After Emine hung up, she began to think. (Lit., closed the phone)
* tembel lazy.
52.2.3a. Bülent: Ne lâubali, ne tembel insanlar bunlar. What impertinent, what lazy people they are! (Lit., ...what lazy people these.)
* tembellik laziness.104.2.2c. Böyle günlerde içime bir tembellik ve çocukça bir neşe dolar. On days like this, a laziness and a childish joy come over me.
* temiz 1. clean. 2.morally upright, honorable.
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
118.1.2c. Sen çok iyi, çok temiz insansın Emine. You’re a very good, very upright person, Emine.
* tenbih a firm order.
* tenbih et– /için/ – give firm orders /for/.62.4.1c. Peder bey sizi de davet etmem için sıkı sıkı tenbih etti. My father gave me firm orders to invite you too.
* tenkit, -ti criticizing, criticism.
* tenkit et- - criticize.
5.3.1b. Bu güne kadar ne yaptıysam hep tenkit ettin. Down to this very moment, you’ve always criticized (me), no matter what I did. (Lit., up to today)
* tepki reaction, response.
* tepki göster- - react.
155.2.1a. Narrator: Bülentin gösterdiği tepki karşısında Emine şaşkına dönmüştü. Emine was stunned by Bülent’s reaction. (Lit., the reaction Bülent showed)
* ter sweat, persperation.
132.3.1c. Bütün vücudu ter içinde kalmıştı. Her whole body was drenched in sweat. (Lit., had remained in sweat)
* terket- - leave, abandon.
71.4.2b. Babam bizi terketti. My father left us.
112.2.1b. Moraliniz bozulmuş olabilir fakat bu işinizi terketmeniz için bir sebep değil. You may be discouraged and depressed but that’s no reason to quit your job. (Lit., for your quitting)
154.2.2b. Fakat benim için herşeyini terkedip gitmene razı olamam. But I can’t agree to let you give up everything for me and go away. (Lit., agree to your giving up everything of yours and going)
* terlik slipper.
1.3.2b. Koş kızım. Babanın terliklerini getir. Run dear! Fetch your father’s slippers.
* tesbit, -ti determining, determination.
137.3.1c. Hemen kolları sıvayıp namzetleri tesbite başla. Roll up your sleeves and get busy right away finding (suitable) candidates. (Lit., begin determining)
* teselli (..-) consolation.
100.1.1. Narrator: Şimdi karı koca Emine’yi teselliye çalışıyorlardı. Now the couple tried to comfort Emine.
* teselli edici consoling.
102.3.2a. Bülent: Böyle bir durumda öyle teselli edici lâflar söylemesini beceremem. In such a situation I’m not good at saying the appropriate consoling words. (Lit., I can’t succeed at saying such consolation-making words)
* tesir (-.) effect, influence.
74.4.2b. İçkinin tesiriyle çenem açıldı bu akşam. It was the drink that loosened my tongue this evening. (Lit., with the effect of the drink my chin opened)
86.4.1a. Bülent: O akşam fazla içkinin tesiriyle ölçüyü kaçırdığımın farkındayım. I’m aware that under the influence of too much drink that evening, I went too far. (Lit., I am in the awareness of my having exceeded the [reasonable] measure with the influence)
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
* teslim turning over to, delivery.
* teslim edil- /A/ - be turned over /to/, be delivered /to/.52.3.1c. Dün teslim edilmesi icap eden siparişler hâlâ hazırlanmamış. The goods that should have been delivered yesterday still aren’t ready. (Lit., The goods whose delivery was required... have still not been prepared.)
* teşekkür /A/ thanking, thanks /for/.
* teşekkür et- /A/ - thank /Ø/ sb.* Teşekkür ederim. Thank you. (lit. I thank you.)
14.1.3. Emine: Evet. Hüseyin efendi, teşekkür ederim. Yes, Hüseyin efendi, thank you.
14.3.3. Emine: Amcaya teşekkür etsenize. Say thank you to uncle (now). (Lit., Thank uncle.)
22.3.1b. Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
29.4.2. Emine: Teşekkür ederim Hatice ama benim için imkânsız. Thank you, Hatice, but it’s impossible for me.
31.4.2a. Emine: Olur efendim. Teşekkür ederim. Very good, sir. Thank you.
33.4.2. Emine: Teşekkür ederim.. Fakat şey.. ben.. Thank you... But, well... I...
34.3.1a. Emine: Yardımınıza çok teşekkür ederim. Thank you very much for your help.
39.4.1b. Evvela size bunun için teşekkür etmek isterim. First of all, I want to thank you for that.
40.2.2a. Emine: Beni mi? Çok teşekkür ederim. Me? Thank you very much.
41.4.2. Teşekkür ederim. Daha sonra uğrarım. Thank you. I’ll drop by later.
44.4.1a. Kâmuran Bey: Teşekkür ederim.. Thank you.
49.3.3a. Kâmuran: Hayır, teşekkür ederim. No, thank you.
56.2.3. Emine: Teşekkür ederim. Kullanmıyorum. No, thank you. I don’t smoke. (Lit., I’m not using.)
59.2.2. Emine: Nezaketinize teşekkür ederim fakat.. I appreciate your kind gesture but... (Lit., thank you for)
60.3d. Size teşekkür ederim.. I thank you...
62.4.2. Emine: Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
64.2.3. Emine: Teşekkür ederim efendim. Thank you, Madame.
64.3.2a. Nesrin: Teşekkür ederim. Thank you.
66.3.1. Emine: Teşekkür ederim.. Bu gün içkiyi fazla kaçırdınız galiba. Thank you. You’ve probably had (a bit) too much to drink today.
67.1.3. Emine: Teşekkür ederim. Fakat ben içki kullanmıyorum. Thank you, but I don’t drink. (Lit., I don’t use drink.)
73.4.2. Emine: Hakkımdaki düşüncelerinize teşekkür ederim. I thank you for your thoughts about me.
75.1.2. Emine: Çok teşekkür ederim Bülent bey. İyi geceler. Thank you very much, Bülent bey. Good night.
88.1.3a. Emine: Çok teşekkür ederim. Thank you very much.
93.4.3. Emine: Teşekkür ederim. Thank you.
96.2.2. Emine: İltifatınıza teşekkür ederim. Thank you for the compliment. (Lit., your compliment)
102.4.2. Emine: Teşekkür ederim. Hiç bir şeye ihtiyacım yok. Thank you. I don’t need anything. (Lit., have a need for anything)
119.4.2a. Emine: Teşekkür ederim. Thank you.
134.2.2b. Size çok çok teşekkür ederim. Thank you very, very much.
* Teşekkür ederiz. Thank you. (lit. We thank you.)
69.1.3. Kâmuran Bey: Güle güle kızım. Çok teşekkür ederiz. Good-bye, my child. Thank you very much. (Lit., We thank you very much.)
97.2.2a. Hüsnü: Yok. Teşekkür ederiz. No, thank you.
* Teşekkürler. Thanks.
111.4.1a. Emine: Gösterdiğiniz alâka ve nezaketinize teşekkürler. Thank you for your interest and concern. (Lit., the interest and concern you’ve shown)
* Teşvikiye. Teşvikiye (a neighborhood of the Şişli district of Istanbul and a part of the Nişantaşı quarter, one of the wealthiest quarters of Istanbul.)
63.3.1b. Teşvikiyede lüks bir apartman dairesinin kapısına gelmişti. She came to the door of a luxurious apartment in Teşvikiye.
* tetkik, -ki examining, examination.
88.4.1b. Ertesi gün bir ara Bülent bazı dosyaları tetkik için odasına gelmişti. At one point the next day Bülent came into her room to examine some files.
* teyze (.’.) maternal aunt, also a title of respect for an older woman.
15.4.3. Emine: Eksik olma Esmanım teyze. Thank you for your concern, Aunt Esmanım. (Lit., Don’t be absent.)
16.1.1. Emine: Buyur otur Esmanım teyze. Come, please have a seat, Aunt Esmanım.
17.1.2. Emine: Sağ olasın Esmanım teyze. Thank you, Aunt Esmanım. (Lit., May you be healthy.)
35.3.1a. Emine: Hatice teyzelere bırakacağım sizi. I’m going to leave you at Aunt Hatice’s house.
35.4.2b. Yaramazlık edip teyzenizi üzmek yok. (Look,) there’s to be no misbehaving or annoying your aunt!
100.2.1a. Elif: Annem niçin ağlıyor Hatice teyze. Why is my mother crying, Aunt Hatice?
* tez quick, speedy.
* tezi yok /DAn/ right away, at once (lit. there is nothing quicker /than/ ...).40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
* tıkırdat- /I/ - knock on (door, etc.)
39.1.1. Narrator: Patronun odasına girmek için kapıyı tıkırdatırken Eminenin içinde bir heyecan belirmişti. While knocking on the door to enter the boss’s room, Emine began to feel anxious. (Lit., a feeling of anxiety appeared within Emine)
* tıklım tıklım (..’ ..) /lA/ thronging /with/, packed, crowded, jammed /with/.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.32.3.1a. Narrator: Gelen otobüsler tıklım tıklım doluydu. The busses that came were packed. (Lit., full to overflowing)
* tırman- - climb up, ascend.
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
* ticaret, -ti (.-.) business, trade.
* ticaret yap- - carry on business, do business.
3.2.1. Emine: Yoksa yine ticaret yapmaya mı heveslendin? So you’ve taken it into your head to go into business again? (Lit., do business)
* tik tak tick tock.
132.4.1c. Gecenin sessizliğinde sadece masa saatinin tik takları duyuluyordu. In the silence of the night only the tick tock of the table clock was heard.
* titiz careful, meticulous, precise.
39.4.1a. Boss: Bu zaman içinde gösterdiğiniz gayret ve titiz çalışma ile arkadaşlarınıza örnek oldunuz. Over that time you’ve become an example for your fellow workers with your effort and your careful work. (Lit., with the effort you’ve shown... during this time)
* titre- 1.– tremble. 2. /üstüne/ – dote /ON/.
6.1.1o. Halbuki nasıl titrerlerdi kızlarının üstüne.. But my, how they doted on their daughter!
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
109.1.1a. Narrator: Emine titreyen parmaklarıyla zarfı açtı. With trembling fingers Emine opened the envelope.
* tok, -ku full (stomach). karnı tok.
* tomar roll(of bills, paper).
23.1.1. Narrator: Adam cebinden bir tomar para çıkardı. The man took a roll of bills from his pocket.
* ton ton sweetheart, dear (old person or child).
32.1b. Ne ton ton adam değil mi bizim patron? Our boss is quite a sweetheart, isn’t he?
* topar apar topar
* toparla- - collect, pull oneself together.
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
* topla- 1.- gather, collect. 2. - straighten up. aklını başına topla-.
53.1.3. Emine: Geliyorum. Hele şu masamı bir toplayayım. I’m coming. Just let me straighten up this desk.
126.2.3b. Topla kitabını defterini. Çantana yerleştir. Get your books and notebooks together. Put them in your bag.
150.4.1c. Eşyalarını mı topluyorsun? You’re collecting your things, are you? (Lit., Are you collecting your things?)
* toplum society (as in ‘the values of our society’).
60.2.2c. Fakat bizim toplumumuzun.. But our society’s...
* torba bag.
23.3.1a. Narrator: Emine merakla plastik torbanın içindekileri çıkarmağa başladı. Emine eagerly began to remove the contents of the plastic bag. (Lit., with curiosity)
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
35.2.2b. Oyuncaklarını da torbanın içine koy. And put your toys in your bag.
* torpido (..’.) torpedo boat.
* torpido gözü glove compartment.
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
107.1.1. Narrator: Bülent torpido gözünden bir zarf çıkarmıştı. Bülent took an envelope from the glove compartment.
* toy inexperienced, green.
117.2.1. Bülent: Hem toy bir okul talebesi olsaydım böyle düşünmekte belki haklı olabilirdiniz. And besides, if I were an inexperienced schoolboy, perhaps you could be right in thinking that way.
* tören ceremony, party. nişan töreni.
* trafik traffic.
48.3.3a. Bülent: Ne trafik yahu! My, what traffic!
* tren railroad train.
12.2.1b. Münih treni beş dakika sonra hareket edecektir. The train for Munich departs in five minutes. (Lit., will depart)
13.1.1a. Narrator: Nihayet tren yavaşca kıpırdadı. Finally the train slowly began to stir.
83.1.2a. Hakkı: Trenin kalkmasına az zaman kaldı. There’s not much time left before the train leaves. (Lit., Little time remained to the departure of the train.)
* tren saati the hour of the train’s departure.
10.4.2a. Hakkı: Tren saatine pek bir şey kalmadı Emine. There isn’t much time left till the train leaves, Emine. (Lit., to the train hour not much of a thing remained)
* trikotaj knitting by machine.
29.4.1b. Trikotaj atölyesinde. In a knitting workshop. (Lit., atelier)
* Tuu! Darn! / Damn!
18.1.2a. Esma hanım: Tuu! Gördün mü başıma geleni. Tsk! Now look what’s happened! (Lit., Did you see what came to my head!)
* tuhaf odd, strange. bir tuhaf.
140.1.1. Bülent: Bu kararımda tuhaf olan bir taraf göremiyorum ben. I can’t see anything odd about my decision. (Lit., an aspect that is odd in my decision)
* tuhaf gel- /A/ - seem strange /to/.
145.2.1. Bülent: Alıştığın bir işi bırakman sana belki biraz tuhaf gelecek ama.. It might seem a little strange for you to leave a job you’ve become accustomed to, but... (Lit., maybe it will come a little strange to you)
* tuhafına git- /A/ - strike /Ø/ sb as odd/strange.
139.4.1. Kâmuran: Açıkça söylemek lâzım gelirse bu niyetin benim de tuhafıma gitti Bülent. To tell the truth, this plan of yours strikes me as odd too, Bülent. (Lit., If it’s necessary to speak frankly, this intention... went to my strange [i.e., curious]...)
* tut- 1. – hold, grip.2. /DAn/ - take hold of /by/ (arm, hand). 3. - hold back (tears). 4. – keep (promise). 5. /DAn/ – rent (apartment, etc.) /from/.6. – be in accord with, jibe with, be the same as (picture with name). 7. – set out on (a road). 8. – take (a course of action). aynen tut-, kolundan tut-, söz tut-.
76.3.1. Narrator: Emine göz yaşlarını tutamamış ağlamaya başlamıştı. Emine couldn’t hold back her tears, she started crying.
80.4.1c. Ne oldu? Hiç birini tutmadın. What happened? You didn’t keep a single one of them!
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
119.3.2a. Bülent: Burasını senin için tuttum. I rented this place for you.
127.2.1a. Narrator: Elinde tuttuğu bardak parmaklarının arasından kaydı. The glass she was holding in her hand slipped through her fingers. (Lit., from between)
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
* tutul- /A/ - fall in love /with/, fall /for/ sb.
6.1.1i. Gençlik, cahillik işte.. tutuluvermişti ona. That’s youth and ignorance for you... she fell for him in an instant.
* tutum 1. behavior, conduct. 2. attitude.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
73.3.1b. Belki sizce acaip olan bazı tutumlarımı haklı göstermek, belki.. Maybe to justify some of my behavior that may seem strange to you, maybe...
156.1.2a. Emine: Son günlerde bana olan tutumu da değişti. These last days his (whole) attitude toward me has changed too. (Lit., the attitude that he had)
* tutuştur- /A/ - suddenly press sth /into/, thrust sth /into/.
14.3.1. Narrator: Çıkarlarken Hüseyin efendi çocukların eline birer şeker tutuşturdu. As they were leaving, Hüseyin efendi pressed a piece of candy into the hand of each child.
* türlü various, different kinds of, all kinds of. başka türlü, bir türlü, her türlü.
3.1.1b. Belirli bir mesleği olmayan Hakkı evlendiklerinden bu yana türlü işler yapacağım diye evini arazisini sattığı gibi karısının babasından kalanları da bu yolda okutmuştu. Having no real profession, and from the time of their marriage up till now thinking that he would engage in various business ventures, Hakkı had sold his house and his land and, with the same intention, had likewise sold what his father-in-law had left. (Lit., the things remaining from his wife’s father)
48.1b. Türlü fedakarlıklarla bu seviyeye geldim. I reached this position by making all kinds of sacrifices. (Lit., I came to this level in society by means of)
153.3.1a. Narrator: Emine o geceyi türlü kuşkular ve kâbuslar içinde geçirmişti. Emine spent that night (assailed by) all kinds of doubts and nightmares. (Lit., in all kinds of)
* tüt- - smoke, give off smoke. burnunda tüt-.
- U -
* uçak airplane.
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
* ufak small, little.
17.4.1f. “En ufak bir patırtılarını duymadım” dedim. “(and) I haven’t heard the slightest chirp from them,” I said.
* ufak tefek little, insignificant, trifling.
24.4.2. Emine: Çocuklara ufak tefek şeyler. Bana da bir eşarpla bir çorap koymuş. Some little things for the kids. And for me he sent a scarf and a pair of stockings. (Lit., he put)
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
* uğra- /A/ - stop in /at/, stop /by/, drop /by/, drop in /AT/.
14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
21.1.2. Emine: Postacı uğramadı mı Elif? Hasn’t the postman stopped by, Elif?
38.2.1. Narrator: Daha sonra bakkala da uğradı. Later she also stopped in at the grocer’s.
41.4.2. Teşekkür ederim. Daha sonra uğrarım. Thank you. I’ll drop by later.
43.4.1b. Dün büroya uğrayan genç, laubâli bir şekilde patronun koltuğuna kurulmuş oturuyordu.. The young man who had dropped in at the office yesterday had settled himself in the boss’s armchair in an overly casual way.
45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
62.2.1d. Daha çarşıya uğrayacağız. We’re still going to stop in at the market.
101.3.1b. Büroya da uğrayıp durumu anlatırsın. Stop by the office and explain the situation. (Lit., you’ll stop by)
152.2.2b. Balayı gezisine çıkınca bana da uğrarsınız beraber gezeriz. When you go on your honymoon, you’ll come see me too (and) we’ll go out together. (Lit., you’ll drop in on me [and] we’ll go about)
157.2.1a. Narrator: O sırada Bülent son defa babasının evine uğramıştı. At that moment, Bülent stopped by his father’s house for the last time.
* uğraş- 1.– struggle, work hard. 2. /lA/ - deal /with/, put up /with/.
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)52.2.3b. Dert bunlarla uğraşmak. It’s a real pain to deal with them. (Lit., with these)
* uğultu howling (of wind).
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
* uğurla- - see see sb off on a journey, wish a departing traveler a safe journey/Godspeed.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.14.1.1a. Narrator: Emine kocasını uğurladıktan sonra çocuklarıyla beraber eve dönerken ekmek almak için bakkala uğradı. On her way home with the children after seeing her husband off, Emine stopped in at the grocer’s to buy some bread. (Lit., while returning home)
* um-, -ar 1.– hope. 2. - expect.
142.3.1b. İşi serin kanlılıkla düşününce bana hak vereceğini umarım. When you have considered the matter with a cool head, I hope you’ll see that I’m right. (Lit., with cool bloodedness... you’ll give me right)
149.1.2a. Bülent: Bu fikrimi daha makul karşılayacağını umuyordum. I was hoping you’d see this idea of mine in a more reasonable light.
* umut hope.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.* unut- - forget.
2.2.3. Kaç sene boş gezdiğini unutuyor musun? Are you forgetting how many years you were running around without a job?
18.1.2b. Yemeği ateşte unuttum gitti. I completely forgot (about) the food on the stove.
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
62.3.2a. Bülent: Az daha unutuyordum Emine hanım. I almost forgot, Emine hanım. (Lit., A little more [and] I was forgetting.)
75.3.2b. Herhalde Elif kapamayı unuttu. Elif probably forgot to turn it off.
76.2.1a. Narrator: Genç kadın o anda kocasına olan bütün kırgınlığını unutmuştu. At that moment the young woman forgot all the resentment she had (felt) toward her husband. (Lit., all her resentment that had been toward)
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
86.4.2b. Ben unuttum bile.I’ve already forgotten (it).
94.2.2b. Herhalde görüşmeyi unuttu. He probably forgot to meet with him.
94.4.1a. Bülent: Haa.. söylemeyi unuttum. Oh, by the way, I forgot to tell (you).
104.4.1c. Unutun hepsini. Forget them all.
106.1.1a. Bülent: Geçmiş her şeyi unutun. Forget everything that happened.
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
146.1.2c. Sana ait ufak tefek eşyalarını da almayı unutma. And don’t forget to take the odds and ends that belong to you. (Lit., your little things)
156.3.1c. Fakat uzaklara gidince nasıl olsa beni unutacak. Nevertheless, he’ll forget me when he’s gone far away.
157.3.2b. Odamda unuttuğum bazı şeyleri alacağım. I’m (just) going to pick up some things I left in my room. (Lit., things I forgot)
158.1.2b. Doktorların emrini unutuyor musun? Are you forgetting the doctors’ orders?
159.3.2c. Beni unutacağına ve mutlu olacağına inanıyorum. I believe that you’ll forget me and that you’ll be happy.
* uyan- - wake up, awake.
133.2.1a. Narrator: Neden sonra çocuklar uyandılar. A while later the children woke up.
* uyandır- - wake sb up, awake sb.128.3.1c. Anlaşıldı, bu saatte uyandırdım seni. It seems that I woke you up at this hour.
161.4.3a. Bülent: Merhaba Emine. Kusura bakma. Seni uyandırdım. Hello, Emine. Forgive me. I woke you up.
* uydur- - make up (out of whole cloth), invent.
17.3.3. Emine: Nereden uydururlar bu lâfları? How do they come up with these remarks? (Lit., from where do they make up)
* uydurma cooked-up, invented.
131.3.1c. Uydurma bir ölüm haberine kendini inandırdın. You made yourself believe a cooked-up story of my death.
* uygun /A/ proper, suitable /for/, appropriate /to/.
26.3.1b. Hatice de komşuları arasında kafasına en uygun olanıydı. And among her neighbors Hatice was the one she felt closest to. (Lit., the one being most suitable to her head, i.e., her feelings)
141.4.2b. Bir işçinin iki çocuklu dul karısından başka kendine uygun birisini bulamadın mı? Couldn’t you have found someone suitable for yourself other than the widow of a worker with two kids?
* uygun bul- - find proper, suitable.
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
107.3.1. Bülent: Dönüşte size yalan söylemeyi daha uygun bulmuştum. On (my) return I thought it better to tell you a lie. (Lit., I found it more fitting)
* uygun gör- - regard as suitable, appropriate, right.
40.2.1c. Ben sizi uygun gördüm. I think you’re right for the job. (Lit., I saw you suitable.)
* uyku 1.sleep. 2. sleepiness. gözüne uyku girme-.
115.2.2c. Öyle uykum var ki.. I’m so sleepy... (Lit., I have such sleepiness that...)
* uykusuz sleepless.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* uykuya dal- - drop off to sleep.
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
* uyu- 1.– sleep. 2. - go to sleep, get to sleep, fall asleep.
6.3.2. Emine: Uyuyorlar.. yavrularım benim. They’re sleeping... my little dears.
8.1.3b. Daha uyumadın mı? Aren’t you asleep yet? (Lit., Haven’t you gone to sleep yet?)
8.2.1a. Emine: Uyuyamadım.. I couldn’t get to sleep.
54.3.1b. Yatıp uyumak içinden gelmiyordu. (But) she didn’t feel like going to bed. (Lit., To go to bed and sleep wasn’t coming from her inside.)
75.2.2b. Çocuklar uyudular mı acaba? I wonder if the kids have gone to sleep (yet).
78.1.1b. Küçük Mehmet ise çoktan uyumuştu. As for little Mehmet, he had long since gone to sleep.
126.3.1a. Emine: Bak kardeşin de uyudu. Look, even your brother has fallen asleep.
* uyut- - put to sleep.161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* uzak 1.far. 2. a far-away place.
* uzaklara git- - go to far away places.
154.1.2b. Sen sadece benim yüzümden buradaki rahatını bozup uzaklara gideceksin. It’s only because of me that you’re giving up your comfortable life here and going far away. (Lit., you’ll spoil your comfort and go)
156.3.1c. Fakat uzaklara gidince nasıl olsa beni unutacak. Nevertheless, he’ll forget me when he’s gone far away.
* uzaklaş- /DAn/ - move off, recede, go away /from/.13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
34.4.1. Narrator: Genç adam bir an uzaklaşan Eminenin arkasından baktı. For a moment the young man watched Emine receding in the distance. (lit., looked from Emine’s back)
46.2.1. Narrator: Baba oğul uzaklaşırlarken Eminenin şaşkınlığı henüz geçmemişti. As father and son were leaving, Emine was still in shock. (Lit., [her] shock had still not passed)
157.2.3. Bülent: Evet. Buradan uzaklaşmama memnun olacağınızı sanırım. Yes. I guess you’ll be pleased that I’m going far away from here.
* uzaklaştır
– /DAn/ – drive sb or sth away /from/.84.3.2b. Peki bu adamı oralara çeken senden uzaklaştıran sebep nedir? OK, (so) what draws this man over there and keeps him away from you? (Lit., what is the reason drawing)
* uzan- /A/ - stretch oneself out /on/ (bed, etc.).
8.3.1.
Narrator: Kocası soyunup yatağa uzandı. Her husband got undressed and stretched out on the bed.36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
* uzat- 1. - drag out, procrastinate. 2. /A/ – hold out /to/. 3. – stretch out (hand, arm).
31.1.1a. Hatice: Hadi hadi uzatma. Come on, come on, don’t procrastinate. (Lit., drag [this] out)
33.2.1c. Daha sonra çantasından çıkardığı parayı şoföre uzattı. Then she held out to the driver the money she had taken from her purse.
67.1.1. Narrator: Bülent aldığı içki bardaklarından birini Emineye uzattı. Bülent held out to Emine one of the drinks he had taken. (Lit., the drink glasses)
93.2.1b. Çantasından çıkardığı küçük bir paketi Emineye uzattı. He held out to Emine a small package he had taken from his briefcase.
99.3.1. Narrator: Hüsnü ceketinin cebinden gazeteyi çıkarıp ona uzattı. Hüsnü took the newspaper from the pocket of his jacket and held it out to her.
106.4.2. Narrator: Bülent ani bir hareketle kolunu uzatıp parmağıyla arabanın torpido gözünün düğmesine basarak kapağı açtı. With a sudden movement, Bülent stretched out his arm and, pressing the button of the car’s glove compartment with his finger, he opened the cover.
* uzun 1.tall (stature). 2. long (time, period). 3. a long time (to last).
101.1.2c. Allah sana ve çocuklarına uzun ömür versin. May God give you and your children long life.
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
* uzun boylu tall, of tall stature.
6.1.1h. Esmer, uzun boylu, yakışıklı bir delikanlıydı o zaman. Back then he was a tall, dark, handsome young man. (Lit., dark, tall)
* uzun müddet for a long time.134.1.3b. Uzun müddet beraberdik. We were together for a long time.
134.3.1f. Uzun müddet öylece kaldı... She remained like that for a long time.
* uzun seneler / uzun yıllar for years, in years.18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
* uzun sür- - last a long time, take quite a while.58.1.1a. Narrator: Şişlideki işleri epeyce uzun sürmüştü. Their business in Şişli took quite a while.
* uzun zamandır for a long time.89.2.2. Emine: Kocam uzun zamandır Almanyada Münih şehrinde çalışıyor.. My husband has been working in Munich, Germany, for a long time. (Lit., the city of Munich in Germany)
90.1.2b. Kocanız uzun zamandır orada yalnız. Your husband has been alone over there for a long time.
- Ü -
* üç three.
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
10.1.2c. Fakat iki üç günden fazla birbirimizden ayrı kaldığımızı hatırlamıyorum. But I don’t remember that we’ve (ever) been apart for more than two or three days. (Lit., remained apart from one another)
99.1.1b. Almanyada içinde üç Türk işçisinin bulunduğu feci bir araba kazası olmuş. There’s been a terrible automobile accident in Germany in which three Turkish workers were involved.
99.3.2. Hüsnü: Hayır.. Maalesef üçü de.. No... Unfortunately all three...
136.3.1a. Bülent: Desene çocuklarımız iki derken üç olacak. So here we were thinking we had two kids, and now we’re going to have three. (Lit., While thinking our kids [were] two, it’s going to be three.)
* üç beş three or four, a few. (Lit. three five) (an expression of approximation)19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
* ümit hope.
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
* ürperti shivering, shuddering.
122.3.1a. Narrator: İçindeki ürperti ve kalp çarpıntısı geçmemişti. Her shivering and the pounding of (her) heart did not go away. (Lit., shivering within)
* üst, -tü 1. top, upper surface. 2. rest, remainder. 3. at, about (a certain time).
akşam üstü.122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
* üst tarafı the rest of, the remainder of.
38.2.2b. Üst tarafını da gelecek ay.. And (I’ll leave) the rest of it next month.
* üstüne on, over.6.1.1o. Halbuki nasıl titrerlerdi kızlarının üstüne.. But my, how they doted on their daughter!
* üstelik 1.not only that, on top of that. 2. especially.
5.2.1d. Üstelik elimizdekiler de gitti. Not only that, what we had in our hands is gone too.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
106.3.1a. Bülent: Üstelik kendinizi de suçlu görüyorsunuz. On top of that, you feel guilty too. (Lit., regard yourself guilty)
109.1.3c. üstelik bir de çocukları olmuş. And on top of that, they also had a child.
* üvey, -I / -si step (mother, etc.)
72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
157.2.1b. Kapıda üvey annesiyle karşılaştı. At the door he came face to face with his stepmother.
* üz- - upset, make sb upset, worry, annoy.
3.1.1a. Narrator: Kocasının işinden ayrılacağını söylemesi Emineyi son derece üzmüştü. Her husband’s announcement that he was going to quit his job had made Emine extremely upset. (Lit., [his] saying that)
12.2.3a. Hakkı: Annenizi üzmeyin çocuklar. Don’t worry your mother, children.
35.4.2b. Yaramazlık edip teyzenizi üzmek yok. (Look,) there’s to be no misbehaving or annoying your aunt!
41.1.2b. Beni de üzen o ya.. And you know, that’s what’s really upsetting me.
41.2.1a. Hatice: Üzme tatlı canını. Don’t worry your dear little heart.
48.2.2b. Boş yere sinirlenip kendinizi üzmeyin. Don’t get angry for no reason and upset yourself.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
146.2.2b. Bu hareketimin seni de üzdüğünün farkındayım. I’m aware that this act of mine has upset you too. (Lit., I am in the awareness of this action of mine’s having upset you)
* üzere 1. /—mAk/ (just) about to, on the point of. 2. /—mAk/ to, in order to, intending to.
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
32.2.1a. Narrator: Emine daha sonra ay başında çalışmağa başlamak üzere oradan ayrıldı. Later Emine left the place intending to start work on the first of the month. (Lit., left that place)
42.3.1. Narrator: Yabancı geri dönmüş kapıdan çıkmak üzereydi. The stranger had turned around and was about to go out the door.
69.1.5. Narrator: Bülent Eminenin oradan ayrılmak üzere olduğunu görmüştü. Bülent noticed that Emine was about to leave. (Lit., saw that... leave from there)
75.4.1b. Kilide sokmak üzereyken kapı içerden açılıverdi. As she was about to put the key into the lock, the door suddenly opened from inside.
129.3.1a. Hakkı: Geri dönmek üzere geldim artık. I’ve come back for good now. (Lit., I’ve come back to return)
150.4.1a. Jale: Yatmak üzereydim. I was about to go to bed.
* üzeri, -ni 1. upper surface, top.
* üzerinde on, upon (position).
60.1.1. Narrator: Eminenin söyledikleri genç adamın üzerinde hiç bir etki yapmamıştı. Emine’s words had no effect at all on the young man. (Lit., the words Emine said made no effect)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* üzerinde dur- - dwell on, insist on (problem, matter).
77.4.1b. Emine de daha ilk andan meselenin üzerinde durup tatsızlık çıkarmak istemiyordu. Emine likewise didn’t want to dwell on the matter and cause any unpleasantness at the very beginning.
95.1.1a. Narrator: Meselenin üzerinde Emine fazla durmamış. Emine didn’t dwell any further on the matter.
142.3.1a. Kâmuran: Bu konu üzerinde artık durmaman lâzım. You mustn’t insist on this issue any further. (Lit., Your not dwelling further now on this issue is necessary.)
* üzerinde durul- - be dwelt upon (problem, matter).
123.3.3b. Öyle üzerinde durulacak bir mesele değil. It’s not worth dwelling on like that. (Lit., not a problem worth dwelling on)
* üzerine on, upon, (pass sth) over (the surface of), to
43.4.2b. Onları masanın üzerine bırakın. Leave those on the desk.
44.1.1b. Kağıtları masanın üzerine bırakarak geriye döndü. Leaving the papers on the desk, she turned away. (Lit., turned back)
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
* üzerine çek- - pass sth over sth.
118.4.2a. Bülent: Bütün eskilerin üzerine bir sünger çekeceksin. Just pass a sponge over the whole past. (Lit., you’ll pass)
* üzerine düş- (for a duty) – fall to sb.
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
* üzgün sorry.
101.1.2d. Hepimiz çok üzgünüz ama elden ne gelir? We’re all very sorry, but what is there to do? (Lit., but what comes from the hand?)
* üzücü upsetting, distressing, disturbing (from the verb üz-).
98.1.2b. Üzücü bir şey mi oldu? Has something upsetting happened?
105.4.2a. Bülent: Böyle tatlı bir günde geçmiş üzücü şeyler konuşmak manasız olacak, On such a lovely day it would be foolish to talk about distressing past events,
105.4.2c. Son üzücü olaydan bu yana aylar geçti. Months have passed since the recent disturbing event.
* üzül- /A/ - be upset, sorry /ABOUT/, worry, upset oneself.
11.1.2b. Ne var bu kadar üzülecek? What is there to be so upset about?
27.2.2a. Hatice: Neyse.. Üzülme kardeşim. Never mind. Don’t upset yourself, dear. (Lit., my sister)
92.4.1a. Hatice: Hadi hadi. Bırak üzülmeyi.. Come on, stop worrying.
100.1.3. Hatice: Evet üzülmekle bir şeyi değiştiremeyiz. Yes, we can’t change anything by being upset.
134.1.3d. Ne kadar üzüldüğümü bilemezsiniz. You don’t know how sorry I was. (Lit., you can’t know)
150.1.3b. Ben başına açtığım işlere üzülüyorum. I’m (just) sorry about the problems I’ve caused you. (Lit., I’ve opened to your head)
151.1.1. Jale: Meseleyi öğrenince o kadar üzüldüm ki.. You can’t imagine how sorry I was when I learned about the situation. (Lit., When I learned about the matter I was so sorry that...)
* üzüntü distress, anxiety, worry, care.
4.1.1. Narrator: Eminenin üzüntüsü yerini şimdi şaşkınlığa bırakmıştı. Emine’s distress had now given way to surprise. (Lit., had given its place)
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
111.1b. Bu olay moralini büsbütün bozmuş, üzüntüden çalışamaz olmuştu. This incident had driven her to despair, and she became unable to work because of (her) distress. (Lit., broke her spirit completely)
157.4.1a. Nesrin: Adamcağız üzüntüden yatağa düştü. The poor man has taken to (his) bed because of distress. (Lit., fell to bed)
162.4.1c. Bütün üzüntüleri gerilerde bıraktık artık. We’ve finally left all cares behind.
*
üzüntü çek- - endure worry.157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
*
üzüntü duy- /DAn/ - regret, feel sorry /because of/over/.56.4.1b. Sonradan bu aşırı hareketlerimden dolayı üzüntü duyuyorum. Afterwards I regret my over-reaction. (Lit., these over-reactions of mine)
- V -
* Vaay My, my!
124.3.1a. Bülent: Vaay.. demek hakkımda böyle düşünmüştün. My, my... So that’s how you thought about me!
* vagon car (of a train).
13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
* Vah vah. Oh dear, oh dear.
18.1.3b. Vah vah. Oh dear, oh dear.
72.1.2. Emine: Vah vah. I’m so sorry to hear it.
* vaki, -ii (-.) sth that has been done, what has happened.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
* vakit, -kti time.
akşam vakti, geç vakit, hali vakti yerinde.103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
* vakti ol- - have enough time. (Lit., for one’s time – be).
94.4.1c. Daha doğrusu kendisiyle görüşecek hiç vaktim olmadı. Actually I didn’t have time to look him up. (Lit., any time at all to meet with him)
* vaktiyle at one time.
103.3.1c. Vaktiyle bir tane vardı. At one time there was one.
* vallahi (.’-.) by God!, I swear to God.
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
* var 1. existing, existent. 2. present, available. 3.–have (used with a noun with a possessed suffix, e,g. –sI var: Adamın parası var. The man has money).
2.2.1b. Aldığım üç kuruş aylıkla geçinmemize imkân var mı? How can we possibly get by on my three-kurush monthly salary? (Lit., Is there any possibility for us to get by on the... salary I get?)
3.1.1.d. Az para alıyordu ama hiç olmazsa belirli bir işi vardı.. He wasn’t earning much, but at least he had a real job. (Lit., was getting little money... had a definite job)
6.1.1k. Delikanlının ne öyle doğru dürüst bir tahsili vardı, ne de mesleği. The young man had neither a proper education nor a profession. (Lit. such a proper education)
10.3d. Kaderde bu da varmış.. It seems that this too is in (our) fate…
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
11.1.2b. Ne var bu kadar üzülecek? What is there to be so upset about?
16.3.1b. Ne var bunda? What (harm) is there in that?
17.3.1. Narrator: Esmanımın dilinin altında başka bir şey vardı. There was something else behind Esmanım’s remarks. (Lit., under [her] tongue)
17.3.2c. Bizim arkada oturan Zehra var ya.. You know Zehra who lives in back of us...
17.4.1g. Ne kötü düşünceli insanlar var.. What malicious people there are (in this world)! (Lit., bad-thinking people)
18.2.2. Emine: Ne acaip insanlar var şu dünyada.. What strange people there are in this world!
18.4.2b. Alamanyadan kart var. There’s a postcard from Germany.
22.2.2d. Bir de mektup var. There’s a letter too.
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
27.1.1. Hatice: Darılma ama çok hayırsız kocan var. Don’t get angry (at me for saying so), but you have a very irresponsible husband.
27.4.1b. Sonra senin oldukça okumuşluğun da var. And what’s more, you have quite a good education too.
28.3.2b. Çevrilecek bir film için genç ve güzel bayanlara acele ihtiyaç vardır.. Wanted immediately for a film: Young and attractive women... (Lit., for a film that will be made... there is an immediate need...)
29.1.2b. Haberlerim var. I have some news.
33.3.3a. Driver: Ne önemi var hanfendi (= hanımefendi)? What does it matter, Madame? (Lit., What importance does it have?)
34.1.1b. Fakat yine de içinde bir huzursuzluk vardı. But she felt uneasy nevertheless. (Lit., there was an unease in her heart)
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
37.4.2a. Hatice: Ne lüzum vardı Emine. Now that wasn’t necessary, Emine. (Lit., What need was there.)
40.2.1b. Yerine yeni bir elemana ihtiyacımız var. We need a new person to take his place. (Lit., for his place)
49.1.2b. Bir şey mi vardı? Was there something (that needs to be done)?
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
51.3a. Kâmuran: Canım, tanıdığımız ahbabımız bir çok iyi ailenin kızları var. My dear, many very good families that we know and are close to have daughters.
51.3c. Elinde diploması var. He has his diploma in hand.
52.1.1b. Onun arkadaşları var. She has friends.
54.1.3c. Güzel bir film varmış. There’s supposed to be a good movie (playing).
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
58.2.2. Bülent: Ne kadar tatlı bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather wonderful today? (Lit., What wonderful weather there is today, isn’t it?)
60.2.2b. Çok modern bir düşünce tarzınız var. You have a very modern outlook. (Lit., way of thinking)
61.1.3c. Mağazada bazı işler vardı. There were some matters (to attend to) at the store.
62.4.1b. Bu hafta sonunda nişan töreni var. Her engagement party is this weekend.
63.3.2b. Çok kalabalık var herhalde. There’s probably a big crowd.
66.2.1a. Emine: Ne tatlı bir kardeşiniz var. What a charming sister you have!
68.1.2b. Bak Jalenin bir çok güzel arkadaşı var. Look, Jale has many very lovely friends.
70.4.2. Emine: Ne garip fikirleriniz var.. What strange ideas you have!
72.4.1b. Kaçmak, başka diyarlara gitmek arzusu vardı içimde.. I longed to escape, to go to other lands. (Lit., The desire to flee, to go... was in my heart.)
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
78.3.2b. Patronun kızının evlerinde nişanı vardı. The boss’s daughter’s engagement (party) was (held) at their house.
81.2.2b. Oldukça iyi bir işim var. I have a pretty good job.
82.3.2a. Emine: Peki Hakkı. Sana başka bir teklifim var. Alright then Hakkı, I have another proposal for you.
83.2.1d. Bu kadar ısrar etmene ne sebep var? Why are you so persistent? (Lit., What reason is there for your insisting so much?)
83.2.2a. Emine: Bir çok sebep var ama sen bunları anlamıyorsun, There are lots of reasons, but you don’t understand them.
85.3b. Böyle bir şey varsa bile doğruyu söylemeyeceği muhakkaktı. Even if there were such a thing, he certainly wouldn’t have told the truth. (Lit., his not going to tell the truth was certain)
88.1.2a. Bülent: Almanyadan arzu ettiğiniz bir şey var mı? Is there something you’d like from Germany?
89.4.1b. Benim öğrenmek istediğim daha doğrusu sizin orada öğrenmenizi istediğim başka bir mesele var.. What I want to learn, actually what I want you to learn there is something else. (Lit., what I want your learning there is another matter)
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
96.1.1a. Bülent: Demek okul çağında kızınız var. So you have a school-age daughter. (Lit., a daughter in school age)
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
97.1.1c. Yanında kocası da vardı. Her husband was with her too. (Lit., at her side)
97.4.2b. Bir şey mi var? Is something the matter?
98.3.2a. Emine: Mühim bir haber mi var gazetede? Is there some important news in the paper? (Lit., an important news [item])
99.1.1a. Hüsnü: Bu günkü gazetede kötü bir haber var. There’s some bad news in today’s paper. (Lit., a bad news [item])
99.3.3b. Bir yanlışlık var herhalde. There must be some mistake. (Lit., There is surely a mistake.)
100.4.1c. İnsan dediğin bir varmış bir yokmuş. What we call a human being is here today and gone tomorrow. (Lit., What you call a human being there is one there isn’t one.)
101.4.2c. Hiç olmazsa tekrar beraber olma ümidi vardı. Halbuki şimdi.. At least (then) there would have been the hope of being together again. But now... (Lit., there was the hope)
102.2.2b. Ne kötü bir alın yazımız varmış. What a terrible destiny we had. (Lit., How bad a forehead writing we had.)
103.2.2. Emine: Bunun içinde ne vardı acaba? I wonder what’s inside this? (Lit., was inside this)
103.3.1c. Vaktiyle bir tane vardı. At one time there was one.
104.1.2c. O halde gelin şurada bir sürü defterler var. In which case, come, there’s a whole bunch of files here.
104.2.2a. Bülent: Dışarıda nefis bir hava var bu gün. The weather outside today is glorious. (Lit., there is a glorious weather)
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı.. That evening while he was sitting at home, this matter was always on Bülent’s mind.
114.3.1c. O akşam evde otururken Bülentin kafasında hep bu konu vardı..
115.2.1d. Hem çok güzel kızlar var bizim gurupta.. And besides, there are some very beautiful girls in our group.
115.2.2c. Öyle uykum var ki.. I’m so sleepy... (Lit., I have such sleepiness that...)
115.3.1a. Narrator: Ertesi sabah erkenden büroya gelen Bülentin içinde bir heyecan vardı. Bülent was full of anticipation when he came to the office early the next morning. (Lit., there was a feeling of anticipation inside Bülent)
116.2.1a. Bülent: Bir işim vardı da.. Well, it’s just that I had some work to do...
116.3.2a. Emine: Kafamı kurcalayan bazı şeyler var. There are some things troubling me. (Lit., irritating my head, i.e., my mind)
119.1.2b. Yukarıda bir gazino falan mı var? Is there a casino or something at the top?
119.3.2c. Daha bazı eksikler var ama.. It’s still missing a few things but... (Lit., there are still some missing things)
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
121.3.1a. Narrator: Dışarıda müthiş bir fırtına vardı. Outside there was a terrible storm.
123.3.1b. Sanki.. bir gün çıkıp gelecekmiş gibi bir his var içimde. I have a feeling that one day he’ll (suddenly) turn up. (Lit., there is a feeling in my inside as if he would appear and come)
124.1.2b. Ne kadar güzel bir mehtap var değil mi? The full moon is really lovely, isn’t it? (Lit., What a lovely full moon there is, isn’t it?)
129.3.1c. Biraz da param var. And I have a little money too.
130.4.1a. Hakkı: Yoksa? Başka biri mi var?.. Well then, is there someone else?
131.1.2a. Emine: Evet var. Yes, there is.
133.2.3b. Bir şey mi vardı? Can I help you? (Lit., Was there something [you wanted]?)
134.4.3a. Emine: Fakat Bülent.. Sana söylemem icabeden bir şey var. But Bülent, there’s something I have to tell you.
136.4.4a. Nesrin: Yemeğe misafirler vardı Bülent. We had guests over for dinner, Bülent. (Lit., There were guests at dinner.)
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
143.1.3c. Bırak ne hali varsa görsün. Let him be and let him see what happens. (Lit., Let him see whatever his condition is.)
143.2.2b. Ne kadar güzel bir hava var bu gün değil mi? Isn’t the weather splendid today? (Lit., What splendid weather there is today, isn’t it?)
143.3.2b. Sana anlatacaklarım var. I have something to tell you. (Lit., somethings)
144.1.2c. Benim sana vermiş olduğum bir söz var. I gave you my word. (Lit., There’s a word I’ve given you.)
146.3.1. Emine: Bu kararından babanın haberi var mı? Does your father know of your decision? (Lit., have news of this decision of yours)
147.3.1b. Avrupada tanıdığım bir kaç firma var. In Europe there are several companies I’m familiar with.
149.2c. Fakat benim geçirmiş olduğum acı bir tecrübe var. But I’ve been through a bitter experience. (Lit., there’s a bitter experience I’ve passed through)
152.4.2a. Emine: Ne garip bir alın yazım varmış.. What a strange hand fate has dealt me! (Lit., What a strange forehead writing I had!)
153.4.2. Emine: Fakat Bülent. Sana söyleyeceklerim var. But Bülent, I have something to say to you. (Lit., somethings)
155.2.2b. Yapacak işlerim var. I have things to do.
158.2.2b. Benim Bülentle konuşacaklarım var. I have some things to discuss with Bülent.
* var-, -ır /A/ - reach /Ø/, arrive /AT/, come /to/. farkına var-, karara var-.
19.4.1c. Sağ salim buraya vardım diyordu. He said, I arrived here safely.
34.2.1b. Nihayet Aksaraya varmışlardı. Finally they reached Aksaray.
* vasıta (-..) means of transportation.
32.2.2. Emine: Bu havada vasıta bulabilmek de bir mesele. Finding a means of transportation in this weather is a real problem. (Lit., to be able to find)
33.4.3c. Bu havada vasıta bulabilmek hakikaten zor. It’s really hard to find transportation in this weather. (Lit., to be able to find)
* Vay anexpression of surprise
*
Vay canına! That’s incredible!129.1.2a. Hakkı: Vay canına! That’s incredible!
* vaz geç- / vazgeç- (.’.) /DAn/ - give up /Ø/ (idea, plan, etc.).
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
47.1.2a. Kâmuran Bey: Vaz geç bu sevdadan oğlum. Give up this crazy idea, son.
154.4.1c. İstersen vaz geçelim bu işten. Why don’t we give up this plan? (Lit., If you wish, let’s abandon this matter.)
141.1.1b. Fakat.. işin henüz proje safhasında olduğuna göre bütün hayatın boyunca pişmanlık duyacağın bu karardan vaz geçmen akıllıca bir hareket olur. But... since the matter is still in the planning stage, it would be reasonable for you to give up this idea, which you would regret your whole life. (Lit., a reasonable act... give up this decision... for which you would feel regret throughout your entire life)
154.4.1c. İstersen vaz geçelim bu işten. Why don’t we give up this plan? (Lit., If you wish, let’s abandon this matter.)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
* vazgeçir- /DAn/ - get or cause sb to give up /Ø/ (idea, etc.).
152.4.1a. Narrator: Emine bütün ısrarlarına rağmen Bülenti kararından vazgeçiremiyeceğini anlamıştı. Emine realized that despite her insistence, she wouldn’t be able to get Bülent to change his mind. (Lit., all her insistences)
* vazife (.-.) duty, responsibility.
57.3.2b. Bir patron olarak sizin prensiplerinize saygı göstermek bizim vazifemiz. Since you’re the boss, it’s our duty to show respect for your principles. (Lit., you being the boss)
137.2.1a. Bülent: Böyle bir konuda sizin fikrinizi sormak bana düşen bir vazife.. It’s my duty to consult you in such a matter. (Lit., to ask your opinion is a duty that falls to me)
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
* vaziyet, -ti matter, situation.
4.1.3b. Ama vaziyet kesinleştikten sonra söylemeyi uygun buldum. It’s just that I didn’t want to tell you until after the matter was settled. (Lit., But after the situation was settled, I found it proper to tell you.)
37.2.1d. vaziyeti idare et işte..” “so just try to manage.” (Lit., manage the situation)
* vefat, -tı (.-) death, passing.
* vefat et- - die, pass away, depart this life.6.1.1p. Evlendiklerinden bir müddet sonra babası vefat etmiş, arkadan anacığı da göçüp gidivermişti.. Sometime after they got married, her father passed away, and then her dear mother soon departed this life too.
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
* ver-, -ir 1. – give. 2. – pay. 3. – offer. anlam ver-, borç ver-, cesaret ver-, cevap ver-, değer ver-, fikir ver-, haber ver-,
hak ver-, hesap ver-, izahat ver-, karar ver-, kolaylık ver-, kulak ver-, mâna ver-, okula ver-, son ver-, sonuç ver-, söz ver-, yüz ver-11.4.2b. Bu ay başında sendeki paradan evin kirasını verirsin. On the first of the month you’ll pay the rent from the money you have. (Lit., the money on you)
14.4.1. Narrator: Genç kadın şekerlerin parasını vermek isteyince babacan adam itiraz etti.. When the young woman wanted to pay for the candy, the nice elderly man objected. (Lit., to give the candies’ money, the fatherly man...)
19.1.2. Emine: Ver bakayım Elif. Here, let me have it, Elif. (Lit., Give, let me see.)
20.3.1 Hüseyin Efendi: Ee.. El oğlu kolay para verir mi adama? Well, do foreigners part with their money easily? (Lit., pay a man)
23.1.2a. Man: Ayrıyeten bana iki yüz mark verdiydi. In addition, he gave me 200 marks. (Lit., had given me)
23.4.1. Narrator: Emine daha çok adamın verdiği paraya sevinmişti. Emine was more pleased with the money the man had given (her).
38.1.1. Narrator: Emine kaynanasına aldığı hediyeyi Haticeye verdi. Emine gave Hatice the present she had bought for her mother-in-law.
89.3.2. Bülent: Olur. Siz adresini yazıp bana verin. Sure, (just) write down his address and give it to me.
90.3.3c. Siz yine kocanızın adresini verin bana. Anyway, give me your husband’s address.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
101.1.2c. Allah sana ve çocuklarına uzun ömür versin. May God give you and your children long life.
118.1.2d. Allah nihayet kalbine göre bir kısmet verdi sana. God has finally granted you a fate that your heart deserves. (Lit., according to your heart)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
148.2.1b. Nasıl olsa evin altı aylık kirasını peşin verdim. In any case, I paid six months rent in advance for the house.
* veriş giving,selling alış veriş* vesikalık (.-..) suitable for an official document/certificate.
125.1.1c. Nüfus kağıdınla birlikte bir miktar vesikalık resim çektirip bana getir. Take your identity card, have some official pictures taken, and bring them to me. (Lit., together with your identity card)
* vucut vücut
* vur-, -ur 1.– slam (door). 2. - hit (the sack),
baş vur-, kafayı vurup yat-, kapıyı vurup çık-.?
* vurdum duymaz callous, insensitive.37.2.2. Emine: Ne vurdum duymaz adam ya Rabbim! My God, what a callous man!
82.1.2d. Bu kadar vurdum duymaz olamazsın. How can you be so callous? (Lit., You can’t be so callous.)
* vurul- 1. – be knocked on. 2. - be struck, dumbfounded. kapı vurul-.
98.4.1f. Bu sabah gazeteyi elime alınca beynimden vurulmuşa döndüm. I was dumbfounded when I picked up the newspaper this morning. (Lit., became as if I had been struck from my brain when I took the paper into my hand)
* vücut / vucut, -du body (of a person or animal).
121.4.1a. Narrator: Bir an bütün vucudunun buz kesildiğini hissetti. Suddenly she felt her whole body turn to ice.
132.3.1c. Bütün vücudu ter içinde kalmıştı. Her whole body was drenched in sweat. (Lit., had remained in sweat)
- Y -
* ya (-) 1. Oh; My!; Well, well; Really?! (expresses strong emotion, especially exasperation). 2. (used to emphasize a rhetorical question) 3. (recalls a person or thing to the hearer’s mind) you know, you remember/recall.4. (emphasizes a statement) you know very well. 5. really, so that’s how things are. 6. what if. 7.(an affirmation)yes; yes I know; Oh, I see; yes, you’re right.8. guess what.
2.1.3. Emine: Ya.. Neden? Really? Why?
2.3.1c. Kendi eğlencem için satmadım ya.. You know very well I didn’t sell it just for my own amusement.
4.3.2b. Sürgüne gitmeyeceğim ya.. I’m not going into exile, you know!
11.1.2c. Ölüme gitmiyorum ya.. I’m not going off to (my) death, you know.
17.3.2c. Bizim arkada oturan Zehra var ya.. You know Zehra who lives in back of us...
31.2.3. Boss: Ya, iyi, buyrun oturun. Oh yes, very good, please come in, sit down.
35.1.2b. Ya bir gören olduysa.. What if someone had seen (me)? (Lit., If a seer had been...)
36.1.2. Elif: Anne, Ahmet var ya.. Bebeğimin kolunu koparttı. Mother, guess what Ahmet did. He pulled my doll’s arm off!
38.3.2a. Hüseyin Efendi: Ya.. iyi iyi.. Oh, I see. That’s fine, fine.
41.1.2b. Beni de üzen o ya.. And you know, that’s what’s really upsetting me.
50.1.2a. Nesrin: Artık çocuk değil ya. He’s not a child anymore, you know.
53.2.2a. Emine: Ya öyle. Yes, I know. (Lit., Yes thus.)
61.3.3. Hatice: Ya! Well, well!
62.3.3. Emine: Ya.. ne davetiyesi? Oh... what invitation?
76.1.3b. Ben geldim ya.. Yes, here I am. (Lit., I’ve come.)
77.2.1a. Hakkı: Neyse.. çok şükür iyisiniz ya. Never mind... thank God you’re well.
79.1.1. Hakkı: Ya.. Seni de böyle evlerine davet ettiğine göre durumun iyi demek ki. Well... Since they invite you to their house like this too, your situation must be good. (Lit., it means your situation is good)
80.2.3. Emine: Ya.. So that’s how things are.
87.1.3. Emine: Ya! Really?!
89.1.3a. Bülent: Yaa.. Anlatın bakalım. Really? Well then, go ahead and tell me. (Lit., explain)
91.4.1a. Emine: Geçen gün seninle konuştuğumuz Hakkı ile ilgili mesele vardı ya? Remember the matter we discussed the other day regarding Hakkı? (Lit., that we discussed with you)
114.3.2b. Ya kabul etmezse.. What if she doesn’t accept?
137.1.3. Kâmuran: Ya.. Nedir bu mesele? Alright then... What is this matter?
150.1.2a. Bülent: Seninle biraz sert konuştuğum için bana kızmadın ya sevgilim? You didn’t get angry at me because I spoke a little harshly to you, did you, darling?
* Ya Rabbim! My God; Oh my God.
37.2.2. Emine: Ne vurdum duymaz adam ya Rabbim! My God, what a callous man!
* Yaa!.. (-) an expression of surprise: Oh!; Really!; Really?; Oh really!?; Aha.; Oh my goodness!; Yes, really.
17.4.1a. Esma hanım: Yaa.. Yes, really.
18.1.3a. Emine: Yaa?! Oh my goodness!
29.1.3. Emine: Yaa? Hayrola. Really? I hope it’s good. (Lit., Let it be good.)
45.4.2. Emine: Yaa! demek.. memnun oldum efendim. Oh! So... that’s very nice, sir. (Lit., I’m pleased.)
89.1.3a. Bülent: Yaa.. Anlatın bakalım. Really? Well then, go ahead and tell me. (Lit., explain)
91.4.2. Hatice: Yaa.. Neden icabetti. Really? Why was that necessary?
96.2.1a. Bülent: Yaa.. Aman ne güzel. Really! Oh how wonderful!
133.4.2. Emine: Yaa!.. Really?
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
139.4.2. Bülent: Yaa! Oh really!?
141.3.2. Kâmuran: Yaa.. Neyse ortada resmî bir durum olmadığına göre.. Aha. Oh well, since it’s not official (yet)... (Lit., Since an official situation is not out there...)
143.4.2. Emine: Yaa.. Demek böyle. Oh. So that’s how things stand. (Lit., So thus.)
145.1.2. Emine: Yaa.. Peki Bülent fakat.. Well, alright, Bülent, but...
147.3.2. Emine: Yaa!.. Oh...
151.4.1. Jale: Yaa! Demek orada kalacaksın artık.. Really? So you’re going to stay there for good?
162.1.2. Emine: Yaa.. Demek fikrini değiştirdin. Oh... So you’ve changed your mind.
* ya da or, (with negative) neither.
33.3.1a. Narrator: Genç kadın bindiği arabanın taksi ya da dolmuş olmadığını o zaman anlamıştı. At that point the young woman realized that the car she had gotten into was neither a taxi nor a share cab. (Lit., [she] understood that)
* yabancı 1. foreign. 2. a stranger, foreigner. 3. unfamiliar, strange.
10.2.1
a. Emine: Halbuki şimdi.. yabancı bir memlekete gidiyor. But now... he’s going to a foreign country.22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
42.3.1. Narrator: Yabancı geri dönmüş kapıdan çıkmak üzereydi. The stranger had turned around and was about to go out the door.
* yabancı gel- - seem unfamiliar.
43.1.2a. Bülent: Sesi ve yüzü hiç yabancı gelmedi bana.. Her voice and her face didn’t seem at all unfamiliar to me. (Lit., didn’t come)
* yağmur rain.
24.1.3. Emine: Evet. Yağmurlar başlamadan biraz odun alayım dedim. Yes. I thought I’d buy a little firewood before the rains begin.
122.1.1b. Rüzgârın uğultusu ve yağmurun şırıltısından başka bir şey duyulmuyordu. Nothing could be heard but the howling of the wind and the splashing of the rain. (Lit., was heard)
* yahu (-‘.) (for emphasis)for heaven’s sake!, My!
3.4.2a. Hakkı: Ne alayı yahu.. Not a bit, for heaven’s sake! (Lit., what kidding)
48.3.3a. Bülent: Ne trafik yahu! My, what traffic!
128.3.1a. Hakkı: Yahu mezardan gelmiyorum. For heaven’s sake, I’m not coming from the grave!
* yak- - light (stove), light up (cigarette).
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
* yakın /A/ 1.near /Ø/, close /to/ (position and personal relationship). 2. nearly, almost.
3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
73.4.1b. Belki de.. sizi kendime en yakın biri olarak gördüğümden. Maybe also... because I see you as being the person closest to me. (Lit., the closest one)
101.1.3b. Sizden daha yakın kimsem yok hayatta. You are the people closest to me in the world. (Lit., I have no one closer than you in life.)
* yakında 1. nearby, close. 2.soon, in the near future.25.3.2c. Ama herhalde yakında Hakkıdan bir haber gelir. But there’ll probably be some news from Hakkı soon. (Lit., a news will probably come)
48.4.1. Bülent: Anlaşılan yakında evi de buraya nakletmekten başka çare kalmayacak. It’s pretty clear that soon the only solution will be (for me) to move here. (Lit., no other solution will remain than moving [the] house)
* yakındaki adj. nearby.120.1b. Yakındaki okula buradan giderler.. They’ll go from here to the school nearby.
133.1.1d. Yakındaki camiin minaresinden ezan sesi geliyordu. The sound of the call to prayer was coming from the minaret of the nearby mosque.
* yakış- /A/ - be appropriate /for/, - suit /Ø/.
138.4.1. Kâmuran: Oğlum her halde kendine münasip, aile şerefimize yakışır birisini seçmiştir. My son has no doubt chosen someone appropriate for himself and befitting the honor of our family.
157.4.2a. Bülent: Merhamet lâfı ağzınıza hiç yakışmuyor. The word pity doesn’t suit you at all. (Lit., doesn’t suit your mouth)
* yakışıklı handsome, good-looking.6.1.1h. Esmer, uzun boylu, yakışıklı bir delikanlıydı o zaman. Back then he was a tall, dark, handsome young man. (Lit., dark, tall)
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
62.1.2c. Yoksa yakışıklı patronumuz.. Could it be that our handsome boss...
* yakıştır- /A/ - get sth to feel right /to/.
57.4.1. Bülent: Güzel lâf.. Fakat bu patron sözünü iğreti bir elbise gibi bir türlü yakıştıramıyorum üzerime. Nice words. But I just can’t get the word boss to feel right to me, (it’s) like an ill-fitting suit.
* yaklaş- /A/ - approach /Ø/, come up /to/, come close /to/, get close /to/.
46.1.1. Narrator: Bülent kapıdan çıkarken genç kadına yaklaştı. As Bülent was going out the door, he approached the young woman.
67.4.1b. Bu sırada yanlarına Nesrin hanım yaklaştı. At that moment Nesrin hanım came up to them. (Lit., came up to their sides)
69.1.1. Narrator: Salonun çıkış kapısına doğru ilerleyen Emine orada bulunan Kâmuran beyle hanımına yaklaştı. Making her way toward the drawing room exit, Emine approached Kâmuran bey and his wife who were (standing) there.
77.1.1a. Hakkı: Şaka maka iki seneye yaklaşıyor gideli. It’s getting close to two years since I left.
114.4.1. Narrator: O sırada yanına kız kardeşi yaklaştı. At that moment his sister approached him. (Lit., came to his side)
* yalnız 1. alone, by oneself. 2. (.’.) only. 3. just. 4. (.’.) but
(here indicating that additional information is coming).1. alone, by oneself..
30.3b. Nasıl olsa benimki de evde yalnız. My kid is home alone too anyway. (Lit., Mine too is at home alone...)
55.1.1. Narrator: Ertesi sabah Emine büroda yalnızdı. The next morning Emine was alone in the office.
59.1.1b. Patronu da olsa başka bir erkekle yalnız oturmak onu sıkıyordu. Sitting alone with another man made her uneasy, even if it was her boss.
68.3.2b. Çocuklar da yalnız. And besides, the kids are alone.
70.2.2b. Evli bir kadının bu saatte sokakta yalnız dolaşması bizim memlekette hiç hoş karşılanmaz. (You know that) in our country it isn’t considered at all proper for a married woman to be walking about alone at this hour. (Lit., [her] walking about alone... is not approved of)
81.2.1b. Yalnız hava karın doyurmuyor. (Nice) weather alone doesn’t fill one’s stomach.
90.1.2b. Kocanız uzun zamandır orada yalnız. Your husband has been alone over there for a long time.
101.2.2. Hatice: Ama seni nasıl yalnız bırakabilirim? But how can I leave you alone?
102.3.1a. Narrator: O gün haberi duyan konu komşu baş sağlığına gelmiş, Emineyi pek yalnız bırakmamışlardı. That day the neighbors who heard the news came to console Emine, and they rarely left her by herself. (Lit., came to her head’s health... did not leave her alone much)
147.1.3b. Fakat.. yalnız beni mi kastediyorsun? But... do you mean me alone?
2.
only10.3
b. Evini barkını bırakıp çalışmağa giden yalnız Hakkı mı? Is Hakkı the only one who (ever) left home and family to go off to work?20.2.2b. Yalnız yorgunluktan şikâyet ediyor. Except that he complains that he’s tired. (Lit., complains of tiredness)
3.
just34.2.3b. Yalnız bir saniye. Just a second.
83.2.1b. Yalnız bırak artık bu suratı. But stop making such a face. (Lit., Only leave now this face.)
4.
but (here indicating that additional information is coming).74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
89.4.1a. Emine: Yalnız.. şey.. But... well...
-------------------------------------------------------------------------
* yalnız başına alone, by himself:
* yalnız başıma alone, by myself, etc.4.4.1c. Ben burada iki çocukla yalnız başıma... (And) I’ll be here alone with two kids... (Lit., I here with two children alone.)
63.1.2b. Yalnız başıma nasıl giderim. How can I go alone? (Lit., how shall I go)
* yalnız kal- - be alone, remain alone.
101.4.1a. Narrator: Emine yalnız kalmıştı. (Now) Emine was alone. (Lit., had remained alone)
* yalnızlık loneliness.54.4.1. Narrator: İçinde müthiş bir yalnızlık hissi ve sıkıntı duyuyordu. She felt a terrible feeling of loneliness and boredom in her heart.
54.4.2c. Daha ne kadar katlanacağım bu yalnızlığa. How much longer will I put up with this loneliness?
* yalnızlık duy- – feel lonely, feel loneliness.
124.1.3a. Bülent: Evet... eskiden mehtabı seyrederken çocukluğumdan beri duyduğum yalnızlığı hisseder içimi bir hüzün kaplardı. Yes... In times past when I gazed at the full moon I would feel the loneliness I had felt since childhood and a sadness would come over me. (Lit., would cover my inside)
* yaman fantastic, wonderful.
46.1.2a. Bülent: Peder bey yaman adamdır. My father is a fantastic man.
* yan side. bu yana, bundan yana.
10.1.2b. İyi günlerin yanında kötü günlerimiz de oldu. We’ve had good days and bad days. (Lit., Beside the good days our bad days happened too.)
11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
12.2.2. Narrator: O sırada Hakkı tekrar yanlarına gelmişti. At that point Hakkı rejoined them. (Lit., came to their sides again)
13.1.1.b. Sonra peronu dolduran kalabalığın yanından ağır ağır ilerlemeğe başladı.. Then it began to inch forward away from the crowd filling the platform. (Lit., to advance slowly... from the side of the crowd)
22.2.2a. Man: Ben Alamanyadan (standard form = Almanya) onun yanından geliyorum. I’m coming on his behalf from Germany. (Lit., from his side)
67.4.1b. Bu sırada yanlarına Nesrin hanım yaklaştı. At that moment Nesrin hanım came up to them. (Lit., came up to their sides)
68.1.1. Narrator: Nesrin hanım genç adamın kolundan tutarak Eminenin yanından ayrıldı. Taking the young man by the arm, Nesrin hanım left Emine’s side.
68.2.1b. Seninle tanışmak isteyen genç hanımların yanına gidelim. Let’s go over by the young ladies who wish to meet you. (Lit., let’s go to the side of)
79.1.2c. Altı aydan beri de büroda patronun yanında çalışıyorum. And for the last six months I’ve been working in the office with the boss. (Lit., at the boss’s side)
94.2.1. Narrator: Emine onun yanından ayrılarak çalıştığı odaya geçti. Leaving him, Emine went to the room (that) she worked in. (Lit., leaving from his side)
97.1.1c. Yanında kocası da vardı. Her husband was with her too. (Lit., at her side)
101.1.1. Narrator: Hatice ile kocası bir müddet daha onun yanında kaldılar. Hatice and her husband stayed with her a while longer. (Lit., at her side)
114.4.1. Narrator: O sırada yanına kız kardeşi yaklaştı. At that moment his sister approached him. (Lit., came to his side)
134.2.1. Man: Ölümünden sonra benim yanımda kalan bazı eşyalarını saklayıp memlekete dönüşte size vermeyi düşünmüştüm. After his death, I thought I’d save some of his things that were left with me and give them to you when I came home. (Lit., his things that remained at my side... on returning home)
135.1.1. Narrator: Genç adam gelip Eminenin yanına oturdu. The young man came and sat down beside Emine. (Lit., at Emine’s side)
155.3.1b. Eminenin yanına geldi. He came over to Emine. (Lit., came to Emine’s side)
* yan sokak side street.
75.2.1a. Narrator: Arabadan inip yan sokağa saptı. She got out of the car and turned into a side street.
* yanı başında alongside.33.1.1a. Narrator: O sırada yanı başında bir araba belirmişti. At that moment a car appeared alongside her. (Lit., at her side)
* yan- - burn.
75.3.2a. Emine: İçerde ışık yanıyor. A light is burning inside.
126.4.2a. Emine: İçim yanıyor.. I’m burning up. (Lit., My insides are burning.)
* yanak cheek (body part).
19.3.1. Emine: Elifimin Mehmedimin yanaklarından öperim diyor. It says I kiss my Elif and my Mehmet on the cheeks. (Lit., from [their] cheeks)
* yanaş- /A/ - get closer /to/, draw up alongside of, pull up /to/.
34.2.3c. Şöyle yolun kenarına yanaşalım da.. Let’s just get a little closer to the curb. (Lit., to the side of the road)
* yandaki adj. side, at his side, at the side of.
109.1.2b. Fakat kucağındaki çocuk, yanındaki bu kadın.. But the child in his lap, and this woman at his side...
120.1c. Şu yandaki odayı da onlara hazırlarız. And we’ll get this side room ready for them. (Lit., prepare)
160.3.1a. Narrator: O anda yandaki odadan oğlunun ağlayarak kendisini çağıran sesini duydu. Just then she heard her son’s voice crying and calling her from the next room.
* yanı başında yan
* yanıl- - be mistaken, be wrong.
124.3.1b. Fakat yanılıyorsun. But you’re mistaken.
139.3.1. Nesrin: Yanılmıyorsam o kadın evliydi ve çocukları da vardı galiba. If I’m not mistaken, that woman was married and probably even had children.
139.3.2a. Bülent: Hayır yanılmıyorsunuz.. No, you’re not mistaken.
142.1.1b. Demek yanılmışım. So I was wrong.
142.1.2a. Kâmuran: Evet yanılıyorsun. Yes, you’re wrong.
*
yani (-‘.) that is to say, I mean, I meant to say, you mean, in other words, i.e.45.3.2. Bülent: Yani dün uğradığımda tanışmıştık demek istedim baba. I meant to say that we got acquainted when I dropped by yesterday, Father.
60.1.3. Emine: Yani.. benim evli olduğumu biliyor muydunuz? Well, did you know that I am married?
71.2.1. Emine: Yani.. sizin öz anneniz değil mi? You mean... she isn’t your real mother?
90.1.1. Emine: Yani, şey.. meseleyi biliyor musunuz yoksa? So, well... so then you know the problem?
97.4.3. Hüsnü: Şey.. evet.. yani.. Well... yes... I mean...
98.4.1d. Yani demek istediğim şey.. What I mean is... (Lit., I mean, the thing that I mean...)
107.4.1b. Yani kocanızı bularak kendisiyle konuştum. I mean that I found your husband and spoke with him.
115.2.1c. N’olur yani bizimle gelsen? Won’t you please come with us?
125.2.2b. Şey.. yani belki.. That is... I mean maybe..
130.2.1d. Senin ve çocuklarımın yani.. I mean yours and my kids’... (i.e., home)
134.1.2. Emine: Fakat kocam.. yani.. şey. But my husband... that is... well...
139.1.1. Kâmuran: Yani.. Emine hanımı mı kastediyorsun oğlum? You mean... are you referring to Emine hanım, my son?
147.1.3c. Yani.. sen?.. I mean, what about you?
* yanlış 1.wrong, mistaken, false. 2. incorrectly, wrong.
110.4.1a. Bülent: Fakat düşündüklerimin yanlış, söylediklerimin boşuna olduğunu şimdi anlamış bulunuyorum.. But now I realize that my thoughts were mistaken and my words were useless.
* yanlış adım at- - take a false step.
141.2.1a. Kâmuran: Evet.. Baba olarak oğlumun böyle mühim bir meselede yanlış adım atmasına müsade edemem. Yes. As a father I cannot permit my son to take a false step in such an important matter. (Lit., permit my son’s taking)
* yanlış anla- - misunderstand.28.1.1a. Emine: Yanlış anlama Hatice. Don’t get me wrong, Hatice. (Lit., Don’t misunderstand.)
137.4.2b. Siz meseleyi yanlış anladınız. You’ve got it all wrong. (Lit., You misunderstood the matter.)
148.1.1a. Bülent: Sakın beni yanlış anlama sevgilim. Mind you, don’t misunderstand me, darling.
149.2a. Emine: Hayır, beni yanlış anlama. No, don’t misunderstand me.
* yanlış duy- - hear wrong.
122.1.2b. Yanlış duydum herhalde. I probably heard wrong.
* yanlış hatırla- - remember incorrectly.
39.3.1. Boss: Yanlış hatırlamıyorsam burada çalışmaya başladığınız altı ay kadar oldu değil mi? If I remember correctly, you began working here about six months ago, is that right? (Lit., If I do not remember incorrectly, [the time] you began to work here has become six months, right?)
* yanlışlık mistake, error.
99.3.3b. Bir yanlışlık var herhalde. There must be some mistake. (Lit., There is surely a mistake.)
* yap- 1. – do. 2. – make. 3. – earn, make (money). 4. – carry out. 5. – bring sb/sth to a certain state/condition. arıza yap-, etki yap-, izin yap-, mesele yap-, müdafaasını yap-, müracaatını yap-, para yap-, tahsil yap-, ticaret yap-.
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
2.4.1
b. Ben yapacağımı biliyorum. I know what I’m going to do.2.4.2. Emine: Ne yapacaksın? What are you going to do?
5.2.1
b. Bu memlekette senelerdir bir şeyler yapalım diye uğraştık. I’ve struggled for years in this country, trying to accomplish something. (Lit., we’ve struggled... thinking let’s do somethings)5.3.1b. Bu güne kadar ne yaptıysam hep tenkit ettin. Down to this very moment, you’ve always criticized (me), no matter what I did. (Lit., up to today)
6.1.1n. Sonunda “Eh ne yapalım.. kismeti buymuş” deyip kabullendiler. Finally they thought, “Well, what can we do... this seems to be her fate,” and they reluctantly consented. (Lit., what shall we do)
7.2.1a. Emine: Almanya’ya gitmese ne yapar? (But) what will he do if he doesn’t go to Germany?
7.4.1b. Ne yapalım bir müddet katlanırım. What can I do? I’ll (just have to) put up with it for a while. (Lit., what shall we do)
10.3c. Ne yapalım. But what can we do? (Lit., What shall we do?)
16.2.2. Emine: Ne yapalım? Mecburiyet.. What can we do? We have no choice... (Lit., What shall we do? Necessity...)
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
25.1.2b. Herseyi öğrenmeden yapamaz.. She won’t be satisfied until she finds out everything. (Lit., can’t do without learning)
27.1.2a. Emine: Biliyorum. Fakat ne yapabilirim. I know, but what can I do?
27.3.2b. Fakat ne iş yapabilirim ki? But what work could I (possibly) do?
27.4.1a. Hatice: Her türlü iş yaparsın.. You can do all kinds of work. (Lit., you’ll do)
28.1.2a. Hatice: Ne yapacaksın? What are you going to do?
29.3.2a. Emine: Peki ben orada ne iş yapacağım? OK, but what kind of work will I do there?
30.2.2. Emine: Ne yapabiliriz ki? But what can we do?
35.1.2a. Emine: Ne aptalca bir iş yaptım. What a stupid thing I did!
37.3.2c. Bununla epeyce şeyler yapabilirim. I can do quite a lot with this.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor.Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
53.4.2a. Emine: N’apacaksın (= Ne yapacaksın)? What can one do? (Lit., What will you do?)
54.2.2b. Hep böyle yaparsın. You’re always doing this.
55.1.2a. Emine: Yapacak bir iş yok. There’s no work to do.
59.1.2. Bülent: Size bir emri vaki yapayım dedim ama galiba pek memnun kalmadınız. I thought to put one over on you, but you’re probably not very pleased. (Lit., I thought, let me make a fait accompli for you...)
84.1.3c. Fakat ne yapacaksın. But what could you do? (Lit., what will you do)
89.4.2b. Desenize Almanyada detektiflik yapacağız. Come right out and say it: I’ll be doing detective work in Germany. (Lit., we’ll be doing)
91.1.1. Narrator: Bülent gittikten sonra Emine yaptığı işten pişmanlık duymağa başlamıştı. After Bülent left, Emine began to regret what she had done.
91.1.2a. Emine: Ne aptalca bir şey yaptım.. What a stupid thing I did!
92.4.1c. Bu akşam tatar böreği yapacağım. I’m making Tatar börek this evening. (Lit., I’m going to make)
95.2.1b. Fakat nasıl yapacağımı bilemiyorum. But I can’t imagine how I’m going to manage that. (Lit., I can’t know how I will do [that].)
97.2.2b. Biz yaptık o işi. We’ve already had ours. (Lit., We already did that task.)
97.3.1b. Sana bir kahve yapayım Hüsnü abi. Let me make you a coffee, Hüsnü abi. (Lit., elder brother)
100.4.1a. Hüsnü: N’apacaksın? (= Ne yapacaksın) What can one do? (Lit., What will you do?)
103.1.1c. Evde çoktandır vakit bulup yapamadığı bazı işlerle meşgul oldu. At home she busied herself with some tasks that she hadn’t been able to find the time to do for a long time.
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
104.4.2a. Emine: Keşki yapabilsem. If only I could.
105.4.3. Emine: Fakat ne yapabilirim ki. Yes, but what can I do?
106.1.2. Emine: Söyledikleriniz güzel şeyler fakat insanın taşdan olması lâzım bunları yapabilmesi için. What you say is (all) very nice, but a person must be (made of) stone to be able to do that. (Lit., what you say are very nice things... to be able to do them)
107.2.1b. Almanyaya giderken benden yapmamı istediğiniz bir iş vardı. When I was about to go to Germany, there was something you asked me to do.
108.1.2. Bülent: Kendimi oradaki Türk işçileriyle röportaj yapmağa çıkmış bir gazeteci olarak tanıttım. I introduced myself as a journalist who had come to do a series of articles there with Turkish workers.
110.1.1a. Bülent: Bunları yapabilen bir insan sizin sevginize lâyık mıydı? Was a person who could do these things worthy of your love?
111.1.2b. Bir şeyler yapmalıyım. I have to do something. (Lit., I must do somethings.)
115.2.1b. Sen de hep böyle yaparsın. You’re always doing this. (Lit., You always do thus.)
117.4.2. Emine: Ay! Yapmayın. Bir gelen olur. Oh don’t! Someone might come in. (Lit., Don’t do [that]. A coming person may be.)
118.1.1b. Başka ne yapabilirdim ki? What else could I have done anyway?
131.2.1b. Bunu nasıl yapabilirsin? How can you do this?
132.1.1a. Hakkı: Tasarladığın şeyleri yapamıyacaksın. You’re won’t be able to do the things you planned.
142.2.1b. Ben üzerime düşen bir vazifeyi yapmak için size danışmak istedim. I wanted to consult you in order to carry out a duty that falls to me. (Lit., fell to me)
146.4.1. Emine: Fakat Bülent, babanın işini bıraktığına göre ne yapmayı düşünüyorsun? But Bülent, now that you’ve left your father’s business, what are you thinking of doing?
149.3.3. Emine: Peki Bülent. Nasıl istersen öyle yap. Alright, Bülent, do as you wish.
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
155.2.2b. Yapacak işlerim var. I have things to do.
155.4.2c. Ne yapsam Tanrım? My God, what should I do?
157.3.1. Nesrin: Yaptığın çocukça işlerin sonu ne zaman gelecek bakalım. When will we finally see the end of your childish behavior? (Lit., Let’s see when the end of the childish acts you’ve done will come.)
158.3.1e. Hayat her istediğimizi yapabileceğimiz kadar uzun değil. Life isn’t long enough for us to be able to do everything we want.
160.3.2. Emine: Yapamayacağım yapamayacağım. I can’t do it, I can’t do it.
* yapıl- - be done.40.3b. Yapılacak işleri size gösteririz. We’ll show you the work to be done. (Lit., the tasks)
54.2.1b. Evde de yapılacak bir sürü iş var. And besides, there’s all kinds of work that needs to be done at home.
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
* yaprak page, leaf (of a book)
159.3.1a. Narrator: Emine ani bir kararla kızının okul defterinin orta sayfasından bir yaprak kopardı. On a sudden impulse, Emine tore a center page from her daughter’s school notebook. (Lit., With a sudden decision, Emine tore a leaf from the center page of...)
* yara- /A/ - be of use /for/.
109.3.1b. Öğreneceğiniz şeylerin bir işe yaramıyacağını biliyordum.. I knew that the things you’d learn would be of no use.
*
yaralı hurt, wounded.99.2.2.
Emine: Yaralı mı yoksa? So then he’s hurt?* yaramaz 1. good-for-nothing. 2. naughty. 3. rascal.
14.3.2. Hüseyin Efendi: Alın bakalım küçük yaramazlar. Here you are, (you) little rascals. (Lit., take it)
* yaramazlık misbehaving, misbehavior, bad behavior, naughtiness.* yaramazlık et- - misbehave, be naughty.
35.4.2b. Yaramazlık edip teyzenizi üzmek yok. (Look,) there’s to be no misbehaving or annoying your aunt!
*
yarat- - create.81.4.1c. Bu günkü imkânları o zaman yaratmış olsaydım oralara gitmene lüzum kalmayacaktı. If I had created today’s opportunities back then, you wouldn’t have had to go over there. (Lit., the need for your going would not have remained)
* yaratık creature.117.3.1. Bülent: Eh.. Siz de başka türlü bir yaratık olmadığınıza göre.. demek Well, since you’re not any other kind of creature... that means
*
yardım help, assistance.34.3.1a. Emine: Yardımınıza çok teşekkür ederim. Thank you very much for your help.
88.2.2a. Emine: Tamam.. meseleyi onun yardımıyla çözebilirim. That’s it... I can solve the problem with his help.
92.3.2b. O kadarcık bir yardımı dokunuversin. Let him at least help that little bit.
* yardım et- /A/ - help /Ø/, assist /Ø/.
159.2.2a. Kâmuran: Evet oğlum. Hadi şimdi bana yardım et. Yes, my son. Come and help me now.
* yardımcı 1.helper, assistant. 2. helpful.
13.2.2 Emine: Sen onun yardımcısı ol Allahım.. (You) be his helper, dear God. (Lit., my God)
25.2.3b. Allah fakir fukaranın yardımcısı olsun. May God help the poor. (Lit., be the poor’s assistant)
40.4.1b. kısa zamanda müessesenin idari işlerinde patronun yardımcısı olmuştu. (and) in a short time she had become the boss’s assistant in the administrative affairs of the establishment.
104.2.1a. Narrator: Geçen günler kendisini toparlamasına yardımcı olamıyor, The passing days couldn’t help her pull herself together. (Lit., couldn’t be helpful to her collecting herself)
* yardımda bulun- /A/ - be of help, assistance /to/, - help /Ø/, assist /Ø/.
102.4.1c. Bu arada size nasıl bir yardımda bulunabilirim? In the meantime, how can I be of help to you?
* yarı half of the.
127.1.1a. Narrator: Gece yarısıydı. It was midnight.
* yarım half.
32.4a. Emine: Yarım saattir bekliyorum. I’ve been waiting for half an hour (now).
44.2.1b. Yarım saattir bir hat düşüremedim. I haven’t been able to get through for half an hour now. (Lit., to make a line fall)
* yarın (.’.) tomorrow.
36.4.2d. Yarın bir mektup daha yazayım. I’ll write another letter tomorrow.
79.3.1b. Yarın beraber parka gidelim mi? Shall we go to the park together tomorrow?
80.4.3c. Yarın konuşuruz bu meseleleri. We’ll discuss these problems tomorrow.
87.1.2. Bülent: Ben yarından sonra Almanya’ya gidiyorum Emine hanım. Siz.. I’m going to Germany the day after tomorrow, Emine hanım. You... (Lit., I’m going after tomorrow)
87.4.1a. Bülent: Ayrıca yarın da bu meseleleri konuşuruz. We’ll discuss this further tomorrow. (Lit., We’ll speak more about these matters tomorrow too.)
88.3a. Emine: Ne olursa olsun yarın bir kere teklif ederim. In any case, I’ll at least make the request tomorrow. (Lit., proposal)
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
115.1.2b. Yarın da erken kalkmam lâzım. And besides, I have to get up early tomorrow.
* yarın akşam tomorrow evening.
134.4.2c. Yarın akşam getirecekler. They’re bringing it tomorrow evening. (Lit., going to bring)
* yarın sabah tomorrow morning.
19.4.1d. Münihe çok yakın bir kasabadaki fabrikada yarın sabah işe başlıyorum. I start work tomorrow morning in a factory in a small town very close to Munich. (Lit., I’m starting)
31.1.2b. Yarın sabah gelirim. I’ll come tomorrow morning.
79.2.3. Hakkı: Yarın sabah gösterirsin. Olur mu kızım? You’ll show (them to me) tomorrow morning. OK, dear?
92.1.1. Emine: Yarın sabah Almanyaya gidiyor da.. Well, he’s going to Germany tomorrow morning, you know.
95.4.2a. Emine: Yarın sabah biraz geç gelsem bir mahzuru var mı? Would you mind if I came in a little late tomorrow morning? (Lit., is there an inconvenience of it)
126.2.3c. Yarın sabaha hazır olsun. (So that) it will be ready for tomorrow morning. (Lit., let it be ready)
153.4.1a. Bülent: Yarın sabah bir kamyon gönderirim. I’ll send a truck tomorrow morning.
* yarış contest, race. gösteriş yarışı.
*
yasla- /A/ - rest sth /IN/against/ sth.6.2.1c. Başını eline yaslayıp sessiz sessiz ağlamaya başladı.. She rested her head in her hand and began to weep silently.
* yastık pillow.
103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
1. *
yaş tears. göz yaşları.11.1.1b. Gözlerine dolan yaşları göstermemek için başını öbür yana çevirdi. She turned away not to show the tears that were filling her eyes. (Lit., turned her head to the other side)
2. *
yaş age.5.1.3a. Emine: Bu yaşa geldin hâlâ hayal peşinde koşuyorsun.. At your age you’re still chasing pipe dreams. (Lit., You’ve reached this age [and] you’re still running after dreams.)
71.4.2a. Bülent: Altı yaşımdayken annemle babam ayrıldılar.. My parents separated when I was seven years old. (Lit., my mother and my father)
96.1.2. Emine: Evet. Ayrıca beş yaşında bir de oğlum var. Yes. I also have a five-year-old son too.
* yaşa- - live.
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
50.3.1. Kâmuran: Evet.. Uzun seneler aile ocağından ayrı kalması, yaşadığı ve alıştığı düzeni burada bulamaması onu hırçın yapıyor. Yes... (The fact) that he was away from his family for years and that here he can’t find the order in which he’s lived and to which he’s grown accustomed makes him irritable. (Lit., away from the family hearth)
106.2.1a. Bülent: Maziyi, bugünü ve yarını bir arada yaşayamaz insan. A person can’t live the past, today, and tomorrow all at the same time.
109.1.3b. İki yıldır resimdeki kadınla yaşıyormuş He had apparently been living with the woman in the picture for two years.
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
120.3.1a. Emine: Yaşamanın ne demek olduğunu çoktan unutmuştum. I’d long since forgotten what it means to live.
129.2.1. Hakkı: Neyse.. Görüyorsun ki yaşıyorum. Well anyway, you see that I’m alive. (Lit., I’m living)
129.2.2. Emine: Evet.. yaşıyorsun. Yes... you’re alive. (Lit., living)
130.1.2b. Orada beraber yaşadığın Alman kadınını ve çocuğunuzu bilmediğimi sanıyorsun? Do you think I don’t know about the German woman you’ve been living with over there and your child? (Lit., living together with)
130.2.2b. Orada sadece kendin için yaşadın. Over there you lived only for yourself.
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
132.1.1c. Fakat sen yaşamayacaksın. But you aren’t going to live.
132.1.1d. Yaşamaman lâzım. You musn’t live. (Lit., Your not living is necessary.)
161.3.2. Emine: Herşeye rağmen yaşamak zorundayım. In spite of everything, I’m forced to live.
* yaşam way of life, life.120.4.1b. Bizler için yepyeni bir yaşam başlıyor artık. A completely new life is beginning for us now.
* yaşayış way of life, how one lives, life. günlük yaşayış.* yaşlan- - grow old, age.
158.4.1b. İnsanlar yaşlandıkça daha bencil oluyorlar. As people grow older, they become more self-centered.
1. *
yaşlı teary.13.2.1. Narrator: Sallanan mendilleri yaşlı gözleri geride bırakarak uzaklaşan vagonların ardından Emine bir müddet daha baktı durdu.. For a while longer Emine stood and watched after the cars that were moving off, leaving behind the waving handkerchiefs and teary eyes.
2. *
yaşlı old.18.2.1b. Belki yaşlı kadın da onun ağzını aramak için açmıştı bu konuyu. Perhaps the old woman had started in on this subject to sound her out. (Lit., to seek her mouth)
30.4.1b. Yaşlı kadıncağıza külfet olacak. It’ll be a burden for the poor old woman.
* yat- /A/ 1.- go to bed, lay, lie down /ON/. 2. – agree /to/, accept /Ø/. aklı yat-, kafayı vurup yat-.
2.1.1b. Çocuklar yattıktan sonra kocası kendiliğinden açıldı. After the children had gone to bed, her husband opened up of his own accord.
6.3.1c. Çocukların yattığı odaya yöneldi. She headed for the room where the children lay (asleep).
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)26.1.2e. Kaynanam da zaten yatıyor. And now my mother-in-law is in bed too.
54.3.1b. Yatıp uyumak içinden gelmiyordu. (But) she didn’t feel like going to bed. (Lit., To go to bed and sleep wasn’t coming from her inside.)
78.1.1a. Narrator: Biraz sonra Eminenin hazırladığı sofraya babasını görmenin sevinciyle yatmayı unutan Elif de oturdu. A little later Elif, who with the joy of seeing her father had forgotten to go to bed, also sat down at the table Emine had set. (Lit., had prepared)
79.3.2b. Hadi sen şimdi git yat bakalım. Come on now, off to bed with you. (Lit., you now go, sleep)
80.4.3b. Hadi yatalım. Come on, let’s turn in. (Lit., go to bed)
115.2.2b. Şimdi yatmağa gidiyorum. I’m off to bed now. (Lit., I’m going to bed now.)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
126.3.1b. Hadi yatalım artık. Come on, let’s go to bed now.
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
136.4.2. Bülent: İyi akşamlar.. Henüz yatmadınız demek. Good evening. So you’re still up. (Lit., You haven’t gone to bed yet.)
150.3.1. Bülent: Merhaba Jale. Sen daha yatmadın mı? Hello, Jale. Haven’t you gone to bed yet?
150.4.1a. Jale: Yatmak üzereydim. I was about to go to bed.
152.3.3a. Bülent: Hadi sen git yat artık. Come on, off to bed with you now.
159.2.2b. Yatağıma yatmak istiyorum. I want to lie down on my bed.
160.4.1c. Çocukların yattığı odaya girdi. She entered the room where the children lay sleeping.
* yatak bed.7.1.1d. Kendini yatağa attı.. She threw herself on the bed…
8.3.1.
Narrator: Kocası soyunup yatağa uzandı. Her husband got undressed and stretched out on the bed.36.1.3b. Doğru yatağa. (Then) straight off to bed (with you).
36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
37.1.1b. Yataktan kalktı, kağıdı kalemi eline aldı. She got out of bed and picked up a pen and some paper. (Lit., She rose from bed, took paper pen in her hand.)
85.4.1. Narrator: O gece yatakta da aynı şeyi düşünüyordu. Even in bed that night, she was thinking the same thing.
121.1a. Narrator: O gece yatağına uzandığında Eminenin içinde tatlı bir heyecan vardı. Emine felt a sweet excitement when she stretched out on her bed that night. (Lit., there was a sweet excitement in Emine’s inside)
121.3.1b. Hafifçe yatağından doğruldu. Slowly she sat up in her bed.
122.3.1c. Onların üstünü örttükten sonra tekrar yatağına uzandı. After covering them up, she stretched out on her bed again.
126.4.1a. Narrator: Biraz sonra o da yatağına yatmış karışık düşünceler arasında uykuya dalmıştı. In a little while she too had stretched out on her bed and dropped off to sleep amidst a jumble of thoughts.
127.1.1b. Emine su içmek için yatağından kalkıp mutfağa gitmişti. Emine had gone to the kitchen to get a drink of water.
132.4.1b. Yatağındaydı. She was in her bed.
133.1.1a. Narrator: Gördüğü rüyanın tesirinden kurtulmak için yatağından kalktı. She got out of her bed in order to shake off the dream. (Lit., to escape from the effect of the dream she had seen)
157.4.1a. Nesrin: Adamcağız üzüntüden yatağa düştü. The poor man has taken to (his) bed because of distress. (Lit., fell to bed)
159.2.2b. Yatağıma yatmak istiyorum. I want to lie down on my bed.
* yatılı boarding (school/student).
72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
* yatır- 1. /A/ – deposit (money, etc.) /IN/.2. - put to bed.
24.1.1. Narrator: Ertesi gün Emine gidip kömür parasını yatırmış, bir miktar da odun almıştı. The next day Emine went and deposited the money for coal and also purchased a quantity of firewood.
36.2.1. Narrator: Çocukları yatırdıktan sonra o da yatağına uzandı. After putting the children to bed, she too stretched out on her bed.
54.3.1a. Narrator: O gece çocukların karnını doyurup yatırdıktan sonra yapacağı işleri bitirdi. That night after she had fed the children and put them to bed, she finished the tasks she had set out to do.
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* yavaş 1. slow. 2. slowly.
* yavaş yavaş 1. slowly.2. gradually, bit by bit.
20.3.2b. N’apalım (= Ne yapalım) o da alışır yavaş yavaş. But what can one do? He’ll gradually get used to it. (Lit., what shall we do?)
* yavaşca (..’.) slowly.
13.1.1a. Narrator: Nihayet tren yavaşca kıpırdadı. Finally the train slowly began to stir.
160.3.1b. Eli yavaşca aşağıya kaydı. Slowly her hand slid down.
* yavru young animal.
* yavrum my dear (affectionate form of address).6.3.2. Emine: Uyuyorlar.. yavrularım benim. They’re sleeping... my little dears.
160.4.2a. Emine: Ağlama yavrum. Don’t cry, my child.
* yaz summer.
25.2.1c. Yazın güzel günleri çok gerilerde kalmış The lovely days of summer were now long past,
104.2.2b. Eskilerin pastırma yazı dedikleri bu herhalde. This must be what the old-timers call Indian summer. (Lit., pastrami summer)
* yaz- - write.
19.2.2a. Elif: Babam ne yazıyor annecim (= anneciğim)? What does my father write, Mommy?
19.4.1b. Fazla bir şey yazmamıştı Hakkı. Hakkı hadn’t written very much of anything.
20.4.1. Hüseyin Efendi: Yazarsanız benden de çok selam. When you write, send him best wishes from me too. (Lit., many greetings)
20.4.2. Emine: Olur Hüseyin efendi yazarım. I’ll do that, Hüseyin efendi. (Lit., I’ll write)
24.3.2b. Hepinize çok selam yazıyor. He sends warm greetings to all of you. (Lit., is writing many greetings)
25.2.1a. Narrator: Geçen aylarla beraber Hakkının yazdığı mektuplar seyrekleşiyor, As the months went by, Hakkı’s letters became less frequent, (Lit., together with the passing months, the letters that Hakkı wrote)
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
27.1.2b. Her mektubumda durumumuzu tekrar tekrar yazıyorum. In every one of my letters I explain our situation again and again. (Lit., I’m writing in every letter of mine...)
36.4.2d. Yarın bir mektup daha yazayım. I’ll write another letter tomorrow.
37.1.2c. Eğer bu yazdıklarıma da cevap vermeyecek olursan benden başka mektup bekleme.. If you don’t answer this letter of mine either, don’t expect another one from me. (Lit., these writings of mine, don’t expect another letter)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
41.1.2d. Çok şükür kazandığımla geçiniyoruz ama bir mektup olsun yazmıyor. Thank God we’re managing on what I’m earning, but he doesn’t write even a single letter. (Lit., we’re managing with... but he doesn’t let one letter be)
55.1.2b. Fırsattan istifade Hakkıya bir mektup yazayım. Taking advantage of the opportunity, let me write a letter to Hakkı. (Lit., profiting from the opportunity)
55.3.1. Narrator: Apar topar makineden yazmakta olduğu mektubu çekip çıkardı. In a panic she pulled the letter she was writing from the typewriter.
55.3.2a. Emine: İnşallah ne yazdığımı farketmemiştir. I hope he didn’t notice what I was writing. (Lit., God willing, he didn’t notice)
79.1.2b. Sana da yazdığım gibi evvela işçi olarak başlamıştım. I started out as a worker, as I wrote you.
85.4.2a. Emine: En iyisi bir mektup yazıp bu meseleyi bana açıkça anlatmasını isteyim (= isteyeyim).. The best thing is for me to write a letter and ask him to openly explain this matter to me. (Lit., The best [thing is] let me write a letter and ask his openly explaining...)
89.3.2. Bülent: Olur. Siz adresini yazıp bana verin. Sure, (just) write down his address and give it to me.
90.4.1. Narrator: Bülent odadan çıkarken Eminenin yazıp verdiği kağıdı cebine koydu. Leaving the room, Bülent put the paper on which Emine had written (the address) in his pocket.
95.2.3c. Ben cevap yazmadım. I didn’t respond. (Lit., I didn’t write an answer.)
129.1.1a. Emine: Kaç ay evvel gazeteler senin araba kazasında öldüğünü yazdı. It’s been several months now that the newspapers wrote that you had died in a car accident. (Lit., how many months ago)
161.1.1. Narrator: Emine çocuğunu tekrar yatırıp uyuttuktan sonra masanın üzerinde duran Bülente yazdığı kağıdı alıp avucunda buruşturdu. After putting her child back to bed and to sleep, Emine took the piece of paper on which she had written to Bülent, which lay on the table, and crumpled it up in her hand.
* yazdır- - register sb /IN/, have sb’s name written /IN/ (a register, etc.)95.3.2c. Kayıtlar kapanmadan bir an evvel yazdır çocuğu. Register the child right away before registration is closed.
95.4.2b. Kızımı yazdırmak için okula götürmek istiyordum. I’d like to take my daughter to school to get her registered.
* yazı 1. writing (the activity). 2. piece of writing. alın yazısı.
19.2.1c. Üç beş satır yazıyı heyecanla okumaya başladı. Eagerly she began to read the few lines of writing. (Lit., three five lines)
99.4.1b. Gazetedeki yazıyı okuyacak kuvveti kendisinde bulamadı. She couldn’t find the strength to read the item in the paper. (Lit., the strength in herself to read the writing)
* yazı makinesi typewriter.55.2.1. Narrator: Yazı makinesinin başında o kadar dalmıştı ki odaya Bülentin girdiğini hiç farketmedi. She had become so absorbed in what she was doing at the typewriter that she didn’t even notice that Bülent had entered the room.
* yazık (a) pity, (a) shame. ne yazık ki.
* yazılı with writing on it, having writing on it, inscribed.
24.4.1a. Esma hanım: Elinde gavurca yazılı bir de torba vardı. He had a bag in his hands too with some foreign writing on it. (Lit., non-Muslim writing)
63.3.1a. Narrator: Nihayet nişan günü hazırlanıp davetiyede yazılı adrese gitti. Finally, on the day of the engagement, she got ready and went to the address written on the invitation.
99.2.1. Hüsnü: Aralarında onun da adı yazılı. His name is listed among them too.
* yazma writing, ability to write
okuma yazma.* ye- - eat.
1.4.2b. Neden yemiyorsun? Why aren’t you eating?
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
15.3.2b. Yemek yiyelim. Let’s eat.
35.3.1c. Karnınız acıkınca yemeğinizi de yersiniz. When you get hungry, you’ll eat (there) too.
58.3.1a. Bülent: Şurada oturup bir yemek yiyelim. Let’s sit down here and have lunch. (Lit., a meal)
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
61.2.1. Hatice: Yemeği de orada yedin demek. So you ate over there too.
61.3.2b. Onunla beraber yedik. We ate together. (Lit., We ate together with him.)
77.4.3b. Sabahtan beri yolda birşey yemedim. I haven’t eaten a thing since I set out this morning. (Lit., On the road since morning I didn’t eat anything.)
78.2.2a. Hakkı: Oh!. Çok yedim. Oh! I ate too much.
92.4.1d. Hep birlikte yeriz. We’ll all eat together.
96.3.2. Elif: Anne.. baksana Mehmet yumurtasını yemiyor. Mother, look! Mehmet isn’t eating his egg.
96.3.3a. Emine: Yer o.. Hadi sen biraz çabuk ol. He’ll eat it. Come on, get a move on. (Lit., be a bit quick)
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
* Yediği naneye bak! Just look at the situation he’s gotten himself into!, Can you believe what he’s done!143.1.2b. Şimdi de yediği naneye bak. Just look at the situation he’s gotten himself into now. (Lit., Look at the mint he’s eaten now!)
* yedi seven.
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
* yemek 1. food. 2. meal.
1.1.1a. Narrator: Akşam vakti Pakyol ailesinin kapısı çalındığında Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. In the evening when the Pakyol family’s doorbell rang, Emine was busy fixing supper in the kitchen. (Lit., preparing the meal)
2.1.1a. Narrator: Emine kocasının halinden bir şeyler sezinlemişti ama yemek boyunca başkaca bir şey sormadı. Emine sensed (that) something was wrong, but she didn’t ask anything else during the course of the meal. (Lit., sensed somethings from her husband’s state)
7.1.1b. Çocukların çamaşırı, yemek bulaşık.. kolay değildi. The children’s laundry, meals and dirty dishes... it wasn’t easy.
15.3.1. Narrator: Yerinden kalkarak sofrayı hazırladı, yemeği ısıttı. Getting up from her place, she set the table and heated up the food.
15.3.2b. Yemek yiyelim. Let’s eat.
16.1.2. Esma hanım: Yemeği ateşte bıraktım ama hadi biraz oturayım. I left some food on the stove, but let me sit for a bit anyway. (Lit., left the food)
18.1.2b. Yemeği ateşte unuttum gitti. I completely forgot (about) the food on the stove.
19.1.1a. Narrator: Emine mutfakta yemek hazırlamakla meşguldu. Emine was busy preparing food in the kitchen.
30.4.2e. Akşamdan yemeklerini de hazırlarız. And we’ll prepare their food the night before. (Lit., the previous evening)
35.3.1c. Karnınız acıkınca yemeğinizi de yersiniz. When you get hungry, you’ll eat (there) too.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
36.1.3a. Emine: Hadi bakalım. Yemeğinizi bitirin. Come on now. Finish your food.
58.3.1a. Bülent: Şurada oturup bir yemek yiyelim. Let’s sit down here and have lunch. (Lit., a meal)
59.3a. Bülent: Bir genç kadının bir erkekle oturup yemek yemesinden daha normal ne olabilir? What can be more normal than a young woman sitting with a man and having a meal?
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
61.1.2. Hatice: Bugün öğle paydosunda yemek yemek için seni aramıştım. I was looking for you to have lunch with during the lunch break today. (Lit., I had looked)
61.2.1. Hatice: Yemeği de orada yedin demek. So you ate over there too.
77.4.2b. Hemen yemek hazırlayım (= hazırlayayım). Let me fix some food right away. (Lit., prepare)
78.2.2c. Senin yemeklerine de hasrettim doğrusu. I really missed your cooking too. (Lit., your foods)
105.2.1a. Bülent: Bu güzel havada sizinle şöyle dışarıda bir yemek yiyelim desem kabul eder misiniz? If I were to say let’s share a meal outside somewhere in this lovely weather, would you accept? (Lit., let’s eat with you)
110.4.1b. Hadi silin göz yaşlarınızı gidip yemeğimizi yiyelim. Come on, wipe your tears, let’s go and eat. (Lit., our food)
136.4.4a. Nesrin: Yemeğe misafirler vardı Bülent. We had guests over for dinner, Bülent. (Lit., There were guests at dinner.)
* yemeğe çık- - go out for a meal.
105.1.2b. Ben yemeğe çıkabilir miyim? May I go out for lunch?
* yeni 1. new. 2. just, just now, for the first time, newly.
40.2.1b. Yerine yeni bir elemana ihtiyacımız var. We need a new person to take his place. (Lit., for his place)
40.4.1. Narrator: Emine yeni işine çabuk alışmış, Emine quickly became accustomed to her new job,
40.4.2. Hatice: Nasıl, yeni işinden memnunsun. Değil mi Emine? How (are things going)? You’re pleased with your new job, aren’t you, Emine?
42.1.2a. Young Man: Siz yeni sekretersiniz değil mi? You’re the new secretary, aren’t you?
60.2.1a. Bülent: Yoo.. yeni öğreniyorum. No, I’m just learning that now.
133.1.1c. Ortalık yeni ağarmaya başlamıştı. Dawn had just begun to break. (Lit., The area round about had begun to turn grey.)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
* yeniden (.’..) anew, over again, fresh.
118.4.2b. Herşey yeniden başlıyor. Everything is starting fresh. (Lit., beginning anew)
153.1.1a. Emine: Biliyorum şimdi her şey yeniden başlayacak. I know everything is going to start all over again now.
* yepyeni (.’..) completely new, entirely new, brand-new.
120.4.1b. Bizler için yepyeni bir yaşam başlıyor artık. A completely new life is beginning for us now.
* yer 1.place; spot. 2. the floor, the ground. boş yere, hali vakti yerinde, her yerde, hiç bir yer.
4.1.1. Narrator: Eminenin üzüntüsü yerini şimdi şaşkınlığa bırakmıştı. Emine’s distress had now given way to surprise. (Lit., had given its place)
5.1.3c. Bir yere gidemezsin. You’re not going anywhere. (Lit., You can’t go anywhere.)
7.3.1. Narrator: Düşündükçe kocasına olan kızgınlığı geçiyor, yerini bir acıma hissi alıyordu. The more she thought, (the more) her anger toward her husband faded and gave way to pity. (Lit., her anger was passing... a feeling of pity was taking its place)
9.2.1.
Narrator: Karısının Almanya ya gitme meselesini kabul ettiğini öğrenen Hakkı sevinçle yattığı yerden doğruldu. Learning that his wife had consented on the matter of his going to Germany, Hakkı sat up happily. (Lit., from where he had lain down)12.1.2b. Ben hele bir yer bulup şu çantaları yerleştireyim. I’ll just find a spot and put these bags down.
12.2.1c. Sayın yolcuların yerlerini almaları rica olunur.. Passengers are requested to board the train. (Lit., The esteemed passengers’ taking their places is requested.)
20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
31.2.1. Narrator: Ertesi gün Emine Hatice ile beraber patronla konuşmak üzere iş yerine gitmişti. The next day Emine went to the workplace with Hatice to talk with the boss. (Lit., together with Hatice)
31.3.1. Boss: Daha evvelce bir yerde çalıştınız mı? Have you worked anywhere before?
34.2.2. Emine: Müsait bir yerde durur musunuz lütfen? Would you please stop anywhere convenient? (Lit., at a convenient place)
40.2.1b. Yerine yeni bir elemana ihtiyacımız var. We need a new person to take his place. (Lit., for his place)
41.3.3a. Emine: Bir yere kadar gitti. He stepped out. (Lit., He went as far as a place.)
48.2.2b. Boş yere sinirlenip kendinizi üzmeyin. Don’t get angry for no reason and upset yourself.
57.1.1c. Üstelik boş yere kendimi üzüp çevremdekileri de kırmış oluyorum. Not only that, but I get upset for no good reason and offend those around me too. (Lit., I upset myself)
58.4.1. Narrator: Gölgelik bir yerdeki boş masaya oturdular. They sat down at an empty table in the shade. (Lit., in a shady place)
58.4.2a. Bülent: Güzel ve sakin bir yer değil mi? This is a nice, peaceful place, isn’t it?
58.4.3. Emine: Evet.. güzel bir yer.. Yes, a nice place...
65.2.1c. Belki size oturacak bir yer bulabilirim. Perhaps I can find you a place to sit.
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
103.3.1a. Narrator: Küçük bohçayı bulunduğu yerden alarak açtı. Taking the small bundle from its place, she opened it. (Lit., from the place it was)
111.3.2b. Gidemezsiniz bir yere.. I won’t let you go. (Lit., You can’t go anywhere.)
112.1.2a. Bülent: Size hiç bir yere gidemezsiniz dedim. I told you, I will not let you go. (Lit., You can’t go anywhere at all.)
119.2.3. Emine: Ne güzel bir yer. What a lovely place!
119.3.3a. Emine: Oo.. şahane bir yer. Oooo. It’s a splendid place.
127.2.1b. Yere düşüp parçalandı. It fell to the floor and shattered.
131.2.2b. Birbirimizin hayatında yerimiz yok artık. We no longer have a place in each other’s lives.
137.4.1d. Adam da parasını koyacak yer bulamıyor. And the man can’t find a place to put (all) his money.
150.1.1b. Ayrılacakla(rı) yere gelince Bülent arabayı durdurdu. When they came to the place where they were going to part, Bülent stopped the car.
153.3.3c. İki gün sonra için uçakta da yer ayırttım. And I also booked a flight for two days from now. (Lit., reserved a place on a plane)
160.3.1c. Parmaklarının arasından kurtulan tabanca yere düştü. Slipping through her fingers, the pistol fell to the floor.
161.1.2. Bir an yerde duran tabancaya ilişti gözü. Suddenly she noticed the pistol still on the floor. (Lit., her eye latched onto the pistol lying on the ground)
* yerinden fırla- - leap up. (Lit., from his place).
112.1.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent leapt up angrily. (Lit., from his place)
149.3.1. Narrator: Bülent hiddetle yerinden fırladı. Bülent jumped up angrily. (Lit., from his place)
* yerinden kalk- - get up.(Lit., get up from one’s place).
1.2.1. Narrator: Küçük Mehmet de yerinden kalkmış ablasının peşinden kapıya koşmuştu. Little Mehmet got up too and ran to the door after his sister. (Lit., got up from his place)
6.3.1a. Narrator: Sonra yerinden kalktı. Then she got up. (Lit., rose from her place)
15.3.1. Narrator: Yerinden kalkarak sofrayı hazırladı, yemeği ısıttı. Getting up from her place, she set the table and heated up the food.
111.2.1. Narrator: Emine âni bir kararla yerinden kalkıp genç adamın odasına girdi. With a sudden resolve, Emine got up and entered the young man’s room. (Lit., got up from her place)
121.4.1b. Zorlukla yerinden kalktı. She got up with difficulty. (Lit., from her place)
159.4.1a. Narrator: Mektubu bitirdikten sonra yerinden kalktı. After finishing the letter, she got up. (Lit., from her place)
160.4.1b. Sonra yerinden kalktı. Then she stood up. (Lit., from her place)
* yerine getir- - carry out (request, etc.).
107.4.1a. Bülent: Orada istediğiniz şeyi yerine getirdim. I carried out your request there. (Lit., I brought the thing you requested to its place there.)
* yerleştir- /A/ - put sth /Ø/ somewhere.
10.4.2
b. Hepsini yerleştirdin mi? Have you packed everything? (Lit., placed everything)12.1.2b. Ben hele bir yer bulup şu çantaları yerleştireyim. I’ll just find a spot and put these bags down.
126.2.3b. Topla kitabını defterini. Çantana yerleştir. Get your books and notebooks together. Put them in your bag.
* yersiz inappropriate, groundless.
74.4.2a. Bülent: Neyse.. Böyle yersiz konuşmalarımı bağışlayın. Never mind. Pardon my inappropriate remarks. (Lit., such out-of-place utterances of mine)
110.3.2. Bülent: Gerçekleri öğrenip artık yersiz üzüntülerden kurtulmanız içindi.. It was for you to learn the facts and finally to be rid of groundless anxieties.
* yersiz bul- - find out of place, inappropriate.
86.3b. Müessesemizde çalışan, üstelik evli bir kadına karşı söylediklerimi pek yersiz buldum. I realized that the things I said were quite inappropriate (when addressed) to someone working in our establishment, especially a married woman. (Lit., I found... quite out of place)
* yet- - be enough, suffice.
47.1.2d. Yetmez mi artık? Isn’t that enough now?
80.3.1a. Emine: Yeter artık Hakkı. I’ve had it, Hakkı! (Lit., Enough now.)
80.3.1b. İki senelik ayrılık yetmez mi? Isn’t two years of being apart enough?
81.3.2c. Bu kadar ayrılık yeter artık. We’ve been apart long enough. (Lit., This much separation is enough now.)
83.3.1a. Hakkı: Yeter bu tatsız konuşmalar.. That’s enough of these unpleasant remarks.
113.2.1b. Yeter artık. You’ve really gone too far. (Lit., That’s enough now.)
149.3.2a. Bülent: Yeter! Enough!
157.1.2. Emine: Yeter yeter! Tahammül edemiyeceğim artık.. Enough, enough! I can’t take it anymore!
* yeter ki it’s enough that, all that matters is that.
9.4.1b. Ben arabadan vazgeçtim, yeter ki çocuklarımıza bakacak ve okutacak paramız olsun. I’ve given up (the idea of) a car, it’s enough that we have the money to look after our kids and educate them. (Lit., it’s enough that our money be to...)
120.2.1c. Yeter ki.. All that matters is that... (Lit., It’s enough that...)
120.2.2a. Bülent: Evet.. yeter ki mutlu olalım değil mi? Yes, all that matters is that we be happy, right? (Lit., it’s enough that we be happy)
* yetiş– 1. /A/ – reach (a place). 2. - attain (a certain level of accomplishment). 3. – be educated.48.1c. Oğlumun avrupalı kafasıyla yetişerek memleketin imkânlarını daha iyi değerlendirebileceğini düşündüm. I thought that my son, having been educated with a European outlook, would be better able to take advantage of the opportunities this country offered. (Lit., with a European head... the country’s opportunities)
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
* yetişkin growing, i.e., here refers to the ages of children who are not very young and yet also not fully grown up.
96.2.1d. İki yetişkin çocuk annesine hiç benzemiyorsunuz. You don’t look at all like the mother of two growing children.
* yığıl- /A/ - collapse /INTO/ (chair, etc.).
99.4.1c. Bir külçe gibi koltuğa yığıldı. She collapsed in an armchair all in a heap. (Lit., like a heap)
* yık- - destroy.
110.3.1b. Benim kutsal duygularımı yıkmağa çalışmanızın sebebi ne? Why are you trying to destroy my sacred feelings? (Lit., what is the reason of your trying to)
* yıka- - wash.
6.4.1b. Bulaşıkları yıkadı, ortalığı sildi süpürdü. She washed the dishes and wiped and swept up. (Lit., the area round about)
* yıpran- /lA/ ( for sth/sb) - be worn down /by/.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* yırtıl- (for sth) - be torn.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
* yıl year.
6.1.1d. Tam yedi yıl geçmişti evlendiklerinden bu yana.. Exactly seven years had passed since they had gotten married.
10.1.2a. Emine: Bunca yıldır beraberiz. We’ve been together all these years.
18.4.1. Narrator: Uzun yıllardır evlerinin kapısını elektrik ve havagazı memurundan başka ilk defa bir posta memuru çalıyordu. This was the first time in years that a mailman rather than an employee from the electricity and gas works was knocking at the door of their house.
27.2.1a. Emine: Bu kadar yıl hep düzelir diye bekledim. I’ve waited all these years, hoping things would straighten out. (Lit., I waited thinking)
72.1.1b. İki yıl geçmeden annem kısa bir hastalıktan sonra vefat etti. Within two years, my mother passed away after a short illness. (Lit., before two years had passed)
72.2.1b. O yıl beni üvey annemin ısrarıyla yatılı bir okula verdiler. At my stepmother’s insistence, they sent me to a boarding school that year. (Lit., they gave me to)
73.1.1a. Bülent: Avrupada beş yıl kaldım. I stayed in Europe (for) five years.
78.1.3. Emine: Bu yıl okula başlayacak inşallah. God willing, she’ll start school this year.
80.4.1b. İki yıl önce giderken verdiğin sözleri hatırlıyor musun? Do you remember the promises you made when you left two years ago?
81.3.1. Hakkı: Hele bir kaç yıl daha geçsin sonra düşünürüz bunları. Just let a few more years pass, then we’ll think about these things.
81.3.2a. Emine: Bir kaç yıl mı? A few years?
95.2.1a. Emine: Elifin de bu yıl okula başlaması lâzım. And this year Elif must begin school.
109.1.3b. İki yıldır resimdeki kadınla yaşıyormuş He had apparently been living with the woman in the picture for two years.
157.1.1b. Uykusuz ve kuruntularla geçen son günler yıllardır çektiği üzüntü, endişe ve korkularla yıpranan sinirlerini perişan etmişti. These last days which had passed in sleeplessness and unfounded suspicions had shattered her nerves, worn down by years of worry, anxiety and fears. (Lit., worry she had endured for years)
* yıl başı the first of the year.
76.4.1a. Hakkı: Yıl başında gelmeyi düşünüyordum ama baktım arkadaşın arabası da var. I’d been thinking of coming on the first of the year, but then I saw that a friend had a car.
* yıllarca for years.
47.1.2b. Yıllarca orada okudun You studied there for years
47.4b. Unutma ki sana yıllarca avrupada okuma ve yaşama imkânı sağlayan bu beğenmediğin şartlardır. Don’t forget that these conditions you don’t like are what provided you with the opportunity to study and live in Europe for years.
48.2.1a. Kâmuran Bey: Yıllarca senin yetişip bir gün kurduğum işin başına geçmeni bekledim. For years I’ve waited for you to complete your education and one day take over the business I had established. (Lit., waited for you to be educated and... pass to the head of the business)
* yine again.
2.3.1b. Yine babandan kalan malları sattığımdan bahsedeceksin.. (Now) you’re going to start in again about how I sold off the property your father left. (Lit., You’re going to mention that I sold the property that remained from your father.)
2.3.2b. Yine başlamıyalım. Fakat işi bırakırsan n’aparız (= ne yaparız)?.. Let’s not start in on that again. But what’ll we do if you quit the job?
3.2.1. Emine: Yoksa yine ticaret yapmaya mı heveslendin? So you’ve taken it into your head to go into business again? (Lit., do business)
37.2.1a. Narrator: Bir kaç gün sonra kocasından bir mektup gelmişti ama yine iç açıcı şeyler yazmıyordu Hakkı. Several days later a letter came from her husband, but again Hakkı didn’t write anything cheerful.
44.1.2a. Emine: Yine karşıma çıktı.. He’s turned up in my presence again. (Lit., appeared facing me again)
54.4.2a. Emine: Yine bir haber yok Hakkıdan. There’s no news from Hakkı again.
73.2.1b. Fakat bir insan nereye giderse gitsin yine aynı insandır.. But no matter where a person goes, he’s still the same person.
74.3.1a. Bülent: Yalnız.. son olarak, yine garip bulacağınız bir şey söylemek istiyorum. Nevertheless... Finally, I want to say something else that you may find strange.
80.3.2a. Hakkı: Manasız konuşmalara başlama yine. Don’t start (this) foolish talk again.
90.3.3c. Siz yine kocanızın adresini verin bana. Anyway, give me your husband’s address.
91.3.2b. Kara kara yine ne düşünüyorsun? Why are you in a black mood again? (Lit., What are you thinking black black again?)
101.3.2. Hatice: Olur. Akşama yine gelirim. Alright. I’ll come (by) again in the evening.
101.4.2b. Sağ olsaydı da yine ayrı kalsaydık. If only he were alive, even if we still remained apart.
105.3.1a. Bülent: Yine bir takım mazeretler ileri süreceksiniz değil mi? You’re going to come up with a list of excuses again, aren’t you? (Lit., put forward a set of)
116.4.1. Bülent: Yine mi? Pekâla. Sizi dinliyorum. Again? OK. I’m listening. (Lit., to you)
122.4.2c. Yine canın bir şeye mi sıkıldı? Is something bothering you again?
124.1.1. Narrator: Bir akşam yine Boğazdan dönüyorlardı. One evening they were coming back from the Bosphorus again. (Lit., returning from)
134.1.1. Narrator: Genç kadının içine yine bir kuşku girmişti. Once again the young woman felt a creeping doubt. (Lit., a doubt crept into [her] inside, i.e. heart)
143.1.3b. Yine tansiyonun çıkacak. Your blood pressure is going to rise again.
158.3.1c. Eskiden olduğu gibi yine yürütürüm. I’ll run things again like before.
* yine de nevertheless.
34.1.1b. Fakat yine de içinde bir huzursuzluk vardı. But she felt uneasy nevertheless. (Lit., there was an unease in her heart)
* yirmi twenty.
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
* Yo (-) No.
33.2.3. Driver: Yo (= Yok).. Rica ederim. No, please.
57.2.2a. Emine: Yo. Hayır. No, not at all.
89.1.2a. Emine: Yo. Hayır. Sizden eşya falan gibi bir şey istemiyorum. No, no. I’m not asking you for an object of some kind. (Lit., a thing like things and such)
122.4.3. Emine: Yo. Hayır. Biraz başım ağrıyor da.. No, not at all. I just have a slight headache. (Lit., my head hurts a little)
136.1.1a. Bülent: Yo, hayır. No, you’re wrong.
* yok, -ku / -ğu 1. not existing, nonexistent. 2. not present, absent, not available. 3.not–have (used with a noun with a possessed suffix, e.g. -sI yok: Adamın parası yok. The man doesn’t have any money.) 4. no (a negative reply).
1.4.3b. Bir şeyim yok. I’m OK. (Lit., I don’t have anything.)
2.2.1c. Otuz sene de çalışsam orada bir halt olacağım yok. Even if I worked there for 30 years, I’d never get anywhere. (Lit., if I were to work)
21.1c. Hele şu son yirmi gündür hiç bir haber yoktu. In fact, there had been no news at all for the last 20 days.
21.1.3b. Amca bize mektup yok mu dedim. I said, Uncle, aren’t there any letters for us?
21.1.3c. Yok dedi. He said, No, there aren’t.
22.1.1. Emine: Fakat kendisi burada yok. But he’s not here.
26.1.2f. Bakacak kimse yok. There’s no one to look (after them).
26.3.3a. Emine: Epeydir bir haber yok. There hasn’t been any news for quite a while.
28.1.2c. Bizim canımız yok mu kardeş. Don’t we have a life (too), sister?
31.1.2a. Emine: Yok. Daha çocukların kahvaltısını hazırlamadım. No (I can’t). I haven’t fixed the kids’ breakfast yet. (Lit., prepared)
35.4.2b. Yaramazlık edip teyzenizi üzmek yok. (Look,) there’s to be no misbehaving or annoying your aunt!
38.3.1b. Ben artık çalışıyorum da onun için gündüzleri yokum. I’m working now, and that’s why I’m not around during the day.
40.3c. Hadi bakalım bu günden tezi yok kollarınızı sıvayın. Come on, (let’s get started), there’s no time like the present, roll up your sleeves. (Lit., there’s nothing quicker than today)
41.1.2a. Emine: Hiç bir haber yok. No news at all.
41.3.2a. Young Man: Kâmuran bey odasında yok. Kâmuran bey isn’t in his room.
48.2.1b. Buna hakkım yok mu? Don’t I have a right to that?
54.4.2a. Emine: Yine bir haber yok Hakkıdan. There’s no news from Hakkı again.
55.1.2a. Emine: Yapacak bir iş yok. There’s no work to do.
68.1.3a. Bülent: Bütün davetlilerle ayrı ayrı meşgul olmama imkân yok.. There’s no way I can look after all the guests individually. (Lit., There’s no possibility for my being busy with all the guests one by one.)
81.1.2b. Buranın havası da hiç bir yerde yok. And besides, nowhere else has weather like this. (Lit., Here’s weather doesn’t exist anywhere.)
82.1.1b. Şimdilik burada kalmama imkân yok. At present there’s no way I can stay here. (Lit., there’s no possibility of my staying)
82.2.2a. Hakkı: Anlayamıyacak bir şey yok. There’s nothing to get. (Lit., There’s nothing to be unable to understand.)
85.4.2b. Yok yok. Bu da hiç bir fayda sağlamaz. No, no. That won’t do any good either. (Lit., won’t secure any benefit)
87.2.1b. Ha evet.. Yok tahmin ettiğiniz gibi değil. Oh, I see... No, it’s not what you think. (Lit., as you think)
88.1.3b. Hiç bir ricam yok. (But) there’s nothing I want. (Lit., I have no request.)
90.1.2a. Bülent: Hayır. Fakat anlamak için fazla zeki olmaya lüzum yok.. No, but one doesn’t have to be a rocket scientist to figure out what it might be. (Lit., there’s no need to be very clever to understand)
90.3.3a. Bülent: Yok yok alınmayın. No, no, don’t take offense.
93.2.1f. Ne var ne yok diye bir sorayım dedim. I just thought I’d (call and) ask how things are.
94.4.2a. Emine: Ziyanı yok. No harm done. (Lit., Its harm is non-existent.)
97.2.2a. Hüsnü: Yok. Teşekkür ederiz. No, thank you.
98.1.3. Hüsnü: Haberin yok demek.. So you haven’t heard... (Lit., your news is non-existent)
98.2.1a. Emine: Hayır. Hiç bir şeyden haberim yok. No. I haven’t heard a thing.
100.2.2a. Hatice: Yok kızım. Hiç bir şey yok. No, my child. Nothing’s wrong. (Lit., there’s nothing.)
100.4.1c. İnsan dediğin bir varmış bir yokmuş. What we call a human being is here today and gone tomorrow. (Lit., What you call a human being there is one there isn’t one.)
101.1.3b. Sizden daha yakın kimsem yok hayatta. You are the people closest to me in the world. (Lit., I have no one closer than you in life.)
101.3.1a. Emine: Ziyanı yok. I’ll be OK. (Lit., Its harm is non-existent.)
102.4.2. Emine: Teşekkür ederim. Hiç bir şeye ihtiyacım yok. Thank you. I don’t need anything. (Lit., have a need for anything)
104.3.2. Emine: Hayır. Bir şeyim yok. No, nothing’s wrong. (Lit., I don’t have anything.)
105.3.1b. Peşin söyleyeyim. Hiç birini dinlemeğe niyetim yok. Let me say in advance: I have no intention of listening to any of them.
106.4.1a. Bülent: Onun hatırasına karşı duyduğunuz bu temiz hislere bir diyeceğim yok. I have nothing to say to these honorable feelings you have toward his memory.
115.1.2a. Bülent: Yok şekerim. Yorgunum. No sweetie, I’m tired.
115.3.2a. Bülent: Yok.. She’s not here...
117.1.2c. Daha ne kadar yaşayacağımıza dair elimizde bir garanti belgesi yok. We have no guarantee for how much longer we’ll live. (Lit., there is no warrant in our hand as to how much longer...)
120.3.2. Bülent: Bana hiç bir borcun yok. You owe me nothing at all.
122.1.2a. Emine: Kimse yok.. There’s no one (there).
125.2.1a. Bülent: Henüz bir şeyden haberleri yok. They don’t know anything yet. (Lit., don’t have news of anything)
128.2.1b. Bir hoş geldin demek yok mu? Aren’t you even going to say hello? (Lit., Isn’t there a saying hello?)
131.2.2b. Birbirimizin hayatında yerimiz yok artık. We no longer have a place in each other’s lives.
132.4.2a. Emine: Kimse yok. There’s no one there.
136.3.2. Emine: Pek o kadar aceleye lüzum yok henüz. There’s no need for such haste yet.
145.1.1a. Bülent: Ayrıca burada çalışmana da artık lüzum yok. Besides, there’s no need for you to work here any longer. (Lit., for your working)
146.2.2a. Bülent: Böyle olmasını ben de arzu etmezdim. Fakat başka türlü davranmama da imkân yok. I wouldn’t have wished things to turn out this way either, but neither is it possible for me to behave any differently.
149.3.2b. Geçmişteki manasız şeyleri hatırlayıp endişelenmen için bir sebep yok ortada. There’s just no reason for you to recall meaningless past events and make yourself anxious. (Lit., for your recalling... and making)
150.2.1a. Bülent: Kendini itham etmen için bir sebep yok. There’s no reason for you to blame yourself.
151.4.2. Bülent: Evet.. Başka çare yok. Yes... There’s no other solution.
152.4.1b. Artık kadere razı olmaktan başka çare yoktu onun için. There was no other solution for her now but to accept [her] fate.
156.1.1b. Herşeye rağmen ondan kuşkularını yok edecek sözler bekliyordu. In spite of everything, she was expecting reassuring words from him. (Lit., words that would dispel her doubts)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
* Yok canım. No way! / By no means! / Oh no, not at all. / Of course not.3.2.2. Hakkı: Yok canım. Ondan boyumuzun ölçüsünü aldık. No way. We’ve already tried our hand at that. (Lit., No my soul. We’ve taken the measure of our stature from that.)
30.4.2a. Hatice: Yok canım. Oh no, not at all.
62.1.3a. Emine: Yok canım.. Of course not.
123.1.3a. Emine: Yok canım. Pek o kadar mühim değil. Oh, no. It’s not all that serious. (Lit., important)
* yok et- - destroy.
161.2.2. Emine: Bunu da yok etmeliyim. I have to destroy this too.
* yokluk absence.
131.3.1b. Demek benim yokluğumu fırsat bildin. So you took advantage of my absence. (Lit., recognized my absence as an opportunity)
* yoksa (.’.) 1. or. 2. so, so then, so is it that, well then, could it be that?
3.2.1. Emine: Yoksa yine ticaret yapmaya mı heveslendin? So you’ve taken it into your head to go into business again? (Lit., do business)
62.1.2c. Yoksa yakışıklı patronumuz.. Could it be that our handsome boss...
90.1.1. Emine: Yani, şey.. meseleyi biliyor musunuz yoksa? So, well... so then you know the problem?
98.4.2. Emine: Yoksa?.. So then?
99.2.2.
Emine: Yaralı mı yoksa? So then he’s hurt?107.3.2. Emine: Yoksa? So then? (You found out something?)
114.4.2c. Canın bir şeye mi sıkıldı yoksa? So is something bothering you?
129.4.1b. Döndüğüme memnun olmadın mı yoksa? So aren’t you happy that I’ve come back?
130.4.1a. Hakkı: Yoksa? Başka biri mi var?.. Well then, is there someone else?
135.3.1. Bülent: Ee.. yoksa?. Well then.. Can it be?
138.1.1b. Nesrin: Yaa!. Müstakbel gelinimiz hazır mı yoksa? Oh! So our bride-to-be is ready?
150.4.1d. Seyahate mi çıkıyorsun yoksa? So you’re taking off on a trip?
* yokuş upward slope.
119.1.1. Narrator: Araba sahil yolundan ayrılarak dik bir yokuşu tırmanmaya başladı. The car turned off the shore road and began climbing a steep slope.
* yol 1.way, road, path. 2. manner, means, approach. 3. purpose. bu yolda, çıkar yol, gözü yolda kal-, sahil yolu.
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
71.4.1a. Narrator: Bülent ağır ağır ilerleyen arabayı yolun kenarına çekerek durdurdu. Bülent pulled the slowly moving car over to the side of the road and stopped.
75.1.1b. Genç kadın sadece yolu tarif etmek için bir kaç kelime söylemişti o kadar.. (Then) the young woman said a few words, merely to indicate the way, that was all. (Lit., that much)
77.4.3b. Sabahtan beri yolda birşey yemedim. I haven’t eaten a thing since I set out this morning. (Lit., On the road since morning I didn’t eat anything.)
79.2.2c. O kadar yoldan geldi. He’s come such a long way. (Lit., He came from so much road.)
107.4.1c. Fakat sizin merak ettiğiniz konuyu öğrenmek için başka bir yola baş vurdum. But I took another approach to learn about the subject you were curious about. (Lit., resorted to another approach)
118.3.1b. Bülent Emineyi arabasına alarak şehrin kalabalığından geçip Boğaz yolunu tutmuştu. Bülent picked up Emine in his car and, passing through the crowded city, took the Bosphorus road. (Lit., Bülent took Emine into his car and, passing through the crowdedness of the city, took...)
142.1.2b. Bunu anladığına göre daha mantıklı bir yol tutman icabeder. (And) since you understand that, you must take a more reasonable course (of action). (Lit., your taking a more reasonable course is required)
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
* yol boyunca on the way, along the way.34.2.1a. Narrator: Yol boyunca adam hiç konuşmadı. On the way the man didn’t say a word. (Lit., didn’t speak at all)
54.1.1. Narrator: Yol boyunca Hatice hep o günkü olaydan söz etti. All along the way Hatice kept on about that day’s incident. (Lit., always mentioned)
* yol göster- - show the way, guide.
142.2.2. Kâmuran: Ben de bir baba olarak sana doğru yolu göstermek mecburiyetindeyim. And I, as a father, am obliged to show you the correct path. (Lit., am in the obligation of showing you)
* yol kenarı the side of the road, the curb.
34.2.3c. Şöyle yolun kenarına yanaşalım da.. Let’s just get a little closer to the curb. (Lit., to the side of the road)
* yola çık- - set out (on the road).
72.4.1e. Bir daha buralara dönmemek niyetiyle yola çıktım. I set out with the intention of never coming back here again. (Lit., back to heres)
* yola koyul- /A/ - set out /for/.
11.4.1. Narrator: Daha sonra hep beraber bir dolmuşa atlayıp Sirkeciye doğru yola koyuldular. Later they all hopped into a share cab and set out straight for Sirkeci.
56.2.1a. Narrator: Beraberce yola koyuldular.. They set out together. (Lit., set out on the road)
105.4.1b. Arabaya binerek yola koyuldular. They got in the car and set out on the road.
* yolcu traveler, passenger.
12.1.1
a. Narrator: O saatte Sirkeci garı umutlarını gurbete bağlamış yolcular ve onları uğurlamağa gelenlerle tıklım tıklım doluydu. At that hour Sirkeci station was thronging with travelers who had pinned their hopes on life outside their homeland and with those who had come to see them off.12.2.1c. Sayın yolcuların yerlerini almaları rica olunur.. Passengers are requested to board the train. (Lit., The esteemed passengers’ taking their places is requested.)
14.1.2a. Hüseyin Efendi: Hakkı beyi yolcu ettiniz değil mi? You’ve (just) seen Hakkı bey off, haven’t you? (Lit., you made [him] a traveler)
* yolla- /A/ - send /to/.
4.3.2d. Sana da geçiminizi sağlayacak kadar yollarım. And I’ll send you enough for you to manage on. (Lit., to assure your livelihood)
7.4.1a. Emine: Belki orada dediği gibi çalışıp iyi para kazanır, bize de yollar. Perhaps, as he said, he’ll (find) work over there and make good money, and he’ll send us some too.
12.3.1b. Gider gitmez mektup yollarım.. I’ll write as soon as I arrive. (Lit., As soon as I go I’ll send a letter.)
23.3.3. Elif: Hiii! Babam bana bebek yollamış. Wow! My father sent me a doll.
24.2.2b. Hakkı bir mektup yollamış da onu getirdi. Hakkı had sent a letter, and he brought it.
26.4.2b. Son yolladığı mektupta bu ara masrafım çok elime de az para geçiyor biraz dişinizi sıkın diye yazıyordu. In his last letter he wrote, I have a lot of expenses right now (and) I’m not getting much money, (so) grit your teeth a little. (Lit., In the letter he sent last he was writing saying... my expenses are a lot, little money is passing into my hand...)
* yollu by way of, as. şaka yollu.
62.1.1. Narrator: Hatice şaka yollu Emineye takılmadan edemedi. Hatice couldn’t help teasing Emine a little. (Lit., couldn’t do without)
* Yolun / Yolunuz açık olsun. Have a good trip.12.3.2a. Emine: Yolun açık olsun Hakkı. Have a good trip, Hakkı. (Lit., May your road be open.)
13.1.3. Emine and the Children: Güle güle.. Yolun açık olsun.. Bye, bye. Have a good trip!
23.2.2b. Yolunuz açık olsun. Have a good trip.
* yoluna gir- - turn out alright, work out.
138.3.1. Kâmuran: Eh! Kendin seçip, karar verdiğine göre mesele hal yoluna girmiş sayılır. Well, seeing that you’ve chosen and made your decision, the matter is (well) on the way to resolution. (Lit., is counted as having entered the road to its resolution)
148.4.1c. Herşey kısa zamanda yoluna girecek. Soon everything will be OK. (Lit., will enter its road)
149.4.1b. Her şeyin daha kolay yoluna girmesini ben de isterdim ama ne yapalım olmuyor. I too wish everything would have worked out more easily, but what can we do, things aren’t turning out (that way). (Lit., wanted everything to enter its road more easily, but what shall we do)
150.2.1c. Göreceksin herşey yoluna girecek. You’ll see, everything will turn out alright. (Lit., will enter its road)
* yoluna koy- - set (a matter) on its way, arrange things.
4.4.2b. İşi yoluna koyduktan sonra hemen sizi aldırırım. After arranging things, I’ll send for you right away. (Lit., After putting the work on its road, I’ll have you brought...)
* yoo no, not at all (as a negative response; a more emphatic form of yo).
1.4.3a. Hakkı: Ben mi? Yoo.. (Who) me? No (why?)
14.4.2a. Hüseyin Efendi: Yoo.. Lâfı mı olur iki şekerin? Oh no! For two pieces of candy? Don’t even mention it! (Lit., Is the mention of two candies possible?)
59.1.3. Emine: Yoo.. pek öyle sayılmaz. No, I don’t see it like that. (Lit., It really isn’t considered that way.)
60.2.1a. Bülent: Yoo.. yeni öğreniyorum. No, I’m just learning that now.
74.1.2. Emine: Yoo.. sıkılmadım fakat.. No, I’m not annoyed, but... (Lit., I didn’t get annoyed)
114.4.3. Bülent: Yoo.. bir şeyim yok. No, I’m OK. (Lit., I don’t have anything.)
146.2.3. Emine: Yoo. Hayır.. Seninle beraber olduktan sonra. No, not at all. As long as we’re together. (Lit., After being together with you.)
* yor- - tire.
çenesini yor-.* yorgun tired.
54.2.1a. Emine: Çok yorgunum. I’m too tired.
79.2.2b. Bak yorgun. Look, he’s tired.
115.1.2a. Bülent: Yok şekerim. Yorgunum. No sweetie, I’m tired.
* yorgun argın dead tired.
20.1.1e. Akşam yorgun argın kaldığımız yere dönünce kafayı vurup yatıyorum. I’m dead tired in the evening when I get back to (the place) where we’re staying, I hit the sack right away.
36.1.1. Narrator: Akşam işten çıktıktan sonra çocuklarını alıp eve gelmiş yorgun argın sobayı yakıp yemek hazırlamıştı. After leaving work in the evening she had picked up the childen and come home dead tired, lit the wood stove and fixed dinner. (Lit., prepared the meal)
* yorgunluk tiredness, fatigue.
20.2.2b. Yalnız yorgunluktan şikâyet ediyor. Except that he complains that he’s tired. (Lit., complains of tiredness)
* yorgunluk kahvesi a cup of coffee drunk to revive one.
22.4.1b. Buyurun bir yorgunluk kahvesi için. Come and have a coffee to revive you. (Lit., a tiredness coffee)
* yorucu tiring.
36.2.2a. Emine: Benim için yorucu oluyor ama çalışmak güzel şey. It’s tiring for me, but working is a good thing.
* yorul- - get tired.
7.1.1c. İyice yorulmuştu. She was pretty worn out. (Lit., had gotten)
21.2c. Ben çok yoruldum. I’m exhausted. (Lit., I’ve gotten very tired.)
46.4.1a. Kâmuran Bey: Ben artık iyice yoruldum oğlum. Son, I’m really quite tired out now. (Lit., my son)
* yön side, aspect, point (for or against a position, argument).
50.2.1b. Onun da kendine göre haklı olduğu yönler var. There are things (to be said) on his side too. (Lit., points on which he too is correct in accordance with himself)
* yönel- /A/ - head /for/, make /for/.
6.3.1c. Çocukların yattığı odaya yöneldi. She headed for the room where the children lay (asleep).
127.4.1. Narrator: Sonra kendisini toparlayarak kapıya doğru yöneldi. Then she pulled herself together and made for the door.
* yudum sip, swallow (of a drink).
67.3.1a. Narrator: Emine adet yerini bulsun diye içki bardağından bir yudum aldı. Emine took a sip from the drink in honor of the occasion. (Lit., from the drink glass, thinking let custom find its place)
* yukarıda at the top.
119.1.2b. Yukarıda bir gazino falan mı var? Is there a casino or something at the top?
* yumurta egg.
10.4.3b. Bunda da yolda yersin diye köfte, yumurta, peynir falan var. There’s köfte, eggs, cheese and such in here too, so you can eat on the way.
96.3.2. Elif: Anne.. baksana Mehmet yumurtasını yemiyor. Mother, look! Mehmet isn’t eating his egg.
* yurt homeland.
* yurt dışı abroad, outside the homeland.
147.3.1a. Bülent: Yurt dışına gitmeye karar verdim. I’ve decided to go abroad.
* yuva 1. nest. 2. home.
72.3.1c. Pek aklım bir şeye ermiyordu ama daima bir aile yuvasının özlemini çekerdim. I didn’t realize it but I was always longing for a real home. (Lit., my mind wasn’t reaching [some]thing... a family nest)
130.2.1c. Benim vatanım, yuvam burası. My homeland, my nest is here. (Lit., this place)
* yuva kur- - establish a home and family.
51.2.1. Kâmuran: Evet, bir yuva kurar çoluk çocuğa karışırsa.. Yes, once he establishes a home and gets involved with a wife and children... (Lit., if he)
134.4.1b. O günden sonra kendisini Bülentle kuracakları yeni yuvanın heyecanına bırakmıştı. From that day on she abandoned herself to the excitement of the new family she was going to establish with Bülent. (Lit., after that day)
140.3.1. Kâmuran: Fakat kuracağın yuva için kendine eş seçerken daha başka faktörleri göz önüne alman icabeder.
But when choosing a mate for yourself for the family that you’re going to establish, you must take altogether different factors into consideration. (Lit., to the front of the eye)* yüklet- /A/ - have sth loaded /ONTO/ sth.
153.4.1b. Buradaki eşyaları yükletir Bebekteki eve taşınırsın. Have the things (from) here loaded onto it and move to the house in Bebek. (Lit., you’ll have... you’ll move)
* yüksek high.
58.1.1b. Dönüşte Bülent Taksime giden yoldan ayrılarak arabasını Dolmabahçe ve Boğaza bakan yüksek bir bahçe duvarının önünde durdurdu. On the way back, leaving the road to Taksim, Bülent stopped his car in front of a high garden wall that looked out over Dolmabahçe and the Bosphorus.
72.4.1c. Yüksek tahsil yapmak için avrupaya gitmeye karar verdim. I decided to go to Europe for higher education. (Lit., to do higher education)
* yürek heart.
51.3b. Bülent de her genç kızın yüreğini hoplatacak kadar yakışıklı. And Bülent is handsome enough to make the heart of every young girl skip a beat.
* yürü- 1. /doğru/ – walk /toward/, head /for/. 2.– go forward, advance, (for a project) - work out.
25.4.1b. Soğuktan titreyerek eve doğru yürümeğe başladı. Shivering from the cold, she headed home. (Lit., began to walk toward the house)
35.1.1. Narrator: Emine ara sokaklardan birine sapmış eve doğru yürüyordu. Emine had turned into one of the side streets and was walking home.
75.2.1b. Hızlı adımlarla eve doğru yürürken karmakarışık hisler içindeydi. Walking with hurried steps toward home, she felt conflicting feelings. (Lit., was inside confused feelings)
143.3.1a. Emine: Evden çıktıktan sonra bir hayli yürüdüm. I took quite a long walk after I left the house.
155.4.2b. Bu iş yürümeyecek.. Things aren’t going to work out. (Lit., won’t move forward)
* yürüt– – run, manage (lit. – move sth forward).158.3.1c. Eskiden olduğu gibi yine yürütürüm. I’ll run things again like before.
1. * yüz one hundred.
23.1.2a. Man: Ayrıyeten bana iki yüz mark verdiydi. In addition, he gave me 200 marks. (Lit., had given me)
37.3.2a. Emine: Tam beş yüz altmış beş lira seksen kuruş.. A whole 565 liras and 80 kurush!
38.2.2a. Emine: Size iki yüz lira bırakayım da Hüseyin efendi. I just wanted to leave you 200 liras, Hüseyin efendi. (Lit., Let me leave you...)
2. * yüz face, surface.
6.2.1a. Narrator: Kendisini köşedeki yüzü solmuş ve yırtılmağa başlamış kanepeye bıraktı. She settled back into the faded, ragged couch in the corner. (Lit., she let herself to the... beginning-to-be-torn couch)
43.1.2a. Bülent: Sesi ve yüzü hiç yabancı gelmedi bana.. Her voice and her face didn’t seem at all unfamiliar to me. (Lit., didn’t come)
103.1.1f. kızına elceğiziyle (= el.ceğiz) hazırladığı işlemeli yastık yüzleri.. the embroidered pillowcases she had made with her own dear hands for her daughter. (Lit., she had prepared)
128.2.1a. Hakkı: Neden öyle acaip bakıyorsun yüzüme? Why are you looking at me so strangely? (Lit., at my face)
* yüz ver- /A/ - pay heed /to/.32.3.1b. Boş geçen taksiler de soğukta bekleşenlere pek yüz vermiyorlardı. And the empty taxis passing by paid little heed to the people waiting together in the cold.
3.
* yüz 1. cause, reason52.3.2b. O yüzden gecikmiş olacak. That’s probably why they were late.
57.2.1. Bülent: Bu yüzden siz de herhalde beni antipatik buluyorsunuzdur. That’s why you probably find me antipathetic too. (Lit., For this reason you probably...)
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
154.1.2b. Sen sadece benim yüzümden buradaki rahatını bozup uzaklara gideceksin. It’s only because of me that you’re giving up your comfortable life here and going far away. (Lit., you’ll spoil your comfort and go)
156.2.1b. fakat ailesinin davranışı yüzünden benimle evlenmekten vaz geçtiğine şüphe yok. but there’s no doubt that he’s given up the idea of marrying me because of his family’s attitude.
144.4.1. Emine: Benim yüzümden ailenle aranın açılmasına nasıl razı olabilirim. How can I let you have a falling out with your family because of me?
- Z -
* zahmet, -ti trouble, inconvenience, difficulty.
22.4.1a. Emine: Zahmet oldu size. Thank you for going to the trouble. (Lit., It has been trouble for you.)
23.1.3. Emine: Çok zahmet oldu size. Thank you for going to all that trouble. (Lit., It’s been a lot of trouble for you.)
23.2.1a. Man: Ne zahmeti gardaş (dialect for kardeş).. No trouble at all. (Lit., What trouble, sister?)
* zahmet et- /için/ - go to trouble /for/, take trouble, trouble oneself /for/.
37.4.2b. Hiç zahmet etmeseydin. You really shouldn’t have gone to the trouble. (Lit., If you hadn’t taken the trouble.)
65.2.2a. Emine: Benim için zahmet etmeyin. Please don’t trouble yourself for me.
69.3.2b. Hiç zahmet etmeyin. Please don’t go to any trouble.
70.2.1a. Emine: Hiç zahmet etmeseydiniz. You really shouldn’t take the trouble. (Lit., It would be better if you didn’t...)
97.3.2a. Hüsnü: Hiç zahmet etme. Please don’t go to any trouble.
* zaman time. başka zaman, bir zamanlar, bu kadar zaman(dır), bu zaman içinde, bu zamanda, her zaman,
her zamanki gibi, hiç bir zaman, kısa zamanda, ne kadar zaman, ne zaman, o zaman, o zamanlar, o zamandan bu yana, tam zamanında, uzun zamandır.3.1.1c. Şurada bir seneye yakın bir zamandır çalışmağa başlamıştı. It had been nearly a year since he had started working there.
20.1.1d. Paydos saatlerinin dışında bir sigara yakacak zaman dahi bırakmıyorlar adama. Outside of breaks, they don’t even give a man time to light up. (Lit., break hours... light a cigarette)
25.2.3a. Hüseyin Efendi: Ee.. zamanı kızım. Yes, this is the time for it, my child.
37.3.1a. Narrator: Emine ilk aylığını aldığı zaman tatlı bir heyecan duymuş When Emine received her paycheck, she felt a sweet excitement. (Lit., first monthly pay)
71.3.1b. Tanıştığımız zaman annenizin bu kadar genç görünmesine şaşmıştım. When we met, I was surprised by how young your mother looked. (Lit., at your mother’s appearing so young)
77.1.1b. Zaman nasıl da çabuk geçiyor. My, how time flies! (Lit., how quickly time passes)
83.1.2a. Hakkı: Trenin kalkmasına az zaman kaldı. There’s not much time left before the train leaves. (Lit., Little time remained to the departure of the train.)
86.1.1. Narrator: Nişan akşamından bu yana geçen zamanda Bülentle Emine arasındaki konuşmalar sadece iş konusu çerçevesi içinde kalmıştı. In the time that had passed since the evening of the engagement (party), the conversations between Bülent and Emine related only to work. (Lit., remained only within the framework of the topic of work)
104.1.1. Emine: Yapacak işim olmayınca zaman bir türlü geçmek bilmiyor. Time just doesn’t pass when I have no work to do.
* zamanla with time, in time, with the passage of time.
50.4a. Kâmuran: Zamanla alışacağına eminim fakat.. I’m sure that with time he’ll adjust, but...
* zarafet zerafet
* zarf envelope (for a letter).
107.1.1. Narrator: Bülent torpido gözünden bir zarf çıkarmıştı. Bülent took an envelope from the glove compartment.
108.3.1a. Bülent: Sonrasını bu zarfın içindekiler size daha iyi anlatacak. The contents of this envelope will better explain the result to you.
108.4.1a. Narrator: Genç kadın titreyen eliyle zarfı aldı. The young woman took the envelope with trembling hands.
109.1.1a. Narrator: Emine titreyen parmaklarıyla zarfı açtı. With trembling fingers Emine opened the envelope.
* zarif elegant, refined.
137.4.1c. Hele Hüsrev beyin kızı. Zarif kibar.. First off, there’s Hüsrev bey’s daughter. She’s elegant, refined...
* zaten (-‘.) 1. anyway. 2. already. 3. in fact, as a matter of fact, in any case.
5.3.1a. Hakkı: Seninle zaten hiç bir şey konuşulmaz. I can’t discuss anything with you anyway. (Lit., nothing at all is spoken [about] with you)
24.3.1b. Adamın kıyafetinden anlamıştım zaten. I had already gathered that from the way the man was dressed. (Lit., from the man’s attire)
26.1.2e. Kaynanam da zaten yatıyor. And now my mother-in-law is in bed too.
33.3.3b. Ben de zaten o tarafa gidiyorum. Anyway, I’m going in that direction too.
54.1.2b. Zaten canım sıkılıyor. I’m already upset. (Lit., my soul is being squeezed)
70.3.2. Bülent: Öff.. Ben de sıkılmaya başlamıştım zaten. Phf! I’ve already had enough of this too. (Lit., started to get bored)
78.3.2a. Emine: Hayır. Bu gün öğleden sonra çalışmadım zaten. No. I didn’t work this afternoon anyway.
87.3.2b. Hoş siz de yapılacak işleri biliyorsunuz zaten. Fortunately you already know what has to be done. (Lit., the tasks to be done)
94.4.2b. Ben zaten böyle saçma bir şey istediğim için pişman olmuştum. In fact, I regretted making such a foolish request. (Lit., my asking for such a foolish thing)
128.1.1d. Bunu beklemiyor muydu zaten.. Hadn’t she been expecting this anyway?
128.4.1b. Öldüğüne hiç bir zaman inanamamıştım zaten. I was never convinced that you had died anyway. (Lit., was never able to believe)
130.1.2c. Bunları öğrendikten sonra sen benim için zaten ölmüştün. After I learned about these things, you were already dead as far as I was concerned. (Lit., you had already died)
143.4.3b. Ben de zaten akıl danışmak için açmamıştım konuyu. I didn’t bring up the matter to get their advice anyway.
* zavallı (.’..) poor, i.e., to be pitied, deserving of pity.
90.4.2a. Bülent: Ne garip bir durum.. Zavallı kadıncağız.. What an awkward situation! The poor woman!
100.3.2. Emine: Zavallı Hakkı. O kadar söyledim ona gitme diye. Poor Hakkı. I told him so many times not to go. (Lit., So often I told him saying don’t go.)
101.4.2a. Emine: Zavallı Hakkı. Talihsiz adam. Poor Hakkı. Unlucky man.
* zavallılık (.’…) miserable condition.112.3.2b. Benim zavallılığıma acıdığınızdan mı? Is it because you pity me for my miserable condition? (Lit., because of your pity for my)
* zekâ (.-) intelligence, intellect.
46.1.2b. Eskiden beri zekâsına ve zevkine hayranımdır. Hoşça kalın. I’ve been in awe of his intelligence and good taste for ever so long. Good-bye.
* zengin rich, wealthy.
16.3.1d. Gâvur diyarı ama herkes zengin olup dönüyor. It’s the land of the unbelievers, but everybody comes back rich.
17.1.1c. İnşallah kısa zamanda zengin oluverir. I hope he’ll become rich in no time at all. (Lit., God willing, he’ll become rich)
* zerafet usually zarafet, -ti (.-.) elegance, refinement, grace.
38.4.1. Narrator: Eminenin işindeki ciddi tutumu, çalışkanlığı ve zerafeti patronunun da dikkatini çekmişti. Bir gün.. Emine’s serious attitude toward her work, her diligence, and her elegance had caught her boss’s attention too. One day... (Lit., [her] serious attitude in her work)
* zevk, -ki good taste, discrimination.
46.1.2b. Eskiden beri zekâsına ve zevkine hayranımdır. Hoşça kalın. I’ve been in awe of his intelligence and good taste for ever so long. Good-bye.
* zevkli pleasant, delightful.
60.3c. Herhalde aksini düşünüyorsunuz ama benim için zevkli bir yemek oldu. You probably think (just) the opposite, but for me it turned out to be a pleasant meal.
* Zııırrn Riiiing (sound of a doorbell).
96.4.1. Doorbell: Zııırrn.. Riiiing.
* zihin, -hni mind.
* zihnini kurcala- - trouble one’s mind.
80.1.1b. Eminenin zihnini kurcalayan soruyu kocasına sormanın sırası gelmişti. The time had come for Emine to ask her husband the question that was troubling her. (Lit., The time to ask her husband the question that had been irritating Emine’s mind had come.)
121.1c. Fakat geçmiş acıların etkisiyle zihninin ta köşesinde bu saadetini gölgeleyen bir şüphe, belirsiz bir korku yatıyordu. But as a result of past sorrows, in a far corner of her mind there lay a doubt, a dim fear that cast a shadow over this happiness of hers.
* zil bell.
58.3.1b. Karnım zil çalıyor. I’m starving. (Lit., My stomach is ringing the bell.)
127.3.1b. Kapının zili ikinci defa kulaklarında çınlıyordu. The doorbell rang in her ears a second time.
161.4.1a. Narrator: Tekrar içeriye girdiğinde kapının zili çalıyordu. When she went back inside, the doorbell was ringing.
* ziyan harm.
* Ziyanı yok. No harm done.
94.4.2a. Emine: Ziyanı yok. No harm done. (Lit., Its harm is non-existent.)
101.3.1a. Emine: Ziyanı yok. I’ll be OK. (Lit., Its harm is non-existent.)
* ziyaret, -ti (.-.) visit. konu komşu ziyareti.
97.4.1. Narrator: Emine karı kocanın bu sabah ziyaretine ve garip hallerine bir anlam verememişti. Emine couldn’t make sense of the couple’s visit and their strange behavior this morning. (Lit., couldn’t give a meaning to the wife and husband’s...)
* ziyaretçi (.-..) visitor.
42.1.1. Narrator: Genç ziyaretçi Emineye dikkatle baktı. The young visitor looked closely at Emine.
* zor 1. force. 2.difficult, hard. 3. with difficulty, trouble, barely. 4. obligation, necessity.
17.2.2. Esma hanım: Ah ah! Bizimki genç olsaydı vallahi kolundan tutar, zorla gönderirdim Alamanyaya.. Oh dear! If my husband were young, by God I would take him by the arm and send him off to Germany by force. (Lit., if ours, i.e., our husband)
22.3.2. Man: İstanbula bu sabah geldim emme (dialect for ama) buranın yabancısı olduğumdan biraz zor buldum sizin evi. I arrived in Istanbul this morning, but since I’m a stranger in these parts, I had some trouble finding your house. (Lit., I’m here’s stranger)
29.4.1c. Zor değil. It’s not difficult.
33.4.3c. Bu havada vasıta bulabilmek hakikaten zor. It’s really hard to find transportation in this weather. (Lit., to be able to find)
84.1.3b. Zor doğrusu. (I know,) it’s really difficult.
134.3.1b. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. She could barely hold back the tears. (Lit., was with difficulty restraining herself in order not to cry)
158.3.1d. Fakat doktorlara bakılırsa bu biraz zor olacak.. But according to the doctors, that will be a little difficult. (Lit., if the doctors are looked at)
* zor gel- /A/ - be difficult /for/. *
118.4.1b. Sen diye hitap etmek biraz zor geliyor. It’s a bit difficult to address you as sen. (Lit., saying the word sen)
156.3.1b. Vermiş olduğu sözden dönmek ona zor geliyor. It’s hard for him to go back on his promise. (Lit., To turn from the word he gave comes difficult to him.)
* zorunda kal- - be left no choice but to do sth, be obliged to (do sth).
36.2.2c. Belki o da kalkıp oralara gitmek zorunda kalmazdı.. Maybe then he wouldn’t have had to go away. (Lit., take off and go there)
* zorunda ol- - have to, be obliged to (do sth).
131.1.2c. Sen öldükten sonra ben de kendi hayatımı yaşamak zorundaydım. After you died, I was forced to live my own life.
141.4.1. Bülent: Hayır baba, hayır. Ben katî kararımı bildirdim ve verdiğim sözü tutmak zorundayım. No, Father, no. I told her of my firm decision and I’m obliged to keep my word. (Lit., forced to hold the word that I gave)
161.3.2. Emine: Herşeye rağmen yaşamak zorundayım. In spite of everything, I’m forced to live.
* zorluk difficulty.
* zorluk çek- - have trouble, difficulty.
20.1.1f. Lisan bakımından pek zorluk çekmiyorum. I’m not having much trouble with the language. (Lit., from the point of view of language)
* zorlukla with difficulty.
11.1.1a. Narrator: Emine bu lâfları zorlukla söyleyebilmişti. Emine was able to get these words out (only) with difficulty. (Lit., able to say these words)
102.1.1b. Olayla ilgili kısa haberi gözleri dolu dolu zorlukla okudu. Her eyes full of tears, with difficulty she read the short news item about the event.
121.4.1b. Zorlukla yerinden kalktı. She got up with difficulty. (Lit., from her place)
158.2.1. Narrator: Kâmuran bey zorlukla ilerleyerek bir koltuğa çöktü. Advancing with difficulty, Kâmuran bey sank into an armchair.
SON